جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 21
عرفای مسلمان و مسئلۀ تأهل و تجرد سالک
نویسنده:
لیلا هوشنگی, سمیه خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
با­توجه به اینکه در اسلام بر ازدواج تأکید خاص شده، اختلاف‌نظر صوفیان دربارۀ این مسئله قابل تامل است. بحث تجرد و تأهل نزد عارفان مسلمان ازجهات گوناگونی قابل مطالعه است، ازجمله دربارۀ تأثیرپذیری تصوف از رهبانیت مسیحی. در این مقاله سعی شده تا با بررسی مختصر این تأثیرپذیری، با واکاوی آثار بزرگان صوفیه دیدگاه‌های آنان دربارۀ تأثیر ازدواج در طی مراتب سیر و سلوک عرفانی مطرح و بررسی شود. درمیان این بزرگان، برخی تجرد را انتخاب کرده­ و تأهل را مانع دستیابی به تقرب الهی دانسته ­اند. درمقابل، دسته­ ای دیگر از صوفیان متأهل بوده و ازدواج را مانع دستیابی آن­ها به مدارج بالای عرفانی ندانسته­ اند. این نظرات دربارۀ آفات و امتیازات تأهل، امتیازات تجرد و توصیه به اختیار تجرد قابل دسته­ بندی است. گفتنی است که عرفا درخصوص هریک از این آرا به احادیث نبوی نیز استناد کرده‌اند تا جمع میان شریعت و سنت عرفانی را نشان دهند.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124
حدیث رؤیت
عنوان :
نویسنده:
شهاب الدین وحیدی مهرجردی, مریم خاتمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رؤیت از واژه‌ها و اصطلاحاتی است که حتی پیش از اسلام در ادیان مسیحیت و یهودیت مطرح بوده است و در قرون اولیه اسلام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در سده دوم و سوم هجری قمری به اوج خود رسیده و بحث دربارۀ آن ادامه یافته است. همین امر سبب تشکیل فرقه‌ها و گروه‌های مختلفی گردیده است. این مسئله بیشتر در حوزه‌های ادبی، کلامی و عرفانی تحلیل و نقد شده ‌است. در این گفتار می‌کوشیم تا پس از معنی رؤیت به بررسی این مسئله از نظر قرآن کریم و احادیث و آرا و گروه‌های مختلف اسلامی از شیعه و سنی بپردازیم. ضمناً آثار و احوال کوتاه جمعی از مشایخ و عرفا و نظرات عده‌ای از متکلمین (اشاعره، معتزله، شیعه) و نیز برخی از بزرگان تصوف و عرفان و خط مشی آن‌ها نیز ذکر گردیده ‌است.
صفحات :
از صفحه 217 تا 242
مبانی افتراق تفاسیر عرفانی در مقایسه با تفاسیر عرفانی متقدّم
نویسنده:
عباس مصلائی‌پور ، یحیی میرحسینی، مرتضی سلمان‌نژاد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از گرایش‌های تفسیری مهم و پرسابقۀ قرآن کریم، تفاسیر عرفانی و اشاری است. این رویکردهای تفسیری حداقل از قرن سوم آغاز شده و تا دوران معاصر نیز شیفتگان خود را حفظ کرده است. بنابراین، در عصر اخیر نیز می‌توان با آثاری رو‌به‌رو شد که در برداشت از آیات نورانی قرآن کریم، گرایش‌های عرفانی و اشاری داشته‌اند. ویژگی‌ها و مختصات تفسیری آثار دورۀ جدید، تفاوت‌هایی با نوع پیشین خود دارد که می‌توان تفسیر عرفانی و اشاری را به دو شاخه متقدم و متأخر تقسیم کرد. در این میان، می‌توان «تأویل‌گرایی»، «بیان رمزی» و «فهم طبقه‌بندی‌شده» را به عنوان مبانی تفسیر عرفانی متقدم برشمرد. این در حالی است که در حوزۀ روش‌های تفسیر عرفانی‌ـ اشاری جدید، باید به «تلاش برای تعمیم فهم و همگانی ساختن برداشت از قرآن»، «اعتقاد به تدبرگرایی و تفسیر قرآن به قرآن» و «کلیدی دانستن طهارت قلب در فهم قرآن» اشاره کرد. مفسّران عرفانی جدید به دلیل بازآموزی در روش‌ها، برداشت‌های جدیدی از قرآن بیان کرده که مسبوق به سابقه نبوده و نشانی از آن در سنت تفسیری مشاهده نمی‌شود. به همین دلیل، تبیین رویکردها و ویژگی‌های این روش تفسیری، از اهمیت زیادی برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 144
بررسی تطور تاریخی ولایت تکوینی از حکیم ترمذی تا ابن عربی در متون منثور عرفانی
نویسنده:
جعفر رحیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
چکیده :
تعبیر نوظهور «ولایت تکوینی» ریشه در افکار عارفان نخستین داشته است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به آثار صوفیان نشان داده است که حکیم ترمذی اولین صوفیی بود که بدون وارد کردن افکار فلسفی مسألۀ ولایت را مطرح کرد. عارفان پس از وی، از جمله طوسی، کلاباذی، ابوطالب مکّی، سلّمی، قُشیری و هجویری نیز به صورت اجمالی به این مسأله پرداختند، اما اندیشه ترمذی را دنبال نکردند. ولایت تکوینی در اندیشه آنان به معنای تصرف های تکوینی غیرعادی اولیای الهی بوده است. نجم الدین کبری تا حدی به اندیشه ترمذی نزدیک شد و از رابطۀ ولی با اسمای الهی سخن گفت. ابن عربی ضمن پذیرش اندیشۀ ترمذی به سؤالهای وی پاسخ گفته و با تلفیق برخی از مبانی فلسفه مشاء انسجامی بیش از پیش به موضوع ولایت داد؛ بنابراین اندیشه ولایت تکوینی از ترمذی تا ابن عربی همراه با تطور تاریخی بوده است.
صفحات :
از صفحه 71 تا 94
دو اثر کهن در سماع (از ابوعبدالرحمن سلمی و ابومنصور اصفهانی)
نویسنده:
نصرالله پورجوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
حکیم ترمذی و پاسخ به سه پرسش
نویسنده:
ابوالفضل محمودی، مینا باهنر
نوع منبع :
مقاله , پرسش و پاسخ
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
یکی از برجسته ترین چهره های به حق عرفان عملی و نظری ایرانی در سده سوم - که متاسفانه در ایران کمتر سخنی از وی به بیان آمده است - «مجتهد اولیاء» و «متفرد اصفیاء» ابوعبدالله محمد بن علی بن الحسن بن بشر الترمذی معروف به «حکیم ترمذی» جامع علوم و فنون و صاحب ریاضات کامله و مولف کتب عدیده می باشد. نظریات ناب و اندیشه های سترگ حکیم در قرن سوم، اعجاب اعجوبه قرن هفتم و بنیان گذار عرفان نظری - محی الدین ابن عربی - را چنان بر می انگیزد که رد پای این آراء و نظریات را می توان در جای جای فتوحات به چشم دید. ترمذی صوفی، حتی در ملقب شدن به لقب «حکیم» نیز در بین هم کیشان خود بی نظیر است و در این زمینه نظر بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران را به خود مشغول کرده است. این حکیم صوفی در خطه خراسان متولد شد و در همانجا درگذشت و در طول عمر پربرکت خود کتابهای وزین و ارزشمندی را به نگارش درآورد. در این تحقیق سعی شده نگاهی گذرا بر سه بعد مهم از ابعاد شخصیتی این دانشمند به نگارش درآید. معنای حکیم، جنبه صوفیانه وی و بررسی ایرانی بودن او. اهمیت این تحقیق در آن است که بدانیم این هر سه گزینه در معرفی اجمالی شخصیت حکیم نقش اساسی دارد و مقدم بر هر گونه تحقیق بعدی در زمینه آثار و تالیفات وی به شمار می رود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 140
جستاری در حقائق التفسیر و رویکرد تاویلی آن
نویسنده:
محسن قاسم پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حقائق التفسير يکی از کهن ترين تفاسير عرفانی محسوب می شود. اين تفسير مجموعه ای فراهم آمده از تفاسير امام صادق (ع)، تفسير ابن عطا، تفسير ابوالحسين نوری و تفسير حسين بن منصور حلاج است. انتساب بخش مربوط به تفسير امام صادق (ع) به امام با بررسی های سندی و محتوايی مورد ترديد جدی است. اما در عين حال فرازهايی از تفسير ايشان در برخی متون معتبر حديثی شيعی ديده می شود. روايات تفسيری امام صادق (ع) يا اقوال بزرگان صوفی است که به امام (ع) نسبت يافته يا در اصل رواياتی از امام بوده اما در ميان صوفيان اندک اندک چهره ديگری به خود گرفته است. با توجه به اينکه سلمی از سرآمدان تصوف در قرن چهارم و پنجم هجری است، و شاگردانی نظير قشيری و ثعلبی از مکتب او بهره ها برده اند، اين تفسير را به قصد تطبيق و تاييد اصول و مبانی تصوف سير و سلوکی از تفاسير فوق فراهم آورده است. تاويل های اين تفسير با تاويل های باطنيه متفاوت است و تلاش شده تا تاويل های آن دست آويزی براي نفی معانی ظاهری قرآن نباشد و لذا نظر کسانی مانند ذهبی و سيوطی در يکسان انگاری اين تفسير با تفاسير باطنی محض استوار نيست.
صفحات :
از صفحه 51 تا 81
جايگاه ابوالعباس قصاب آملی در تبارنامه معنوی شيخ اشراق
نویسنده:
زهرا زارع، شهرام پازوكی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد,
چکیده :
ابوالعباس قصاب آملی از عارفان سده چهارم قمری، و از سرآمدان فتوت و جوانمردی است که در مقاله حاضر علت حضور وی در تبارنامه معنوی شيخ اشراق در کتاب المشارع و المطارحات باز کاويده شده است. به نظر می رسد که با توجه به قرابت بسيار آراء وی با مبانی سلوک ديگر عرفای خسروانی در جانب شرقی حکمت، همچون توحيد شهودی و ديگر متفرعات آن، و نيز به جهت هم سنخی مشی و مشرب جوانمردانه وی با حکمت خسروانی و آئين های مزدايی، و همچنين قرائن متنی و عقلی ديگری که به تفصيل شرح داده خواهد شد، می توان وی را به مثابه حلقه واسطه ای در انتقال خميره ازلی حکمت از شهرياران روحانی ايران باستان (کيومرث، فريدون و کيخسرو) و پس از آن ها بايزيد بسطامی و حلاج، به ابوالحسن خرقانی به شمار آورد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 47
تصوف و راه ملامت
نویسنده:
سیدعلی جعفری صادقی , سیداحمد حسینی کازرونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
آنچه از گذشته درباره صوفیان ملامتی یاد شده و در شرح حال ایشان به سنت مکرر و متداوم تذکره ها مبدل گشته، به گونه ای است که ملامتیان را چونان فرقه ای از شمار فرق دیگر تصوف و در ردیف ذهبیه، نقشبندیه، قلندریه و... دانسته اند که پیروان حمدون قصار بوده اند، حتی در برخی موارد آن ها را گروهی مجزا از صوفیه و در برابر ایشان توصیف کرده اند و از این روی همواره حقیقت حال ایشان در هاله ای از ابهام بوده است. تالیف این مقاله کوششی است برای بررسی دوباره دیدگاه های ملامتیان، زمینه های پیدایش و ظهور ایشان، سیر تطور وتحولات آن ها و همچنین دقت در وجوه تمایز و اشتراک احتمالی که با دیگر صوفیه داشته اند و در نتیجه رسیدن به چهره ای روشن تر و واقعی تر از ملامتیان و تشخیص هویت تاریخی ایشان.
صفحات :
از صفحه 12 تا 27
جایگاه عشق در تفسیر عرفانی عرایس البیان روزبهان بقلی
نویسنده:
قدرت اله خیاطیان ,فاطمه سلیمانی کوشالی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
مساله عشق از قرن دوم هجری و در اندیشه عارفانی نظیر رابعه عدویه به طور جدی مطرح شد و در قرون بعدی به رغم مخالفت های برخی از فقها و اهل حدیث، همچنان به روند رو به رشد خود ادامه داد و در اندیشه کسانی چون روزبهان بقلی (608-522 ق.) به اوج خود رسید. روزبهان، بنای طریقت خویش را در تصوف بر عشق نهاد و این موضوع در عرفان وی بسیار برجسته و چشمگیر است؛ به گونه ای که در تمامی آثاری که از او برجای مانده، خصوصا تفسیر عرفانی عرایس البیان، تاثیر نگاه عاشقانه او کاملا مشهود است. تفسیر عرفانی عرایس البیان، با عباراتی ادبی دارای صبغه عرفانی در پی کشف معانی باطنی آیات قرآن است. این تفسیر که متاثر از تعمق ژرف روزبهان در باب کلام وحی است، بازتاب دهنده اندیشه های ناب او در باب عشق به حق و طریق وصول به آن است. در این بررسی می کوشیم جایگاه عشق را در این کتاب بازنماییم.
صفحات :
از صفحه 167 تا 194
  • تعداد رکورد ها : 21