مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

مفهوم هجرت از منظر قرآن و عترت (ع)

نویسنده:

حمیدالله عادلی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

جهاد , دین , علوم انسانی , تبلیغ , مهاجرت , کفر , ایمان (فرجام شناسی) , قرآن , الهیات(کلام جدید) , کافر , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , کافر , کفر , کفر , کفر , Religion , theology , ایمان , Theology , Theology , Advertising , Advertising , Theology , Advertising , migration

چکیده :

هجرت در لغت به‌معنای مفارقت بوده، و در اصطلاح به‌معنای مهاجرت از سرزمین کفر به سرزمین اسلامی است؛ سرزمینی که مهاجر بتواند با کتاب و سنت پیامبر اسلام( آشنا شود و به آن عمل نماید. بر این اساس، هجرت در لسان قرآن و روایات، به‌عنوان یک اصل سازنده که دارای ابعاد مختلف اخلاقی، سیاسی، مذهبی، فرهنگی، علمی، تربیتی و اقتصادی می‌باشد، مطرح شده است. با توجه به پیامدهای مثبت هجرت می‌توان گفت که هجرت می‌تواند هم تکامل معنوی و هم تکامل مادی را در پی داشته باشد. هجرت دارای اقسامی است؛ هجرت اخلاقی و رهایی‌بخش؛ هجرت از سرزمین کفر و شرک و محیط آلوده برای حفظ دین و جان؛ هجرت علمی برای کسب علم و معرفت و فراگیری احکام الهی؛ هجرت تبلیغی به‌منظور تبلیغ دین اسلام و رساندن پیام دین به سایر انسان‌ها؛ هجرت عبرت‌انگیز برای عبرت گرفتن از سرنوشت اقوام پیشین؛ و هجرت اقتصادی با هدف بهبود بخشیدن به وضع اقتصادی. از سوی دیگر، هجرت از آثار و فواید معنوی و مادی نیز برخوردار است، که آمرزش گناهان و رفتن به بهشت، جزء آثار معنوی آن به‌شمار می‌رود. اموری از قبیل گشایش در زندگی را نیز می‌توان جزء آثار مادی هجرت دانست. در قرآن کریم از هجرت ابراهیم(، هجرت موسی(، هجرت اصحاب کهف، و هجرت پیامبر گرامی اسلام( نام برده شده است. بررسی تاریخ صدر اسلام نیز نشان می‌دهد که بنای نخستین مسجد در اسلام، تاسیس حکومت دینی، ایجاد اخوت بین انصار و مهاجرین و اذن جهاد، از مهم‌ترین پیامدهای هجرت مسلمانان صدر اسلام به‌شمار می‌رود. مسأله هجرت در قرآن از ویژگی‌هایی همچون ایمان، جهاد و صبر برخوردار است. در حقیقت، هجرت از صفات مومنین واقعی بوده، و موجب تحمل سختی‌ها گردیده، و عامل اصلی پیروزی اسلام در برابر دشمنان دین می‌باشد.

مشخصات اثر

عنوان :

کتاب الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی طالب

نویسنده:

شمس‌الدین، فخار بن معدّ موسوی

نوع منبع :

مدخل آثار(دانشنامه آثار)

منابع دیجیتالی :

متن

مشخصات اثر

عنوان :

وجوه ایمان و کفر در آیات اولیه سوره بقره با محوریت تفسیر البرهان

نویسنده:

علی اصغر رضاییان حق

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

اهل بیت , روایات , علوم انسانی , ایمان (فرجام شناسی) , قرآن , وجوه , تفسیر البرهان , قرآن , کفر , کفر , مراتب (عرفان نظری)

چکیده :

ایمان و کفر از جمله امور بسیار مهم و حیاتی است که در بی‌شماری از آیات به آن پرداخته شده است. آن‌چه در این میان حایز اهمیت است آن است که ایمان و کفر را وجوه و معانی متفاوتی است که در روایات رسیده از ائمه هدی7 به آن اشاره شده است. علامه بزرگوار سید هاشم بحرانی صاحب تفسیر گران‌سنگ البرهان ذیل آیات ابتدایی سوره بقره این وجوه را هشت مورد برشمرده است. این پایان‌نامه در صدد است وجوه نامبرده را مورد شرح و بسط کافی قرار دهد و مستندات قرآنی و مویدات روایی آن را از میان آیات و روایات استخارج نماید. کلیدواژگان: ایمان، کفر، مراتب، قرآن، روایات، اهل بیت، تفسیر البرهان، وجوه

مشخصات اثر

عنوان :

اندیشۀ اخلاقی ابن مسعود : سال هفتم، شماره 24 : پژوهشنامه اخلاق

نویسنده:

حامد خانی (فرهنگ مهروش)

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

گونه شناسی و اعتبارسنجی طیف های اخلاقی در جامعه دینی : سال پنجم، شماره 17 : پژوهشنامه اخلاق

نویسنده:

حامد پوررستمی,حسن رضایی هفتادر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق اجتماعی , طیف های اخلاقی , جامعه دینی , عصیان , کفر , نفاق , ایمان , ایمان اخلاقی , اخلاق اجتماعی

کلیدواژه‌های فرعی :

منافق , شرک عملی , آیه 2 منافقون , آیه 65 نساء , آیه 36 احزاب , ایمان در قرآن ,

چکیده :

در یک نگاه جامعه شناختی، اخلاق اجتماعی آن دسته از منش ها و رفتارهایی است که در تعاملات اجتماعی به منصه ظهور و بروز می رسد و چهره و نمای فرهنگی و اخلاقی جامعه را به تصویر می کشد. حسب بررسی نویسنده طیف ها و لایه های اخلاقی در یک جامعه و شاخصه های آنها در قالب مدلی ارائه می شود که در آن چهار طیف و منطقه اخلاقی وجود داشته و تمامی گونه های اخلاقی موجود در جامعه را در خود جای می دهد: 1. ایمان اخلاقی، 2. عصیان اخلاقی، 3. کفر اخلاقی، 4. نفاق اخلاقی. این چهار حوزه اخلاقی براساس دو محور 1. عقیده و پذیرش، 2. رفتار و گفتار شکل می گیرد که محور عقیده و پذیرش (محور عمودی مدل) در دو جهت ایجابی (بخش بالایی) و سلبی (بخش پایینی) قابل توسعه و تشدید بوده و محور رفتار و گفتار (محور افقی مدل) نیز در دو جهت ایجابی (سمت راست) و سلبی (سمت چپ) توسعه پذیر است. تحلیل و تجزیه این مدل، در بردارنده نکات جامعه شناختی و روان شناختی دیگر است که در مقاله بدان پرداخته شده است.

صفحات :

از صفحه 87 تا 100

مشخصات اثر

عنوان :

ایمان مرتکب گناه کبیره از منظر کلام شیعه

نویسنده:

محمدمهدی بیگدلی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , 17. فرق کلامی , ایمان (فرجام شناسی) , گناه کبیره , کفر , کفر , کفر , گناه کبیره , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , ایمان

چکیده :

چکیده :اختلاف پیرامون «ایمان و کفر مرتکب گناه کبیره» و سرنوشت اخروی وی، که اولین مسأله مطرح در تاریخ مجادلات کلامی مسلمین بوده است، ریشه در نوع نگاه فرق مختلف اسلامی به مقوله ایمان و تلقی خاص هر یک از ماهیت و لوازم آن دارد، که در این میان تفاوت نظرها در باب رابطه ایمان و عمل، عامل اصلی بروز اختلافات بوده است.در میان فرق کلامی عامه، از بین کسانیکه عمل را داخل در ماهیت ایمان و از شروط قوام ذات آن می شمارند؛ سخت ترین موضع از آن خوارج است که فتوا به کفر صاحب کبیره داده اند، حسن بصری اهل کبائر را منافق خوانده و معتزله وی را در حد وسط ایمان و کفر قرار داده و از آن تعبیر به «منزله بین المنزلتین» کرده اند، اما اهل حدیث با تفسیر این جزء ایمان به شرط کمال آن، مرتکب گناه کبیره را مومن فاسق دانسته اند. در مقابل کسانیکه عمل را خارج از ماهیت ایمان و جدای از ذات آن می دانند، در قبال وضعیت مرتکب کبیره، دو نظر کلی ارائه نموده اند؛ مرجئه با تقلیل ایمان به معرفت و بی اهمیت دانستن عمل، گناهکار را به صرف شناخت خدا، مومن حقیقی و از اهل نجات پنداشته اند، ولی اشاعره که ایمان را همان تصدیق قلبی می دانند با اذعان به لزوم اقتران ایمان و عمل صالح در موضعی مشابه با اهل حدیث گناهکار را مومن فاسق نامیده اند.متکلمین شیعه نیز در این باب نظر واحدی ندارند. نص گرایانی چون شیخ صدوق و پیروانش که ظواهر آیات قرآن و اقوال معصومین (ع) را یگانه مرجع کشف حقایق دینی می شمارند، بر اساس همین ظواهر، ایمان را حاصل اعتقاد و اقرار و عمل، و ترک عمل را مساوی خروج از دایره ایمان می دانند، ولی از آن رو که قائل به تفکیک بین ایمان و اسلام اند، مرتکب گناه کبیره را مسلمان غیر مومن می خوانند. در مقابل عقل گرایانی چون شیخ مفید و اتباع وی که ایمان را از سنخ معرفت و عمل را خارج از حوزه مفهومی آن می پندارند، علیرغم اضطراب و تشتت رأی بسیار، در نهایت حکم به ایمان مرتکب گناه کبیره کرده اند.در حدود 900 آیه از آیات قرآن نیز به موضوع ایمان اختصاص دارد، که مفاهیم برآمده از این آیات، به انضمام احادیث مأثور از اهل بیت (ع) که بهترین مفسر و مبین کلام الهی اند، ایمان را از جنس تصدیق و یقین قلبی و مرتبه ای بالاتر از اسلام ظاهری می نمایانند که همواره ملازم عمل صالح بوده و بنا بر شدت و ضعف آن افزایش و کاهش می یابد و ارتکاب گناه در صورتی که از آن توبه نشود، منجر به زوال آن می گردد. پس باید با تفکیک اسلام و ایمان، صاحب معاصی کبیره صرفا مسلمان ظاهری دانست.واژگان کلیدی : اسلام، ایمان، کفر، گناه کبیره، فرق کلامی.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی ایمان از دیدگاه مذاهب اسلامی و نقد نگاه وهابیت

نویسنده:

رسول محمدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , کفر , ایمان (فرجام شناسی) , کفر , کفر , کفر , مذاهب اسلامی , وهابیت (فرق اسلامی) , ایمان

چکیده :

چکیدهمسأله ایمان و معیارهای آن از مباحث بسیار مهم و اساسی در کلام اسلامی است و در بسیاری از آیات قرآن از ایمان به عنوان جایگاهی بسیار والا و مهم یاد شده است که معیار تمام ارزش ها و خوبی ها و به دلیل همین اهمیت این بحث همواره در کانون مباحث و مجادلات مذاهب و فرق اسلامی قرار داشته است. ایمان نه تنها در حوزه عقائد بلکه در زندگی دنیوی انسان نقش بنیادینی را ایفا می کند چرا که جایگاه افراد در جامعه اسلامی و امنیت و حرمت او با مومن یا کافر بودن وی ارتباط مستقیم دارد، به همین دلیل مذاهب اسلامی مباحث ایمان را با حساسیت ویژه ای دنبال می کنند، با این حال هرچند مسلمانان درباره مرزهای ایمان اختلافاتی دارند ولی نقاط مشترک میان آنان در این زمینه به مراتب بیشتر از اختلافات است. در این میان در سده های نخستین اسلامی دو مکتب انحرافی در جهان اسلام شکل گرفت که در تعریف ایمان قرائتی مختلف با تمام مذاهب اسلامی ارائه کردند (مرجئه و خوارج) خوارج بر این باورند که عمل داخل در ذات ایمان و عنصر مقوم آن است ،با این فرق که خوارج رها کننده عمل را از زمره مومنان خارج و جزء کافران می دانند.مرجئه نیز معتقد به تأخر عمل از اعتقاد قلبی بوده و برخی از آنها اقرار زبانی تنها را در ایمان کافی می دانند، ولی به دلیل تعارض این دیدگاه با اندیشه اسلامی، منزوی شدند و در تاریخ جز نامی از آنان باقی نماند تا اینکه در قرن دوازدهم وهابیت که قائل هستند به اینکه ایمان عبارت است از اعتقاد قلبی ، اقرار زبانی و عمل ، بار دیگر قرائت خوارج در مورد ایمان را زنده کرد و همانند آنان تیغ تکفیر را بر پیکر مسلمانان فرود آوردند. در مقابل، جمهور اشاعره ماهیت ایمانرا از مقوله تصدیق قلبی دانسته برخلاف شیعه که به نظریه معرفت گرایانه اعتقاد دارند.معتزله نیز عمل در داخل در ایمان می دانند ولی فرو گذارنده عمل را جزء کافران نمدانند، مجموعه این دغدغه ها و حتی تعارض افکار در این باب ما را بر آن داشت تا با نگاهی درون دینی و از دیدگاه های خاص (امامیه- معتزله- اشاعره، وهابیت) به این مسأله بپردازیم. این نوشتار در فصل های مختلف تنظیم شده است. در فصل اول به کلیات پرداخته شده و محور بحث را تعاریف در برگرفته است، در فصل دوم به معرفی مکاتب و در فصل سوم به چیستی ایمان از دیدگاه مذاهب اسلامی و در فصل چهارم به رابطه ایمان و اسلام و طرح دیدگاه های گوناگون پرداخته ایم و ضمن بیان دیدگاه های متفاوت به سنجش آنها و جمع بندی دیدگاه ها پرداخته ایم.

مشخصات اثر