جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 90
بررسی تطبیقی جبر و اختیار در آثار سنایی و متکلمان مسلمان
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
گستره و قلمرو مجبور بودن یا مختار بودن آدمیان در برابر اراده، قدرت و خواست خالق هستی و مدبر آن، از مناقشه آمیزترین و دیرپای ترین موارد اختلاف در بین پیروان ادیان بزرگ بوده است. در عالم اسلام فرقه های معتزله، زیدیه، اسماعیلیه، امامیه، ماتریدیه، اشاعره و جبریه خالص به ترتیب از بیشترین تا کمترین حوزه اختیار را برای انسان ها قایل بوده اند.این مقاله با بررسی اشعار حکیم سنایی غزنوی (پیشرو شعر عرفانی فارسی) در پی اثبات این مدعاست که برخلاف باور بسیاری از محققان، موضع سنایی در این مبحث و بسیاری از مباحث مرتبط با آن، همسوی با ماتریدیه و تا حدودی شیعه امامیه است و با اشاعره و معتزله فاصله بسیار دارد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 122
بررسي مباحث كلامي در حديقه ي سنايي
نویسنده:
لقمان محمودپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
كلام از جمله ي علوم اسلامي است كه سابقه اي طولاني دارد. اولين كسي كه به مباحثات كلامي پرداخت امام علي(ع) بود در اوايل قرن دوم هجري با ظهور معتزله علم كلام رسما" پديد آمد. بعدا" فرقه هاي متعدد ديگري در علم كلام ظاهر شدند از جمله شيعه و اشاعره. علم كلام علمي است كه به اثبات عقلاني عقايد اسلامي و دفعا عقلاني از اين عقايد مي پردازد. موضوع علم كلام بيش تر خدا و صفات اوست ادبيات فارسي از اين علم هم مانند بسياري ديگر از علوم تاثير پذيرفته و اين علم در اشعار شاعران انعكاس يافته است. حديقه ي سنائي از جمله آثاري است كه مباحث كلامي فراواني در آن آمده است از جمله: خداوند صفات او نبوت رزق و مسايل ديگري از اين قبيل فهم دقيق اشعاري كه اين مطالب در آن ها آمده احتياج به بررسي و بيان آنها بر اساس آراء متكمين دارد اشعار سنائي در اين پژوهش بر اين اساس بررسي و مشكلات آن حل شده است و در اين زمينه جوابگوي نياز خوانندگان حديقه است.
بررسی معرفت در حدیقة الحقیقة سنائی
نویسنده:
منظر سلطانی, شهریار مشکین دائم هشی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
آميختگی انديشه های عرفانی با ذوق شعری، اگرچه در سده چهارم هجری با رباعيات ابوسعيد ابی الخير آغاز شد، اما سنايی نخستين شاعری است كه بسياری از شعرهايش جز در قلمرو عرفان قابل شرح و تفسير نيست؛ يعني هدف و قصد گوينده آن ها بيان مضامين عرفانی است. وی جهان بينی تصوف را در آثار خويش شكل بخشيده و در اين زمينه چنان برجستگی پيدا كرده كه حديقه او را می توان دائره المعارف عرفان و تصوف ناميد؛ زيرا شامل مواعظ و روايات و امثال و حكايات بسيار در زمينه های گوناگون عرفانی است. يكی از مباحث عمده اين كتابِ معنوی، معرفت حق است. در نظر صوفيان مراد از معرفت، همان شناخت خداوند است. در عرفان، حقيقت، يكی بيش نيست كه حق تعالی است، از اين رو معرفت حقيقی، معرفت به خداوند است و اين معرفت، يا به افعال يا به صفات يا به ذاتِ خداوند تعلق مي گيرد. به باور آنان، معرفت معنايی نورانی است كه تعبير از آن قابل تصور نيست و در هنگام ضرورت جز با الفاظ متشابه و استعاری، قابل بيان نيست و نمی توان آن را در مدرسه تعليم داد. معرفت از نزد خدا بر قلب عارف افاضه می شود. در اين پژوهش، ديدگاه های حكيم سنائی درباره معرفت در حديقه تبيين شده است؛ اثری كه در دوران پختگی معنوی شاعر سروده شده و جامع نظريات عرفانی او در اين زمينه است.
صفحات :
از صفحه 2 تا 28
تصویر خدا در اندیشۀ دو حکیم مسلمان (ناصرخسرو و سنایی)
نویسنده:
مجتبی مجرد ، عبداله رادمرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
سیمای خداوند در هر فرهنگ و تمدنی به‌گونه‌ای خاص ترسیم شده‌است. این تصویر از خدا که زاییدۀ باورها و عقاید خاص یک مکتب یا اندیشه است به‌صورتی مستقیم در افکار و اعمال افراد و نیز ساخت ایدئولوژی و جهان‌بینی آنها تأثیر‌گذار است. تلاش ما در این نوشتار بر این خواهد بود تا به بررسی و مقایسه تصویر خداوند در نگاه دو حکیم مسلمان یعنی "ناصرخسرو قبادیانی" و "سنایی غزنوی" بپردازیم تا از این رهگذر بتوانیم نقاط افتراق و اشتراک این دو اندیشمند را دریابیم و آنگاه به تجزیه‌و‌تحلیل عوامل مؤثر بر این طرز تلقی‌ها بپردازیم.
صفحات :
از صفحه 61 تا 74
منطق الطیر، صورت نهایی روش شناسی مکتب عشق
نویسنده:
اصغر دادبه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز,
چکیده :
پس از منطق الطیر عطار، منظومه های عرفانی مهمی سروده شده است اما منطق الطیر همچنان ارزش و جایگاه خود را در میان منظومه های عرفانی حفظ کرده است. مقاله حاضر به بررسی چرایی این موضوع پرداخته و در جهت تبیین این پاسخ می کوشد که ارزش منطق الطیر ارزشی روش شناختی است چرا که عطار در منطق الطیر صورت نهایی روش شناسی مکتب عشق را مطرح کرده است.
صفحات :
از صفحه 66 تا 100
بررسي ديدگاه حکيم سنايي غزنوي درباره نبوت و امامت
نویسنده:
‫محمدناصر عارفي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
‫مجدود سنايي غزنوي، شاعر، عارف و حکيم بزرگ قرن پنجم و اوايل قرن ششم هجري است که در زمينههاي مختلف عرفاني، اجتماعي، سياسي و از جمله در زمينه اعتقادات و باورهاي ديني، شعرهاي زيادي سروده است. اين پژوهش در پنج فصل، انديشههاي وي را پيرامون نبوت و امامت، از لابهلاي سرودهها و آثار وي بررسي نموده است. برخي سنايي را شيعه و برخي او را سنّي معرفي کردهاند؛ ولي نگارنده با توجه به بررسي دقيق آثار وي و شواهد انکارناپذير، وي را شيعه اثناعشري ميداند. از نظر سنايي، نبوت پديدهاي وحياني است و عقل بدون نقل و پيامبر بيروني، نميتواند انسان را به سعادت برساند. انبياي الهي آمدهاند تا انسانها را به سوي هدايت و سعادت سوق دهند. عصمت، علم غيب و داشتن معجزه، از شاخصههاي پيامبران است. دين اسلام، آخرين دين الهي و پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم ، آخرين پيامبر و برتر از ساير انبيا، و قرآن معجزه جاويدان اوست. سنايي باور خود را در مورد معراج و شفاعت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ابراز کرده است. به نظر وي، در ضرورت امامت، ترديدي نيست و وجوب آن، به حکمت و لطف و فضل خداوند باز ميگردد. تدبير امور ديني و دنيوي مردم، از وظايف و اختيارات امام محسوب ميگردد. ائمه اطهار? از سوي خداوند به مقام امامت منصوب شدهاند. خاتميت و امامت، به صورت توأم مطرح است و امامت در راستاي تکامل دين است. امام علي عليه السلامجانشين بلافصل پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم است که منصوب خداوند است و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم آن را به مردم ابلاغ کرده است. ائمه? جز وحي، بقيه شاخصههاي پيامبر را دارند. ائمه?، معيار حق و باطل بوده و حب ائمه? ايمان، و کينه و عداوت و بغض آنها کفر است. آل ابوسفيان، آل مروان و آل زياد، بدترين و سرسختترين دشمنان خاندان پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم بوده و با توجه به عداوتي که به اهل بيت? و ائمه اطهار? داشتهاند، از اصحاب ابدي جهنم بوده و هرگز روي بهشت را نخواهند ديد. امويان در حادثه کربلا در پي انتقامگيري از خونهاي ريخته شده پدران مشرکشان بودند، تا از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و علي عليه السلامانتقام بگيرند. سنايي، مسئله مهدويت و غيبت امام عصر(و انتظار را به صورت ضمني مطرح کرده و ائمه? را داراي مقام شفاعت دانسته است.
داستان آفرینش (شرح تطبیقی- تحلیلی مقدمه مخزن الاسرار نظامی)
نویسنده:
مهدی نیک منش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
با وجود شرح های بسیاری که در گذشته و سال های اخیر بر منظومه مخزن الاسرار نوشته شده است، ابیات زیادی از این مثنوی- و به ویژه مقدمه آن- همچنان در هاله ای از ابهام فرو رفته و ژرف و رازناک باقی مانده است. نگارنده در این مقاله، ضمن مقایسه و تشریح نظر شارحان، با تاکید بر توجه به ساختار اثر، استفاده از آثار هم عرض، و پیوند عمودی ابیات، دیدگاه خود را مبنی بر طرح «داستان آفرینش» با ترتیب خلقت هستی در مقدمه این منظومه،‌ بیان کرده است.
صفحات :
از صفحه 231 تا 246
سیری در افکار و اندیشه های احمد غزالی
نویسنده:
سیده مریم ابوالقاسمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
از جمله شخصيت های كم نظيری كه در قرن پنجم هجری پا به عرصه وجود نهاد، احمد غزالی است. اين شخصيت با آن كه تاثير فراوانی در ادب فارسی و عرفانی از خويش برجای نهاده است اما آن چنان كه سزاوار و شايسته بود شناخته نشده است. از احمد غزالی آثار متعددی بر جای مانده است اما كتاب سوانح العشاق او از ارزش و اهميت خاصی برخوردار است؛ زيرا زبده افكار و مهمترين انديشه ها و تفكرات او را بايد در اين كتاب سراغ گرفت. سوانح از گنجنه های با ارزش ادب فارسی محسوب می شود كه در باب عشق و حالات گوناگون آن به رشته تصنيف در آمده است. نثر اين كتاب در بسياری از موارد به شعر نزديك شده و با احساسات و تخيلات شاعرانه گره خورده است. وجد و شور ذوق و سرمستی نويسنده را كاملا می توان از سطر سطر جملات كتاب مشاهده نمود. بسياری از حقايقی كه در سوانح بيان شده حاصل تجارب چندين و چند ساله غزالی در امر سير سلوك است. او نه تنها در مسير عشق و عرفان صاحب نظر است بلكه در علم روانشناسی و موشكافی روان افراد نيز از تبحر استادی خاصی برخوردار است. در باب اهميت و ارزش اين كتاب همين بس كه در آثار مشهور بعد از خود تاثير بسزايی بر جای نهاده است. با آنكه محور اصلی اين كتاب در باب عشق است اما بسياری از حقايق و اصطلاحات عرفانی با ديدی كاملا روشن بينانه و مبتكرانه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 233 تا 252
سابقه «پیر ما» در غزلی از حافظ
نویسنده:
نصراله پورجوادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
حافظ در بیت «دوش از مسجد سوی میخانه آمد پیر ما / چیست یاران طریقت بعد از این تدبیر ما» از پیری یاد می کند که در ابتدا خراباتی نبوده، بلکه اهل طریقت و مسجد بوده و حال، ناگهان خراباتی شده است. منظور حافظ از این شخصیت که «پیر ما» خوانده شده چه کسی بوده است؟ آیا این پیر، شخصیتی تاریخی و واقعی بوده یا صرفا شاعر، در عالم خیال خود، او را خلق کرده است؟ برخی از مفسران قدیم و جدید حافظ، مقصود از این پیر را «شیخ صنعان» (در داستان منطق الطیرِ عطار) می دانند، ولی به دلایل مختلف این تفسیر نمی تواند درست باشد. در این مقاله، با توجه به آنچه شاعران عارف پیش از حافظ، و به ویژه عطار، گفته اند و نیز با توجه به دیگر ابیات حافظ، اثبات شده است که مقصود حافظ از «پیر ما» حسین بن منصور حلاج است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 65
نقد نظریه ی اقتباس قرآن از ادب زمانه با تحلیل دیدگاه یوسف دره حداد
نویسنده:
علی حمزه لویان، محمدهادی مفتح
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
قرآن کریم که در 1400 سال پیش در سرزمین حجاز بر رسول الهی حضرت محمد (ص)، برای هدایت و تربیت انسانها نازل گردید، در تعامل فرهنگی و سیاسی ، بسیاری از نیازهای اخلاقی، اجتماعی ،اقتصادی، و فرهنگی مردم آن زمان را تامین کرد ، اما با دیدگاه تاریخی نگری به قرآن، برخی از مستشرقین معتقدند که این کتاب از ادبیات و فرهنگ زمانه، تاثیر فراوانی پذیرفته و آموزه های آن ، مقتبس از آداب و رسوم عرب معاصر نزول می باشد و با این تفکر قرآن نمی تواند پاسخگوی تمام نیازهای متغیر مردم در اعصار و امصار گوناگون باشد .در این مقاله، تشریح می شود که اگرچه در ظاهر بخش هایی از قرآن اقتباس شده از ادب زمانه می باشد، اما حقیقت این است که این کتاب با بهره برداری هوشمندانه از واژگان و مکاتب زمان نزول به تدریج قانونمندی نموده و مترصد تربیت انسانها بوده است، علیهذا لازم است قرآن همراه با تجزیه و تحلیل فضا ،جو و شان نزول آیات کریمه اش، زمان شناسی و ترجمۀ فرهنگی، علمی و تاریخی شود و مفسرین و مترجمین باید با توجه به عناصر زمان و مکان و با اقتباس از داستان های تاریخی و دستورات تربیتی و عقیدتی قرآن و با عنایت به استواری و ثبوت این کتاب، برداشتهای عصری و فرهنگی مناسب را در آن لحاظ نموده ؛و قرآن را با زبان و فرهنگ روز ترجمه نمایند.
صفحات :
از صفحه 98 تا 116
  • تعداد رکورد ها : 90