جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر پویشهای فرهنگی مسلمانان تأثیر بی بدیل و پایدار نهاد آشنایی آنان با کاغذ و صنعت کاغذسازی از سالهای میانین سده دوم هجری بود. در بسیاری از تحقیقات جدید، چنین ادعا شده که ایجاد صنعت کاغذسازی در بغداد و تولید کاغذ بغدادی با چند دهه نخستین تولد این شهر همزمان بوده است. بر پایه این تحقیقات که بر گزارشهایی از منابع نسبتا متأخر استوار شده، چندسالی پس از ساخت کاغذ در سمرقند (حدود 179ﻫ)، تولید کاغذ در بغداد به دستور فضل بن یحیی برمکی، وزیر هارون الرشید (حک. 170-193)، آغاز شد. در مقاله پیش رو، با استدلال بر متأخر بودن نسبی منابع مورد استنادِ این دست از تحقیقات و نیز با ذکر شواهدی چون انحصار تولید کاغذ در چین و سمرقند و نیز اتکای بغداد به واردات کاغذ از این سرزمینها تا سده ششم هجری، معلوم شده که قدمت وجود کاغذ بغدادی از سده هفتم که یاقوت حموی از وجود آن در بغداد خبر داده فراتر نمى‌رود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 29 تا 45

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

موضوع فلسفه در اندیشه ارسطو، ابن سینا و ابن رشد

نویسنده:

نادیا مفتونی، احد فرامرز قراملکی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران : دانشگاه امام صادق(ع) ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

موضوع مابعدالطبیعه , اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه بوعلی , عرض ذاتی(مقابل عرض غریب) , علم شناسی فلسفی(اصطلاح وابسته) , وحدت علوم

کلیدواژه‌های فرعی :

علم شناسی تطبیقی , اقسام علوم , ذاتی باب برهان , امور عامه , احکام وحدت , اصطلاحنامه منطق , عرض بی واسطه در عروض , علوم برهانی , علم شناسی تاریخی , وحدت موضوع علم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا , امام خمینی

چکیده :

پرسش از چیستی، موضوع فلسفه متعلق به حوزه علم شناسی است. ارسطو راهی به سوی وحدت و تمایز علوم گشوده و ضابطه ای منطقی را به عنوان یک توصیه روشی فراروی دانشمندان قرار می دهد : در مسائل هر علم باید از عوارض ذاتیه موضوع آن علم سخن گفت. ابن سینا در ادامه کار فارابی قاعده فوق و متفرعات آن را به تفصیل نظام می دهد و در مقام عمل نیز هنگام ورود به همه رشته های علمی به ضوابط منطقی پایبندی نشان داده و موضوع فلسفه را هم مطابق با این ضوابط تعیین می نماید. ابن رشد عمدتاً نقشی جز شارح و مفسر ارسطو ایفا نمی کند و قواعد منطقی ارسطو را پیرامون علم شناسی همان گونه که وی ارایه نموده است، تشریح می نماید . تفاوت اساسی ابن رشد با ابن سینا آن است که در مقام عمل در ورود به رشته های گوناگون علمی از جمله فلسفه توجهی به قواعد علم شناسی ندارد و با نظر مستقیم به مسائل وارد بحث می شود. تطبیق قواعد منطقی دانش شناسی بر همه آنچه به عنوان مسائل فلسفی مطرح است چالش خیز می باشد. ابن سینا برای پر کردن شکافی که میان مقام تعریف و مقام تحقق علوم به طور کلی و فلسفه به نحو خاص وجود دارد، تلاشهایی انجام داده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 56 تا 78

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پیوند طلسمات و صورتگری در اسلام

نویسنده:

نگار ذیلابی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

طلسم , تصویرگری در اسلام , مطالعات هنر , دلایل حرمت صورتگری , طلسم در اسلام

کلیدواژه‌های فرعی :

صورتگری , هنرهای اسلامی , فقه و هنر , حکم مجسمه در اسلام , مجسمه در اسلام , حکم طلسم در اسلام , احادیث در مورد مجسمه سازی , حکم سحر و جادو در اسلام ,

چکیده :

حرمت تصویرگری در اسلام یکی از پیش‌فرض‌های مسلم پژوهشگران تاریخ هنرهای اسلامی است. در این پژوهش این پرسش اصلی مطرح است که تصور و ذهنیت مسلمانان نخستین از مبحث تصویر(نقش، تمثال) و به‌طور عام مقوله صورت و صورتگری (حیوانی و انسانی) چه بوده است که بر اساس آن، پرداختن به صورتگری از جانب شارع ممنوع شده بوده است؟ در این نوشتار، بر اساس منابع اصلی نشان داده شده که ذهنیت مسلمانان از تصویر و صورتگری در سده‌های نخستین اسلامی _مسبوق بر ذهنیتی کهن در تمدن‌های ایران و مصر و فلسطین باستان_ عمدتا تصاویری بوده که در جادوگری و طلسمات به‌عنوان یکی از عناصر اولیه به‌کار می‌رفته است؛ بر این اساس، تحریم صورتگری مخالفت با ساحران و طلسم‌کاران بوده است نه به‌معناى ناسازگارى با هنرهاى تجسمى؛ و می‌توان گفت در کنار موضع صریح قرآن در برابر شرک و بت‌پرستی، شکل‌گیری و تداوم آموزه حرمت صورتگری در اسلام با این ذهنیت فرهنگی هم مرتبط بوده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 3 تا 28

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علل گسترش جماعت های اولیه صوفیان و شکل گیری خانقاه ها

نویسنده:

محمدرضا عدلی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مشایخ صوفیه , کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) , رباط , جماعت های صوفیه , عرفان اسلامی , گسترش خانقاه ها , اصطلاحنامه تصوف , مکتب های تصوف , تاریخ تصوف , صوفیان (صوفیه) , خانقاه ها , تعالیم تصوف , تاریخ خانقاه , کاربرد خانقاه

کلیدواژه‌های فرعی :

محمد بن کرام , تکیه , قلندر , متون صوفیه , دارالاسلام , سیاست های مذهبی سلجوقیان , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , دارالحرب , تصوف قرن دوم تا ششم هجری , آیه 60 انفال , اصطلاحات عرفانی , تصوف زاهدانه , مقام توکل , سلجوقیان , زاویه (تصوف) , تصوف خانقاهی , ابراهیم کازرونی ,

چکیده :

اقامتگاه صوفیان را در زبان فارسی خانقاه گویند. این واژه که نخستین بار در متون سده چهارم هجری، در اشاره به فعالیت های مانویان و کرامیان به کار رفته، در سده پنجم، با گسترش جماعت های صوفیه، در سرتاسر قلمرو اسلامی رواج یافته است. خانقاه ها در این عصر مراکزی فرهنگی - اجتماعی بودند که صوفیان و مردم عادی در آنجا از خدماتی برخودار می شدند؛ از جمله این خدمات می توان به این موارد اشاره کرد: تربیت مریدان، فراهم آوردن غذا و سرپناه برای مسافران و نیازمندان، تدریس علوم اسلامی، تالیف و تکثیر کتب، و ایجاد کتابخانه. گسترش خانقاه ها مانند هر پدیده اجتماعی دیگر معلول علل و عوامل متعددی بوده است که اهمیت یافتن مقام شیخ، تاکید بر تربیت (در مقابل تعلیم) و خدمت به خلق اله از جمله این عوامل است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 147 تا 180

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پژوهشی در فرقه صابئین : دوره اول، پیش شماره سوم : حبل المتین

نویسنده:

مسعود شاورانی

نوع منبع :

مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اهل کتاب , صابئین , دین صابئی (دامنه ادیان خاموش) , مندائیان , حرّانیان

کلیدواژه‌های فرعی :

نهضت ترجمه , دین یهود , اعتقاد دینی , آیه 017 حج , مجوس , صبا , آرا فقها , آیه 062 بقره , قرآن مجید , جزیه بر مجوسی , جزیه برمسیحی , جزیه بر یهودی , اخذ جزیه , صابئین حرّانى , صابئین قرآنى , صابئین مندایی , آیین های مندایی (آیین ادیان) , غسل تعمید مندایی , دین مسیحیت (ادیان سامی) , حران , ادیان در قرآن ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , محقق حلی: نجم الدین ابوالقاسم جعفر بن حسن بن سعید , علامه حلی

چکیده :

مبحث صابئین و ارتباط آن با اهل کتاب جزء مسائل قدیمی و مبهم در میان مفسران و فقها می باشد. اطلاعات متناقض و مبهم و چند دسته از منابع تاریخی درباره اعتقادات و ریشه دینی صابئین بر این مشکل افزوده است. در مجموع همه صاحب نظران متفق هستند که صابئین به دو گروه صابئین مندائی و صابئین حرّان تقسیم می شوند. در این مقاله سعی شده است براساس منابع قرآنی، تفسیری، فقهی و تاریخی، زوایای مختلف فرقه صابئین بررسی شود. در این نوشتار، ابتدا صابئین در قرآن و تفاسیر مختلف بررسی می شوند. سپس به صورت مختصر به واژه شناسی کلمه «صابئین» پرداخته می شود. در ادامه، دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت در این زمینه مطرح می گردد. بعد از آن، تاریخ و عقاید مندائیها و حرّانیان تحلیل و در نهایت رابطه مندائیان با مانویت و نقش حرّانیها در نهضت ترجمه بیان می گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 24 تا 50

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معرفی خرمدینیه یا خرمیه

نویسنده:

محمد جواد شمس

نوع منبع :

مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: واحد علوم و تحقیات دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ادیان ایران باستان (ادیان آریایی) , خرمدینان , دین مزدک

کلیدواژه‌های فرعی :

قیامت , تجسیم , اتحاد , بابکیه(غلات شیعه) , حلول , مجوس , مازیاریه , محمریه , اباحه , همدان , ری , موبد , زنجان , دوران ساسانی , تناسخ , آموزه‌های زردشتی (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , ثنویت (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , عباسیان , وجه تسمیه خرمدینان , تیسفون , اخلاق خرمدینان ,

شاپا (issn):

2008-0476

چکیده :

خرمدینیه را یکی از بزرگترین جنبش های مذهبی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان در سده های دوم و سوم هجری قمری دانسته اند، که نسبت به سایر فرقه های ایرانی این دوره از اهمیت بیشتری برخوردار است و منابع و مآخذی نسبتا قابل توجه نیز درباره آنان در دست است. با این همه، هنوز نادانسته های زیادی از آنان داریم؛ به ویژه آنکه بیشتر منابع با خشم، کینه و عداوت از آنان سخن گفته اند. مشکل اساسی و مهمی نیز که در این تحقیق با آن روبرو هستیم، خلط میان این فرقه و سایر فرقه های آن دوره است. اما به احتمال بسیار خرمدینیه همان مزدکیه دوره ساسانی یا بسیار متاثر از آن است که پس از گذشت بیش از دو قرن دوباره آشکارا به اظهار عقیده و حضور سیاسی و اجتماعی خود پرداختند. آرا و اندیشه های مزدک به یکباره محو نشد، بلکه توسط زن او و نیز برخی از پیروانش که از آن قتل عام جان سالم به در برده بودند، به طور مخفیانه نشر و توسعه یافت. خرمدینان به دو بن یا دو اصل، و نیز حلول و تناسخ معتقد بودند، و ظاهرا اباحه گری و اشتراک اموال و زنان نیز میان آنان رواج داشت. به گفته برخی، به علت عدم وجود یک معبد واحد و نیز نداشتن یک رهبری و ریاست دینی مشخص، و همچنین به سبب پراکندگی در ولایات و سرزمین های مختلف ایران و ارتباط نداشتن با یکدیگر، به چندین دسته و گروه تقسیم شدند و هر دسته نام خاصی به خود گرفت و در نتیجه برخی از تعالیم و اعتقاداتشان نیز متفاوت شد. از همین رو در منابع دوره اسلامی میان آنان بسیار خلط شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 55 تا 80

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مزدکیه: یگانه پرستی یا دوگانه گرایی

نویسنده:

محمد جواد شمس

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ثنویت , یگانه پرستی , مزدکیه , دین مزدکی (ادیان آریایی ایران باستان) , دین مزدک

کلیدواژه‌های فرعی :

جهان بینی زرتشت , عالم صغیر , عالم کبیر , مدبر خیر , تاریخ ایران , اسم اعظم الهی , دین مانوی , ملل و نحل , آیین مانوی , حکومت ساسانیان , صابئین , آموزه‌های زردشتی (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , ادیان ایران باستان (ادیان آریایی) , مَزدَیَسنا (مزداپرستی) , تاریخ ایران پیش از اسلام , دو اصل قدیم , امپراطوری روم , دریست دینان , اصل نور , اصل ظلمت , اعتقاد به دو بن , گمیزشن , سه اصل در دین مزدک , سه رکن در دین مزدک , فرجام شناسی مزدکیان , قوای عالم اعلی , ذات اعلی , عالم وسط , پادشاه عالم اعلی ,

شاپا (issn):

2008-0476

چکیده :

مزدک در دوره قباد ظهور کرد، و در همین دوره به تبلیغ آیین خود پرداخت. قباد به دلیل مصالحی نخست به آیین او گروید، اما پس از آنکه خلع شد و دوباره به حکومت رسید، توجه چندانی به این آیین نکرد و ظاهرا به دستور او در سال 529 یا 528 میلادی خسرو انوشیروان بسیاری از مزدکیان را به قتل رساند. پس از مزدک، پیروان وی که با عنوان مزدکیه شهرت یافتند، به اعتقادات و تعالیم او پای بند ماندند و تا سال ها پنهانی به نشر آموزه های وی پرداختند. تعالیم مزدک به دلیل مشابهت با برخی آموزه های مانوی و زرتشتی و حتی زروانی همواره در متون موجود به یکی از این سه کیش نسبت یافته است. آیین مزدک از یک سو مانند کیش مانی آیینی ثنوی بود که به وجود دو اصل قدیم که ازلا با هم مختلف و مستقل از یکدیگرند اعتقاد داشت؛ و از سوی دیگر در این آیین از معبود و خدای متعال، با نام مدبر خیر سخن به میان می آمد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 33 تا 52

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4

تعداد رکورد ها : 37

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.