مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

متفکران و اندیشمندان اسلامی اعم از فلاسفه و متکلمان در رد باور به تناسخ، براهین مختلفی اقامه نموده‌اند که البته بعضی از این براهین توسط دیگر اندیشمندان مورد اشکال واقع شده است و در این میان دو برهان یکی منسوب به شیخ­الرئیس ابن سینا و دیگری برهان صدرالمتألهین از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، در این مقاله سعی می­شود پس از نقد و بررسی دو برهان فوق­‌الذکر و بیان اشکالات آنها، تقریری جدید از برهان صدرالمتألهین با تکیه بر مفهوم زمان ارائه شود. با توجه به اینکه مفهوم زمان مشترک بین فلسفه و علم است، به جنبه دیگری از برهان صدرالمتألهین توجه شده و اتقان این برهان از این جهت بررسی می‌شود. همچنین این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی نشان می­‌دهد که برهان صدرالمتالهین که ریشه در حرکت جوهری دارد متقن‌ترین برهان در ابطال تناسخ است. لازم به ذکر است که با استفاده از مفهوم زمان در این برهان و ارائه تقریر مبتنی بر مفهوم زمان از آن، می‌توان به این هدف دست یافت.

ترجمه ماشینی: این کتاب چاپ جدیدی را با ترجمه و تفسیر انگلیسی از کتاب المدخل ارائه می‌کند که جامع‌ترین خلاصه‌ی ابن سینا (متوفی 1037) از فلسفه مشاء، یعنی کتاب الشفاء را باز می‌کند. برای اولین بار، متن به همراه یک کدیکوم بنیادی که روابط شجره نامه ای میان 34 نسخه خطی، ترجمه لاتین قرن دوازدهم، و نقل قول های تحت اللفظی شاگردان نسل اول و دوم ابن سینا را نشان می دهد، ایجاد می شود. در این کتاب، ارزیابی مجدد ابن سینا از ایساغوجی فرفوریوس هم از منظر تاریخی و هم از منظر فلسفی مورد بررسی قرار گرفته است. ویژگی های کلیدی نظریه ابن سینا در باب محمولات در مقدمه عمومی و در تفسیر هم به تنهایی و هم در برابر پس زمینه سنت تفسیری یونانی و عربی مورد تحلیل قرار گرفته است. خوانندگان در این کتاب اولین مطالعه سیستماتیک مدخل را خواهند یافت که علاوه بر اینکه تنها اثر منطقی شفا است که به طور کامل هم به زبان عربی و هم به زبان لاتین منتقل شده است، برای درک برداشت ابن سینا از محمولات کلی در تقاطع بین منطق و متافیزیک بسیار مهم است.

هدف از این مقاله عرضۀ مسألۀ جنسیت به قواعد و مسائل فلسفه سینوی در بحث عقل عملی و استنطاق آنان در خصوص این مسأله است. تعاریف و محورهای مختلف عقل عملی در کنار تعاریف جنسیت و عرضۀ آن‌ها به قواعد و مسائل حکمت سینوی در مورد عقل عملی، می‌تواند امتداد حکمت سینوی در مسألۀ جنسیت را درپی داشته باشد. در این مقاله این هدف با روش تحلیلی بررسی و در محورهای زیر قضاوت شده است: 1. استنط‌اق مسألۀ جنسیت در قواعد حکمت عملی ناظر به مدبر فعل اختیاری 2. حالات مشارکتی نفس و بدن و مسألۀ جنسیت و عقل عملی 3. رابطۀ نفس و قوا و نقش جنسیت در آن 4. فرایند شکل‌گیری رفتار و نقش جنسیت 5. جنسیت و عوامل استکمال عقل عملی 6. استنطاق مسألۀ جنسیت در عقل عملی به عنوان قوۀ مدرکه 7. جنسیت و دانش‌های مربوط به عقل عملی از جمله اخلاق. بررسی‌ها نشان دهندۀ تأثیر جنسیت نه به نحو عام و مطلق، بلکه به نحو جزئی و مشروط در ساحت‌های مختلف عقل عملی است.

ترجمه ماشینی: این کتاب به پیشینه مفهومی روایت ابن سینا از علیت کارآمد نزدیک می‌شود و مواضع او و مفسران اولیه‌اش (قرن یازدهم و دوازدهم) و نیز استدلال‌هایی را که این مواضع را تأیید می‌کنند، تشریح می‌کند. هدف اول کتاب نشان دادن وحدت نظام مند آموزه های ابن سینی در هستی شناسی و علت شناسی است و رشته های مرتبط با این دو را برجسته می کند. هدف دوم، بررسی تأثیر ابن سینا بر مترجمانش، ارزیابی تداوم و ناپیوستگی است.

ترجمه ماشینی: تشکیل ذهن با حواس درونی، مشکل ذهن/بدن و سایر مشکلات مرتبط با مفهوم ذهن از ابن سینا تا روشنگری پزشکی سروکار دارد. این کتاب مقالاتی از برخی از دانشمندان برجسته در زمینه تحقیقاتی نسبتاً جدید و بسیار امیدوارکننده جمع آوری می کند. این کتاب تاکید می‌کند که دیدن دوره زمانی بین 1100 و 1700 به‌عنوان یک سنت پیوسته چقدر مهم و مثمر ثمر است و دانشمندانی را که روی موضوعات مشابه در سنت‌های فلسفی عربی، یهودی و غربی کار می‌کنند، گرد هم می‌آورد. از این نظر، این مجموعه چندین دیدگاه جدید و جالب را در مورد تاریخ فلسفه ذهن باز می کند.

ترجمه ماشینی: تمثیل اسلامی محصول یک سنت ادبی منسجم است که تعداد کمی به اندازه ابن سینا (ابعلی سینا)، فیلسوف مسلمان قرن یازدهم، در آن مشارکت داشته اند. پیتر هیث در اینجا بررسی مفصلی از سهم ابن سینا ارائه می‌کند و توجه ویژه‌ای به روان‌شناسی و شاعرانگی ابن سینا و روش‌هایی دارد که آنها بر رشته‌هایی از تفکر کلامی، عرفانی و ادبی در تاریخ فکری و دینی بعدی اسلامی - و غربی - تأثیر گذاشتند. هیث با نشان دادن چگونگی تناسب نوشته‌های ابن سینا در زمینه و تاریخ کلی تمثیل اسلامی آغاز می‌کند و تعامل میان تمثیل، تمثیل و فلسفه در اندیشه ابن سینا را بررسی می‌کند. او سپس به معرفی مختصری از ابن سینا به عنوان یک شخصیت تاریخی می پردازد. او از آنجا به بررسی روش هایی می پردازد که نظریات کیهان شناختی، روان شناختی و معرفتی ابن سینا در قالب های متفاوت روایت فلسفی و تمثیلی بیانی موازی، هر چند متنوع، پیدا می کنند. در این کتاب تصویری از عمل تمثیلی ابن سینا گنجانده شده است. این به صورت ترجمه ای از معراج نما (کتاب عروج پیامبر اسلام به آسمان)، رساله ای کوتاه به زبان فارسی است که عموماً به ابن سینا نسبت داده می شود. متن با بررسی بُعد ادبی نظریه و عمل تمثیلی ابن سینا با بررسی استفاده او از استعاره توصیف به پایان می رسد. تمثیل و فلسفه در ابن سینا اثر بدیع و مهمی است که با به کارگیری فنون نقد ادبی مدرن در مطالعه فلسفه اسلامی قرون وسطی، زمینه جدیدی را گشوده است. این کتاب مورد توجه محققان و دانشجویان ادبیات و فلسفه قرون وسطی اسلامی و غربی خواهد بود.

یکی از آثار ضیاء الدین دری: ترجمۀ رسائلی از ابن سینا؛ از جمله: رسالۀ عرشیه، همراه با مقدمۀ مفصلی که آن را فوائد الدریة نام نهاده است؛ رساله در سر قدر؛ رسالۀ فیض الهی؛ رسالۀ عشق؛ رسالۀ تحفه، دربارۀ تجرد و جوهریت نفس ناطقه؛ رسالۀ ترغیب بر دعا؛ رسالۀ اسرار الصلواة؛ تفسیر سورۀ توحید؛ تفسیر سورۀ قل اعوذ برب الفلق؛ تفسیر سورۀ قل اعوذ برب الناس؛ و کیفیت استجابت دعا. این مجموعه با عنوان «رسائل ابن سینا» در ۱۳۶۰ش در تهران چاپ شده است. (منبع: ویکی شیعه؛ مدخل: ضیاءالدین دری اصفهانی)