مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

حجت السلام محسن قرائتی پس از انتشار کامل تفسیر نور و بر پایه آن، چهار کتاب موضوعی در حوزه‌های حقوق، سیاست، مدیریت و انسان به رشته تحریر در آورده‌اند و کتاب "سیمای مسکن و شهر اسلامی" در واقع پنجمین کتاب از این مجموعه می‌باشد که در ۱۴۴ صفحه چاپ گردیده است. این تألیف دارای عناوین متعددی در سه حوزه کلیات، مسکن اسلامی و اصول شهرسازی می‌باشد که تمامی آن‌ها با بهره‌گیری از آیات قرآن و احادیث استخراج و شرح داده شده‌اند. لازم به ذکر است هر موضوع به صورت متوسط در یک صفحه توضیح داده شده است و شرح و بسط زیادی ندارند. در ادامه این عناوین بر شمرده می‌شود. کلیات: ضرورت و اهمیت ساخت و ساز، لازمه‌های مسکن، نیاز به مسکن، قداست مسکن، وظیفه حکومت در تأمین مسکن، عزم ملی برای مسکن، آزادی در انتخاب مسکن، کارکرد مغفول مسکن، باورهای درست و نادرست، بایدها و نبایدها در ساخت و سازها مسکن اسلامی: مسکن شایسته، مسکن مبارک، تهیه زمین و مصالح از مال حلال، احترام به مالکیت خصوصی، خانه سالمندان، مسکن کم هزینه، وسعت مسکن، طبقات مسکن، بی تکلفی در مسکن، نور طبیعی، هوای مطبوع، بوستان بیرونی یا باغچه درونی؟، آسایش در مسکن، حفظ حریم حیا در مسکن، نزدیکی محل کار با مسکن، ممنوعیت تبدیل باغ به مسکن، ممنوعیت اشراف به خانه دیگران، مساکن خالی، زندگی در خانه مخروبه، مقاوم سازی مسکن در برابر زلزله، پایه ساختمان، فاصله کف تا سقف، عایق بندی ساختمان، تهویه ساختمان، نمای ساختمان، اتاق پذیرایی، بیرونی و اندرونی، آشپزخانه بزرگ، ایمنی و حفاظ خانه، دیوار بام، رنگ اتاق، آراستن منزل، نظافت خانه، سرویس بهداشتی منزل، وجود حیوانات در منزل، آداب ورود به خانه، نماز و عبادت در منزل، تلاوت قرآن در منزل، اث وجود مجسمه در منزل، معیار انتخاب مسکن، عدم دلبستگی به مسکن، هجرت از شهر و دیار، اهمیت همسایه، حفظ مسکن ورشکسته، سکونت اقوام در یک محله، نعمت‌های خدادادی در ساختمان‌ها اصول شهرسازی: تأمین امنیت، رعایت عفت عمومی، برقراری عدالت، گسترش معنویت، رعایت تقوا و مبارزه با فساد، توجه به سالمندان، کودکان و معلولان، جایگاه بانوان در شهر اسلامی، زیباسازی شهر، جایگاه هنر در شهر اسلامی، گسترش فضای سبز، تأمین سرویس بهداشتی عمومی، توجه به شرایط منطقه و اقلیم، حفظ آثار باستانی گذشتگان، بهداشت شهر و مسکن، نوآوری با حفظ تجربیات، خوباوری و خود اتکایی، فاضلاب شهری، بینش سیاسی در اداره شهر، اداره شهر بر اساس قانون، حمل و نقل شهری، ساخت راه‌های وسیع و متعدد، جلوگیری از سد معبر، رعایت حقوق شهروندی، ساماندهی تبلیغات شهری، پایتخت کشور اسلامی، زندگی پاک و طیب در شهر، مسجد در شهر اسلامی، ساخت مدرسه، ساخت بازار، بوستان معنوی(کتابخانه)، ساخت ورزشگاه، پادگان، زندان، سرای مستمندان و غریبان، استراحت‌گاه مسافران، کشتارگاه، قبرستان

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تجرد نفوس گیاهی و حیوانی در حکمت اسلامی و برایند آن در فلسفه محیط زیست

نویسنده:

ابوالحسن غفاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اسلام و محیط زیست

چکیده :

این مقاله با روش تحلیل عقلی در صدد معرفی پارادایم متخذ از حکمت اسلامی درباره فلسفه محیط زیست است. یافته‏های مقاله نشان می‏دهد علاوه بر حیوانات، نباتات نیز از درجات و مراتب تجرد برخوردارند. بر این اساس در فلسفه محیط زیست اسلامی علاوه بر ارزش ذاتی محیط زیست باید از ارزش قدسی و الهی آن سخن گفته، تعامل انسان با نبات و حیوان را از حد تعامل با ابژه مادی به تعامل با موجودی که متعلق نفخه الهی است، ملاحظه کرد. در این نگرش انسان نه به مثابه مالک نبات و حیوان است و نه سلطنت و استیلا از نوع استیلای سوژه بر ابژه دارد، بلکه به مثابه مدیر و حافظ حقوق نبات و حیوان بوده و تصرفات او در نبات و حیوان در محور عقل و شرع تعریف می‏شود. این نوع نگرش به محیط زیست که با حفظ ارزش ذاتی و شرافت وجودی نبات و حیوان اعمال می‏شود در مسیر استکمال انسان تأثیر بسزایی دارد. بر این اساس هر نوع تصرف و دخالت عوامل انسانی در نبات و حیوان که خارج از تدبیر و حکم عقل و شرع انجام شود، با نگاه قدسی به محیط زیست منافات دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 97 تا 129

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وظایف یک شهروند مسلمان نسبت به حفظ و بهداشت محیط زیست چیست؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

توجه به مقدماتی قبل از پرداختن به اصل موضوع خالی از فائده نیست: 1. دین اسلام برای تمامی شئون و جوانب زندگی انسان دارای قانون و دستور است. از بالاترین مسائل پیچیده سیاسی و حکومتی گرفته، تا ابتدایی ترین مسائل شخصی؛ مانند احکام تخلی یعنی ما اسلام را دین بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اسلام و محیط زیست , دین و بهداشت , عرفان عملی و اخلاق

کلیدواژه‌های فرعی :

قاعده حفظ محیط زیست , محیط زیست در اسلام , محیط زیست , اخلاق محیط زیست ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ارزش ذاتی طبیعت در نگاه صدرالمتألهین شیرازی

نویسنده:

محمد رضا مصطفی پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , ارزش ذاتی طبیعت , محیط زیست در اسلام , عالم طبیعت , محیط زیست , طبیعت شناسی , اسلام و محیط زیست , الهیات طبیعت , حکمت متعالیه , طبیعت از دیدگاه ملاصدرا , ارزش محیط زیست

کلیدواژه‌های فرعی :

الله , جور , اسراف , فساد , عشق به خداوند , احساس مسئولیت , حب الهی , ظلم , قرآن , اخلاق محیط زیست , صفات خدا , بهره بردن از طبیعت , تجلی اسماء , واجب تعالی (اسماء ذات) , قرآن , مسئولیت پذیری , اسراف , محبوبیت عالم وجود , انوار وجود مطلق , مظاهر اسماء(مقابل مظاهر صفات) , زیستگاه , جهان مخلوق , شناخت طبیعت , ارزش ذاتی نظام احسن , تسبیح گویی موجودات , گواهی دادن زمین , سجده موجودات , تسلیم بودن موجودات , اجتناب از ظلم , اجتناب از اسراف , فساد روی زمین ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

بحث «اخلاق محیط زیست»، از مباحثی است که در دوران ما توجه بسیاری از فیلسوفان را به خود جلب کرده است که در آن از شناخت طبیعت از سوی انسان و رابطه انسان با محیط زیست و احساس مسؤولیت نسبت به آن، سخن به میان می‌آید. در این مقاله به این سؤال پاسخ داده می‌شود که آیا طبیعت دارای ارزش ذاتی است یا ارزش آن غیری است؛ یعنی طبیعت از این جهت ارزش دارد که در خدمت مصالح و منافع انسان است و همچنین آیا طبیعت دارای ارزش واقعی مستقل از ذهن انسان است یا انسان است که برای آن ارزش قائل است و صرف نظر از ارزش‌گذاری انسان، فاقد ارزش است؟ صدرالمتألهین بر اساس مبانی فلسفی خود، به لحاظ این‌که جهان را مخلوق خدایی می‌داند که از اسمای حسنا و صفات علیا برخوردار است، به‌ویژه با عنایت به حکمت و عدالت الاهی، نظام هستی را نظام احسن می‌خواند و این نظام احسن صرف نظر از آنکه در خدمت انسان باشد، دارای ارزش ذاتی است. افزون بر آن، چون سراسر عالم مظاهر صفات و اسمای خدای متعال است، سزاوار است که آدمی به تمامی موجودات به عنوان مظاهر و تجلیات اسمای حسنای خدا محبت کند. زیرا جملگی آنها پرتوی از آثار قدرت حق و از انوار وجود مطلق او است و مقتضای محبت به آنها حاکی از ارزش ذاتی آنها است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 113 تا 129

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبانی کلامی توسعه پایدار

نویسنده:

سعید فراهانی‌فرد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مبانی کلامی توسعه اقتصادی , توسعه اقتصادی در قرآن , توسعه اقتصادی در حدیث

کلیدواژه‌های فرعی :

قاعده حفظ محیط زیست , لیبرالیسم , آخرت گرایی , القسط , امامان دوازده گانه , امانتداری , محیط زیست در اسلام , محیط زیست , خلافت الهی , اهل بیت(ع) , شکر نعمت , ایمان به خدا , قرآن , عدالت بین نسلی , خلیفة الله الاعظم , لیبرالیسم اقتصادی , اعلامیه ریو 1992 , اسلام و لیبرالیسم , اسلام و محیط زیست , نظام اقتصاد سرمایه داری , قرآن , عدالت(فقه) , امانت داری , میزان , اسلام و لیبرالیسم , رفاه اقتصاد اسلامی , هدفمندی عالم , نزول برکات الهی , غفلت زدگی , ادبیات توسعه پایدار , فلسفه توسعه پایدار , اکولوژیست , عدالت درون نسلی , تفسیر المیزان (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

شاپا (issn):

2423-6233

چکیده :

دانش اقتصاد با وجود این که در علوم تجربی رقم خورده است، اما متأثر از اعتقادات و ارزش‌ها است. به‌علاوه، نظام‌های اقتصادی که اهداف و جهت‌دهی این دانش را به عهده دارند، نیز بر مبانی کلامی و ارزشی استوار می‌باشند. توسعه پایدار یکی از مقولات دانش اقتصاد است که در دهه‌های اخیر توجه بسیاری از دانشمندان توسعه را به خود جلب کرده است. نگرانی‌های ناشی از تخریب محیط‌زیست و از بین رفتن حقوق نسل‌های آتی، علاوه بر اقتصاددانان، دانشمندان علوم دیگر را نیز به تأمل واداشته است. فرضیه ما در این تحقیق این است که ناکارآمدی نظام سرمایه‌داری در غلبه بر مشکل ناپایداری توسعه، ناشی از مبانی فلسفی و کلامی این نظام بوده و نظام اقتصادی اسلام با بهره‌مندی از تعالیم دین مبین اسلام، بر مبانی ای استوار است که زمینه پیامدهای منفی توسعه‌یافتگی را از بین برده و رفاه عمومی همه افراد را اعم از انسان‌های موجود و افراد نسل‌های آتی را تأمین خواهد کرد. در این مقاله با استفاده از آیات و روایات به معرفی مبانی کلامی توسعه پایدار پرداخته و اثبات خواهیم کرد که این مبانی زمینه توسعه پایدار را فراهم می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 41 تا 60

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شأن اخلاقی در آثار آیت الله جوادی آملی

نویسنده:

علی پاکپور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اخلاق (اِتیک) , مسئولیت اخلاقی , اخلاق , شان اخلاقی , فلسفه اخلاق اسلامی , خلق , مسئولیت پذیری , فلسفه اخلاق (عام) , آیت اله جوادی آملی

کلیدواژه‌های فرعی :

حق اخلاقی , فعل اختیاری , جایگاه انسان , محیط زیست در اسلام , محیط زیست , انسان کامل (کلام) , قرآن , اخلاق محیط زیست , ارزش اخلاقی , اخلاق زیست محیط اسلامی , پیامبر , اسلام و محیط زیست , وحدت تشکیکی وجود , قرآن , فضایل اخلاقی , جایگاه انسان در قرآن , نظریه حیات ارگانیک , تشکیک‌ در وجود , انسانیت ژنتیکی , معیار شأن اخلاقی , نظریه فاعلیت اخلاقی , نظریه مدرک بودن , نظریه رابطه بنیاد , نظریه مری آن وارن , ارزش وجودی , تشکیک در اخلاق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

شأن اخلاقی موجودات، بحثی مهم در فلسفه اخلاق است که امروزه از جنبه‌های مختلفی بدان توجه می‌شود. شأن اخلاقی در اصطلاح، همان جایگاه مسؤولیت‌آفرین موجودات است که در حدود، ثغور و معیار آن، نظریه‌های متعددی عرضه شده است. اهم نظریات مرتبط با این بحث، عبارت است از: نظریه انسانیت ژنتیکی، با معیار «وجود انسانی»؛ نظریه فاعلیت اخلاقی، با معیار «فاعل اخلاقی»؛ نظریه احساس‌محور، با معیار «موجود مدرک»؛ نظریه حیات ارگانیک، با معیار «موجود زنده»؛ نظریه بوم شناسی عمیق، با معیار «موجودات زیست‌کره»؛ و نظریه رابطه‌بنیاد، با معیار «موجود دارای روابط اجتماعی یا اکوسیستمی». این نوشتار با توجه به نظریه‌های موجود، می‌کوشد بر اساس آثار و آرای استاد جوادی آملی، معیار «وجود» را حد نصاب شأن اخلاقی موجودات معرفی کند و بر اساس تشکیک در وجود، از تشکیکی بودن شأن اخلاقی موجودات بحث و نتیجه‌گیری نماید. به نظر می‌رسد محدوده شأن‌ اخلاقی در این نگاه، بسیار گسترده است؛ از یک سو انسان، و در جانب برتر خدا و ملکوتیان را در بر می‌گیرد و از سوی دیگر در جانب فروتر حیوانات و حتی گیاهان و در تفسیر عرفانی، همه موجودات را شامل می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 202 تا 220

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش نظام هستی شناختی قرآن در ارتقای اخلاق زیست محیطی

نویسنده:

نرجس ملک محمدی، فتح الله نجارزادگان، حسین معصوم بیگی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق زیست محیطی , محیط زیست , انسان , هستی شناختی قرآن , اسلام و محیط زیست , انسان و طبیعت

کلیدواژه‌های فرعی :

تسبیح و حمد موجودات , رابط خدا و جهان , سجود , آیه 007 سجده , آیه 020 لقمان , هدفمندی جهان , آیه 2 فرقان , آیه 18 حج , آیه 060 بقره , آیه 85 اعراف , آیه 31 اعراف , آیه 44 اسراء , آیه 48 نحل , آیه 9 زمر , تفسیر سوره حمد , هماهنگی جهان آفرینش , سجده تکوینی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , امام خمینی

چکیده :

در نگاه قرآن کریم، تمام اجزای هستی دارای صفاتی همچون هدفمند، تسلیم، سنجیده، زیبا و قدسی، نشانه، تسبیح گو و سجده کننده در برابر پروردگار هستند. درک هر کدام از این اوصاف می تواند آثار قابل توجهی در ایجاد و ارتقای اخلاق زیست محیطی انسان ـ که خود نیز مشمول همین اوصاف است ـ فراهم آورد؛ چراکه این اوصاف گویای آن هستند که همه هستی دارای شعور و در پی کمال خویش بوده، دارای حقوق ویژه خود هستند. بین انسان که مانند سایر اجزای هستی هدفمند آفریده شده است و طبیعت که در مسیری هماهنگ با سیر کمال انسانی در حرکت است ارتباط معنا داری حاکم است. بنابراین مراعات اخلاق زیست محیطی، هماهنگ شدن با جریان هستی در مسیر تکوینی آن است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 63 تا 88

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه بین دانش زیست محیطی و رفتارهای محافظت از محیط

نویسنده:

سیما فردوسی، شهرناز مرتضوی، نعیمه رضوانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه شهید بهشتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق محیط زیست , دانش زیست محیطی , رفتارهای محافظت از محیط , اسلام و محیط زیست

کلیدواژه‌های فرعی :

انسانمداری , محیط مداری , دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی , نگرش های محیطی تامپسون , نگرش های محیطی برتون , نحوه عمل اکوسیستم , مسایل زیست محیطی ,

چکیده :

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین دانش زیست محیطی و نگرش ها با رفتارهای محافظت از محیط است. برای آگاهی از این رابطه 242 دانشجو از چهار رشته بهداشت محیط، جغرافیایی طبیعی، روان شناسی و تاریخ از دانشگاه شهید بهشتی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه، نگرش های محیطی تامپسون و برتون با سه خرده مقیاس انسان مداری، محیط مداری و بی اعتنایی و پرسشنامه رفتار محافظت از محیط است. نتایج این مطالعه نشان داد دانشجویانی که واحدهایی در زمینه محیط زیست گذرانده اند (یعنی بهداشت محیط و جغرافیایی طبیعی) رفتارهای محافظت از محیط بیشتری در مقایسه با دانشجویانی که واحدهایی در این زمینه نگذرانده اند (یعنی روان شناسی و تاریخ) نشان می دهند. بین نگرش انسان مداری و رفتار محافظت از محیط، رابطه مثبت معنادار و با بی اعتنایی هیچ رابطه معناداری به دست نیامد که فرضیه پژوهش را تایید نکرد. بین نگرش محیط مداری و رفتار محافظت از محیط رابطه مثبت معنادار و با بی اعتنایی رابطه منفی معنادار مشاهده شد که فرضیه پژوهش را تایید می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 253 تا 266

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش درختان در جذب، کنترل و کاهش آلودگی های صوتی «بر اساس تفسیر علمی آیه چهارم سوره منافقون»

نویسنده:

سید سعید میری، سید محسن حسنی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر علمی قرآن , اسلام و محیط زیست , آیه 4 منافقون , اعجاز علمی قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

آلودگی صوتی , درخت , قرآن , تفسیر قرآن , حقایق علمی , کشفیات علمی , امکانات علمی , صیحه , عوارض آلودگی صوتی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

7256 ـ 2228

چکیده :

اعجاز علمی قرآن یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم است. قرآن کریم حاوی آیات ناظر به حقایق علمی است. حقایقی که پس از گذشت 14 قرن از نزول قرآن با گسترش و پیشرفت دانش بشری و امکانات علمی به اثبات رسیده است. آیه 4 سوره منافقان: «کانهم خشب مسنده یحسبون کل صیحه علیهم» از جمله آیاتی است که بر اساس یک گمانه، مورد تایید کشفیات مسلم علمی قرار گرفته است. از این رو احتمال اشاره این آیه به «قابلیت و نقش درختان در جذب، کنترل و کاهش آلودگی های صوتی» که امروزه به عنوان یک حقیقت علمی پذیرفته شده است، وجود دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 91 تا 104

مشخصات اثر

ثبت نظر