جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
ارزیابی و نقدِ نقدهای نظریه علم و دین (قبض و بسط) عبدالکریم ‌سروش با نظر به نقدهای مصطفی ملکیان، جعفر سبحانی، عبدالله‌جوادی آملی، سید محمد حسین حسینی طهرانی
نویسنده:
مینا ذکاوت؛ استاد راهنما: علی حسینی؛ استاد مشاور: علیرضا فاضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
همراهی علم و دین با گذر زمان و بنابه دلایلی دچار دگرگونی و تعارض گردیده‌ است یکی از روش‌هایی که برای حل تعارض میان متون دینی و علم مطرح شده تحول فهم دینی است. که بررسی و نقدهای نظریه قبض و بسط که مایه اصلی آن از این روش اخذ گردیده، بحث مورد نظر ما در این رساله می‌باشد. زمانی که تعارض میان پیشرفت‌های علمی و نتایج تحقیقات تجربی با ظواهر کتاب مقدس انجیل و تورات معلوم شد، کسانی درصدد برآمدند که راهی برای حل این تعارض پیدا کنند، برخی این دیدگاه را بیان کردند که باید فهممان را درباره دین و کتاب مقدس اصلاح کنیم، یا عالم چیزهایی را اثبات کرده است که قابل نقض نیست پس آنچه ما از کتاب مقدس می‌فهمیم درست نبوده است. این نظریه به روش‌ها و گونه‌های مختلف جلوه‌گر شد و بالاخره موج آن به سایر مناطق و ادیان از جمله کشورهای اسلامی رسید و روشنفکران مسلمان هم به تبعیت از آنان به این باور رسیدند که ما هم باید فهممان را در مورد دین عوض کنیم و نظریه قبض و بسط شریعت یکی از نظریه‌هایی است که در این زمینه بیان شده است. این نظریه توسط عبدالکریم سروش بیان شده که موج وسیعی در فضای روشنفکری ایران ایجاد کرده است، اما حاصل این مدعا این است که اساساً فهم ما نسبت به همه چیز در حال تحول و دگرگونی است و هیچ چیز از این قاعده مستثنا نیست حتی خود این مطلب، اما منتقدانی همچون آیت الله جوادی آملی و مصطفی ملکیان و آیت‌الله جعفر سبحانی و سید محمد حسینِ حسینی طهرانی، نسبت به این تئوری به مخالفت برخاستند و به ذکر علوم ثابت، چه در معارف بشری و چه در معارف دینی پرداختند تا نقض این تئوری را آشکار کنند که ما در فصل سوم و چهارم این رساله به تفصیل به بیان آن‌ها خواهیم پرداخت.
التنويريون والموقف من الآخر: الإمامية نموذجا
نویسنده:
ظافر سعيد شرقه
نوع منبع :
کتاب , رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ریاض - عربستان: دارالوعی للنشر,
چکیده :
این کتاب بارویکرد سلفی به نقد عقل گرایی در جهان اسلام در دوره معاصر پرداخته است. مصداق عقلگرایی سنی را تفکر نواعتزالی و عقلگرایی شیعی را در امامیه دانسته و بانگاه سلفی بررسی و نقد کرده است.
ترجمه کتاب «منشور عقاید امامیه» تالیف آیت الله جعفر سبحانی بخش هفتم، هشتم و نهم به زبان هوسا
نویسنده:
پدیدآور: سودت آدم ؛ استاد راهنما: علی مصطفی ؛ استاد مشاور: مریم محمدی آرانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف بررسی و ترجمه مباحث اعتقادی امامیه به زبان هوسا، یکی از زبان‌های مهم آفریقا و رایج در نیجریه، انجام شده است. ضرورت این کار از آنجا ناشی می‌شود که در نیجریه، علی‌رغم تنوع دینی و حضور گسترده مسلمانان، آثار اعتقادی شیعه امامیه به زبان هوسا بسیار اندک و شبهات درباره شیعه و سنی فراوان است. این پژوهش به ترجمه و تحلیل بخش‌هایی از کتاب «منشور عقاید امامیه» پرداخته که مشتمل بر مباحث کلیدی امامت و خلافت، جهان پس از مرگ، ایمان و کفر، بدعت، تقیه و توسل است. در بخش امامت و خلافت، پژوهش با استناد به متون دینی و روایات متعدد، به اثبات لزوم تعیین جانشین برای پیامبر اسلام (ص) پرداخته و با تبیین احادیثی چون یوم‌الدار، منزلت، سفینه، امان امت و ثقلین، بر حقانیت امامت امام علی (ع) و اهل‌بیت (ع) تأکید می‌کند. همچنین، نقش عقل در ضرورت تعیین رهبری پس از پیامبر و نقد دیدگاه‌های مخالف بررسی شده است. پژوهش، تفاوت اساسی میان امامت و نبوت را تبیین کرده و عصمت امام را بر اساس آیات و روایات اثبات می‌نماید. جایگاه علمی و مرجعیت اهل‌بیت (ع) در هدایت امت و مقابله با انحرافات نیز از دیگر محورهای این بخش است. ودر ادامه، موضوع مهدویت و غیبت امام عصر (عج) با استناد به احادیث و روایات، به‌ویژه از منابع شیعه و اهل سنت، تشریح شده و ویژگی‌های امام مهدی (عج)، فلسفه غیبت، وظایف جامعه در عصر غیبت و نقش فقها در اداره امور دینی تبیین می‌شود. همچنین، به شبهات طول عمر امام و زمان ظهور ایشان پاسخ داده شده است. در بخش کلیات عقاید، اصول بنیادین ایمان همچون توحید، معاد و عدل الهی مورد بحث قرار گرفته و نقش این مفاهیم در نظام اعتقادی اسلام و ارزش‌گذاری اعمال انسان‌ها در دنیا و آخرت، با استناد به آیات قرآن، تحلیل شده است. در مجموع، این پژوهش ضمن معرفی منابع معتبر اعتقادی شیعه، تلاش دارد خلأ موجود در حوزه آثار اعتقادی به زبان هوسا را برطرف کرده و زمینه‌ای برای فهم صحیح آموزه‌های امامیه در میان مسلمانان نیجریه فراهم می کند.
بررسی مدح و ذم صحابه با تاکید بر آثار آیت الله جعفر سبحانی
نویسنده:
پدیدآور: میرهاشم بخشی زاده ؛ استاد راهنما: سید مجید موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
این پژوهش به بررسی موضوع مدح و ذم صحابه پیامبر اسلام (ص) با تأکید ویژه بر دیدگاه‌ها و آثار آیت‌الله جعفر سبحانی اختصاص یافته است. مسأله‌ی اصلی این تحقیق، تحلیل دیدگاه شیعه و اهل سنت درباره‌ی عدالت صحابه و تأثیر آن بر باورهای کلامی مسلمانان است. روش تحقیق، کتابخانه‌ای و تحلیلی بوده و منابع تفسیری، حدیثی، تاریخی و کلامی هر دو مذهب به‌طور تطبیقی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این تحقیق، پس از تبیین مفاهیم کلیدی چون صحابی، مدح، ذم و عدالت، با بررسی آراء عقلانی، قرآنی، حدیثی و تاریخی، نشان می‌دهد که برخلاف دیدگاه مشهور اهل سنت مبنی بر عدالت مطلق صحابه، قرآن کریم، روایات معتبر و داده‌های تاریخی بر تنوع معنوی صحابه و امکان نقد عملکرد آنان دلالت دارند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که عقل، نقل (قرآن و حدیث)، و تاریخ، هر سه مؤید این مطلب‌اند که گروهی از صحابه ممدوح و گروهی دیگر مذموم بوده‌اند. آیت‌الله سبحانی، با رویکردی منصفانه و مستند، ضمن تأیید فضیلت برخی صحابه، نقد معقول رفتارهای ناصحیح برخی دیگر را لازم می‌داند و از عدالت تعبدی جمعیِ همه صحابه ابراز فاصله می‌کند. این پایان‌نامه نشان می‌دهد که توجه به مدح و ذم صحابه، علاوه بر بازخوانی واقعی‌تر تاریخ صدر اسلام، نقشی اساسی در تبیین اصول کلامی، از جمله امامت و حجیت سنت نبوی دارد.
ایمان ومقومات آن از نظر سیدمرتضی علم الهدی و جعفر سبحانی
نویسنده:
میثم محمدی فر؛ استاد راهنما: مریم خوشدل روحانی؛ استاد مشاور: مرضیه محصص
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ایمان از مفاهیم پرکاربرد در متون دینی است و به‌عنوان یک حقیقت دینی ابعاد و زوایای آن به کمک وحی و متون مقدس برای آدمی آشکار می‌شود و پرداختن به بحث ایمان از مباحث مهم کلام اسلامی می‌باشد. در این تحقیق به بررسی ایمان و مقومات آن از دیدگاه سید مرتضی علم‌الهدی و جعفر سبحانی پرداخته شده است. هر دو از متکلمان مکتب امامیه هستند با این تفاوت که یکی قرن 4 و دیگری در دوره معاصر به مقوله ایمان نگریسته‌اند. سید مرتضی با تاثیر از استاد خود شیخ مفید و با اثرگذاری بر شاگرد خویش شیخ طوسی فهمی معرفت گونه از ایمان ارائه دادند و بسیاری از متکلمان امامیه خود را وفادار به این نظریه دانستند. در مقابل جعفر سبحانی ایمان را تفسیر به تصدیق می‌کند که در نگاه ایشان متفاوت از معرفت و فرع معرفت می‌باشد. سید مرتضی معتقد است که تصدیق با قلب برای ایمان کافی بوده و به اقرار زبانی در این باره اعتباری نیست. به باور سبحانی ایمان تصدیق قلبی همراه اقرار زبانی است؛ ولی او اقرار زبانی را جز ذات ماهیت ایمان نمی‌داند. یافته‌های ما چنین نشان می‌دهند که سبحانی معتقد به وجود زیادت و نقصان در مقوله ایمان است و در دیدگاه وی ایمان هرگاه به تصدیق تفسیر شود زیادت و نقصان خواهد پذیرفت. در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه‌ای اقدام به گردآوری آثار هریک از این دو متکلم شد و سپس با توصیف و تحلیل مبانی کلامی هر دو متکلم، نظرات آنان پیرامون مقومات ایمان ارائه گردید. اهمیت موضوع این پایان‌نامه در پرداختن به مبحث ایمان از نگاه دو جریان فکری متقدم و متا خر شیعی است. ازجمله پرسش‌های مهم مطرح در این تحقیق مبانی کلامی هر دو متکلم پیرامون موضوع ایمان و موارد مشترک و متفاوت این دو متکلم دراین‌باره است. شناخت و فهم پیچیدگی مقوله ایمان که به تکثر نگرش در این باره منجر می‌شود، تبیین نظریات متکلمان شیعه درباره ایمان که با کاربست عقل و نقل همراه است، زدودن برخی ابهامات از نظریات متکلمان شیعه درباره ایمان، تقویت وحدت میان مسلمانان با ایده تقریب مذاهب، از اهم دستاوردهای این تحقیق است.
نقد و بررسی دلایل جسمانی‌ انگاری معاد از منظر آیت‌ الله سبحانی
نویسنده:
علی قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسأله معاد، همواره مورد توجه دین‌پژوهان بوده و تفسیرهای گوناگونی از آن ارائه شده است. در این میان، جسمانی‌انگاری معاد، موافقان و مخالفان بسیاری داشته است. سبحانی از جمله مدافعان برجسته این دیدگاه در عصر حاضر محسوب می‌شود. سوال این تحقیق آن است که دلایل جسمانی‌انگاری معاد از منظر سبحانی کدامند و آیا نقدی بر آن‌ها وارد است یا خیر؟ هدف این پژوهش، ارائه تبیینی دقیق از دلایل جسمانیت معاد است که توسط سبحانی ارائه شده است. برای نیل به این هدف، در این پژوهش نظری مسأله محور که به توسعه داده‌های پیشینی پرداخته است، اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه‌ای به ویژه از متون دینی و آثار سبحانی جمع‌آوری و با تحلیل عقلی و نقلی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. بدین منظور، پس از تحلیل دیدگاه‌ سبحانی، دلایل جسمانی‌انگاری معاد از منظر وی به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد. این ادله که در دو قسم دلیل‌های ایجابی و سلبی تحلیل می‌شوند، سعی در اثبات امکان و وقوع بازگشت بدن عنصری در آخرت دارند و همچنین به مردودانگاری نظریات رقیب می‌پردازند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ادله جسمانی‌انگاری معاد از سوی سبحانی ناتمام است و این دلایل از ابهامات مختلفی رنج می‌برند.
کارآمدی حدیث ضعیف از منظر آیت‌الله سبحانی
نویسنده:
حمید محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جایگاه والای حدیث و نقش مهم آن در معارف دینی، لزوم اطمینان از انتساب آن به معصوم7 را ضروری می‌نماید. اعتبارسنجی احادیث با شیوه‌های و سبک‌‌های مختلفی صورت می‌گیرد که هر کدام در نتایج بدست‌آمده، تأثیرگذار خواهند بود. بسیاری از احادیث اهل ‌بیت:، در گذر زمان به علل گوناگون، دچار ضعف سند شده‌اند. ولی این دلیل محکمی بر کنارگذاردن احادیث ضعیف از گزاره‌های دینی نیست. پژوهش پیش‌رو به دنبال دستیابی به روش‌ آیت‌اللّه جعفر سبحانی برای کارآمدی حدیث ضعیف است که به روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته است. نتیجه پژوهش، نشان می‌دهد که ایشان برای این مقصود از: «تجمیع قرائن»، «شهرت عملی»، «تواتر اجمالی»، «تسامح در ادلّه سُنَن»، «تلقّی به قبول» و «شهادت صاحبان اثر بر صحّت احادیث» بهره می‌برند.
صفحات :
از صفحه 25 تا 47
مواجهه حکمای حوزه علمیه قم با فلسفه اخلاق در سده اخیر
نویسنده:
مجید ابوالقاسم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
باتوجه به رویکردهاى متفاوت اندیشمندان مسلمان درباره علم اخلاق، رویکرد حکمای قرن اخیر حوزه علمیه قم به مسائل این علم عمدتاً عقلی و فلسفی بوده است. هرچند آراء‌شان با شواهد نقلی همراه بوده و با ذوق عرفانی نیز تلطیف یافته است، ولی به‌سختی می‌توان آن را اخلاق تلفیقی به‌شمار آورد. ازسوی‌دیگر در فلسفه اخلاق به‌معنای فرااخلاق که به تحلیل مفاهیم و قضایای اخلاقی از چهار جهت «معناشناختی»، «هستی‎شناختی»، «معرفت‎شناختی» و «منطقی» می‌پردازد، نگاه حکمای مذکور به‌جهت اهمیت دانش معرفت‌شناسی در عصر حاضر و نیز بحران شکاکیت و نسبیت در معرفت اخلاقی، عمدتاً معرفت‌شناختی است. حاصل تحقیق که به‌روش توصیفی ـ تحلیلی به‌دست آمد، آن است که همه آنها گزاره‌های اخلاقی را ذاتی و عقلی می‌دانند، نه شرعی. درباره یقینی‌بودن گزاره‌های اخلاقی، هرچند عباراتی از علامه طباطبایی دلالت بر مشهوری و عقلایی‌بودن این گزاره‌ها دارد، ولی درنهایت باید او را همچون شاگردانش و دیگر حکمای معاصر، به یقینی‌بودن قضایای اخلاقی قائل دانست. درباره بداهت یا عدم بداهت گزاره‌های اخلاقی، اختلاف نظر جدی‌تر است و دو طرف ادله‌ای بر مدعای خود اقامه کرده‌اند. اهمیت این بحث در واقع‌گرایی اخلاقی و برخی لوازم آن مانند مطلق‌گرایی اخلاقی و نیز در مسئله مبناگروی در اخلاق، نمایان می‌شود.
صفحات :
از صفحه 103 تا 133
پیگیری و نقد فرا ـ اخلاق سینوی در آراء استادان مطهری، حائری یزدی، مصباح یزدی، سبحانی و لاریجانی
نویسنده:
مهدی انشائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
صفحات :
از صفحه 100 تا 127
بررسی تطبیقی نقش آیات عظام خویی و سبحانی در تکمیل مبانی علم رجال
نویسنده:
مهدی اکبر‌ نژاد، مسعود خوشناموند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ضرورت بحث از توثیقات خاص در علم رجال برای به دست آوردن راویان راستین، حکایت از اهمیت وافر این علم در پژوهش‌های رجالی دارد. اهمیت صورت‌بندی دوگانه توثیق یا تضعیف راویان در منابع رجالی پیشین از یکسو و درآمیختگی و ناکارآمدی مبانی و معیارهای رجالیان در پرده‌برداری از شخصیت حدیثی یک راوی از سوی دیگر، باعث شد تا دانشمندان علم رجال در پی شمارش مبانی نظری و معیارهای کارآمد برای توثیقات خاص برآیند. نوشتار حاضر، مبانی و معیارهای آیت الله خویی و آیت الله سبحانی به عنوان دو نمونه از رجالیان برجسته عصر حاضر را در توثیقات خاص مورد تحلیل قرار داده و تبیین کرده که آیت الله خویی با پایه‌گذاری و یک دسته‌بندی معنابخش از معیارها، به مثابه پلی است بین دانشمندان متقدم و دوره‌های پسین شیعه تا اینان را به نوآوری در این علم تشویق نماید. ایجاد مبنایی نو با عنوان «تلاش مجتهد در جمع قرائن و شواهد برای احراز وثاقت راوی» از این قبیل نوآوری است که از سوی آیت الله سبحانی ارائه شده است. این تلاش علمی بر پویایی و روزآمدی معیارهای اندیشمندان پسین جهان تشیع در ردیابی راویان حدیثی دلالت می‌کند.
صفحات :
از صفحه 29 تا 41