جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
الهیات و معارف اسلامی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 23
قاعده الواحد از دیدگاه روایات اسلامی
نویسنده:
ابوالفضل رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از موضوعات بحث برانگیز از دیرباز در بین فیلسوفان، مسأله تبیین نظام آفرینش و تعیین ماهیّت موجودات صادر شده از مبدأ واحد بوده است. این مسئله یکی از مسائل توحیدی و جهان شناختی است که به دلیل اهمیت آن، در حوزه علوم عقلی و نقلی مورد توجه قرار گرفته است. فیلسوفان برای گشودن این گره فلسفی با مطرح کردن قاعده ی" الواحد لا یصدر عنه الا الواحد "« از واحد (حقیقی)، جز واحد صادر نمی شود »، به تبیین صدور موجودات از مبدأ واحد و تعیین هویت آنها پرداخته اند؛ به این معنا که اولین حقیقتی که از مبدأ واحد صادر شده است، واحد است. ومدعای خود را عمدتاٌ با استدلال سنخیت بین علّت و معلول و عدم ترکّب در ذات مبدأ بیان کرده اند. اما در مقابل، این نظریه، مخالفانی را با انگیزه دفاع از عقاید دینی مبنی بر اینکه این قاعده، قدرت مبدأ واحد یعنی خداوند را، محدود خواهد کرد، در بر داشته است. لذا با توجه به ادّعا های مختلفی که از سوی موافقان و مخالفان در رابطه با این قاعده ارائه شده است، به ارزیابی نظریات آنها در چارچوب روایات اسلامی پرداخته ایم، تا تطبیق یا عدم تطبیق این قاعده با روایات معصومین(ع) بررسی شود، که به نظر می رسد مدعای فیلسوفان درست باشد، زیرا متن روایات، با اشاره به وحدت مصادیق این قاعده، یعنی واحد بودن خداوند و اولین مخلوق او، این قاعده را به طور ضمنی مورد تأیید قرار داده و اشکالات کسانی را که دغدغه مسائل دینی دارند، بر طرف کرده است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آراء فلسفی ابن میمون آندلسی و ابن کمونه بغدادی
نویسنده:
حجت ابراهیم نجف آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بی تردید شناسایی یا بازشناسی آراء اندیشمندان و فیلسوفان ناشناخته یا کمتر شناخته شده، فهم دقیق تری از سیر تحوّل و انتقال اندیشه های حِکمی از ادوار متقدم به جریان های متأخر فکری و فلسفی در گستره اندیشه و تمدّن ایرانی– اسلامی، به دست می دهد.در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف معرّفی و تحلیل آراء فلسفی دو تن از مهم ترین فیلسوفان یهودی قرن ششم و هفتم هجری یعنی ابن میمون آندلسی و ابن کمّونه بغدادی، تألیف یافته تا مسیری هموارتر برای تحقیقات و پژوهش های بعدی درباره اندیشه های این دو متفکر، فراهم آورد. نگارنده کوشیده است تا تصویری صحیح و روشن از آراء و مبانی فلسفی این دو اندیشمند، در سه بخش نفس شناسی، جهان شناسی و خداشناسی ارائه داده وبه مقایسه و بررسی مهم ترین دیدگاه های آندو درباره موضوعات مزبور بپردازد، که گزیده ای از آنها بدین شرح است: نفس شناسی: هر دو فیلسوف علاوه بر آنکه معتقد به تجرّد نفس از بدن هستند، اصل اتحاد عقل، عاقل و معقول را در نفس می پذیرند. اما در بحث کیفیت بقای نفس ، بر خلاف ابن میمون که صریحاً حکم به معاد روحانی نفوس نموده، ابن کمونه موضع صریحی دراین باره اتخاذ نکرده است.جهان شناسی: درباره ابواب مختلف این مبحث نیز نکات برجسته ای در اندیشه آندو وجود دارد؛ برای نمونه: 1- غیر از آنکه هر دو فیلسوف، نگاهی هستی شناسانه نسبت به ماده و صورت داشته و آندو را مقوّم جسم محسوب می‌کنند، با این حال ابن میمون برخلاف ابن کمونه، از منظر اخلاقی نیز به این موضوع نگریسته، و ماده را منشأ زشتی‌ها و معاصی، و صورت را منشأ نیکی‌ها و فضائل، و پیونددهنده بین انسان و خدا محسوب می‌نماید.2- هر دو فیلسوف ضمن آنکه وقوع حرکت در جوهر را نمی‌پذیرند، دربارۀ وقوع حرکت در کمّ و کیف، دیدگاهی نسبتاً مشابه دارند؛ چرا که ابن میمون در اطلاق مفهوم «حرکت» برای حرکت کمّی و کیفی، از اهل لسان متابعت نموده، و حرکت در ایندو را محسوس نمی‌داند. حتی ابن کمونه پا فراتر نهاده و صریحاً حرکت در کمّ و کیف را نفی می‌نماید.3- ابن کمونه اطلاق «وجود» بر ممکن و واجب را به اشتراک معنوی و به نحو مشکّک دانسته، اما ابن میمون استعمال آن را به اشتراک لفظی می‌داند.4- برخلاف ابن کمونه که مفاد قاعده «الواحد» را پذیرفته و حتی فحوای آن را قریب به وضوح می داند، ابن میمون، مفاد این قاعده را کافی برای توجیه تکثّر و تنوّع میان افلاک و کواکب ندانسته ، و لذا بر نقش اراده و اختیار خداوند – و نه ضرورت علّی معلولی- در جریان خلقت عالَم تأکید می‌ورزد.خداشناسی: ایندو فیلسوف معتقدند که صفاتی برای خداوند تحقق دارد که عین ذات اوست؛ اما ابن میمون بر خلاف ابن کمونه، معرفت به این صفات را صرفاً به نحو سلبی، جایز می‌داند.بعلاوه، با توجه به اینکه هر دو متفکر، مستظهر به افکار حکمای قبل از خود بوده و همچنین، بعد از آندو نیز با جریانات مهم فلسفی و کلامی مواجهیم، لذا تلاش شده تا مبانی فکری آندو، و میزان تأثّرشان از فضای حاکم بر الاهیات و اندیشه اسلامی در آن عصر، و موارد تأثیرشان بر اندیشمندان بعدی نیز تبیین گردد.
مشخصات اثر
فطرت از دیدگاه متکلمین متأخر شیعه( علامه طباطبایی، مطهری، جوادی آملی، مصباح یزدی)
نویسنده:
صفورا سیف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهبررسی فطرت موضوع این پژوهش می باشد، فطرت یعنی خلقت خاص و ویژه انسان که این ویژه بودن خلقت به بعد ادراکی و احساسیِانسان مربوط است. یعنی انسان هم از جهت ادراکی با سایر موجودات متفاوت است و برتری هایی دارد و هم از جهت احساسی و گرایشی. هدف از انجام پژوهش حاضر، پرداختن به مقایسه و بررسی نظر علامه طباطبایی، استاد مطهری، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی درباره فطرت استکه پس از پرداختن به شرح حال هر کدام از این صاحبنظران، به تعریف واژه فطرت و انواع واقسام آن از دیدگاه چهارمتفکر و بیان تفاوت آن با غریزه و طبیعت پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات اسنادی و کتابخانه ای بوده و از تکنیک تحلیل محتوا بهره جسته است. نقطه عطف در پژوهش حاضردر فصل چهارم نمود پیدا می کند کهبا مقایسه مبحث فطرت از نظرعلامه طباطبایی، استاد مطهری، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی و مقایسه آن ها، ابتدا به بیان بینش ها و گرایش های فطری از دیدگاه ایشان می پردازد و گرایش های فطری را شامل: ﻣﻴﻞ به ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻮﻳﻲ، ﺣﺲ اﺧﻼﻗﻲ، زﻳﺒﺎﻳﻲ دوﺳﺘﻲ، ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ و ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ معرفی می کند . پژوهش حاضر پس از بیان ویژگی های امور فطری و بیان فطرت دردو حوزه عقل و احساس و همینطور رابطه فطرت با عقل و اخلاق، در نهایت به این نتیجه رسیده است که از نظر همه این متفکرین تمام انسان‌ها از همه استعدادهای فطری برخوردارند و تفاوت ایشان در شدت و ضعف این استعدادهاست. همچنین یکی دیگر از نتایج این تحقیق، فطری بودنِ گرایش به خدا و دین است که با بیانادله فطرت در پنج سطحِعقلی، نقلی، شهود باطنی و تجربی و تاریخی، در نهایت به این نتیجه رسیده است که هر چهار اندیشمند مسلمان، انسان را دارای بینش ها و گرایش هایی می دانند و بن اولیه شناخت انسان را همین بینش ها و گرایش های فطری بر می شمرند که تمایلات انسانی همچون خدا گرایی و حقیقت جویی و میل به کمال و زیبایی موجب عطش انسان و تلاش او در رسیدن به این گرایش های فطری شده است.واژگان کلیدی: فطرت، علامه طباطبایی، مطهری، جوادی آملی، مصباح یزدی
مشخصات اثر
ارکان عدل علوی در قرآن و حدیث
نویسنده:
زینب زنگنه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عدل علوی که دربردارنده عدالت فردی و اجتماعی و اقتصادی است از مباحث مهم دین مقدس اسلام ، به نحوی که مهم ترین منبع آن قرآن و سنت بیان شده است، لذا دین مبین اسلام با قوانین متعالی خود روح تازه ای بر کالبد عدالت دمیده و در میان فرقه های مختلف اسلامی، به خصوص شیعیان امام علی(علیه السلام) را که اولین امام آنها است مظهر عدل و عدالت خواهی معرفی کرده است. به نحوی که در نهج البلاغه، عدالت اجتماعی را یک فلسفه و یا نظریه ی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می داند که کمتر به آن پرداخته شده است. از دیدگاه امام علی (علیه السلام) عدالت از ارکان ایمان و در رأس همه ی ارزشهای اسلامی است و حکومتی که بر پایه ی عدالت بنا شود، ماندگار، مردمی و بر حق است. آن حضرت ملاک عدالت را در رضایت عموم می داند و در اجرای آن عواملی از قبیل حاکمان عادل و متقی، نظارت بر صاحب منصبان، رعایت حقوق متقابل مردم و حاکمان و ساده زیستی آنان را موثر می داند. از این رو، نوشتار حاضر به بررسی ارکان عدالت در اندیشه علوی پرداخته، تا راهگشایی باشد برای انسان هایی که جویای درک واقعی این مهم هستند و برای رسیدن به مدینه فاضله و جامعه عدل گستر تلاش می نمایند.واژگان کلیدی: امام علی، عدالت علوی، قرآن، حدیث.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مفهوم عدالت از دیدگاه افلاطون و فارابی
نویسنده:
محسن حافظی فر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفهوم عدالت در تاریخ اندیشه سیاسی اهمیتی خاص دارد، چرا که عدالت از جمله مفاهیم بنیادین فلسفه‌های سیاسی قدم و اندیشه سیاسی جدید است . در نوشتار "بررسی تطبیقی مفهوم عدالت از دیدگاه افلاطون و فارابی" این مفهوم در گستره اندیشه دو تن از متفکرین برجسته یعنی افلاطون و فارابی مورد بررسی قرار گرفته است . افلاطون به طور مبسوط مفهوم عدالت را مورد بررسی قرار داده است تا به آنجا که با ارزشترین اثر خود یعنی جمهور را، "گفتگوهایی درباره عدالت " نیز نام داده است . فارابی نیز مجال بحث در این موضوع را رها نکرده و عدالت را از جمله مفاهیم اصلی و اساسی فلسفه خود دانسته است این دو اندیشمند هر دو، مفهوم عدالت را "هماهنگی و تناسب " (Harmony) معنا کرده‌اند و این معنا و مفهوم را چه در هستی و چه در فرد و اجتماع همواره مد نظر داشته‌اند. از این دیدگاه به "عدالت هندسی" تعبیر شده است که در مقابل عدالت عددی قرار می‌گیرد. این از ویژگی‌های فلسفه و سیاسی قدیم است که عدالت را همواره در ارتباط با نظم، تناسب و هماهنگی معنا نموده‌اند. نظمی که در مجموعه افرینش وجود دارد و بنابراین اگر اعتدالی که در نظام آفرینش وجود دارد، توسط رئیس مدینه درک و در اداره مدینه بدان اقتدا شود، می‌توان گفت که عدالت رعایت شده است . جهان هستی بر نظامی معقول استوار است و این برداشتی است که افلاطون و فارابی هر دو بدان توجه داشته‌اند. در بررسی کارکرد مفهوم عدالت در فرد، فارابی و افلاطون دیدگاه‌های اخلاقی خود را مطرح می‌سازند و وقتی کارکرد این مفهوم را در اجتماع بررسی می‌کنند دیدگاه سیاسی خود را بیان می‌کنند. آنچه در خور توجه است ارتباط تنگاتنگ اخلاق و سیاست در اندیشه این دو است . افلاطون نخستین بار تامل درباره سیاست را در منظومه ای از اندیشه فلسفی وارد کرد و در متن آن طرح کرد. این همان منشی است که فارابی نیز بدان اقتدا نموده است ، اما با این تفاوت که موضوع اصلی افلاطون در فلسفه "وجود مدنی انسان و مدینه" است ولی موضوع اصلی در فلسفه فارابی وجود خداست . خدایی که به ماهیات وجود بخشیده است . در تطبیق آراء افلاطون و فارابی پیرامون مفهوم عدالت به تفصیل به این موضوع پرداخته شده است .
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی قصص انبیاء از دیدگاه قرآن و عهدین
نویسنده:
حمید علیمرادلو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آنچه پیش‌رو دارید رساله‌ای در زمینه بررسی قصص انبیاء در قرآن و عهدین است که در دو فصل تنظیم شده است. فراز اول در بیان کلیات قصه از جمله معرفی کتب عهدین، تفاوت قصه در قرآن، عهدین و یادکرد انبیاء و سیر تاریخی و جغرافیایی انبیاء مذکور در قرآن و عهدین، اعتبار و حجت قرآن، تورات و انجیل، شیوه بیان و ویژگیها و اهداف قصه در قرآن می‌باشد. در فراز دوم، قصص بیست و پنج نفر از انبیایی که در قرآن ذکر شده‌اند به ترتیب تاریخی بیان شده و مقایسه‌ای بین آنچه در قرآن و عهدین آمده انجام شده است. در این فصل به ویژگیهای شخصی و شخصیتی و رابطه پیامبران با اقوام خویش و حوادث مهم دورانشان و وجوه اشتراک و اختلاف آنچه در قرآن و عهدین آمده پرداخته شده است.
مشخصات اثر
موانع تبعیت مردم از انبیاء وامامان حق از منظر آیات قرآن کریم
نویسنده:
محمدلطیف فاتح
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده گرایش های منحرفانه درجامعه وپای بندی افراطی وباورهای غلط ونادرست به سنت ها وعقاید گذشته زمینه های شناخت وتوجه به دعوت انبیاء را از میان برداشته وزمینه ساز موانع تبعیت مردم از انبیاء وائمه حق می گردد، وبستر انحراف جامعه ودوری مردم از دین را فراهم می سازند.دعوت همگانی انبیاء واولیاء حق، هرچند مبتنی برجذب وجلب افراد حقیقی واصلاح آنان در جنبه اعتقادی واخلاقی وپاره ای ازامور تکلیفی به انجام می رسد. اما در دو امر مهم دعوت فردی واجتماعی به سرانجام می رسد.بدون شک کفر به خداوند، نبوت وامامت مانع اصلی حق شنوی وپیروی از حق است وراهکاری جز ایمان به آنان وجود ندارد. مسلما عدم پذیرش ایمان انکار معاد وعالم غیب را بدنبال خواهد داشت. امادربعد روانشناختی یکسان پنداری انبیاء الهی وامامان معصوم: را بامردم دیگر نیز امری ناپسند وغلط بوده که خود مانع عظیم درپیروی از حق است. ودراین راستا دنیا طلبی خودپرستی سنت ها وعادات غلط هرکدام زمینه ساز ومانع از تبعیت می باشند. درامور اجتماعی، اختلاف ومقابله با دعوت انبیاء عامل مهم ومانع بزرگ برسر راه تبعیت مردم قراردارد، که بعضی از این اختلاف ها عبارت اند از: سنت های مبتنی برشرک، ابتدایی بودن جوامع وفقدان تعقل وخرد ورزی، تجمل گرایی وخالی بودن از معنویت ورواج لذتهای تهی دنیوی، وقتی باتعقل وتفکر الهی به مسئله می پردازیم درمی یابیم غالب این موارد ناشی از شرک وبی ایمانی است که ارمغانش کفر است وراه برون رفت ازآن ها ایمان الهی است که برای رسیدن به آن راههای مختلفی وجود دارد ازجمله: تغییر نگرش توجه به الگوهای معنوی بیداری فطرت وخردورزی وروی آوردن به عادات پسندیده، تغییر سنت های اجتماعی ومبارزه باخرافات ومکاتب الحادی وایجاد موقعیت های اجتماعی مبتنی برحقیقت گرایی.
مشخصات اثر
اعتبار یابی و بررسی دلالی روایات امامت(جایگاه، نقش و آثار) در تفسیر بیان السعاده
نویسنده:
حسن شجاع بهار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده رسالهتفسیر قرآن نیازمند ابزار و منابع تفسیری معتبر است یکی از منابع مهم تفسیر قرآن ، احادیث و روایاتى است که به طریق معتبر از پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) نقل شده اند. مولى حاج سلطان محمّد گنابادى درتفسیر «بیان السعاده فى مقامات العباده» ، ازروایات معصومین (ع) بهره های فراوانی برده است. این روایات به علت عدم ذکر منابع آن‌ها و تأثیر اندیشه های خاص بر نوع برداشت های وی از جهتاعتبار و میزان دلالت، نیازمند بررسی و کنکاش بیشتر است. در این رساله، بخشی از روایات که با مسئلهنقش و آثار امامت مرتبطمی باشند اعتبار یابی و بررسی دلالی شده‌اند. در بحث اعتبار، اکثر روایات مورد بررسی معتبر بوده. در بحث تقطیع، گر چه تعداد زیادی از روایات به صورت تقطیع شده، نقل شده اند ولی این امر مضر به معنا و مفهوم روایات تشخیص داده نشد. از جنبهدلالی اکثر برداشت های مولف جنبه تاویلی و عرفانی داشته واز باب تطبیق عنوان عام بر مصداق خاص به حساب می‌آیند. کلید واژه ۱- تفسیرقرآن ۲- روایات ۳- امامت ۴- بیان السعاده ۵- اعتبار یابی ۶- بر‌رسی دلالی ۷- سلطان محمد گنابادی
مشخصات اثر
بررسی شعور جمادات و نباتات در فلسفه صدرا و پیشینه آن در عرفان ابن عربی
نویسنده:
فرزانه چوپانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
در عرفان اسلامی و اگزیستانسیالیسم با تاکید بر مولوی و کیرکگارد
نویسنده:
محمدتقی سبحانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در بخش نخست ، این پایان نامه به پیشینه مفهوم ایمان در سنت اسلامی و مسیحی اشاره دارد تا از آنجا بستر اندیشه مولوی و کیرکگارد را بازشناساند. البته در این بخش که جنبه مقدماتی دارد به آرای متکلمان و فیلسوفان مسلمان و مسیحی نظر نداشته ایم ، چرا که در بحث حاضر چندان تاثیری ندارند. در بخش دوم ، با تفصیل بیشتر ، به آرای عارفان مسلمان در این خصوص پرداخته می شود و آنگاه رای مولوی را عمدتا از مثنوی معنوی بازکاویده ایم. از آنجا که در سنت عرفانی ما از مساله ایمان گروی به طور مستقیم و صریح بحث نشده است ، در این بخش به تحلیل محتوای متون عرفانی از دریچه مفاهیم کلیدی بحث پرداخته شده است و واژه هایی چون ایمان ، عقل ، علم ، معرفت ، یقین ، عزم و ... و از منظر عرفان اسلامی بررسی شده است . در بخش سوم به آرای کیرکگارد در این باره اختصاص دارد. و بالاخره در بخش چهارم به مقایسه میان آرای مولوی و کیرکگارد در مساله ایمان ، عقل و معرفت پرداخته شده است .
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 23