جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 42
بررسی طبقات اولیا در عرفان و تصوف اسلامی
نویسنده:
امیر حسین همتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
از جمله اعتقادات رايج در ميان اهل تصوف، در رابطه با موضوع ولايت و شناخت ولی، در نظر گرفتن طبقات و تعداد، برای اولياءالله است. متصوفه به استناد به سوره «اسرا» كه خداوند در ضمن آن، مقامی يكسان برای تمام انبيا در نظر نگرفته، براي اوليا نيز مراتبی متفاوت قائل شده اند. اهل تصوف آيه يكصدوشصت-وسوم از سوره « آل عمران» را خطاب به اولياءالله دانسته، آن را به درجات و مراتب متفاوت ايشان در نزد خداوند تعبير و تفسير نموده اند. احاديثي نيز مستند مشايخ اهل طريقت قرار گرفته است. بر مبنای اين نوع از باور، اولياء الله در تصوف اسلامی داراي طبقاتي چند و تعدادی مشخص هستند. تنها با فرا رسيدن آخر الزمان، نظم حاكم بر اين تركيب و تعداد، بر هم خواهد خورد، و به دنبال آن، جهان به پايان كار خويش خواهد رسيد. به-رغم اشتراك نظر عارفان، درخصوص طبقاتِ اوليا؛ اين موضوع از مباحثی است كه اختلاف اقوال درخصوص آن فراوان است. اگر از اشتراك اهل تصوف درباره كليات اين مسئله بگذريم، در بقيه موارد، اختلاف های فاحش ميان مشايخ اهل طريقت وجود داشته است. در اين مقاله ضمن بررسی منشا اين موضوع، به سير تاريخی و چگونگی شكل گيری و تكامل آن نيز پرداخته شود.
صفحات :
از صفحه 74 تا 103
جلوه های نور و رنگ در کشفیات عرفانی و تحلیلات روان شناختی
نویسنده:
مهدی امامی جمعه, محسن حسن زاده فروشانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پديدارشناسی رنگ ها در عرفان اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است؛ از جمله در ميان نظريات برخی از عرفا به ذكر مسائل سير و سلوك با استفاده از تمثيلات رنگی پرداخته شده است. در كشف و شهود عرفا رنگ ها عرض نيستند بلكه نمايانگر باطنی معنا هستند و شاخصی می شوند برای محك زدن رتبه معنوی عارف و اينكه عارف در چه مقام عرفانی قرار گرفته است. انواع عبادات و اذكاری كه عرفا انجام می دهند هر يک را نوری است كه تابش اين انوار در ابتدا به صورت برقی می باشد كه آسمان دل را روشن می كند و زود خاموش می شود. سهروردی اين برق ها را طالع و لوايح خوانده است. در حكمت و عرفان در مورد نخستين انواری كه از عالم قدس بر روان سالک می تابد بحث می شود. از طرفی در روان شناسی رنگ ها به اثرات روحی و روانی رنگ ها به عنوان جلوه های مختلف نور، بحث شده است. بررسی تطبيقی و تحليلی دست آوردهای اين دو حوزه معرفتی پيرامون رنگ و نور، قلمروهای تازه ای را فرا روی انسان قرار می دهد.
صفحات :
از صفحه 2 تا 21
مبانی کلامی عرفان شیخ علاءالدوله سمنانی
نویسنده:
قاسم روفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف تحلیل مباحث کلامی در آراء عرفانی شیخ علاءالدوله سمنانی انجام گرفته است. شیخ رکن‌الدّین ابوالمکارم احمد بن محمّد بن احمد بن محمّد بیابانکی ملقّب به علاء الدوله سمنانی از بزرگان مشایخ صوفیه و از شاعران و نویسندگان نیمه دوم قرن هفتم و نیمه اول قرن هشتم هجری است. استفاده از مقدمات فلسفی و کلامی برای بیان مقاصد عرفانی امری است که در عرفان نظری شایع و لازم است؛ شیخ نیز از مباحث کلامی برای مقاصد عرفانی بهره برده است. که این مسأله بحث مذهب وی و ارتباط او با پیروان سایر فرق و مذاهب اسلامی را مطرح نموده است. گروهی وی را اشعری مسلک و گروهی شیعه بودن وی را غیر قابل انکار می‌دانند. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی (تحلیل محتوا) و ابزارهای پژوهش، کتب، مقاله و سایر منابع چاپی و نرم‌افزارهای تحقیقاتی بوده است. نتایج به دست آمده از آثار شیخ سمنانی، نشان می‌دهد نظرها و دیدگاه‌های شیخ سمنانی در بسیاری از موضوعات کلامی مطابق با اشاعره و در بعضی از موضوعات دیگر به سوی سایر فرقه‌های کلامی گرایش دارد. نکته قابل توجه در آثار شیخ این است که وی کتاب کلامی صرف ندارد و از علم کلام برای تبیین مبانی عرفانی و استحکام عقاید خود بهره برده است. یکی از شاخصه‌های بارز شیخ سمنانی، تسلط کامل او به فرق کلامی و ادیان رایج در دوره زندگانی خود و همچنین تسلّط کامل وی به عرفان و تصوف است.
تحلیلی از عصمت وحی در برابر مکاشفه و تجربه عرفانی
نویسنده:
عبدالرضا مظاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
برخی وحی را یک امر بشری و تجربه درونی دانسته اند که دارای یک فرایند تاریخمند است و با الهام و مکاشفه برابر بوده و خطاپذیر می باشد. در قرآن کریم به انواع معانی وحی اشاره شده است و وحی تشریعی را مخصوص انبیاء دانسته و علت عصمت آن را «وهبی» بودن آن می داند. علاء الدوله سمنانی کشف را نسبی دانسته و قابلیتهای سالک را در صحت و سقم مکاشفات تأثیرگذار می داند. ابن عربی برای عصمت وحی می گوید: در وحی القاء معنی از طریق لفظ نیست بلکه عین معنی بی واسطه منتقل می شود. لذا احتمال وقوع خطا در فهم مخاطب (نبی) مطرح نیست. وحی عین حقایق وحیانی است که با بصر باطنی نبی مشاهده می شود. وحی اشاره ای است که جانشین عبارت می شود و اشاره عین مشارالیه است و چون با سرعت واقع می شود فهم و افهام و مفهوم از آن یک حقیقت است. به همین خاطر دارای عصمت است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 42
علاء الدوله سمنانی که بود؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
پاسخ تفصیلی:
«علاء الدوله احمد بن محمد بن احمد بیابانکی سمنانی» از بزرگان تصوف ایرانی و از شاعران و نویسندگان سده‌های هفتم و هشتم هجری قمری بود.[1] برخی از مورّخان گفته‌اند او شیعه بوده است.[2] وی در ماه ذیحجه سال 659 ق در روستای بیابانک که در دوازده کیلومتری جنو بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
شیخ احمد و شیخ اکبر: تأملی در نظریه وحدت شهود شیخ احمد سرهندی (مجدد الف ثانی) و نقد او بر وحدت وجود ابن عربی
نویسنده:
حسن بلخاری قهی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
اندیشه‌های ابن عربی در باره وحدت وجود و به ویژه در عبارت «سبحان من اظهر الاشیاء و هو عینها» مخالفت‌های وسیعی را بر انگیخت که مشهورترین آن‌ها در نامه علاءالدوله سمنانی به عبدالرزاق کاشانی، متبلور شد. این مخالفت‌ها به پیدایش نظریه وحدت شهود در مقابل وحدت وجود از سوی علاءالدوله سمنانی انجامید نظریه‌ای که توسط امیر سید علی همدانی (شاگرد نامدار علاءالدوله) و بزرگانی مانند سید گیسو دراز و شیخ احمد سرهندی در شبه قاره هند رواج یافت. دیدگاه اپانیشادها در وحدت وجود و مداومت علمای اسلامی شبه قاره در لزوم تفکیک بین اعتقادات دین اسلام و آیین هندو، از جمله عوامل مهم دیگری بود که سبب نقد آرای ابن عربی در وحدت وجود و گرایش به وحدت شهود در شبه قاره گردید. این مقاله به شرح آرای شیخ احمد سرهندی، از بزرگ‌ترین منتقدان ابن عربی و معتقدان به وحدت شهود می‌پردازد که در ایران چندان شناخته شده نیست.
صفحات :
از صفحه 127 تا 156
معیارهای صحت شهودات عرفانی
نویسنده:
مهدی افتخار ,مهدی زمانی ,سیدعلی علم الهدی ,علیرضا اژدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران ,
چکیده :
تجربیات درونی و شهودهای شخصی از لحاظ مرتبه وجودی و یقین آوری ضعیف تر از تجربیات بیرونی نیست؛ پس نباید اهمیت و واقع نمایی حواس باطنی و تجربیات درونی را کمتر از تجربیات بیرونی دانست.جهان در حالی که دارای طبقات است اما وحدت بر آن حاکم است. لایه های وجود انسان با لایه های هستی هم سنخ و هم طرازند. روح انسان مجرد است و محدودیت زمانی و مکانی برای اتصال با معلوم ندارد. تنها انصراف از جسم و دنیای مادی و توجه به ملکوت لازم است تا ماورای ماده و مادیات ادراک شود. اتصال با عالم غیب عبارت دیگری از این توجه است. اصل سلوک عرفانی نیز همین توجه به قدس عالم است. روش های سلوکی مثل تزکیه نفس، عزلت، نفی خواطر و ذکر، همه هموار کننده مسیر این توجه است.اعتدال جسمی، ذهنی و روحی، تزکیه نفس، صیقلی کردن دل، مطابقت با صور عقلیه در لوح محفوظ از علل وجودی شهودات عرفانی صحیح است. بداهت (یقین آوری)، عقل، مطابقت با متون دینی، مطابقت با احکام دینی، اجماع اهل عرفان، آزمایش و تجربه، اثباتا مشخص کننده ادراکات صحیح از غیرصحیح می باشد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 30
سایه روشن ها و حاشیه های زندگی اولیاء الله در تصوف و عرفان اسلامی
نویسنده:
امیرحسین همتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران ,
چکیده :
با رشد و تقویت نظریۀ ولایت در تصوف و عرفان اسلامی، پیرامون زندگی اولیاءالله، به ویژه دربارۀ نحوۀ زندگی قطب، سایه روشن هایی فراوان و حواشیی گوناگون نیز شکل گرفت. هرکدام از این سایه روشن ها، بخشی از کنجکاوی مردم برای آشنایی هرچه بیشتر با اولیاءالله و چگونگی زندگی ایشان را بیان می کنند. این حواشی، اموری متعدد نظیر نحوۀ زندگی اولیا، مسکن و مدفن اقطاب، مرگ قطب و چگونگی انتخاب جانشین، میزان قدرت اولیا در تصرف احوال و امور خارجی، سیر و سیاحت ایشان و مسائلی نظیر آن را شامل می شوند. در این مقاله سعی برآن خواهد بود تا ضمن تبیین مهمترین نمونه های این سایه روشن ها، معروفترین مسائل مرتبط با این مفاهیم، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند
صفحات :
از صفحه 135 تا 158
مطالعۀ تطبیقی معراج‌نامۀ علاءالدوله سمنانی و مصیبت‌نامۀ عطار نیشابوری
نویسنده:
زرین تاج واردی , حسین طاهری
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
چکیده :
معارج باطنی، یا سفرهای انفسی یکی از موارد معرفت ­شناختی عرفان اسلامی است؛ مطابق با امر عروج، نفس سالک در سیر تکامل تطورش در مراتب دل، سرّ، روح و خفی از قابلیتی برخوردار می‌شود که سالک را قادر می ­کند مظاهر و تکثّرات بیرونی را در درون تجربه ­کند و هریک را بر باطن خویش عرضه­ کند؛ آنچه از سیر و سفر در این سیاحت باطنی برسالک پدیدار می­ شود، بخشی از علم وی نسبت به حقیقت اعیان است؛ معراج علاء الدوله سمنانی چه از نظر محتوا و چه از لحاظ گفتگوپردازی و رجوع شخصیت داستان به مظاهر سفلی و علوی، شباهت­ های بسیاری با منظومۀ مصیبت ­نامۀ عطار دارد؛ بی ­شک مؤلف به دلیل شناخت و مطالعۀ آثار عطار در نوشتن این معراجیه به مصیبت ­نامۀ وی نظر داشته­ است، در مقاله ضمن تطبیق این دو اثر، به معرفی وجوه اختلاف و اشتراک و نیز تأکید بر اهمیت موضوع سفرهای درونی یا تجربۀ شخصی سالک از درکِ بی­ واسطۀ اعیان پرداخته می­ شود. نگارنده با روش تطبیقی مرحله به مرحلۀ عروج قهرمانان داستان، نحوۀ مکالمه و محتوای گفت­گوی ایشان با مظاهر هستی و ذکر نمونه تفاوت­ها، وجوه اشتراک محتوایی این دو اثر را بازنمایی کرده است.
صفحات :
از صفحه 179 تا 202
بررسی نقش سه عارف خطّه قومس در حفظ و استمرار اندیشه خسروانی و حکمت اشراق
نویسنده:
طاهره خواجه گیری ، فهیمه خراسانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگه کاشان ,
چکیده :
بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی و علاءالدوله سمنانی، سه تن از عرفای برجسته ایرانی در خطه قومس­ اند که هر یک مقامی خاص در عرفان اسلامی دارند. یکی از مفاهیم برجسته ­ای که در اقوال و آثار این بزرگان نمود پررنگی دارد، مفهوم «نور و روشنایی» است و این مسأله حتی در عنوان آثار و اقوالی نیز که از ایشان به جای مانده، مشهود است؛ اقوال بایزید و خرقانی به ترتیب «النور» و «نورالعلوم» نام دارند. عرفای اسلامی با تکیه بر آیه قرآنی «اللهُ نورُ السمواتِ و الأرض»، به این موضوع توجهی خاص داشته­، در آثاری که از آنها به یادگار مانده است، مفهوم رسیدن به نور و روشنایی، به عنوان یک مقام برتر و هدف والا، جایگاه ویژه ­ای داشته است. این اندیشه، با حکمت خسروانی- که در یکی از مهم­ترین مکاتب فلسفه اسلامی تحت عنوان «حکمت اشراق» نمود یافته است، مطابقت دارد؛ به گونه ­ای که- حکیم سهروردی به عنوان مبدع این فلسفه، در آثار خود از عارفانی مانند بایزید بسطامی و ابوالحسن خرقانی به عنوان ادامه‌‌دهندگان حکمت خسروانی نام برده است. در حقیقت حکمت اشراق، جایگاه تلاقی عرفان و فلسفه است و نباید نقش این بزرگان را در شکل‌گیری آن نادیده گرفت. از دیگر سو، این عارفان بزرگ، حلقه اتصال حکمت خسروانی به عنوان نمودی از فرهنگ ایران قبل از اسلام به دوره­ اسلامی ­اند. این اندیشه‌ها در مکتبی تحت عنوان «حکمت اشراق» به اوج می‌رسند. با توجه به نقش عرفان در حفظ و گسترش اندیشه­ های ایرانی، این مقاله بر آن است تا نقش این سه عارف برجسته را در شکل‌گیری اندیشه­ های اشراقی بررسی کرده، وجوه تشابه اندیشه ­های آنها را با حکمت خسروانی برشمارد تا از این طریق یکی دیگر از وجوه تأثیرگذار زندگی و سلوک این بزرگان در پیشبرد اندیشه اشراقی مشخص شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 88
  • تعداد رکورد ها : 42