مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام ایجابی وجود
>
تشخص
تشخص حقیقی
تشخص خاص
تشخص زاید
تشخص شی ء
تشخص صورت
تشخص عرض
تشخص عین ذات
تشخص ما
تشخص مادی
تشخص مادیات
تشخص ماهیت
تشخص مجردات
تشخص معنوی
تشخص واحد
تشخص وجودی
تشخص هیولی
تشخصات منتشره
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 29
عنوان :
بررسی مسأله بقای نفس و معاد نزد سه فیلسوف مسلمان ابنسینا، شیخ اشراق، ملاصدرا
نویسنده:
وحیده عامری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
معاد روحانی
,
بقاء نفس
,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
وجود سعی نفس ,
تشخص انسان ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
تجرد خیال ,
تجرد نفس ناطقه ,
قیام صدوری صور نفسانی ,
حرکت جوهری ,
تشخص ,
اصالت وجود ,
بساطت نفس ,
وحدت تشکیکی وجود ,
اشقیاء ,
فساد ناپذیری نفس ,
شرف نفس بر بدن ,
رابطه شوقی نفس و بدن ,
شیئیت شیء ,
تشخص و وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
آنچه نفس، این موجود بیهمتای الهی را از دیگر موجودات متمایز میسازد، صفت بقا و جاودانگی آن است. مقاله حاضر سعی دارد مسأله بقای نفس را از دیدگاه فلاسفه بزرگی مانند ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا مورد بررسی قرار دهد. همچنین به دلیل رابطه تنگاتنگ میان بقای نفس و مسأله معاد، بحث از معاد نیز به دنبال آن خواهد آمد. در آغاز پس از نگاهی گذرا به معنای بقا و مراد فلاسفه از آن، به بیان ادله هر کدام از فلاسفه در باب آن خواهیم پرداخت که حاصل آن اثبات صفت جاودانگی برای نفس خواهد بود. سپس به معنای معاد و تفاوت آن با بقا پرداخته و دیدگاه هر کدام از فلاسفه مذکور در باب کیفیت و چگونگی معاد، مورد بحث قرار خواهد گرفت. نتیجه بدست آمده این است که ابنسینا معاد روحانی را با دلایل عقلی اثبات نموده و معاد جسمانی را به شرع ارجاع داده است. شیخ اشراق سعی نموده تا با تکیه بر اصول اشراقی معاد جسمانی را اثبات نماید اما او نیز از اثبات عینیت جسم دنیوی و اخروی بر نیامده است. صدرالمتألهین با بنیان نهادن یازده اصل مستحکم، به تبیین و اثبات معاد جسمانی همت گمارده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 124 تا 151
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی شکاف بین نظر و عمل اخلاقی از دیدگاه ارسطو
نویسنده:
محسن جوادی، علیرضا صیادنژاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عمل اخلاقی
,
نظر و عمل
,
آکرسیا
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
ضعف اراده اخلاقی
,
فلسفه اخلاق ارسطو
کلیدواژههای فرعی :
اخلاق نیکوماخوس ,
عقل شهودی ,
امیال انسانی ,
پرهیزکاری ,
03. انسان شناسی Human nature ,
افعال انسان ,
انتخاب(امامت) ,
معرفت اخلاقی ,
اپیستمه ,
حکمت عملی ,
حکمت نظری ,
فلسفه یونان ,
انفعال نفسانی ,
تشخص ,
انسان شناسی اخلاقی ,
معرفت شناسی اخلاقی ,
تخیل(راه های معرفت) ,
باور صادق موجه ,
حس مشترک ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
نظام اخلاقی سقراط ,
میل و شوق ,
غایت انگاری اخلاقی ,
عمل هدفمند ,
فعل غیراختیاری ,
وحدت معرفت و فضیلت ,
معرفت زاینده ,
علم خطا ,
ناپرهیزکاری ,
مبادی عمل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
شکاف بین نظر و عمل اخلاقی (ضعف اراده اخلاقی)، یکی از مباحثی است که همواره مورد توجه مکاتب اخلاقی بوده است. یک نظام اخلاقی موفق علاوه بر ارایه دستورات اخلاقی، باید متوجه موانع تحقق این دستورات نیز باشد. این بحث در فلسفه اخلاق ارسطو تحت عنوان آکرسیا مطرح شده است که ناظر به بحث اتحاد معرفت و فضیلت افلاطون است. در دیدگاه سقراط و افلاطون، علت موثر بر عمل، صرفا معرفت است، به گونه ای که هیچ علتی در مقابل معرفت روشن نمی تواند مانع عمل شود. ارسطو با قبول تاثیر معرفت بر عمل اخلاقی، بر این عقیده بود که میل و نفس انسانی این توانایی را دارد که گاه به رغم معرفت و حتی معرفتی روشن، مانعی را بر سر راه عمل اخلاقی ایجاد نماید. او برای تحقق عمل، چندین علت را به صورت پراکنده در نظریه های اخلاقی خود بر می شمرد و مبانی عمل را در امور متعدد جست و جو می نماید. از نظر ارسطو، امیال، که از تخیل نفس ناپرهیزگاری برخاسته اند، این امکان را دارند که گاه شرایطی ایجاد نمایند تا انسان دست به عملی برخلاف علم و شناخت عقلانی خود بزند. در چنین شرایطی که انسان با علم به فضیلت بودن یک عمل برخلاف آن رفتار می کند، می شود چنین گفت که علم انسان به فراموشی سپرده شده است. ارسطو این ضعف اخلاقی را به وجود میل و شوق در انسان نسبت می دهد، امری که با مقابله با آن، عمل اخلاقی تحقق پیدا می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی امکان تحقق نفس جزئی قبل از حیات دنیوی با استمداد از نظریۀ وحدت شخصی وجود نزد ملاصدرا
نویسنده:
فروغ السادات رحیم پور؛ ابراهیم راستیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
وحدت شخصی وجود
,
حکمت متعالیه
,
وحدت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
علم النفس صدرایی
,
قدم نفوس جزئی
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
جسمانیه الحدوث ,
حدوث جسمانی نفس ,
وجود شناسی ملاصدرا ,
وجود ربطی نفس ,
عالم ماده ,
عالم برزخ ,
برزخ نزولی ,
قدم نفس ,
عوالم وجود ,
نظریه حدوث جسمانی نفس ,
وجود ربطی ,
هستی شناسی اسلامی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
تشخص ,
وحدت تشکیکی وجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
وجود ربطی انسان ,
تشکیک در ظهورات وجود ,
عوالم سه گانه وجود ,
نظریه تباین وجودات ,
تمایز قیومی ,
حقیقت وجود انسان ,
عامل تشخص ,
ماهیت نوعیه نباتی ,
ماهیت نوعیه حیوانی ,
مرتبه برزخی نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
بحث قدم نفس جزئی از پیچیدهترین مسائل فلسفی است. صدرالمتألهین در برخی آثار خود قائل به قدم نفس جزئی شده و در عین حال همواره به حدوث جسمانی نفس تصریح نموده است. این دو اعتقاد ظاهراً ناسازگارند. این مقاله میکوشد نشان دهد که مطابق مبانی عرفانی صدرا در نظریۀ وحدت شخصی وجود، اولاً اعتقاد به قدم نفس جزئی امری موجه است و ثانیاً چنین قِدمی با حدوث جسمانی نفس منافات ندارد. بر اساس این نظریه، همان طور که وجود حقیقتی واحد است، ظهور آن نیز واحد است و این ظهور در عین وحدت، واجد سه مرتبۀ مجرد، نیمهمجرد، و مادی است و بر اساس تشکیک در مظاهر، حقیقت انسانی در مرتبۀ عقلی و در مراتب مادون حاضر است. حقیقت عقلی انسان در عالم برزخ محدود به لوازم ماده میشود و در عالم جسمانی علاوه بر آنها، محدود به ماده و استعداد نیز میگردد. نفوس جزئی انسانها قبل از تحقق در عالم ماده، در برزخ نزولی، به نحو مقداری و ذو ابعاد ظاهر بودهاند و سپس، در عالم ماده به صورت جسمانی حادث شدهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 190
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آزمون جهانهایِ ممکن از نظرگاه طرفداران ارجاعهای مستقیم
نویسنده:
امراله معین، عبدالرضا صفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
02. جهان شناسی Religious cosmology
,
جهان شناسی فلسفی
,
کریپکی
,
لایبنیتس
,
جهان های ممکن(اصطلاح وابسته)
,
نظریه ارجاع مستقیم
کلیدواژههای فرعی :
ملاک تشخص ,
عدل الهی ,
موناد ,
واقعیت مطلق ,
تشخص ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
اصل هم امکانی ,
حقایق ضروری((لایب نیتس)، مقابل حقایق امکانی لایب نیتس) ,
حقایق امکانی((لایب نیتس)، مقابل حقایق ضروری لایب نیتس) ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
نظریه همتا ,
منطق موجهات (Modal Logic) ,
این همانی بین جهانی ,
ملاک واقعیت ,
آزادی الهی ,
فاهمه الهی ,
واقعیت ممکن ,
انضمامی گرایی ,
فراشمار ,
نشانگرهای صلب ,
امکان معرفت شناسانه ,
زنجیره ارتباطی ,
معرفت بی زمان خدا ,
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
مطابق نظر لایب نیتس، تعداد نامتناهی از جهانهای نامتناهی وجود دارند که خداوند بهترین آنها را برای خلق کردن انتخاب میکند. خود لایب نیتس از فاهمهی الهی بهمثابهی قلمرو واقعیتهای ممکن سخن میگوید. تاکنون تفاسیر متعددی از جهانهای ممکن ارائه شده است. در میان این دیدگاهها، دیدگاه فیلسوفان تحلیلی اواخر قرن بیستم از اهمیت شایانی برخوردار است. برخی از این فیلسوفان با نام طرفداران ارجاع مستقیم، به اینهمانیِ بین جهانی دربارهی این نظریه قائلاند. اینهمان بین جهانی میگوید چگونه یک فرد میتواند در تمام جهانهای ممکن، هویت خود را حفظ کند. مدافع این نظر سول کریپکی است. در این مقاله، ما دیدگاه لایب نیتس را در ارتباط بین واقعیت و فردیت، در پرتو برخی نظریات معاصر در مفهوم جهانهای ممکن، بررسی نمودهایم. در اینجا، بیان کردهایم که آثار لایب نیتس در پرتو برخی از این دیدگاهها، زمانی که مورد آزمون قرار گیرند، خوانش متفاوتی از آنچه که در تلقی سطحی از این آثار است پیدا میکنند. با وجود این، نظرات لایب نیتس و کریپکی در نهایتِ اختلاف قرار میگیرند، زیرا از نظر لایب نیتس، ذات فرد شامل تمام محمولات خود است و هیچ تمایزی بین خصوصیات عرضی و ذاتی نیست، اما از دید کریپکی، آنچه برای فرد ذاتی است خصوصیات منشأ آن است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت دو معنای ماهیت (""ما به الشیء هو هو"" و ""ما یقال فی جواب ما هو"") در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
فاطمه شهیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود
,
ملاصدرا
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
ماهیت ( عام )
,
ماهیت
,
حد حقیقی به حسب ذات شی ء
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
تشخص ,
فصل ,
جنس ,
منطقیان ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ماهیت دارای دو معنای مشهور است: «ما به الشیء هو هو» یا وجود و «ما یقال فی جواب ما هو» یا مفهوم کلی شیء. ملاصدرا نخستین کسی است که به این دو معنا، و مدلول هر یک تصریح داشته است. این دیدگاه، با اصالت و وحدت وجود به عنوان مهم ترین مبانی نظام صدرایی سازگار و حتی ملازم است. در عین حال با توجه به این که این دو اصل نزد فیلسوفان پیش از صدرا و به طور خاص ابن سینا مطرح نبوده اند حتی اگر بتوان دو معنای یاد شده را از برخی عبارات شیخ برداشت کرد، به دلیل اختلافات بنیادی نظام سینوی و صدرایی نمی توان نسبت میان آن ها را در این دو نظام فلسفی یکسان دانست. در فلسفه ابن سینا ماهیت چیزی نیست جز «ما به الشیء هو هو» که عیناً همان حقیقت و ذات شیء و متمایز از وجود است. اگر «ما به الشیء هو هو» یا ماهیت شیء، مجهول باشد، از آن به ما هو سؤال می شود و پاسخ یا همان «ما یقال فی جواب ما هو»، مفهومی است که دلالت تام بر «ما به الشیء هو هو» دارد. بنابراین، این دو معنای ماهیت بر خلاف آنچه در فلسفه صدرا ملاحظه می شود، نسبت دال و مدلول به یکدیگر دارند و از جهتی می توان گفت دو مرتبه یا دو مقام از یک امرند. با این تفسیر، دیگر تأویلاتی که صدرا و پیروان او از منظر حکمت متعالیه از برخی عبارات شیخ دارند، لازم نمی آید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 53
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئله تشخص از منظر خواجه طوسی و ملاصدرای شیرازی
نویسنده:
عباس ذهبی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
فردیت
,
حکمت متعالیه
,
فردیت
,
تشخص
,
تشخص از نظر ملاصدرا
,
تشخص از نظر خواجه نصیر طوسی
کلیدواژههای فرعی :
حکمت اشراق ,
اشارات و تنبیهات ,
حکمت مشاء ,
تمایز ,
ملاک تشخص ,
اصل عدم تناقض ,
اصل هوهویت ,
تفرد (تشخص) ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ,
تمایز ,
تشخص شی ء ,
تشخص وجودی ,
تشخص خارجی ,
تشخص به وجود ,
مبادی تصوری تشخص ,
مبادی تصدیقی تشخص ,
علت خارجی شئ ,
عوارض مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
پرسش از تشخص در فلسفه اسلامی بر خلاف فلسفه مسیحی، در بستری کاملا فلسفی جوانه زد و آهسته آهسته رشد کرد. شکل ساده آن در آثار فارابی و ابن سینا دیده میشود و شکل کاملشده آن در نوشته بهمنیار. در ادامه، سهروردی با رویکردی کاملا متفاوت به آن نگریست و در مبنا و دلیل، از مشائیان فاصله گرفت. پس از سهروردی، مسئله تشخص، بیش از همه، در ذهن و زبان خواجه طوسی و ملاصدرای شیرازی بروز و نمود پیدا کرد. در بحث تشخص، اختلافات ملاصدرا و خواجه طوسی، بیش از مشترکات آنهاست. مجموعه مباحث تشخص را در چهار بحث زیر میتوان جای داد: مبادی تصوری تشخص، مبادی تصدیقی تشخص، ملاک تشخص، و توجیه این ملاک. هرچند خواجه نصیر و صدرالمتألهین در مبادی تصدیقی، تقریبا دیدگاهی مشترک دارند، در یکی از مبادی تصوری بحث تشخص، یعنی معقولات ثانوی، اختلافشان جدی است. در ملاک تشخص، خواجه به سه ملاک اشاره میکند و ملاصدرا آن سه را به پنج مورد افزایش میدهد؛ در میان سه ملاک مشترک بین خواجه و صدرالدین شیرازی، یک ملاک محل نزاع این دو حکیم را مبرهن میکند و آن ملاک، «ماهیت» است. بر مبنای نظر خواجه، ماهیت شایستگی آن را دارد که ملاک تشخص باشد، ولی به نظر ملاصدرا، این شأنیت از آن وجود است نه ماهیت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 100
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خودآگاهی در فلسفه ابنسینا
نویسنده:
حمید رضا خادمی ، احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حضور
,
آگاهی
,
برهان انسان معلق درفضا
,
علم نفس
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
خودآگاهی (معرفت نفس)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
علم حضوری ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تشخص ,
معرفت شناسی ابن سینا ,
خودآگاهی آغازین ,
بی واسطه بودن خودآگاهی ,
نسبت معرفت و وجود ,
ادراک ذات از طریق صورت ذهنی ,
اثبات نفس از راه عمل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بررسی تاریخ فلسفه نشان میدهد که طرح مباحثی همچون خودآگاهی، آگاهی و خودشناسی تا همین اوایل عصر مدرن، تا بدین پایه اهمیت نیافته بود. برای فیلسوفان قرون وسطا – به ویژه پیروان سنت ارسطویی – ماهیت خودآگاهی تنها در روانشناسی و شناختشناسی نقش دارد و این خود، پیامد طبیعی تعریف ارسطو از عقل به عنوان یک توانایی صرف است. ابنسینا نامآورترین استثنا در سنت اسلامی قرون وسطاست که تمثیل معروفش با عنوان «انسان معلّق» بر مبنای آگاهی نفس انسانی از خویش متمرکز شده است. اما واکنش ابنسینا نسبت به مسئله آگاهی و خودآگاهی هرگز به روایت انسان معلق محدود نمیشود. خودآگاهی آغازین در فراهم آوردن وحدت کارکردهای نفس– به ویژه کارکردهای شناختی آن – نقشی مرکزی ایفا میکند و گویی ابنسینا ظاهر شده تا فقدان چنین کانون وحدتبخشی از آگاهی را، که شکاف بزرگی در روانشناسی ارسطویی ایجاد کرده است، مشاهده کند. از دیدگاه ابنسینا، خودآگاهی به یکسانی معرفت و وجود میانجامد. زیرا خود، دقیقاً آگاهی است و نسبت خود به وجود در هر حال نسبت آگاهی از خود است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 17
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نقدهای ملاصدرا بر سهروردی در مباحث فلسفی
نویسنده:
زهره زارعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
تشخص
,
اصالت وجود
,
وحدت تشکیکی
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم
,
سهروردی، یحیی بن حبش
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
سهروردی، یحییبن حبش
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
سهروردی، یحییبن حبش
,
اشراق (فلسفه)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حکمت اشراق، یکی از مکاتب فلسفی در جهان اسلام است که توسط شهابالدین سهروردی ارائه شده است. آرا و اندیشههای فلسفی سهروردی را میتوان در دو بخش حکمت بحثی و حکمت نوری مورد ملاحظه قرار داد. درحکمت بحثی، برخلاف مشائیان به اعتباری بودن وجود و سایر مفاهیم فلسفی چون وحدت، امکان، جوهریت، عرضیت و ... قائل است. بر این پایه، ماهیت و هویت را اصیل و متعلق جعل میداند و تشکیک و تشخص را نیز، به ماهیت بر میگرداند. در مسئله جوهر و عرض، متفاوت با تقسیم دهگانه مشائیان، تقسیمی پنجگانه ارائه داده و هیولی و صورت را به عنوان اجزای جوهری جسم انکار میکند، بلکه حقیقت جسم را اتصال جوهری میداند. سهروردی در بخش دیگر فلسفه خود، یعنی حکمت نوری ضمن تبیین هستی و نظام آن بر اساس نور و مراتب شدید و ضعیف آن، سیر نزول از نورالأنوار تا انوار پائینتر و سپس اجسام و نیز، سیر صعود انسان از عالم برزخ غاسق(جسم) به سمت نورالأنوار را بررسی و ترسیم کرده است.ملاصدرای شیرازی از فیلسوفان جهان اسلام است که حدود پنج قرن پس از سهروردی، حکمت متعالیه را پایهگذاری کرد. یکی از منابع مهم ملاصدرا در تأسیس این مکتب، حکمت اشراق سهروردی است. وی در عین استفاده از اندیشههای فلسفی سهروردی، با برخی از مبانی و آرای او مخالفت نموده و آنها را به بوتهی نقد کشیده است. مهمترین اثرش در این باب تعلیقاتی است که بر شرح حکمهالاشراق نگاشته است که در آنجا در عین شرح و تأیید برخی از آرای شیخاشراق، انتقاداتی را بر او وارد ساخته است. در حوزه مطالب بحثی، مهمترین انتقادات ملاصدرا به اعتباری بودنِ وجود و سایر مفاهیم فلسفی مربوط میشود که در اینراستا، به اثبات اصالت وجود و وحدت تشکیکی آن میپردازد. در مسئله جوهر و عرض هم به نظر مشائیان بازگشته و به مقولات دهگانه قائل میشود و با سرایت دادن حرکت از عرضیات به جواهر، حرکت جوهری را اثبات میکند. در حوزه نوری نیز، با تصریح به مساوق بودن نور و وجود، سعی در تأویل کلام سهروردی به اصالت وجود دارد. در مورد علم واجب به غیر نیز، مشکل کلام سهروردی در علم قبل از ایجاد و پس از ایجاد را یادآورد میشود. در بحث مثل با اشاره به قصور شیخاشراق در نرسیدن به عمق مطلب، ایراداتی بر نحوه اثبات آن به وسیله شیخ اشراق، طرح میکند و در بحث عالم مثال نیز، در دو مورد صور متخیله و مرآتیه با وی مخالفت میکند. در بحث نفس و معاد هم با استفاده از قاعده جسمانیهالحدوث و روحانیهالبقاء بودنِ نفس، دیدگاهی متفاوت با سهروردی ارائه داده است. این پژوهش با عنوان «بررسی نقدهای ملاصدرا بر سهروردی در مباحث فلسفی» عهدهدار بحثی تفصیلی درباره انتقادات ملاصدرا بر سهروردی در حوزههای نامبرده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پژوهشی پیرامون اندیشه های فلسفی صدرالدین دشتکی شیرازی
نویسنده:
زکریا بهارنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
اصالت ماهیت
,
تشکیک
,
انقلاب
,
قاعده فرعیه
,
ماهیت
,
تشخص
,
اصالت وجود
,
انقلاب
,
ترکیب اتحادی
چکیده :
فاصله میان خواجه نصیرالدین طوسی تا ملاصدرا را میتوان دوره «فترت» در تاریخ فلسفة اسلامی نامید. در این دوره هرچند تفکر فلسفی هرگز متوقف نشد لیکن کار جدیدی نیز در فلسفه صورت نگرفت و مباحث فلسفی تحت الشعاع عرفان نظری و کلام قرار داشت و فیلسوفان این دوره بیشتر حاشیه نویس بودند تا مؤلف و مصنف. ظهور مکتب شیراز نقطة امیدی بود تا بذر آن در مکتب اصفهان به شکوفایی و ثمر نشیند و چنین نیز شد. شناخت مکتب اصفهان و بخصوص «حکمت صدرایی» بدون شناخت مکتب شیراز امکانپذیر نیست. صدرالدین دشتکی از جمله فیلسوفان و متکلمان دورة فترت و تربیت شدة مکتب شیراز است که در شکلگیری شخصیت ملاصدرا نقش اساسی داشته است. شناخت دشتکی و معاصرانش به ما کمک میکند تا هم سیر تاریخی اندیشه های فلسفی در جهان اسلام و هم اثرپذیری ملاصدرا و پیروانش را بهتر بشناسیم. دشتکی فیلسوف و متکلمی خلّاق، مبدع، مبتکر، پرتلاش و خستگیناپذیر بود؛ گفتگوهای وی با معاصر نامدارش- جلال الدین دوانی- و نیز حواشی متعددی که بر کتاب تجرید الاعتقاد علامه محقق طوسی نوشته است، گواه بر این ادعاست. علاوه بر این، او فیلسوف و متکلمی نقّاد بود و در مسائل عمده فلسفی-کلامی آراء و اندیشه های متفکران پیش از خود را مورد نقد قرار داده است و از طریق همین روش نقادی مسائل جدیدی را وارد حوزه فلسفه اسلامی کرده است، از جمله: 1)اتحاد صورت با هیولی؛ 2)اتحاد نفس و بدن؛ 3)عدم بقای عناصر در مرکبات؛ 4) در مرکبات، اجزاء بصورت بالقوه اند؛ 5)اتحاد نفس با بدن در خارج، منافی و متضّاد با تجرّد آن نمیباشد. میتوان گفت ملاصدرا در طرح مسائل اصلی و زیر بنایی فلسفه خود از قبیل: اصالت وجود، حرکت جوهری، نظریه تشکیک و اتحاد نفس با قوای خود، متـأثر از آراء و اندیشه های صدرالدین دشتکی بوده است.در این مقاله تلاش شده تا برخی از اندیشه های فلسفی دشتکی که در آثار حکمای پس از وی مورد بحث و مناقشه قرار گرفته، مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد و میزان تأثیر وی بر اندیشه های فیلسوفان بعدی معلوم گردد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 29
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید