مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه، تاریخچة عقیده مهدویت در اسلام و مکتب های دیگر جهان مانند: مسیحیت، یهودیت و زرتشت بیان شده است. جمعی از عالمان و بزرگان اهل سنت به صحت و تواتر احادیث مربوط به حضرت مهدی(علیه السلام) اعتراف کرده اند که در این تحقیق بنابر اختصار به هفده عالم از علمای بزرگ قرن سوم تاکنون اشاره شده است. عده ای از علمای اهل سنت به صراحت گفته اند که مهدی موعود کسی جز فرزند امام حسن عسکری نیست و در این باره به سخنان بیست و سه تن از علمای اهل سنت پرداخته شده است. پنجاه و پنج نفر از صحابه به عنوان راویان احادیث مهدویت شناخت شده اند و در مورد مسئله خلفای اثناعشر، چهل و هفت نمونه از این احادیث مورد بررسی قرار گرفته است. در مورد نسب حضرت مهدی(علیه السلام) نیز شش دسته روایات مختلف مورد بررسی قرار گرفته و ثابت شده است روایاتی که حضرت مهدی را از نسل امام عسکری بیان کرده اند ضعیف اند. همچنین روایاتی که نشانه های ظهور حضرت را توصیف می کنند در هشت دسته بررسی شده اند.

تحقیقی که پیش روی شماست پژوهشی است پیرامون بررسی حقوق اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت که در آن حقوق اهل بیت(ع) با آیات قرآن معرفی شده و سپس آن حقوق با روایات اهل سنت بررسی شده است. در خصوص کیفیت کاوش و حدود بررسی، سعی نگارنده در این پژوهش برآن بوده است که با مطالعة گسترده در منابع مورد نظر نخست آیات مورد نظر در هر کدام از حقوق را استخراج و پس ازتفسیر لغوی آنها به فراخور میزان روایات موجود و در دسترس به تحلیل وبررسی این روایات بپردازد این تحلیل بیشتر ناظر به نقد دیدگاههای اهل سنت و اثبات دیدگاه شیعه می باشد. منابعی که در طول مطالعات این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته عبارتند از: 1 تفاسیر قرآن اعم از تفاسیر روائی و غیر روائی اهل سنت از قبیل الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، البحر المحیط، الجامع لاحکام القرآن و برخی تفاسیر روائی و غیر روائی شیعه از قبیل نور الثقلین، تفسیر نمونه، المیزان فی تفسیر القرآن، مجمع البیان لعلوم القرآن و ... 2 کتب روایی اهل سنت بویژه کنز الهمال، ینابیع الموده و ... 3 کتب روایی شیعه بویژه اصول الکافی، بحا الانوار و ... دهها منابع پراکنده دیگر. پژوهش حاضر حاوی پیشگفتار و یک چکیده و سه فصل اساسی است که در مجموع به ارزش شناخت اهل بیت(ع) و حقوق اهل بیت(ع) و بررسی آنها می پردازد. در فصل اول: مباحث مقدماتی و تمهیدی چندی از قبیل کلیات پرسشهای اصلی پژوهش و پیشینة پژوهش مورد نقد و بررسی قرار می گیرد واژه های کلیدی پژوهش نیز در این فصل بررسی می شوند. در فصل دوم: با نگاهی به ارزش شناخت اهل بیت(ع) و حقوق آنان عناوین حقوق اهل بیت(ع) در روایات معرفی گردیده و بیان شده است. 3 این نوشتار که به بررسی حقوق اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت می پردازد شامل 4 گفتار است که در هرکدام از آنها یکی از حقوق اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت به شرح ذیل بررسی می شود. ا حق مودت و دوستی اهل بیت(ع): این گفتار بر آن است که اثبات کند منظور از القربی در آیة مودت خویشان نزدیک و اهل بیت پیامبر(ع) می باشند. 2 بررسی حقوق مالی: در قرآن اموالی برای اهل بیت(ع)مشخص گردیده که متعلق به آنهاست اموالی از قبیل خمس، فئ، انفال که با شرح این مباحث از دیدگاه اهل سنت این حقوق برای اهل بیت (ع) اثبات شود. 3 حق امامت و رهبری: این گفتار با تشریح مباحث امامت در آیات ولایت به اثبات این حق از دیدگاه اهل سنت می پردازد. 4 حق رضایت و وراثت اهل بیت(ع): که طی دو مبحث حق وصایت و حق وراثت ضمن بیان آیة وراثت کتاب به ارائه دیدگاههای اهل سنت در این مورد و بیان روایات مربوط به وصایت می پردازد و به این ترتیب حقوق اهل بیت(ع) در دیدگاههای اهل سنت بررسی و تشریح می گردد.

این پایان نامه در پی آن است که اندیشه و عقاید وهابیت و آموزه های آن را مورد بررسی قرار داده و آنگاه آنها را به نقد بکشد در فصل اول چگونگی و نحوه انتخاب موضوع ، اهمیت و اهداف ، بررسی پیشینه تحقیق ، امتیاز تحقیق و روش تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است در فصل دوم با بررسی افکار موٌسسان وهابیت همچون ابن تیمیه و محمدابن عبدالوهاب به نقد آراء آنها پرداخته و در ادامه در فصل سوم آموزه های وهابیت در زمینه های توحید، توسل، زیارت، شفاعت، بنای قبور... مورد بررسی و نقد قرار گرفته و دیدگاه فریقین مطرح می گردد.در فصل چهارم با نگاهی به تبلیغات وهابیون در کشورهای اسلامی و تاریخچه بلوچستان دیدگاه مردم بلوچ در مسایل دینی بررسی گردیده و اهداف سرمایه گذاری وهابیت در بلوچستان و آثار نامطلوب آن و همچنین نتایج بدست آمده از تحقیق میدانی مورد بررسی قرار گرفته است .در فصل پنجم با نتیجه گیری و جمع بندی اصول گذشته پیشنهادات و راهکارهای اجرایی با عقاید وهابیت مطرح گردیده است این پیشنهادات به نوعی راهکارهای عملی در این زمینه را ارائه می دهد آنچه که از این تحقیق در نهایت امر بدست می آید تلاش گسترده وهابیت جهت رسوخ در عقاید و اعتقادات مذهبی اهل سنت بلوچستان می باشد که در پاره ای از موارد فعالیت آنها تاثیر گذاری لازم را داشته و در پاره ای از موارد نیز با شکست روبه رو گردیده است .

ضرورت اصل ولایت و حاکمیت در میان شیعه و اهل سنت امری مسلم و پذیرفته شده است. آنچه در اندیشه سیاسی این دو مذهب مورد اختلاف قرار گرفته است شرایط و مصادیق ولی و نحوه تعیین او می باشد. در این پژوهش به بررسی شرط عدالت برای حاکم به عنوان یکی از مفاهیم مشترک فقه امامیه و اهل سنت پرداخته شده است. رساله حاضربه شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و با استفاده از روش تحلیل متن از نوع تطبیقی به بررسی این شرط در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت پرداخته است. مفهوم عدالت از نظر فقهی بین شیعه و اهل سنت چندان متفاوت نیست. تفاوت اساسی در این است که امامیه عدالت را شرط ابتدایی و استمراری برای حاکم می داند. براین اساس شیعه حاکمیت حاکمان غیر عادل و فاسق را فاقد مشروعیت می داند؛ اما آرای اهل سنت در مورد شرط عدالت حاکم مختلف است. برخی از فقهای اهل سنت عدالت را شرط کمال می دانند نه امری واجبو در برخی دیگر از متون فقهی اهل سنت وجود شرط عدالت لازم شمرده شده است اما از آنجا که در اندیشه سیاسی اهل سنت؛ عدالت اساسا با استیلا و حکمرانی همخوانی ندارد؛ با ترفند های مختلف عملا آن را نفی کردند، تا به این وسیله توجیهی مناسب برای حکومت حاکمان جائر فراهم آورند. اهمیت موضوع حاضر از این جهت است که به بررسی یکی اساسی ترین جنبه های مبحث امامت و خلافت پرداخته است و تلاش شده با بررسی تطبیقی شرط عدالت در فقه امامیه و اهل سنت و با کنار هم نهادن آرای فقهی و نقادی علمی آنها به حقیقت و صواب نائل آید.

1. اثبات مرجعیت علمی امام سجاد علیه السلام از حیطه نظر و عمل در میان اهل سنت2. بررسی دو دوره رکود و اوج گیری مرجعیت علمی امام سجاد علیه السلام و بیان و تحلیل شواهد، عوامل و سیره امام در این دو دوره

نظریه «تأثیر زمان ومکان در استنباط» نزد دو گروه امامیه واهل سنت مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. و با بررسی ادله ومبانی دو گروه خواهیم دید که نقاط مشترک ونقاط اختلافی بین آنها وجود دارد. ومهمترین نقاط مشترک بین آنها عبارتند از:1- اتفاق در کبرای قضیه که زمان ومکان – باعتبار اینکه مظروفین باشند نه ظرفین – در استنباط حکم شرعی تأثیر دارند.2- حکم شرعی که از این نوع اجتهاد استنباط می شود اعم از اولی وثانوی ، واقعی وظاهری و... می باشد.3- اجتهاد از این قبیل ضوابط وشرایط ثابتی دارد که ممکن است دو گروه در جزئیات آن اختلاف داشته باشند. واز جمله ضوابطی که مورد اتفاق است این که نباید به احکام فقاهتی ومنصوصه دست زد. وباید هیچ گونه تعارضی بین این نوع استنباط واصول مسلّم در تشریع احکام اسلامی که از مهمترین آنها: قرآن وسنت، اختصاص تشریع به خداوند، وجاودانگی شریعت اسلامی است وجود نداشته باشد. اما مهمترین نقاط اختلاف عبارتند از: تأثیر گذاری بیشتر وگسترده تر زمان و مکان در استنباطات اهل سنت از تأثیر آن در استنباطات امامیه.همچنین عدم التزام اهل سنت به ضوابط وشرایط ثابتی که حاکم بر اجتهاد است. خلو بعضی از حوادث وپدیده ها از حکم شرعی. تأثیر زمان ومکان در منابع تشریع و... از موارد اختلاف استنباطات اهل سنت واستنباطات امامیه است.

اندیشه تعامل میان مسلمانان و وحدت اسلامی منشأ دینی و مذهبی دارد ، برگرفته از کتاب و سنت است دعوت به تعامل و وحدت اجتماعی وایجاد الفت و در جامعه اسلامی و پرهیز از تفرقه و تحزب و تنش های بی حاصل سیاسی، اجتماعی ، فکری از مهمترین اصول و دستور های قرآن و پیامبر (ص) بوده است. امامانمعصوم با استمرار دعوت پیامبر اسلام همواره به ضرروتتوجه به این وظیفه مهم می اندیشیدند. امامان معصوم در طول بیش از دو قرن حضور خود با گروه ها و جریانهای مختلف و ناهمگون از مخالفان سیاسی و دینی و مذهبی روبرو بودند وجود طیف های مختلف از صاحبان ادیان و اندیشه های الحادی و غیر اسلامی و خلفا و حاکمان سیاسی (شامل سه خلیفه نخست اسلامی و خلفای اموی ، عباسی و....) و مذاهب کلامی و فقهی اهل سنت (شامل اشاعره، معتزله، مرجئه، قدریه، جبریه، اهل حدیث، خوارج و مذاهب فقهی گوناگون و ...) و فرقه های انشعابی شیعه(شامل کیسانیه، زیدیه، غلات، اسماعیله، واقفیه، ...)موجب شد که ائمه مواجهه خویش را با آنها به اقتضای برخی از اولویتها و هزینه های سیاسی ، اجتماعی سامان بدهند.وسیره و سخن خود را بر مبنای تعامل سیاسی واجتماعی قرار داده بودند تا جاییکه به خاطر این مصلحت برتر از برخی ملاحظات شخصی و دیدگاههای مذهبی چشم پوشی می کردند. حفظ هویت و استواری کیان اسلامی ، جان مسلمانان و اتحاد مسلمین و پرهیز از تعصبات و اختلافهای بی پایه و موهوم را ، بر پاره ای از اندیشه های خود ترجیح می دادند ، و حتی از همکاری با رقبای سر سخت سیاسی خود نیز ابایی نداشتند. آنان باتقویت بنیانهای اخلاقی ، اخوت اسلامی و همبستگی اجتماعی را اساس سیره خود قرار داده بودند و هرگز رقبای فکری ، مخالفان و منکران امامت خود را از دایره مسلمانی خارج نمی دانستند و به اصحاب خود سفارش می کردند که از نگاه تحقیر آمیز و توهین به آنان پرهیز کنند. تعامل و وحدتبین مسلمانان را باید بر پایه مبانی و اصول دینی استوار ساختوان را به عنوان یک اصلاستراتژیک و وظیفه دینی دانست نه یک طرح مصلحت اندیشانه ، زود گذر و مقطعی و نباید از باورهای هیچ گروهی لوازم ساختگی ، ناخواسته و غیر قابل قبول آنان را بر داشت نمود و به ایشان نسبت داد و باید دانست آنچه جامعه اسلامی را در گذشته و حال دچار آسیب و مشکل کرده و می کند وجود دیدگاههای متنوع کلامی و فقهی وغیره نیست بلکه مشکل اصلی را بایستی بیشتر از همه ، در نوع نگرشها ، برخوردها ،سوء تفاهم ها ، سیاه نمایی ها و احیاناً تحریک احساسات مذهبی جستجو کرد.

مهم ترین اصل اعتقادی که بیشترین اختلاف در آن پدید آمد، امامت و مساله جانشینی پیامبر اسلام است. شیعه امامیه (اثناعشریه) برای اثبات امامت دوازده پیشوای معصوم ادله نقلی و عقلی اقامه می کند که یکی از دلایل نقلی، حدیث «اثناعشر» است که از طرق گوناگون در مجامع روایی فریقین آمده است. علامه ابن شهر آشوب با عنایت ویژه به این حدیث به پژوهش های قابل تحسین دست زد و بر اساس آن در بخش های گوناگون کتاب ارزشمند المناقب به اثبات امامت ائمه اثناعشر پرداخته است. وی با دسته بندی روایات به بازگویی پیشینه محتوایی حدیث اثناعشر به پیش از خلقت آدم، زمان پیامبران آسمانی، پس از ظهور اسلام و بالاخره اسناد روایی فریقین پرداخته است. این نوشتار در تلاش است با تکیه بر پژوهش انجام گرفته در کتاب «المناقب»، حدیث «اثناعشر» را در اندیشه کلامی ابن شهر آشوب گزارش کند.