جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
نیک منش , مهدی ( دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران‏)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18
معرفی و ضرورت تصحیح شرح لمعات عراقی موسوم به معارف الحقایق فی تحقیق الدقایق
نویسنده:
طیبه شیخ ویسی ، مهدی نیک منش ، سیدمهدی طباطبائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع
چکیده :
معارف الحقایق فی تحقیق الدقایق در زمره متون عرفانی قرار می­ گیرد. نویسندة آن فردی به نام میرپادشاه است و در دست نویسش خود را از نوادگان میر حیدر کسبی معرفی می­کند که از شیوخ فرقه نقشبندیه است و مزار او امروزه در ولایت نخشب (قرشی کنونی) زیارتگاه است. او از نزدیکان خواجه سعد است و علاوه بر معارف الحقایق، کتاب دیگری به نام ایضاح الاصطلاحات و تفصیل المقامات دارد. معارف الحقایق شرحی بر لمعات فخرالدین عراقی است که در سال 1003 هجری قمری و در زمان عبدالله بهادرخان به تشویق و تحریض فردی به نام میرک صوفی نوشته است. در ابتدای کتاب مؤلف به شرح و توضیح اصطلاحات عرفانی می­ پردازد و پس از آن ضمن نوشتن کلام عراقی که او را مصنف می­نامد، شرح خود را به آن می­افزاید. کلام عراقی را به رنگ شنگرف و توضیحات خود را با رنگ سیاه می­نویسد. از این نسخه هیچ پیشینه­ ای اعم از مقاله، پایان ­نامه و کتاب موجود نیست؛ اما شروح موجود از عراقی به ­عنوان پیشینه بیان شده است. توضیحات مفصل شارح درباره اصطلاحات عرفانی همچون پیشگفتار در نسخه و پیش از متن اصلی آمده است که در دیگر شروح نیست و نوآوری آن محسوب می ­شود. این نسخه، بدل ندارد. به خط مؤلف است، افتادگی کمی دارد و خواناست. این شرح به دلیل دارا بودن ویژگی­ هایی همچون شرح مبسوط متن لمعات به همراه توضیحات مفصل اصطلاحات عرفانی، کلام فاخر و فصیح، استفاده از آرایه ­های ادبی همچون تشبیه، تناسب، اطناب، تنسیق الصفات و اطلاعاتی از فرقة نقشبندیه و نمونه ­ای موفق از نثر در دورة موسوم به انحطاط نثر فارسی، حائز اهمیت است. تسلط بر مباحث عرفانی و پیوستگی کلام مؤلف، شرح لاهیجی بر گلشن­راز شبستری را به یاد می ­آورد. از همین رو تصحیح آن ضروری است تا علاوه بر غنای ادب عرفانی، شرحی جامع از لمعات را در دسترس مخاطبان قرار دهد.
مشخصات اثر
ساختار، ویژگی‏‏ها و کارکردهای ژانر طبقات ‏‏‏‏الصوفیه با تأکید بر طبقات‏ الصوفیة سُلمی و خواجه عبدالله انصاری
نویسنده:
مهدی نیک منش ، فائزه واعظ زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF متن
چکیده :
مجموعه میراث گران‏بهای ادبیات عرفانی را، با وجود تنوع مضامین و موضوعات، می‏توان در دسته‏بندی کلیِ متون تفسیری و آثار تعلیمی و شرح‏حال‏نویسی طبقه‏بندی کرد. این آثار ازنظر موضوعی همپای نمونه‏های غیرعرفانی خود حرکت کرده است؛ اما شیوه و سبک صوفیه در ورود به این موضوعات همواره ویژة خود بوده است. این پژوهش برای شناسایی شاخه‏ای از مجموعه تذکره‏نویسی عرفانی با عنوان متون «طبقات‏الصوفیه» و تبیین جایگاه ژانریک این آثار انجام شده است. بررسی سیر تاریخی طبقات‏نویسی و به‏ویژه طبقات‏الصوفیه‏نگاری و ارزیابی نمونه‏های موجود نشان می‏دهد که می‏توان دو اثر طبقات‏الصوفیة ابوعبدالرحمن سلمی نیشابوری و طبقات‏الصوفیة خواجه عبدالله انصاری را به‏ترتیب کامل‏ترین و بهترین نمونه‏ها در این گونة ادبی ـ عرفانی دانست. همچنین با مقایسة اجمالی طبقات‏‏الصوفیه با گونه‏های مختلف ژانر تاریخ‏نگاری و تذکره‏های عرفانی و مطالعة ویژگی‏های نمونه‏های برتر می‏توان فهمید جنبة ثبت و ضبط وقایع، طبقات‏‏الصوفیه را به تاریخ‏نگاری منسوب می‏کند و ویژگی شرح حال افراد، آن را به تذکره‏نویسی پیوند می‏دهد؛ اما ساختار ویژة طبقات‏‏الصوفیه و رسالت طبقه‏بندی دوره‏های عرفانی به همراه کارکردهای متعددِ این گونة خاص ـ مانند ارشاد و تعلیم صوفیه، انتقال ارزش‏ها و باورهای اجتماعی و فرهنگی دوره‏های مختلف، بیان آداب ‏و رسوم اجتماعی و فرقه‏ای و غیره ـ اهمیتی بالاتر از ثبت وقایع و شرح‏حال‏نویسی داشته است. این ویژگی‏ها به اندازه‏ای بااهمیت و خاص است که طبقات‏الصوفیه را ژانری مستقل در حوزة ادبیات عرفانی معرفی می‏کند.
مشخصات اثر
نقدی بر کتاب (سعدی آخر الزمان)(1) ماجرای پایان ناپذیر
نویسنده:
مهدی نیک منش
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله , نقد و بررسی کتاب
مشخصات اثر
طرح سه دیدگاه در منطق الطیر عطار
نویسنده:
نیک منش مهدی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
بی تردید منطق الطیر عطار، دل انگیزترین منظومه عرفانی فارسی است. در این اثر، سلوک سالکان خداجو از طلب تا فنا با بیانی رمزوار در قالب سفر مرغان سیمرغ جو ترسیم شده است.عطار، پیش از آغاز داستان در مقدمه ای هنرمندانه به معرفی سیزده پرنده )سالک(: هدهد، موسیچه، طوطی، کبک، تنگ باز یا تند باز، دراج، بلبل، طاوس، تذرو، قمری، فاخته، باز ،مرغ زرین می پردازد. سه دیدگاه نگارنده به همین مقدمه نمادین مربوط است.نویسنده در دیدگاه نخست با عنوان «پرنده گمشده عطار»، مرغ پنجم را «کبوتر» می داند نه «تنگ باز». در دیدگاه دوم با عنوان «هدهد و دوازده پرنده»، نگاه سوال برانگیز به شمار این پرندگان سیزده گانه را به سوی شمار نمادین «یک و دوازده» جلب می کند و بالاخره در دیدگاه سوم با عنوان «مرغ زرین» به رمز گشایی از این مرغ شگفت و نا آشنا می پردازد.
صفحات :
از صفحه 291 تا 309
مشخصات اثر
بررسی زمان روایت در نمایشنامه «زنان مهتابی، مرد آفتابی»
نویسنده:
نیک منش مهدی, سلیمیان سونا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
مشخصات اثر
خاقانی و ناجرمکی
نویسنده:
نیک منش مهدی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
زبان فخیم، مضامین متنوّع، تزاحم تصاویر، اصطلاحات علمی فراوان و ... در شعر خاقانی از دیرباز توجه شارحان را به خود جلب کرده است. از میان تمامی قصاید شاعر شروان، قصیده ترسائیه به دلیل التزام معنایی به مضامین ترسایی بارها مورد شرح و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده در این مقاله می کوشد ساختار واژه "ناجرمکی" را دربیت زیر از قصیده ترسائیه خاقانی مورد بررسی و شرح قرار دهد: من و ناجرمکی و دیر مخران در بقراطیانم جا و ملجا
صفحات :
از صفحه 61 تا 69
مشخصات اثر
عرفان در کشف‌المحجوب هجویری
نویسنده:
زهرا همایونی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهکشف‌المحجوب اثر‌ ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی(وفات465ه.ق.)، یکی از کهن‌ترین کتاب‌های تعلیمی صوفیّه به زبان فارسی است. کشف‌المحجوب به دلیل تأثیرپذیری از کتاب‌های عرفانی قبل از خود و تأثیر آن بر کتاب‌های عرفانی فارسیکلید واژه ها: عرفان، هجویری، کشف و شهود، تحلیل محتوای کشف‌المحجوب،. بعد از خود حائز اهمیت است. این پژوهش کوششی در راستای بررسی عرفانی کشف المحجوب است که می‌تواند در درک بهتر آن و دیگر متون عرفانی موثر باشد.این پژوهش شامل مقدمه و چهار فصل است. فصل اوّل شامل مسأله‌ی پژوهش، پرسش‌ها و فرضیات پژوهش، روش تحقیق و پیشینه‌ی پژوهش است. در فصل دوم تعریف عرفان و تصوّف، سیر تصوّف تا قرن پنجم، معرفی مکاتب تصوّف، زندگی‌نامه‌ی هجویری، شیوه‌ی نگارش کتاب و ساختار آن مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم به شریعت از دیدگاه هجویری، شناسایی و نقد مولفه‌های کشف و شهود، مقامات و احوال، استحسانات، اصطلاحات و تعابیر عرفانی و نقدی بر شیوه‌ی تقسیم‌بندی هجویری از فرقه‌های تصوّف اختصاص دارد. فصل چهارم شامل بررسی آماری آیات، احادیث، حکایت‌ها و اقوال مشایخ است. هجویری از معرفت شهودی، توحید افعالی، فنای صفات، کشف و شهود که مولفه‌های اصلی مکتب کشف و شهود است؛و از احوالی که از کشف حاصل می‌شوند مانند حیرت، سکر، ذوق و شرب، شوق، وجد؛ و درجات و مراتب کشف مانند لوایع، لوامع، طوالع و طوارق سخن گفته است. وی تلاش کرده است ارتباط تنگاتنگی بین دیگر مباحث کتاب و مولفه‌های مکتب کشف و شهود برقرار کند، چنان که حقیقت ایمان را با فنا، حقیقت تسلیم را با فنای اراده‌ی سالک در ارا‌ده‌ی خداوند و خرقه پوشی را با کشف مرتبط کرده است. حاصل سخن آن که نکته‌ی مهم در عرفان هجویری پرداختن به بحث کشف و شهود است.
مشخصات اثر
مقایسه ساختاری غزل‌های حسین منزوی و قیصر امین‌پور
نویسنده:
عصمت صفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حسین منزوی و قیصر امین‌پور دو شاعر معاصر هستند که غزلیات آنها را می‌توان در حوزه غزل نو بررسی نمود. غزل‌ نو حاصل برخورد شعر سنتی فارسی و شعر نیمایی است که تقریباً از اواخر دهه چهل شکل گرفت و به تدریج با استقبال شاعران مواجه شد. در این پژوهش به بررسی و مقایسه ساختاری غزل‌های منزوی و امین‌پور در پنج محور زبان، تخیل، موسیقی، معانی (به عنوان یکی از شاخه‌های مهم علوم بلاغی) و عاطفه پرداخته شده است. این پایان‌نامه مبتنی بر چهار فصل است که فصل اول شامل کلیات (مبانی نظری، سیر تحول غزل و تقسیم‌بندی غزل معاصر)، فصل دوم و سوم شامل بررسی ساختاری غزل‌ منزوی و امین‌پور براساس پنج محور برشمرده و فصل چهارم مقایسه ساختاری غزلیات این دو شاعر به لحاظ این پنج محور است. نوگرایی در حوزه زبان و تخیل از ویژگی‌های غزل‌های منزوی و امین‌پور است اما در این میان منزوی، ضمن توجه به تازه کردن زبان‌ غزل خود دارای رویکردی باستان‌گرایانه به زبان است. همچنین از نظر موسیقی بیرونی، منزوی دارای نوآوری‌ها و ابداعاتی است. در حوزه علم معانی هر دو شاعر از ابزارهای این علم برای موثرتر کردن کلام خود بهره برده‌اند اما در این زمینه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند. از دیدگاه عاطفه، در غزل‌های منزوی بیشتر به عواطف فردی که مهم‌ترین آنها عشق است، پرداخته شده اما در غزل امین‌پور به مجموعه‌ای از عواطف فردی و اجتماعی توجه شده است.
مشخصات اثر
داستان آفرینش (شرح تطبیقی- تحلیلی مقدمه مخزن الاسرار نظامی)
نویسنده:
مهدی نیک منش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
با وجود شرح های بسیاری که در گذشته و سال های اخیر بر منظومه مخزن الاسرار نوشته شده است، ابیات زیادی از این مثنوی- و به ویژه مقدمه آن- همچنان در هاله ای از ابهام فرو رفته و ژرف و رازناک باقی مانده است. نگارنده در این مقاله، ضمن مقایسه و تشریح نظر شارحان، با تاکید بر توجه به ساختار اثر، استفاده از آثار هم عرض، و پیوند عمودی ابیات، دیدگاه خود را مبنی بر طرح «داستان آفرینش» با ترتیب خلقت هستی در مقدمه این منظومه،‌ بیان کرده است.
صفحات :
از صفحه 231 تا 246
مشخصات اثر
طرحی در طبقه بندی سبک های ادب فارسی
نویسنده:
مهدی نیک منش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
با وجود آنکه قدمای ما از تغییر ویژگی های آثار ادبی- به ویژه در مراحل تحول از دوره ای سبکی به دوره دیگر- آگاه بوده اند، تلقی درستی از سبک و سبک شناسی نداشته اند و از تذکره های شعرا نیز آراء مشخصی در این باره به چشم نمی خورد. در یکی از دو سده اخیر که جهان غرب به دانش های ادبی نگاهی نو افکنده است، سبک شناسی نیز مانند نقد ادبی تحت تأثیر زبانشناسی، روانشناسی، جامعه شناسی و ... تحولاتی چشمگیر یافته است. با این وجود، سیر سبک شناسی در ایران- از ملک الشعرای بهار تا امروز- سیری کُند بوده است. از آنجا که موضوع طبقه بندی سبک ها از مباحثی اصولی است که در بخش نظری این دانش طرح می شود، نگارنده ضمن مروری بر موضوع سبک و سبک شناسی و به ویژه تلاش هایی که تاکنون برای طبقه بندی آثار و دوره های ادبی صورت پذیرفته، طرحی برای طبقه بندی سبک های شعر و نثر فارسی پیشنهاد می کند.
صفحات :
از صفحه 133 تا 145
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18