مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 66
شرح حکمة الإشراق
نویسنده:
محمود بن مسعود قطب الدین شیرازی؛ مصححان: عبدالله نورانی، مهدی محقق
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی,
چکیده :
«حکمة الاشراق» مهم‌ ترین اثر شیخ شهاب الدین سهروردی و منبع اصلی حکمت اشراق. این کتاب به زبان عربی است و بنا به گزارش سهروردی، در سال ۵۸۲ تألیف آن به پایان رسیده است. سهروردی «حکمة الاشراق» را کتابی مشتمل بر حکمت‌ های شگفت انگیز و عبارات رمزگونه معرفی کرده و در میان آثاری که در علوم الهی نوشته، برای آن جایگاه ویژه‌ ای قائل شده و آن را بی‌ نظیر وصف کرده است. حکمة الاشراق شامل دو بخش عمده است: در ضوابط فکر و انوار الهیه. در ابتدای کتاب، مقدمه و در انتها وصیت مصنف نیز در آن آمده است. بر «حکمة الاشراق» شرح‌ هایی نوشته شده که از مهم‌ ترین آنها شرح شمس الدین محمد شهرزوری و شرح قطب الدین شیرازی است. شرح قطب الدین شیرازی متأثر از شرح شهرزوری و بسیار مورد مراجعه حکما بوده و از مهم‌ ترین تعلیقات، تعلیقه صدرالدین شیرازی است.
معرفت فطری و رابطه آن با معرفت های حاصل از سایر قوای ادراکی از دیدگاه شیخ‌ اشراق
نویسنده:
مهدیه مستقیمی , مژگان فتاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظام معرفت شناسی اشراقی نظامی متعالی است که می‌تواند، جایگاه معرفت فطری و رابطه‌ آن با سایر معرفت‌های بشری را تبیین نماید. بداهت، خطاناپذیری، ثبات، عمومیت و قابلیت پذیرش وصف کلیت و تشکیک از جمله شاخصه‌های معرفت فطری از دیدگاه سهروردی است. دامنه مفهومی معرفت فطری در نظام نوری و علم النفس اشراقی توسعهئ ویژه‌ای پیدا می‌کند. به نحوی که در بازخوانی مفاهیم و نظریات مربوط به حوزه ادراکات، محتمل است که معرفت حسی زیر مجموعه‌ معرفت فطری قرار بگیرد. معرفت عقلی که از دیدگاه اشراق کارکرد عقل تحلیلی و انتزاعی و ترکیبی و... به طور کلی از نوع حصولی است با معرفت فطری متمایز است. اما معرفت عقلی از دیدگاه شیخ اشراق به نحوی تبیین شده است که می‌تواند با معرفت فطری رابطه‌ی قویمی داشته باشد. معرفت قلبی نیز در برخی از اقسام شاخصه‌هایی دارد که با شاخصه‌های معرفت فطری یکی است. در این مقاله با توجه به جایگاه کانونی معرفت فطری در دستگاه تفکر مربوط به علم اشراقی سعی شده است با ذکر شواهد و مستنداتی و با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی این موارد بپردازد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 47
علم حضوری نفس از دیدگاه شیخ اشراق و محقق دوانی
نویسنده:
ابراهیم رضایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
با توجه به این که نفس، در کلام شیخ اشراق، واجد دو وجه علوی و سفلی ست، ضرورتا، واجد دوگونه فعل است: فعلی که با عنوان «تدبیر جسم» شناخته می شود و فعلی که متضمن معرفت و سیر و سلوک عرفانی است؛ اما از آن حیث که نفس، به عالم نور تعلق دارد و از جنس نور است، بنا به تعریف نور، نخست «آشکار بر خود» است و دوم «آشکار کننده غیر خود». بنابراین، شیخ اشراق، در اثبات تجرد نفس، نخست از «ادراک مستمر نفس» یا «خودآگاهی نفس» سخن می گوید و سپس، از دیگر اقسام علم حضوری بحث می کند. تقدم این سنخ از علم حضوری بر دیگر انواع آن نشانگر ضرورت آن برای دیگر اقسام معرفت است. به طوری که شناخت نفس از مفارقات علوم و امورات جسمانی سفلی، حاصل شدت و ضعف در همین سنخ ضروری و متقدم علم حضوری است.
صفحات :
از صفحه 3 تا 22
مقایسه ای تحلیلی- انتقادی بین مشکاة الانوار و حکمةالاشراق
نویسنده:
مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
در این مقاله، ضمن مقایسه نورستان شیخ شهاب الدین سهروردی و بستان نور امام محمد غزالی، نشان می‌دهیم که راه سهروردی در حکمة‌الاشراق از راه غزالی در مشکاة‌الانوار، کاملا جداست. در این مقاله، برخلاف آرایی مبنی بر تأثیرپذیری سهروردی از غزالی در باب علم‌الانوار، این دیدگاه ساخته و پرداخته شده که نورشناسی سهروردی در حکمة‌الاشراق، دارای ویژگی‌ها و قلمروهایی است که نورشناسی غزالی در مشکاة‌الانوار، فاقد آنهاست. خلاصه، نور سهروردی نسبت به نور غزالی، نوری است از لونی دیگر.
صفحات :
از صفحه 216 تا 228
کرامت از منظر ابن سینا و ابن عربی
نویسنده:
بهرام پروین گنابادی، حسن قادری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از متون عرفانی این گونه فهم می شود که مشایخ صوفیه به رغم گفته های مناقب نویسان از عنوان نمودن خرق عادت و کرامت غیر طبیعی و ناباورانه پرهیز می کردند و اصولا در دوران اولیه پیدایش تصوف، قدرت خارق العاده اولیا نقش چندان مهمی در جایگاهشان نداشت. اما رفته رفته با پیدایش سلسله های صوفیه این امر از این جهت که هر یک از آنان برای اثبات حقانیت خویش از آن بهره می گرفته اند، اهمیت فوق العاده ای می یابد و نوعی فخر فروشی با اثبات کرامات مشایخ، میان مریدان در می گیرد. در این مقاله قصد داریم به موضوع کرامت از منظر دو تن از برجسته ترین دانشمندان اسلامی- ابن سینا و ابن عربی- بنگریم. ابن سینا، در نمط دهم کتاب اشارات و تنبیهات به ذکر اسرار کرامات و خوارق عادات عرفا می پردازد و با آوردن مثال هایی می کوشد این پدیده را از منظر عقلانی توجیه کند. ابن عربی نیز در آثار خود از کرامات صوفیانه نمونه های زیادی را نقل می کند و ضمن تقسیم بندی خوارق عادات به معجزه، کرامات و سحر و جادو وقوع کرامات را پذیرفتنی و ممکن می داند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
فلسفه (مقدمات، دیالکتیک و ادراکات حقیقی و اعتباری)
نویسنده:
محمدعلی گرامی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: مبین اندیشه‏,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
کتاب «فلسفه: مقدمات، شناخت، دیالتیک و ادراکات حقیقی و اعتباری» اثر آیت الله العضمی محمد علی گرامی است. ایشان حدود سی و اندی سال پیش که از زندان ستم شاهی پس از حدود چهار سال زندان و شکنجه های طاقت فرسا آزاد شده و به قم برگشتند، احساس نمودند که پیگیری برخی مسائل عقلی در حوزه ضرورت دارد، و بدین جهت علاوه بر بحث های فقهی و اصولی که داشتند، تدریس کتاب اسفار مرحوم صدر المتالهین رحمه الله را شروع نمودند، که یک دوره آن با حذف جلد 4 و 5 که در طبیعیات است حدود 9 سال طول کشید، دوره دوم را نیز شروع کردند و تا جلد سوم ادامه دادند. اصرار بر تدریس بیشتر فقه، ایشان را از ادامه تدریس اسفار باز داشت. البته مدتی در محل تخصصی کلام حوزه به طور خاص ادامه یافت. از جمله مباحث عقلی که در آن تاریخ انجام دادند یک سلسله مباحثی در هفته سه شب تحت عنوان فلسفه اسلامی، درس خارج فلسفه برای جمع زیادی از فضلاء حوزه مطرح کردند که بعدا تا چهار کتاب آن منتشر شد. این چهار کتاب بار ها چاپ و نشر گردید و کتاب حاضر برای شاید چاپ پنجم به طور یکجا در یک جلد تقدیم حضورتان می گردد.
بررسی تطبیقی احکام نور و وجود در حکمت اشراق و حکمت
نویسنده:
جمیله فاطمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله ضمن مقایسه دو اصطلاح نور و وجود در فلسفه اشراق به مسایل ذیل پرداخته شده است: 1- مساوقت یا عدم مساوقت نور و وجود در فلسفه اشراق 2- تبیین استدلالهای سهروردی درباره بساطت نور و غنای آن از تعریف و بیان تحلیل ملاصدرا در باب استدلالهای شیخ اشراق. 3- بیان توجیه سهروردی در باب تشکیک انوار و تحلیل تناقض بین اعتبارات وجود و تشکیک انوار. 4- ارائه دو نوع تقسیم بندی انوار در مکتب اشراق و بیان اشکالات این دو نوع تقسیم بندی از دیدگاه ملاصدرا. 5- تقابل نور و ظلمت در حکمت الاشراق. 6- نحوه ادراک حقیقت نور.
صفحات :
از صفحه 69 تا 78
برخورد متشرعان اسلامی و فلسفه با مساله عرفان
نویسنده:
امین روشن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
از ديرباز عرفان و تصوف مـورد حمـلات شـديد متـشرعان دينـی و در برخـی مـوارد بـا تعرّضات فلاسفه روبرو شده است و چه از لحاظ برخـورد تئـوريكی، چـه از لحـاظ فيزيكـی، بی مهری فراوانی را متحمل گرديد، كه ركود ظاهری عرفان را در ادوار مختلف شـاهد هـستيم، اما در اين بين برخی متشرعان دينی و فلاسفه ديدگاه های دوگانه ای با پديده عرفان داشته انـد و كما فی السابق دارند ولی اغلب موارد علی رغم مخالفت شديد با عرفان، انديشه های عارفانه را پشتوانه قدرت تفكر خويش ساخته و نه تنها از آن سود جسته، بلكه جهت تكامل بخشيدن بـه انديشه های فلسفی و دينی خويش دست به اصلاحات مفيدی زده اند، نوشته حاضـر در جهـت شناساندن پی رنگ عرفان و عوامل مبارزات شريعت بـا طريقـت و بيـان ديـدگاه هـای دوگانـه متشرعان و فلاسفه ترتيب يافته است كه در خلال آن به نظريات برخـی فقهـا و فيلـسوفان بـه ظاهر مخالف كه متابعت از انديشه ها عرفـانی را سـرلوحه ضـمير خـويش سـاخته انـد را بيـان می كند.
صفحات :
از صفحه 165 تا 192
منطق - فلسفه
نویسنده:
مرتضی مطهری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
صدرا,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «منطق - فلسفه» تالیف مرتضی مطهری است. این کتاب اولین مجلد از مجموعه سه جلدی «کلیات علوم اسلامی» و شامل دو بخش منطق و فلسفه است. درس اول در واقع مقدمه ای بر این دو بخش بوده و در آن تعریف روشنی از واژه «علوم اسلامی» انجام شده است. بخش اول (منطق) مشتمل بر درس های دوم تا شانزدهم می باشد که مجموعاً به تبیین تعاریف و اصطلاحات علم منطق اختصاص یافته است. بخش دوم (فلسفه) شامل ده درس است که به طور کلی می توان آن را به سه فصل تقسیم نمود. در فصل اول که شامل درسهای اول و دوم است، استاد به توضیحاتی کلی درباره فلسفه و فلسفه اسلامی پرداخته اند. در این فصل معنای فلسفه در فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی و تفاوت علم و فلسفه، مورد بحث قرار گرفته و به شبهات مربوط به معنی متافیزیک و جدا شدن علوم از فلسفه اشاره شده است. فصل دوم (درس سوم تا ششم) گذاری است تحلیلی به تاریخ فلسفه و به طور کلی تفکر در فرهنگ اسلام است. در این فصل، استاد نخست به اختصار، روشهای چهارگانه فلسفه مشـّاء و اشراق و نیز کلام و عرفان و تفاوت آنها را با یکدیگر شرح داده و سپس سیر طبیعی این چهار بینش و نزدیکی آنها با یکدیگر و تبلور آنها را در حکمت متعالیه ترسیم کرده اند و آنگاه با تفصیل و توجه بیشتری، معنی و اهمیت حکمت متعالیه ملاصدرا و کتاب گرانقدر "اسفار اربعه" را بیان کرده اند. فصل سوم که از درس ششم آغاز می گردد، با تقسیم بندی مسائل فلسفه شروع می شود و به دنبال آن روشی اتخاذ می شود که تا پایان کتاب ادامه می یابد. مطابق این روش، استاد بدون آنکه بخواهند وارد مباحث دقیق و استدلالی فلسفی شوند، صرفاً مفاهیم و اصطلاحات مهم فلسفه اسلامی را توضیح داده اند. در این فصل مفاهیمی از قبیل «وجود و ماهیت»، «عینی و ذهنی»، «حدوث و قـِدَم» ، «ثابت و متغیر»، «علت و معلوم» و «وجوب و امکان و امتناع» مورد بحث قرار گرفته است.
مقایسه آرای سهروردی و ملاصدرا در موضوع نفس
نویسنده:
زری پیشگر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شناخت نفس یا خویشتن شناسی یکی از مهمترین مسائلی است که افکار فلاسفه را در تمام قرون و اعصار به خود مشغول داشته و از ایده های بزرگ علمی است که کلیه ملل مختلفه جهان را به بحث و جستجو برانگیخته است. در نوشتار حاضر به بررسی آراء شیخ شهید سهروردی در موضوع نفس و مباحث مرتبط با آن همچون «حدوث و قدم نفس»، «تعلق نفس به بدن»، «چگونگی رؤیت نفس» و «نفوس واصل به سعادت» پرداخته شده است. سپس رای صدرالمتالهین شیرازی در این موارد و اختلاف آنان بیان شده است.
صفحات :
از صفحه 167 تا 191
  • تعداد رکورد ها : 66