جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هایدگر بر این نظر است که با رخداد آثار هنری بزرگ، بنیادی تازه‌ در تاریخ گذاشته می‌شود. از منظر وی، آثار هنری بزرگ نسبتی تازه میان آدمی و هستی رقم می‌زنند. این نسبت تازه در ارتباط بنیادینی که هستی و زمان با یکدیگر دارند، تاریخی تازه پیش روی اجتماع تدارک می‌کند. هایدگر شرطی اساسی برای این پی‌افکنی تاریخی برمی‌شمرد. این شرط که مقالۀ پیش رو آن را بررسی می‌کند، «پاس‌داشت اثر هنری» است. بر پایۀ این شرط، رابطه‌ای دوسویه میان اثر هنری و مخاطب به منزلۀ پاس‌بان اثر هنری برقرار است. هم مخاطب در پرتو رخداد اثر هنری حفظ می‌شود و در وضعیتی اصیل قرار می‌گیرد و هم اثر هنری در پرتو نگاه‌داری و پاس‌بانی مخاطب امکان اثرگذاری حقیقی پیدا می‌کند. این شرط در پیوندی اساسی با تعریفی است که هایدگر از ذات آدمی به منزلۀ «شبان هستی» ارائه می‌کند. از منظر هایدگر، پاس‌داشت اثر هنری زمانی انجام می‌شود که به اثر هنری اجازه داده شود آن‌گونه که هست ظهور یابد و آن‌گونه که هست بقا پیدا کند.

ملاصدرا در آثار فلسفی و تفسیری خویش به موضوع فطرت پرداخته و اصول مختلفی را بر آن مترتب کرده است. مارتین هایدگر نیز در هستی شناسی بنیادین خود، ندای وجدان را مورد کنکاش قرار داده است. پرسش اصلی این مقاله این است که آیا می­توان میان نظریه فطرت در ملاصدرا و ندای وجدان در اندیشه هایدگر اشتراکاتی یافت. برای پاسخ به این پرسش، ندای وجدان در اندیشه هایدگر از طریق تحلیل دازاین و حالات اگزیستانسیال او بررسی می­گردد. سپس به تبیین معنای فطرت در فلسفه ملاصدرا و نتایج آن پرداخته می شود. یافته­های این پژوهش حاکی از آن است که میان ندای وجدان در اندیشه هایدگر و فطرت در فلسفه ملاصدرا اشتراکات زیادی وجود دارد. متعالی ساختن انسان، کشف معنای زندگی، کشف نقصان و فقر ذاتی انسان، سازگاری با وجود سیال و عدم ثبات ماهیت انسان، بنیان یافتن بر اساس آگاهی، از وجوه مشترک این دو مفهوم است. ولی مهم ترین تفاوت این دو مفهوم این است که خدا در آموزه فطرت جایگاه مهمی دارد، اما در ندان وجدان هایدگری خدا نقشی ندارد. البته برخی از مفسران اندیشه هایدگر، تفسیری دینی و عرفانی از ٍآثار وی ارائه کرده­اند که در این صورت قرابت بیشتری میان این دو مفهوم می­توان برقرار کرد.