مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

جایگاه عیسی علیه‌السلام در ادبیات قرآن و پس از آن در احادیث نبوی جایگاهی یگانه است.این نوشتار به جایگاه عیسی علیه‌السلام در آخرالزمان‌باوری اسلامی می‌پردازد، که به‌ویژه در منابع اهل سنت جایگاه خاصی را داراست. موضوع مزبور در منابع روایی تحت باب کتاب اشراط الساعه گنجانیده شده است. یکی از علائم یا نشانه‌های فرارسیدن «ساعة»یا قیامت، نزول عیسی علیه‌السلام از آسمان است که با نشانه‌های دیگری همانند خروج مهدی و دجال همراه است.

ادیان عربستان از راه های گوناگون وارد منطقه عربستان شدند از جمله یهودیت پس از شورش های یهودیان علیه رومیان در اورشلیم که منجر به پراکنده شدن آنها از فلسطین و مهاجرت آنها به عربستان شد و مسیحیت که در نتیجه تبلیغ مبلغین مسیحی به سبب برخورداری از فرهنگ اطلاعات پزشکی توانستند به عربستان نفوذ کنند، زرتشت که از ایران وارد عربستان شد و به دنبال آنها ادیان دیگری مثل مانی و زندقه و مزدک، نیز به این سرزمین وارد شدند، صابئین نیز که خاستگاه آنها فلسطین بوده بر اثر فشارهای یهودیان به این سرزمین وارد شدند.در میان ادیان غلیت و نفوذ دین بت پرستی و پذیرفتن ادیان دیگر از طرف آنها بیشتر دیده می شود.با وجود ویژگی ها و عقاید و تعصبات شغل و حرفه آنها بخصوص در میان ادیان توحیدی به گونه ای مسالمت آمیز در کنار هم در مناطق مختلف زندگی می کردند. البته بعضی از ادیان از جمله یهودیت به خاطر تعصبات و عقایدشان و داشتن پیامبری دینی، خود را برتر از دیگران می دانستند و تعامل را به تقابل می کشاندند.اعتقادات مذهبی بعضی از ادیان زمینه را برای ظهور پیامبر جدید آماده می کردند و با ظهور اسلام نیز شرایط منطقه رو به تعامل بیشتری به پیش می رفت پیامبر اسلام با اجرای پیمان برادری مهاجر و انصار این تعامل را تقویت نمود و برای باقی ماندن دینشان سخت نمی گرفت و با گرفتن ذمه از بعضی از آنها را به رسمیت می شناخت. ولی با عقاید کفرآمیز بعضی از ادیان بخصوص بت پرستی مخالفت نمود که باعث نابودی و از بین رفتن آنها شد.کلمات کلیدی: ادیان ـ عربستان جاهلی ـ یهودیت ـ بت پرستی ـ مسیحیت ـ حنفا-زرتشت

امروزه پیشرفت های نوین علوم زیستی چالش های جدید اخلاقی فراروی ادیان مختلف قرار داده است که پرداختن به آنها یکی از ضرورت های اساسی است. در این راستا مطالعه تطبیقی ادیان تنها به حیطه علوم کلام و تفسیر و حدیث و فقه محدود نمی گردد و از این جهت مطالعه آن در حقوق، اقتصاد و جامعه شناسی و روانشناسی از اهمیت خاصی برخوردار است. پاسخگویی به ابهامات اخلاقی موجود بر اساس زبان مشترک اعتقادی از بسیاری از نابسامانی ها در حوزه تصمیم گیری های اخلاقی خواهد کاست. ادیان غیرابراهیمی گستره ای وسیع از جغرافیای جهان را به خود اختصاص داده اند و به طور عمده شامل ادیان ایرانی، هندی و چینی می باشند. بررسی مبانی اخلاقیات زیستی در این ادیان و مطالعه نکات اشتراک و افتراق آنها به منظور ایجاد زمینه گفتمان اخلاقی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

مهدویت مسأله ای مهم در تاریخ بشر بوده است. ظلم و ستم، بی‌عدالتی موجب ناامیدی و همواره انسان‌ها به دنبال کسی می‌گشتند که بتواند این شرایط را عوض نماید. این موضوع در تمام ادیان آسمانی و حتی غیرالهی پیش‌بینی گردید.ازجمله درآیین هندوبه کلکی ، زرتشت شخصی به نام سوشیانت، یهود به ماشیح ،مسیحیت به نام حضرت مسیح(ع) وبالاخره در دین اسلام حضرت مهدی(عج)می توان اشاره نمود.آنچنانکه از صدر اسلام توسط پیامبر گرامی(ص) وجانشینان برحقش، ائمه اطهار(علیهم‌السلام) راه راستین آخرین حجت خدا(عج) به مردم نشان داده شد که مبادا آیندگان به انحراف کشانده شوند. با این وجود موضوع مهدویت مورد سوءاستفاده قرار گرفت. با توجه به تمام علائم و روایات رسیده، مهدی موعود(عج)، از سلاله‌ی آخرین پیامبر خدا(ص) و به طور حتم فرزند امام حسن عسکری(ع) از نسل امام حسین(ع) می‌باشد.ما در این پژوهش، مدعیان دروغین را از عصر پیامبر اسلام(ص) تا دوره‌ی امام موسی کاظم(ع) مورد بررسی قرار دادیم که می‌توان به نُه فرقه از جمله سبائیه، کیسانیه، باقریه، زیدیه، محمد نفس زکیه، ناووسیه، اسماعیلیه، عبدالله بن معاویه و واقفیه اشاره نمود.

گفتگوی ادیان کوششی است برای یافتن زمینه های عقلانی مشترک میان مذاهب. نوشتار حاضر نیز به بررسی وجوه معرفت شناختی نظرات سنت گرایان، با تاکید بر آراء سید حسین نصر، پیرامون گفتگوی ادیان و مذاهب می پردازد. و از این رهگذر فهمی را که سنت گرایان از نقش دین در گفتگو با پیروان ادیان مختلف دارد مورد بحث قرار می دهد. سنت گرایان، به ویژه نصر، تحت تاثیر برداشت های عرفانی از دین به سوی وحدت در شناخت و رسیدن به ریشه های حقیقی دین دارند. اما رویارویی با تجدد و مدرنیته به عنوانی مشکله ای ناپوشیده سنت گرایان در جهان مدرن را با چالش جدی مواجه ساخته است. روش های اتخاذ شده در این چهارچوب توسط سنت گرایان پیرامون گفتگوی ادیان می تواند به عنوان الگویی کلی برای گفتگوی فرق و مذاهب در جهان اسلام باشد.

کتاب «الیهودیة» نوشته احمد شلبی، اولین کتاب از مجموعه مقایسه و بررسی ادیان است که به بررسی دین یهودیت، یهودیان و به طور کلی عقاید یهودیان پرداخته است. دین یهود یکی از ادیان مهم جهان است که دارای سابقه ای طولانی می باشد. آغاز این دین تقریبا به 2500 سال قبل باز می گردد. پیروان این دین خود را پیرو حضرت موسی (ع) می دانند. کتاب این قوم تورات یا همان عهد قدیم است که در مقابل عهد جدید یا انجیل قرار دارد، زیرا تورات یا اسفار پنچ گانه حضرت موسی (ع) پیش از حضرت مسیح (ع) نوشته شده است. این کتاب به طور کلی دایرة المعارف دین یهود و یهودیان است که در آن به تمام مسائلی که مربوط به این دین و پیروان آن است اشاره شده است. باب اول کتاب درباره یهود در تاریخ است. در همین بخش بنی اسرائیل را در فلسطین بررسی می کند و به توضیحاتی در خصوص اسرائیل و یهودیان و اورشلیم می پردازد. همچنین آیات سوره اسراء را در خصوص قوم بنی اسرائیل بیان کرده و در ادامه به جنگهای صلیبی و نقش یهودیان در آن می پردازد. باب دوم کتاب تحت عنوان انبیاء بنی اسرائیل و عقیدتهم من القرآن الکریم به سرگذشت پیامبرانی که برای قوم بنی اسرائیل فرستاده شد و در قرآن کریم به آن اشاره شده پرداخته است. این پیامبران عبارتند از: ابراهیم، اسماعیل و اسحق، یعقوب و یوسف، موسی و هرون، داود، سلیمان. همچنین در این باب درباره عقاید و آرای بنی اسرائیل در خصوص سور قرآن کریم نیز بحث شده. در باب سوم این بار پیامبران بنی اسرائیل در کتبی غیر از قرآن کریم بررسی شده اند که این پیامبران شامل: اشعیا، ارمیا، حزقیال، دانیال، ابراهیم، میراث ابراهیم و میراث اسحق، یعقوب، موسی و هرون، داود و سلیمان هستند. در ادامه به یهوه (خدای مقدس یهودیان، نام اختصاصی خدا در زبان عبری است. نامی که بر اساس تورات خدا در میقات موسی خود را بدان نام خواند) پرداخته شده است. همچنین در این باب فرق مختلف یهودیان شامل الفریسیون، الصدوقیون، القراعون، الکتبة و المتعصبون شرح داده شده است. باب چهارم مصادر فکری یهودی را بیان کرده است. در این باب ابتدا به عهد قدیم و اسفار مختلف و مطالعات پیرامون آن پرداخته است. سپس به تلمود پرداخته و ضمن ارائه تعریفی از آن موضوعات تلمود را بیان کرده. در ادامه در باب پنجم دین یهود و موضوعات وابسته به آن و واجبات دینی، باب ششم الیهود فی الظلام آمده است.