مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب حاضر، درباره تاريخ زندگی ائمه(ع) و فضايل آن بزرگواران و ياران آنان نوشته شده است. این منبع از معتبرترين منابع روايى شيعه به حساب می آید که درباره زندگانى ائمه(ع) می باشد و بسيارى از منابع مهم شيعه كه به زندگانى ائمه پرداخته‌اند، اين كتاب را مستند خود قرار داده‌اند.

کتاب ارزشمند"وارثة خدیجة أم سلمة أم المؤمنین: حیاتها، مواقفها، أحادیثها" درباره ام سلمه همسر پیامبر و تولد ، روحیات، صفات و ویژگی های ایشان و در بخش دوم کتاب درباره احادیثی است که از طریق ایشان درباره اهل بیت علیهم السلام وارد شده است می باشد. عنوان کتاب هم که ام سلمه را وارثه حضرت خدیجه نام نهاده به خاطر ارزش و قربی است که ام سلمه نزد پیامبر داشته است، می باشد.

کتاب حاضر در دوازده باب به بررسی فضائل ائمه هدی علیهم السلام می پردازد.

کتاب حاضر کتابی است در باب سیره اهل بیت عصمت و طهارت و ذکر فضائل و رد شبهات حول ائمه هدی علیهم السلام می باشد. کتاب حاضر اختصاصا به بررسی سیره چهار امام یعنی امام حسن مجتبی ، امام زین العابدین، امام باقر و امام صادق علیهم السلام می پردازد.

تفسیر فُرات کوفی تفسیری روایی به زبان عربی، اثر ابوالقاسم فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی از عالمان، محدّثان و مفسران شیعی نیمه دوم قرن سوم و اوایل قرن چهارم قمری است. مولف در این تفسیر تنها آیاتی را گردآورده که در‌ شأن اهل بیت(ع) نازل شده‌اند. تفسیر فرات کوفی، از مهم‌ترین مصادر تفسیری شیعی است.

المجموعة الحديثية ، معروف به «مختصر بصائر الدرجات» تألیف ابومحمد حسن بن سلیمان حلی (زنده در 802ق)، از جمله آثار ارزشمند حدیثی است. «بصائر الدرجات» نوشته سعد بن عبدالله اشعری قمی (متوفی 299/ 301ق) است. در این اثر همچنین «رسالة الرجعة و الرد علی أهل البدعة» و «رسالة أحاديث الذر» نیز آمده است. تحقیق کتاب به قلم مشتاق صالح مظفر نوشته شده است. کتاب مشتمل بر مقدمه ناشر، مقدمه محقق و دو بخش است. در بخش اول در ضمن ابواب مختلفی فضائل اهل‎بیت(ع) از بصائر انتخاب شده است. در باب دوم نیز احادیث مختلفی از منابع مختلف گزینش شده و با ذکر عنوان و گاه بدون ذکر عنوان ارائه شده‎ است. پس از آن، دو رساله مذکور آمده است. احادیث این اثر از منابع شیعه مانند: «بصائر الدرجات» اشعری و صفار، کافی، کمال‎الدین، خصال، توحید، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، من لا‌يحضره الفقيه و مانند آن گردآوری شده است

البرهان‌ فى‌ تفسير القرآن‌، از مهمترين‌ تفاسير روایی شیعه ، تألیف سید هاشم بحرانی. نویسنده در این تفسیر به تناسب آیات قرآن کریم، به موضوعات‌ فقهی، قصص‌، احادیث نبوی و فضايل‌ اهل بیت(ع) اشاره کرده است‌. بحرانی اخباری است و تفسیر وی با با این رویکرد نوشته شده است. مفسران و پژوهشگران، اشکالات و انتقاداتی بر برخی مطالب آن وارد کرده‌اند./ این تفسیر فقط روایات تفسیری آیات قرآنی را گرد آورده و مؤلف از تحلیل، ارزیابی و اجتهاد درباره معانی آیات که در تفاسیری مانند التبیان دیده می‌شود، پرهیز کرده است./ وی در مقدمه کتابش، انگیزه خود از نگارش این تفسیر را ارائه منبعی برای فهم تفاسیر اهل بیت از آیات قرآنی و اسرار قرآن کریم و ضرورت آشنایی با نظرات ایشان برای فهم این کتاب آسمانی معرفی کرده است./ علامه بحرانی در تفسیر البرهان، بسیاری از احادیث رسیده از اهل بیت(ع) در تفسیر قرآن را جمع‌آوری کرده است./ مؤلف در مقدمه کتاب می‌نویسد: کتاب البرهان، شما را بر بسیاری از اسرار علوم قرآن آگاه می‌سازد. برخی مسائل علوم شرعی، قصص و اخبار انبیاء(ع) و فضائل اهل بیت امامت(ع) را برای شما، روشن می‌گرداند... من روایات را از کتب معتبر، قابل اعتماد و مورد رجوعی، انتخاب کردم که مؤلفین آنها از مشایخ معتبر و علمای منتجب هستند. اغلب روایات را از طریق امامیه نقل کرده‌ام، ولی در آنجایی که روایات اهل سنت موافق روایات اهل بیت(ع)، یا در بیان فضائل اهل بیت(ع) هستند، از آنها نیز نقل نموده‌ام. از ابن عباس نیز مقدار کمی در تفسیر آیات، نقل کرده‌ام، زیرا او شاگرد حضرت علی(ع) بوده‌است./ شیوه وی در این کتاب چنین است که ابتدا به نام سوره و محل نزول، فضیلت سوره و تعداد آیات، اشاره می‌کند، آنگاه آیاتی را که دارای روایت تفسیری‌اند، ذکر کرده، روایات مربوط به هر آیه قرآنی را به دنبال آن نقل می‌نماید./ علامه بحرانی‌ در البرهان‌، تنها به‌ ذکر روایات‌ و اخبار بسنده‌ کرده‌، و سلسله‌ اسناد احادیث‌ ضبط شده‌ و احادیث‌ اهل‌ سنت‌ را به‌ صورت‌ جداگانه‌ در پایان‌ هر بخش‌ آورده‌ است‌. او کتاب‌ تفسیر خود را بیان‌ تأویل‌ آیات‌ می‌داند. و منظور وی‌ از تأویل‌ دقیقاً احادیث‌ نقل‌ شده‌ از امامان‌ معصوم‌(ع) و ذکر فضایل‌ آنان‌ است‌. وی‌ در خلال‌ تفسیر خود توضیحی‌ بر مطالب‌ جمع‌آوری‌ شده‌، نیفزوده‌ است‌، اما در مقدمه مفصلی‌ که‌ پیش‌ از تفسیر آورده‌، دیدگاه‌ها و تحلیل‌ خود از تفسیر و مبانی‌ آن‌ را وصف‌ کرده‌ است‌. مقدمه دیگری‌ نیز بر کتاب‌ او توسط ابوالحسن‌ شریف‌ عاملی‌ اصفهانی‌ (د ۱۱۳۸ق‌ یا ۱۱۴۰ق‌) با عنوان‌ مرآة الانوار و مشکاة الاسرار نگارش‌ یافته‌ است‌./ علامه بحرانی در ۱۶ باب‌ مقدمه مسائل‌ قرآنی‌ و دیدگاه‌های‌ تفسیری خود را بیان‌ می‌کند و فضای‌ حاکم‌ بر این‌ ابواب‌ و مقدمات‌ بیان‌ اختصاص‌ تفسیر به‌ ائمه اطهار(ع) است‌ و صریحاً در باب‌ ششم‌ دیگران‌ را از دست‌ زدن‌ به‌ تفسیر نهی‌ می‌کند. هرچند تعبیر او از تفسیر در اینجا به‌ تأویل‌ بسیار نزدیک‌ شده‌ است‌. در باب‌ پانزدهم‌ به‌ بیان‌ همبستگی‌ عترت‌ و قرآن‌ و تأکید بر اینکه‌ باطن‌ و علم‌ قرآن‌ نزد ائمه‌(ع‌) است‌، می‌پردازد. باب‌ آخر مقدمه‌، یعنی‌ باب‌ شانزدهم‌ معرفی‌ منابع‌ وی‌ و ارائه برخی‌ اصطلاحات‌ رایج‌ تفسیری‌ است‌؛ بی‌آنکه‌ تعریفی‌ از هیچ‌ یک‌ از این‌ اصطلاحات‌ از قبیل‌ ناسخ‌ و منسوخ‌، محکم‌ و متشابه‌، عام‌ و خاص‌، و تقدیم‌ و تأخیر ارائه‌ دهد و بدین‌گونه‌، زمینه‌ را برای‌ وارد شدن‌ در تفسیر آیات‌ و بیان‌ احادیثی‌ در ذیل‌ آیه‌، یا آیات‌ منتخب‌ هموار می‌سازد. حسی‌ که‌ به‌ فضای‌ تفسیر البرهان‌ غلبه‌ دارد، حاکی‌ از دفاعی‌ کلامی‌ برای‌ اثبات‌ حقانیت‌ و معرفی‌ فضایل‌ اهل بیت(ع) است‌.

تفسير القمى، تفسيرى است روايى، به زبان عربى، نوشته على بن ابراهيم بن هاشم قمى، محدث و فقيه امامى. اين كتاب، در رجال نجاشى و فهرست طوسى، به على بن ابراهيم نسبت داده شده است و منقولاتى از آن، در كتب قدما ديده مى‌شود. كتاب، با ديدگاه حديثى نوشته شده، ازاين‌رو مؤلف، از ظاهر آيات، با استناد به روايات، به آسانى دست كشيده است. هم‌چنين كتاب، از تفاسير تأويلى شمرده شده و تأويل‌هاى دور از ذهن در آن بسيار است.