جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ابن ابی الحدید , عبدالحمید بن ابی‌الحدید معتزلی (فیلسوف، ادیب، شاعر، اصولى، فقیه، شافعى، متکلم معتزلى، شارح نهج البلاغه), 586 ه‍.ق (مدائن) 656 ه‍.ق (بغداد)

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 313

عنوان :

اعتبار استناد به ابن ابی الحدید در مباحث امامت

نویسنده:

عبدالمجید زهادت

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

زبان :

فارسی

چکیده :

دانشمندان شیعه در مباحث امامت به سخنان ابن ابی‌الحدید معتزلی (م656) استناد می‌نمایند؛ درصورتی‌که برخی از سنی‌ها او را با الفاظی چون متشیع، شیعی و حتی شیعی غال و شیعی متعنت رمی می‌کنند. با این توصیف، سؤال مهم این است که آیا سخنان چنین شخصی (ابن ابی‌الحدید) می‌تواند برای اقناع طرف مقابل در مباحث و مناظرات امامت، از حجیت و اعتبار کافی برخوردار باشد یا خیر؟ در این تحقیق، با بررسی مواضع ابن ابی‌الحدید در مسائل امامت در کتاب شرح نهج‌البلاغه، این نتیجه حاصل می‌شود که هر چند او معتزلی بوده است، اما در مباحث اصلی امامت، مبنای عموم اهل تسنن و اشاعره ـ مانند عدم نص بر امامت امیرالمؤمنین علی7 و عدم خلافت بلافصل آن حضرت و عدم اشتراط عصمت در امام ـ را تقویت کرده است. بنابراین شیعه دانستن او یا به‌خاطر عدم احاطه بر تمام سخنان خود و یا خلط در اصلاحات می‌باشد. به‌علاوه اینکه امر مهم، وجود دلیل است نه تعبد به سخن شخص. لذا شیعه و سنی بودن تأثیری در قبول کلام مستدل و مبرهن ندارد. انگیزه و سبب رمی سنی‌های متعصب را نیز می‌توان اعتقاد او به افضلیت امیرالمؤمنین7 و قدح معاویه و بی‌اثر کردن انتقادهای او به برخی از عقاید اهل سنت و خنثی کردن استنادات شیعه و همچنین استناد به بعضی از حرف‌های او علیه شیعه دانست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 57 تا 78

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقد النضید المستخرج من شرح ابن ابی الحدید

نویسنده:

فخر الدین عبد الله بن هادی حسینی زیدی یمنی؛ محقق: محمد رضا انصاري قمي

نوع منبع :

کتاب , خلاصه اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

امام شناسی , فاقد چکیده

کلیدواژه‌های فرعی :

حکومت حضرت علی علیه السلام , سیره امام علی علیه السلام , غصب خلافت , کلام امام علی (ع) , بیعت سقیفه , جنگ نهروان , احتجاج علی (ع) در روز سقیفه , جنگ صفین , جنگ جمل , مناشده امام علی (ع) روز جمل , نهج البلاغه از دید دانشمندان اهل سنت , رفتار امام علی (ع) با خوارج ,

شماره ديويي:

297/9515

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کتاب الوافی بالوفیات المجلد1 (محمد بن محمد، محمد بن ابراهیم بن عبدالرحمن)

نویسنده:

صلاح‌الدین خلیل بن ایبک الصفدی، اعتنا: هلموت ریتر

نوع منبع :

کتاب , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , آثار مرجع , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بی جا: فرانز شتا‌یز بقیسبادن,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

فرهنگ نامه , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , نویسندگان اسلامی , کتب دائره المعارف , تاریخ طبری , الکامل فی التاریخ , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر , انساب الاشراف(بلاذری) , إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی)

کلیدواژه‌های فرعی :

شعرا , فرهنگ نامه ها , تاریخ موضوعی (اسلام) , ادبیات , فهرست اعلام ,

چکیده :

الوافي بالوفيات، تأليف صلاح‌الدين خليل بن ايبك صفدى، فرهنگ‌نامه‌اى با بيش از 14000 ترجمه از عهد اسلامى تا زمان نویسنده (اواسط قرن هشتم) است كه سبب شهرت نویسنده خود و به تعبيرى، بزرگ‌ترين فرهنگ‌نامه عام تاريخى است. صفدى انگيزه تأليف كتاب خود را «عبرت» گرفتن از اخبار گذشتگان بيان مى‌كند و معتقد است كه تاريخ، آينه زمان است. كتاب تحت اشراف هلموت ريتر چاپ شده است. كتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در بيست و دو جلد، تنظيم شده است. نویسنده به تقليد از ابن خطيب بغدادى (464ق) در «تاريخ بغداد»، به احترام پيامبر(ص)، تبرکا تراجم فرهنگ‌نامه خود را با نام مبارک پيامبر اسلام، محمد(ص)، آغاز كرده و اسامى محمد، احمد و كسانى را كه نام پدرشان محمد بوده، مقدم دانسته است. تعداد اسامى محمد، حدود 2300 نفر است كه چهار جلد اول كتاب را در بر مى‌گيرد. وى پس از فارغ شدن از اسامى محمد، به ترتيب حروف معجم، به نام‌هاى ديگر پرداخته است. روش صفدى در تاريخ‌نگارى تراجم، روايى و تحليلى است. به اين معنا كه بعد از نقل ترجمه فرد، در غالب موارد، به‌ويژه درباره ادبا، شعرا و اشعار آنان نظر خود را با توجه به اينكه خود شاعر و اديبى توانمند بوده است، بيان مى‌كند. وى منزلت اجتماعى صاحب ترجمه را مورد توجه قرار داده، جايگاه او را بين معاصران، تبيين كرده است. او به آنجه صاحب ترجمه مى‌گويد، به ديد نقادى نگريسته و بدون تعقل و تحليل، آن گفتارها را نمى‌پذيرد. نقدهاى سودمند وى در مورد شاعران و اشعارشان از محسنات و ويژگى‌هاى كتاب اوست و چه بسيار بين او و مترجم صاحب شعر، مشاعره يا مخالفت‌هایى صورت گرفته باشد. وى براى تأليف اين اثر، بيش از سيصد كتاب را مورد استفاده قرار داده است. بعضى از منابع مكتوب وى، عبارتند از: «الأغاني» ابوالفرج اصفهانى؛ «تاريخ بغداد» خطيب بغدادى؛ «تاريخ دمشق» ابن عساكر؛ وفيات الأعيان ابن خلكان؛ «تاريخ الإسلام» ذهبى؛ «معجم الشيوخ» القوصى و ده‌ها كتاب ديگر. در مقدمه ناشر، ضمن اشاره به موضوع و اهميت كتاب، زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده ارائه گرديده است. مقدمه نویسنده، داراى نه فصل بوده و در آن موضوعاتى همچون: كيفيت كتابت تاريخ؛ فوايد تاريخ و ادب مورخ، مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بداية والنهاية المجلد19: فهرس الاعلام

نویسنده:

اب‍وال‍ف‍داء‌ ال‍ح‍اف‍ظ اب‍ن‌ک‍ث‍ی‍ر؛ اعداد اکرم عبداللطیف البوشی

نوع منبع :

کتاب , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , آثار مرجع , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: دار ابن کثیر,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه تاریخ اسلام , تاریخ نگاری اسلامی , فهرست اعلام , کتب تاریخ اسلام اهل سنت , کتب تاریخ اسلام , شفاء: ابن سینا , تاریخ طبری , الکامل فی التاریخ , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی)

کلیدواژه‌های فرعی :

فهرست‌ها , فهرست‌نامه , فهرست‌های موضوعی ,

چکیده :

البداية و النهایة، مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر ابن کثیر دمشقی (701774ق)، در تاریخ عمومى و اسلام از آغاز تا عصر مؤلف و از گسترده‌ترین منابع تاریخ اسلام است. به نظر می‌رسد که قصد مؤلف، نگاشتن اثری با هدف تاریخ‌نگاری نبوده است و آن‌گونه که ترکیب موضوع اثر و روش مؤلف در گزینش اخبار مندرج در آن نشان می‌دهد، بیان دیدگاه و نگرش اسلامى درباره آغاز و انجام آفرینش و خلقت انسان موردنظر بوده است. نگارش این کتاب بر اساس حولیات (سال‌نگاری) تنظیم شده است. شروع آن از آغاز خلقت و اتمام آن به سرانجام تاریخ و منتهی شدن به قیامت، چهره‌ای خاص به تاریخ وی بخشیده است. نویسنده در بخش رخدادهای مرتبط به خلقت، انبیاء و گذشتگان سعی نموده ضمن رعایت ترتیب سیر حوادث تاریخی با ذکر آیات قرآن و احادیثی که توسط راویان مختلف بیان گردیده است به شرح حوادث بپردازد. در این بخش به دلیل آن‌که سال رویدادها نامشخص است، روال نگارش مبتنی بر سال‌شماری نیست؛ اما از عصر نبوی به بعد به‌صورت سال‌شمار و گاه همراه با ذکر ماه و روز حوادث را نقل می‌نماید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بداية والنهاية المجلد6

نویسنده:

اب‍وال‍ف‍داء‌ ال‍ح‍اف‍ظ اب‍ن‌ک‍ث‍ی‍ر؛ حققه و خرج احادیثه وعلق علیه محیی الدین دیب مستو؛ راجعه عبدالقادر الارناووط، بشار عواد معروف

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: دار ابن کثیر,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

گاهشماری , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , تاریخ نگاری اسلامی , عصر نبوت , کتب تاریخ اسلام , تاریخ طبری , سیره ابن هشام , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد)

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات حضرت محمد(ص) , کرم , خلفای بنی امیه , معجزات حضرت محمد(ص) , اخبار به شهادت امام حسین علیه السلام , امویان , سیره نبوی(پیامبر ص) , اخبار به شهادت امیر المؤمنین علیه السلام ,

چکیده :

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دور اهل البیت علیهم السلام فی تصحیح الفکر و العقیده

نویسنده:

علی موسی الکعبی

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

کربلا: العتبه الحسینیه المقدسه، قسم الشوون الفکریه و الثقافیه,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

فضایل , فضایل اهل بیت (ع) , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , مرجعیت علمی اهل بیت(ع) , کتب امام شناسی , 01- کافی : شیخ کلینی , تاریخ طبری , الکامل فی التاریخ , مُروج‌الذَهَب و معادن‌ الجوهر , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , تفسیر عیاشی (روایی) , بحار الانوار (علامه مجلسی) , إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی)

کلیدواژه‌های فرعی :

عقاید اسلامی , آیات فضائل اهل بیت (ع) , آیات الاحکام , تفسیر قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , اطعمه و اشربه , طب شرعی , احکام اطعمه و اشربه ,

چکیده :

کتاب حاضر در مورد فضائل اهل بیت علیهم السلام در فنون مختلف تفسیر، عقاید، اطعمه و اشربه، طب و... می باشد که در نتیجه همه این راهنمایی ها و مرجعیت ایشان، این فکر و عقیده پیروان اهل بیت علیهم السلام است که رشد می یابد و به سعادت می رسد و لذا مهمترین نقش اهل بیت اصلاح و ارتقای تفکر و عقیده پیروان است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الشقشقیه: دراسه موضوعیه لشخصیات تصدت للخلافه الاسلامیه

نویسنده:

عبدالرسول الغفاری

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: بی نا,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

خطبه شقشقیه , 04. راهنماشناسی Spiritual Companionship , امام شناسی , مطاعن خلفای ثلاثه , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , شرح خطبه شقشقیه , خطبه های حضرت علی , کتب متفرقه , الغیبة: نعمانی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , تفسیر قمی (روایی) , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , انساب الاشراف(بلاذری) , تفسیر عیاشی (روایی) , الإرشاد (شیخ مفید) , 02- نهج البلاغه , بصائر الدرجات: صفار قمی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق) , إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (حر عاملی) , الخرائج و الجرائح‏ (قطب راوندی) , اثبات الوصیة: مسعودی , کنز العمال: متقی هندی

کلیدواژه‌های فرعی :

اعمال خلفای راشدین , خلافت به شورا , مطاعن عمر , مطاعن ابوبکر , مطاعن عثمان , غصب خلافت , قضیه شورا , جهل عثمان به شریعت , اجتهادات عمر , خلافت ابوبکر , نسخه شناسی نهج البلاغه , عصر خلافت , خلفای راشدین , افضلیت امام علی(ع) بر خلفاء راشدین , 1- متن نهج‌البلاغه: نسخه صبحی صالح (متون مرجع شیعه امامیه) ,

شابک (isbn):

964-94560-2-3

چکیده :

شرح «خطبه شقشقیه» و نقد عملکرد ابوبکر، عمر و عثمان در دوران خلافت آنان و انتقاد امیرالمومنین علی(ع) از آن‌هاست. در این پژوهش ابعاد مختلف مطرح شده در خطبه شقشقیه از لحاظ بلاغی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و گله‌مندی امیرالمومنین از اوضاع رخداد نموده پس از رحلت رسول خدا(ص) و جریان غصب خلافت توسط خلفای سه گانه و عملکرد بد آنان در طول دوران خلافت مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. نویسنده جریان شورای سقیفه برای تعیین خلیفه و اعتراض امیرالمومنین نسبت به این مساله مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و عدم شایستگی ابوبکر، عمر و عثمان برای اداره حکومت و عدم علم آنان به مسایل دینی و قضایی و همچنین توطئه‌های صورت گرفته علیه حکومت آن امام توسط اصحاب جمل، اصحاب نهروان و اصحاب صفین را از زبان ایشان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

در پرتو آذرخش

نویسنده:

محمدتقی مصباح یزدی

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه قائمیه نسخه متنی قائمیه

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

19. مسایل کلامی , 1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , قیام عاشورا , کتب واقعه عاشورا , 01- کافی : شیخ کلینی , 02- نهج البلاغه , بحار الانوار (علامه مجلسی) , پاسخ به شبهات عاشورا

کلیدواژه‌های فرعی :

عزاداری برای امام حسین (ع) , علت قیام امام حسین (ع) , مراسم عزاداری حسینی , واقعه عاشورا , نهضت عاشورا , حکومت اسلامی , امر به معروف و نهی از منکر , گریه بر قتل امام حسین (ع) , آداب امر به معروف و نهی از منکر , عزاداری عاشورا , گریه بر امام حسین(ع) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمدتقی مصباح یزدی

چکیده :

اين اثر كه در ادامه كتاب آذرخشى ديگر از آسمان كربلا است. استاد در اين سخنراني‌ها براى پاسخ گفتن به شبهات مطرح شده در زمينه معارف و احكام اسلامى، ابتدا بحث‌هايى درباره زمينه‌هاى پيدايش نهضت عاشورا و عبرت‌هاى آن را ارائه مي‌دهند. سپس به طرح مباحثى مي‌پردازند كه درباره آنها شبهات و القائاتى در سطح جامعه ترويج يافته است. مطالب مطرح شده در اين چهارده سخنرانى، در قالب پانزده فصل تنظيم شده است: از فصل اول تا چهارم، زمينه‌هاى پيدايش نهضت عاشورا كاويده مي‌شود، و در فصل‌هاى پنجم و ششم و هفتم درس‌هايى از نهضت عاشورا ارائه مي‌گردد. فصل هشتم بحثى است با عنوان «شبهه‌ها، عاملى مهم در گمراهى انسان». در اين فصل، تقويت عقايد دينى، پادزهرى براى پيش‌گيرى از انحراف و شبهه‌زدگى قلمداد مي‌شود. استاد همچنين به برخى شبهات پاسخ مي‌گويند كه نفى ارزش‌ها و اعتقادات دينى را هدف قرار داده‌اند. در فصل نهم از روش فهم دين سخن به ميان آمده و ضمن آن، روش صحيح فهم دين معرفى شده و برخى شبهات در اين باره پاسخ گرفته است. فصل دهم در ادامه بحث قبل، به تبيين شبهه تعدد قرائت‌ها در دين پرداخته و پاسخ‌هاى روشنى براى آن ارائه داده است. در فصل يازدهم، بحث پلوراليسم دينى و شبهه برحق بودن همه اديان مطرح شده و پاسخ قاطع اين شبهه نيز بيان گرديده است. در فصل دوازدهم از هرمنوتيك و تأويل در متون دينى به منزله شبهه‌اى در راستاى اثبات قرائت‌هاى مختلف از دين بحث مي‌شود و اين شبهه نيز پاسخ مي‌گيرد. در فصل سيزدهم شبهه ديگرى تحت عنوان «بي‌نيازى انسان مدرن از دين» مطرح مي‌شود و استدلال عقلى و نقلى در تقويت اين شبهه بيان مي‌گردد و در مقام پاسخ به آن، نياز عقل بشرى به راهنمايي‌هاى وحى به اثبات مي‌رسد. در ادامه، مسأله پاسخ‌گويى دين به نيازهاى جديد بشر و نيز مسأله تفاوت نسخ احكام با اجراى احكام حكومتى و ثانوى بررسى مي‌شود. در فصل چهاردهم با عنوان «وحى؛ كلام خدا يا كلام پيامبر» كلام خدا بودن قرآن و مصونيت آن از تحريف و تغيير به اثبات مي‌رسد. و در فصل پانزدهم استاد به تبيين و پاسخ شبهه اى در باب عصمت پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان(عليهم السلام)مي‌پردازند و در پايان به بعضى پرسش‌هاى حاضران پاسخ مي‌دهند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه تحلیلی آراء دو شارح نهج‌البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید و ابن‌میثم) درباره خطبه شقشقیه

نویسنده:

علی اکبر عباسی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

چکیده :

ابن‌ابی‌الحدید و ابن‌هیثم، دو شرح از معروف‌ترین شروح نهج‌البلاغه را در قرن هفتم هجری نوشته‌اند؛ دو نویسندهای که فارغ از گرایش مذهبی متفاوت، اهل تسامح و بردباری بودهاند. در این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی، آرا، نظریات و دیدگاه‌های این دو شارح را درباره یکی از مهم‌ترین و حساسترین خطبه های نهجالبلاغه بررسی و تجزیه و تحلیل میکنیم. بر اساس یافته های این پژوهش، هر دو نویسنده به فکر ایجاد انس و الفت در بین مذاهب مختلف اسلامی بوده و از امور تفرقهانگیز احتراز داشتهاند. نمود عملی این اندیشه و حسِ پاک در دو شرح، متفاوت جلوه گر شده است؛ بدین معنا که ابن‌میثم بحرانی برای رسیدن به این هدف، از ذکر بسیاری از اخبار و گزارشهای تاریخی که آن‌ها را باعث درگیری و تفرقه بین مسلمانان میداند، صرف‌نظر می‌کند و مطالبش با لحنی مسالمتآمیز است؛ ولی ابن‌ابی‌الحدید به نسبت اخبار تاریخی بیش‌تری را در شرحش آورده و البته در بررسی و تحلیل گزارش‌های تاریخی، احساسات مذهبی هم شیعیان و هم اهل‌سنت را رعایت کرده است. وی آن‌چه را که باعث مذمت خلفا در کلام امام شده، بیش‌تر ذکر کرده، ولی درصدد توجیه و تأویل اقدامات خلفا برآمده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 37 تا 54

مشخصات اثر

ثبت نظر