جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1568
تاثیر گناه بر معرفت از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
مهدی باباقربانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چگونگی تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت از مباحث مهم معرفت‌شناسی به شمار می رود. این پرسش از مسایل ریشه‌دار در تفکر بشری است که بسیاری از متفکران با دیدگاه‌های مختلف را به خود مشغول داشته است، چه آنانی که واجد اندیشه دینی بوده و چه آنانی که نبوده‌اند؛ اما کسی که برای نخستین بار و به گونه‌ای نظام‌مند به این موضوع پرداخته ویلیام جیمز فیلسوف و روان‌شناس آمریکایی بوده است، وی در مقاله مشهور "اراده معطوف به باور" این‌چنین نیست که باورهای ما صرفاً پشتوانه استدلالی داشته باشند بلکه عوامل غیر معرفتی و دیگر ساحت‌های وجودی ما در شکل‌گیری باورهای و ساحت عقلانی ما تأثیرات بسیار دارند. عواملی مانند علایق، احساسات، بیم‌ها، امیدها، عشق و نفرت و...از مهم‌ترین عوامل غیر معرفتی تأثیرگذار بر انسانکه آثار وضعی آن فصل مشترک ادیان گوناگون می‌باشد مسأله گناه است. این تأثیرات گاه به شکل وجودی مانند دوری از خداوند، از دست دادن حیات اخروی، زوال اراده و ... و گاه به صورت تأثیرات عاطفی مانند ایجاد حسد و غرور رخ می نمایند. مهم‌ترین تأثیر گناه بر انسان تأثیر معرفتی آن است مانند مخدوش شدن معرفت انسان نسبت به وجود خداوند، از دست دادن باور خاص مانند باور به خیر و شر از این قبیل می‌باشد. در اسلام نیز متفکران بسیاری با دیدگاه‌های مختلف به این مسأله پرداخته‌اند که از آن میان می‌توان به ابن عربی اشاره کرد. وی ضمن پذیرش قوای حسی و عقلانی، قلب انسان را بالاترین ابزار معرفت دانسته و معتقد است محل معرفت حقیقی قلب بوده و معارف الهی که توسط دیگر قوای ادراکی قابل‌شناسایی به واسطه قلب قابل کسب است مشروط بر اینکه شخص با اجتناب از گناه که اصلی‌ترین عامل ایجاد تیرگی و زنگار در قلب است خود را در مسیر کسب معارف ربانی قرار دهد.
 تأثیر تهذیب نفس بر معرفت از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
طاهره نوروزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آنچه که در این پژوهش مورد نظر است ، بررسی و تبیین دیدگاه " ابن عربی " و " ملاصدرا " پیرامون امکان ، میزان و چگونگی تأثیر " تهذیب نفس " بر حصول انواع معارف حسی ، عقلی و شهودی ؛ یعنی ، مطلق آگاهی و شناخت می باشد . برای تبیین دیدگاه دو دانشمند مورد نظر ، ابتدا آثار هریک از ایشان مورد مطالعه قرار گرفت و دیدگاه های معرفت شناسانه ایشان جمع آوری گشت . از مطالعات و بررسی مباحث معرفت شناسانه ایشان در باره حیثیّت معرفتی " تهذیب نفس " این نکات به دست آمد : 1– ابن عربی و ملاصدرا با وجود قائل بودن به تنوع معارف ، پیرامون تأثیر تهذیب نفس بر حصول انواع معرفت ، به تبیین و تفصیل اهمیت و کارکرد معرفتی « تهذیب نفس » در ارتباط با تحصیل معرفت شهودی پرداخته اند و در بیانات ایشان پیرامون تأثیر تهذیب نفس بر حصول معارف حسی و عقلی مطلب مستقل و روشن وجود ندارد . 2 - ابن عربی و ملاصدرا با آنکه در لزوم و ضرورت " تهذیب نفس " برای حصول معرفت شهودی اتفاق نظر دارند اما در زمینه تبیین میزان و چگونگی تأثیر مورد نظر متفاوت از هم عمل می نمایند به این ترتیب که ابن عربی ، طریق اصلی کسب معرفت شهودی را ورود تجلیّات الهی در قلب مهذّب و مطهّر معرفی می نماید ؛ یعنی ، تهذیب و تطهیر نفس و قلب انسانی را عامل اصلی و منحصر معرفی می نماید اما ملاصدرا بحث حصول معرفت شهودی را در یک نظام فکری منسجم که در آن جهان شناسی ، انسان شناسی و معرفت شناسی در ارتباط و موازات هم هستند طرح می نماید به این ترتیب که حصول معرفت شهودی موکول به حصول مراحل و مراتبی توسط انسان در درون خویش و در ارتباط با هستی می باشد که برخی از این مراحل ، حیثیّت سلبی دارند که از آن ها به تهذیب نفس از رذایل اخلاقی و پلیدی های مادی ، تعبیر می شود و برخی از آن ها حیثیّت ایجابی دارند که به آن ها تحلیّه نفس به فضایل اخلاقی و صور علمی ، گویند . بنابراین در اندیشه ملاصدرا تهذیب نفس در عین لزوم و ضرورتش برای حصول معرفت شهودی در جایگاه علت ناقصه قرار دارد نه علت تامّه.
پیوند خودشناسی و خداشناسی در عرفان ابن عربی و بوناونتوره
نویسنده:
سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
مقاله حاضر به مقايسه ميان عارفی مسلمان از شرق و متألهی مسيحی از غرب در مقوله مهم «خدا شناسی انفسی» (شناخت خداوند از راه شناخت نفس) می پردازد. ابن عربی در آثار متعددش به اين روش و انحای مختلف آن پرداخته است كه از مهمترين آنها می توان به فصوص الحكم اشاره كرد. در اين اثر او به شيوه های مختلف سير از معرفت نفس به معرفت حق می پردازد؛ از جمله رويكرد امتناع معرفتی و رويكرد امكان معرفتی كه خود بر 6 شيوه مشتمل است . مهمترين كتاب بوناونتوره كه در آن به اين شيوه و انواع روشهای مختلف آن اشاره نموده، عبارت است از« سير نفس به سوی خد ا » كه ناظر به يافتهای او در دو حيطه علم حصولی و نيز علم حضوری، هريك مشتمل بر دو راه و جمعا به چهار راه می باشد. اين نوشتار در نهايت به وجوه مشترك و نيز وجوه افتراق رويكرد دو عارف مزبور می پردازد
صفحات :
از صفحه 145 تا 170
پیامدهای فلسفی یگانه‌انگاری در اندیشه ابن‌عربی و اسپینوزا
نویسنده:
هادی وکیلی، پدرام پورمهران
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
یگانه‌انگاشتن خدا و جهان در بنیاد اندیشه ابن‌عربی و اسپینوزا قرار دارد. ابن‌عربی با رویکردی عرفانی بدان می‌پردازد و نظریه وحدت وجود را مطرح می‌کند که طبق آن یگانه وجود حقیقی خداوند است و جهان چیزی جز تجلیات، اطوار، و شئون ذات حق تعالی نیست. اسپینوزا با رویکردی عقل‌گرایانه و فلسفی، به تحلیل نظریه وحدت جوهر می‌پردازد و بر این نظر است که خدا یگانه جوهر هستی است و جهان چیزی جز حالات برآمده از صفات او نیست. این جستار، پیرامون یگانه‌انگاری خدا و جهان، به بررسی و تحلیل مسائلی چون صفات خدا، مراتب هستی، و ضرورت فراگیر آن در اندیشه ابن‌عربی و اسپینوزا می‌پردازد تا پیامدهای فلسفی آن را نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 113 تا 129
پلورالیسم (کثرت گرائی) از منظـر ابـن عربـی (ویلیـام چیتیک)
نویسنده:
حمید غضنفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
بیان سمبلیک پیش از حافظ توسط ابن عربی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دائرة المعارف اسلامی طهور,
بررسی ولایت از دیدگاه حکیم ترمذی و ابن عربی
نویسنده:
محمد نوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهیکی از موضوعات مهم و اساسی در عرفان و تصوف اسلامی، موضوع ولایت است؛ اگرچه این موضوع ریشه در قرآن و حدیث دارد؛ اما طرح این موضوع به صورت مدوّن و در قالب یک نظریه در قرن سوم هجری و با تألیف کتاب سیره الاولیاء توسط حکیم ترمذی صورت گرفت. نظریات حکیم در موضوع ولایت الگویی برای عرفا و صوفیه در دوره‌های بعد شد و برآنها تأثیر نهاد. از مهمترین این عرفا، ابن عربی از عرفای بزرگ تصوف اسلامی در قرن هفتم هجری است که با الهام از حکیم ترمذی به بسط این نظریه پرداخته است. هدف از این پژوهش، بررسی موضوع ولایت از دیدگاه عرفانی عرفای بزرگ به ویژه حکیم ترمذی و ابن عربی است روش پژوهش به روش مقایسه‌ای و بر پایه‌ی مطالعات کتابخانه‌ای است. نتایج نشان می‌دهد، اگرچه ابن عربی در این موضوع متأثر از حکیم می‌باشد؛ اما وی با بهره گیری از افکار و اندیشه-های مختلف بسیار فراتر از او رفته، و به بسط این نظریه پرداخته است. وی با استناد به مکاشفات خود طبقه‌بندی جدیدی از اولیاء ارائه داده و در مبحث ختم بر خلاف حکیمسخنان وی پریشان و همراه با ادعای ختم ولایت است. واژگان کلیدی:حکیم ترمذی، ولایت، ختم ولایت، ولی،ولایت‌مطلقه، ولایت مقیده، انسان کامل
بررسی و تحلیل نظریه ابن عربی در نفی جاودانگی عذاب دوزخیان
نویسنده:
سید حسن بطحائی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از بحث های معادشناسی درباره کیفیت حیات اخروی، مسئله عذاب دوزخی است. ابن عربی بر این باور است که عذاب دوزخیان ابدی نیست. اگرچه قرآن بر جاودانگی عذاب دوزخی صراحت دارد و مفسران و حکما با دلایل عقلی و نقلی بر جاودانگی عذاب اهل جهنم استدلال کرده اند، محیالدین با تفسیر ویژه ای از متون دینی معتقد است ابدیتِ دوزخ ملازم با جاودانگی عذاب نیست. وی با تمسک به سبقت رحمت خدا بر غضب او، انس و عادت دوزخی به آتش، فقدان نص بر تعذیب ابدی دوزخی، حسن خلف وعید، بینیازی خدا از کیفر و انتقام، غلبه فطرت توحیدی بر عذاب، روایتی که بیانگر روییدن گیاه در جهنم است و با تأویل آیات عذاب، درصدد اثبات ادعای خویش است. در این پژوهش با استدلال به آیات قرآن و دیدگاه های متکلمان و حکما بر ابدیتِ عذاب دوزخیان، پندار ابن عربی مبتنی بر گوارا شدن عذاب اهل دوزخ و موقتی بودن عذاب بررسی میشود.
بررسی مقایسه‌ای ایمان از دیدگاه ابن‌عربی و کی یرکگور
نویسنده:
احمد رزمخواه
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مساله ايمان، دغدغه هميشگي تاريخ انسان و تامل درباره آن ضرورتي اجتناب‌ناپذير براي همه دوران‌ها است. ايمان چيست؟ از چه ماهيتي برخوردار است؟ پيامدها، آثار و لوازم آن چيست؟ متعلقات ايمان كدام‌اند؟ نگاه واقع گرايانه به متعلقات ايمان در مقابل نگاه غير واقع‌گرايانه هر كدام چه تاثيري در بحث ايمان دارند؟ رابطه ايمان با ساير حوزه‌ها به ويژه با حوزه عقل، عقلانيت و معرفت عقلي چگونه است؟ پاسخ‌هاي دو انديشمند برجسته اسلامي و مسيحي ـ ابن عربي و كي ير كگور ـ به پرسش‌هاي فوق و مقايسه آن‌ها با يكديگر محور اساسي اين پژوهش را تشكيل مي‌دهد كه از رهگذر آن به روشنگري در باب ايمان پرداخته مي‌شود. ابن عربي با نگاهي تصديق‌گرايانه به ايمان تحليلي ژرف از ايمان و متعلقات آن ارايه داده است. در مقابل، رويكرد اراده‌گرايانه كي ير كگور به ايمان و نگاه غيرواقع‌گرايانه به متعلقات آن مسير ديگري را فراروي پژوهشگران اين حوزه مي‌گشايد. ايمان خود، اصالت مي‌يابد و متعلق‌هاي آن به حاشيه مي‌روند. ديدگاه عقل‌گرايانه و گاه عقل‌گريزانه ابن عربي در باب رابطه عقل و ايمان با ديدگاه عقل ستيزانه كي ير كگور، هم‌چنين ديدگاه واقع‌گرايانه ابن عربي در مساله شناخت در رويارويي با ديدگاه شكاكانه كي ير كگور بيان‌گر اختلافات مبنايي اين دو انديشمند برجسته است. امّا در پيامدهاي ايمان، ديدگاه آن‌ها به يكديگر نزديك مي‌شود. ضمن آن كه آوردن برخي سخنان مشابه با كي ير كگور از سوي ابن عربي نمي‌تواند ايمان‌گرا بودن ابن عربي را به اثبات برساند.
بررسی مفهوم تأویلگرایی در تفاسیر عرفانی میبدی و ابن عربی
نویسنده:
قدرت الله خیاطیان، یاسمن سلمانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مفسران مسلمان بر اساس میزان پایبندی به ظواهر آیات و روایات گوناگون و یا رهیافت اصول گرایان در تفسیر کلام خداوند، در تفسیر عرفانی و تاویل آیات، مواضع مختلفی را برگزیده اند. وجود نسخ، تشابه و صعوبت، در برخی از آیات قرآن، نمایانگر نقش بسزای تاویل در فهم باطن آیات است. در میان تفاسیر قرآنی، محور تفاسیر عرفانی بر تاویل استوار است.<br /> این نوشتار ضمن اشاره به تاریخ تطور معنای لغوی تاویل، به بررسی مفهوم تاویل در کشف الاسرار میبدی و تفسیر القرآن الکریم منسوب به ابن عربی می پردازد و به دلیل مخالفت آنان با تاویل گرایی و در عین حال، خلق تفسیر قرآنی سرشار از تاویل پی می برد. نوع تاویلاتی که این دو مفسر در تفاسیر خود ارائه داده اند، گاهی مشابه هم است؛ هر چند بی پروایی هایی که در تاویلات ابن عربی دیده می شود، در تفسیر میبدی اشعری مذهب به دلیل نوع عقیده اش (اهل حدیث)، وجود ندارد. شایان ذکر است که بی پروایی ابن عربی در این اثر بسیار کمتر از آثار دیگر وی، به ویژه فصوص الحکم است. مخالفت هر دو مفسر نسبت به تاویل آیات، مربوط به تشبیه و تاویلاتی است که منشا آن عقل بشری است. از این رو، هر دو با تاویلات فلاسفه و متکلمان مخالفت ورزیده و آن را مصداق تاویل دانسته و تاویلات خود و دیگر عرفا را تفسیر باطنی تلقی کرده اند. چنین می نماید که تعریف این دو مفسر از تاویل با تعریف امروزین از آن متفاوت است؛ چرا که با تعریف امروزین از تاویل، اثر هر دو مفسر سرشار از تاویل است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 50
  • تعداد رکورد ها : 1568