مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

این مجموعه مشتمل بر هشت باب ذيل مى‌باشد: الباب الاول: في أسماء هذه البلدة الشريفة. در اين باب به نامهايى چون: أثرب (مثل مَسجد)، أرض اللّه، أرض الهجرة، أكالة القرى، الايمان، البحره و... اشاره مى‌شود.الباب الثاني: في فضائلها و بدء شأنها و ما يؤول اليه أمرها و ما يتعلق بذلك. اين باب مشتمل بر شانزده فصل مى‌باشد. الاول: في تفضيلها على غيرها من البلاد، الثاني: في الحث على الاقامة بها و... الثالث: في الحث على حفظ أهلها و اكرامهم. الرابع: في بعض دعائه(ص) لها و لأهلها، الخامس: في عصمتها من الدجال و الطاعون. السادس: في الاستشفاء بترابها و تمرها و...الباب الثالث: في أخبار سكانها في سالف الزمان و مقدمه(ص) اليها و... اين باب نيز مشتمل بر دوازده فصل مى‌باشد. الاول: في سكانها بعد الطوفان. الثاني: في سبب سكنى الانصار بها. الثالث: في نسبهم. الرابع: في ظهورهم على اليهود و....الباب الرابع: فيما يتعلق بأمور مسجدها الأعظم و الحجرات المنيفات و... اين باب داراى سى و هفت فصل مى‌باشد كه در آن به معرفى بازار مدينه، منازل مهاجرين و غيره پرداخته مى‌شود.الباب الخامس: في مصلى النبى(ص) في الأعياد... كه داراى هفت فصل مى‌باشد و در آن به معرفى مصلاّى اعياد، مسجد قبا و مسجد ضرار و ساير مساجد پرداخته مى‌شود.الباب السادس: في آبارها المباركات و العين و الفراس و... اين باب داراى پنج فصل مى‌باشد.الباب السابع: في أوديتها و أحمائها و بقاعها و جبالها و أعمالها و... كه داراى هشت فصل مى‌باشد.الباب الثامن: في زيارته(ص) كه داراى چهار فصل ذيل است: الاول: في الاحاديث الواردة في الزيارة نصّا. الثاني: في بقيّة أدلتها و بيان تأكيد مشروعيتها و... الثالث: في توسّل الزائر و تشفّعه به(ص) الى ربه تعالى و... الرابع: في آداب الزيارة و المجاورة و التبرك بتلك المساجد و...

وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی كتابى است كه درباره تاريخ شهر مدينه منوّره نگاشته شده است. اين كتاب گزيده‌اى است از كتابى ديگر با نام «إقتفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى(ص)» كه توسط علي بن احمد سمهودي نگاشته شده است. مؤلف در خطبه كتاب به نحو اختصار به محتواى كتاب اشاره مى‌كند.

الکافی از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتب اربعه است. این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به ثقة الاسلام کُلینی است که آن را در مدت ۲۰ سال گردآوری کرده‌ است. الکافی که در سه بخش اصول، فروع و روضه تألیف شده، محل رجوع عالمان شیعه است. اصول کافی مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب می‌شود. کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با قرآن و موافقت با اجماع جمع‌آوری کند. کلینی به دلیل ارتباط با اصحاب ائمه و دسترسی به اصول اربعمأة روایات این کتاب را با کمترین واسطه نقل کرده است. گروهی از عالمان شیعه معتقد به صحت تمامی روایات آن بوده‌اند و در مقابل گروهی از عالمان شیعه وجود احادیث ضعیف در کافی را قبول دارند. گفته شده نامگذاری این کتاب منتسب به امام زمان(عج) است ولی بسیاری از علما با این ادعا مخالفت کرده‌اند. جلد چهارم الکافی، فروع کافی است که احادیث فقهی را دربرمی‌گیرد و شامل 26 کتاب است؛ کتاب‌هایی که در این جلد به آن پرداخته شده است عبارتند از: ابواب الصدقة کتاب الصیام ابواب السفر ابواب الصید ابواب الزیارات

کتاب حاضر در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد پنجم: الاعتقادات، تصحيح الاعتقادات، المزار؛ ألاعتقادات فی دین الامامیة یا اعتقادات الامامیة مشهور به اعتقادات صدوق کتابی مختصر در علم کلام شیعه نوشته شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ ق). او در این کتاب با استناد به روایات معصومان به اثبات عقائد شیعه می‌پردازد. شیخ صدوق این کتاب را هنگام سفر به نیشابور و به درخواست عالمان نیشابوری نوشته است. این کتاب دارای شروح و ترجمه‌های فراوانی است. کتاب الاعتقادات مشتمل بر ۴۵ باب است که شیخ در هر باب با عنوان «باب الاعتقاد فی...» آن را آغاز کرده است. عناوین برخی از این ابواب بدین شرح است: بیان اعتقادات شیعه در توحید، صفات ذات و صفات افعال، افعال بندگان، جبر و تفویض، اراده، مشیت، قضا و قدر، فطرت و هدایت، استطاعت، بداء، لوح و قلم، عرش و کرسی، نفوس و ارواح، موت و رجعت، رستاخیز و مباحث مربوط به آن، بهشت و دوزخ، وحی، امر و نهی، قرآن، مقام انبیا سل و حجج و ملائکه و عصمت ایشان، نفی غلو و تفویض، تقیه، مقام اجداد پیامبر (ص)، ‌شأن لویان، احادیث، حظر و اباحه و... تَصحیحُ اِعتقاداتِ الاِمامیّة یا تَصحیحُ الاعتقاد کتابی در دانش کلام از شیخ مفید(درگذشت ۴۱۳ق) است. این کتاب، شرح و نقدی است بر کتاب «الاعتقادات»، نوشته شیخ صدوق. برخلاف شیخ صدوق که برای اثبات مطالب تنها بر آیات قرآن و روایات تکیه کرده است، شیخ مفید از روش عقلی بهره برده است. بداء، سؤال در قبر، قضا و قدر، معنای عرش، رجعت و چگونگی نزول وحی ازجمله مسائل کتاب است. در تصحیح الاعتقاد انتقاد عمده شیخ مفید بر شیخ صدوق این است که وی در اثبات اعتقادات و تفسیر آیات و روایات دقت عقلانی کافی ندارد. کتاب تصحیح الاعتقادات، شرحی است بر کتاب الاعتقادات یا اعتقادات الامامیه نوشته شیخ صدوق که در آن مهم‌ترین اعتقادات شیعه امامیه آمده است. همان‌طور که از عنوان تصحیح الاعتقادات پیدا است، تلاش شیخ مفید بر‌ آن بوده است تا دیدگاه‌های استادش شیخ صدوق را درباره اعتقادات شیعه امامیه نقد و تصحیح کند. شیخ صدوق در کتاب الاعتقادات برای اثبات اعتقادات شیعه از آیات قرآن و احادیث کمک گرفته است؛ اما شیخ مفید در شرح این کتاب از روش عقلی هم بهره گرفته است. ازجمله امتیازات کتاب تصحیح الاعتقاد را آن می‌دانند که دو روش فکری متفاوت در کلام شیعه را منعکس می‌کند : روشی که به استدلال‌های عقلی توجه نمی‌کند و بر روایات مبتنی است و مکتبی که به عقل بها می‌دهد و آن را به لحاظ شرعی معتبر می‌داند. شیخ مفید در تصحیح الاعتقادات بارها بر شیخ صدوق خرده گرفته است که همچون اصحاب حدیث به استدلال‌های عقلی بی‌اعتنا است و تنها بر روایات تکیه می‌کند. برخی از اشکالات شیخ مفید بر شیخ صدوق در این کتاب عبارت است از: تفسیر نادرست آیات قرآن، عدم استناد به روایات صحیح، بی‌توجهی از معنای درست برخی الفاظ موجود در قرآن و روایات، پیروی از شیوه اهل حدیث در برداشت از روایات، یعنی عدم تلاش عقلانی کافی در معنای روایات. البته شیخ مفید در مواردی دیدگاه شیخ صدوق را پذیرفته است. ازجمله آنها مسائلی چون رجعت، برانگیخته‌شدن پس از مرگ، شفاعت و وعد و وعید است. کتابُ الْمَزار؛ مَناسِکُ الْمَزار معروف به اَلْمَزارُ الصّغیر تألیف شیخ مفید(متوفای ۴۱۳ق) است. شیخ مفید در این کتاب، مجموعه روایاتی درباره زیارت پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) جمع آوری نموده است. المزار شیخ مفید از معتبرترین منابع برای کتاب‌های زیارتی و دعا به شمار می‌آید و علما و دانشمندان شیعه نیز بر آن اعتماد و استناد نموده‌اند. شیخ مفید در آغاز کتاب، انگیزه خود را بر نگارش کتابی در شیوه زیارت دو امام حضرت علی(ع) و امام حسین(ع) گرفت، با توجه به اینکه کتابی مستقل در زیارت ائمه(ع) از علمای اصحاب نگاشته نشده بود. البته شیخ مفید در بخش دوم کتاب، زیارت پیامبر(ص) و دیگر ائمه(ع) را نیز اضافه کرده است. این کتاب شامل موضوعاتی است از جمله: 1.

«مسند الإمام السجاد أبي‌محمد علي بن الحسين (ع)» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، پنجمين كتاب از موسوعه بزرگ «مسانيد الأئمة (ع)» است كه در دو جلد به زبان عربى منتشر شده است. در اين كتاب، ولادت امام سجاد (ع)، فضائل و مناقب و سخنان آن حضرت در موضوعات مختلف گردآورى شده است. نويسنده، روايات امام سجاد (ع) را از مصادر مشهور شيعه استخراج كرده است. ساختار اين مسند را مى‌ توان بدين‌ گونه ترسيم نمود: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت آن معصوم است كه در ضمن ابواب متعددى بخشى از جلد اول را فراگرفته است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند كه اسامى 237 راوى به‌ همراه ذكر مختصرى از حالات ايشان و مدح و جرح‌ هاى آنها در انتهاى جلد دوم آمده است. جلد اول مسند امام سجاد (ع) با احاديث مرتبط با زندگانى آن حضرت آغاز شده است. ولادت و شهادت، سيره و فضائل، ويژگى‌ هاى اخلاقى، شيوه رفتارى آن حضرت با شخصيت‌ هاى مختلف و نيز فضيلت زيارت آن حضرت، از جمله موضوعاتى است كه در اين بخش از كتاب آمده است. بخش ديگرى از مسند امام سجاد (ع) به روايات اعتقادى و اخلاقى اختصاص دارد. در اين بخش، ابتدا روايات امام در موضوع علم، توحيد، نبوت و امامت و پس از آن احاديث امام در باره شخصيت‌ هاى مختلف هم چون عبدالله بن عباس، فرزدق و سليم بن قيس مرتب شده است. نويسنده در ادامه، رواياتى را كه از امام سجاد (ع) در تفسير آيات قرآن كريم نقل شده، به ترتيب سور قرآن ذكر كرده است. كتاب الدعاء، از جمله بخش‌ هاى مفصل كتاب است كه در 117 شماره دسته‌ بندى شده است. در اين بخش دعاهاى امام سجاد (ع) در ايام ماه رمضان و روزهاى هفته، ادعيه حاجت‌ هاى مختلف و نيز مناجات‌ هاى آن حضرت ذكر شده است.