مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫در دوره معاصر به زبان فارسى هفده ترجمه كامل، نُه ترجمه ناقص، بيست و سه تفسير ناقص، سه ترجمه و تفسير كامل، چهار ترجمه، و ترجمه و تفسير ناقص قرآن نگارش يافته و پنچ ترجمه در حال نگارش است. در اين تحقيق آيات و ترجمه هاى ياد شده فيش بردارى شد. بخشى از قرآن براى يافتن اشتباهات، غفلت ها و سهوالقلمهاى مترجمان مشخص شد و در همه موارد ترجمه هاى سوره حمد و بقره كه نزديك به سه جزء قرآن است بررسى شد؛ اما در مرحله تدوين، نگارنده با حجم زياد آن مواجه شد لذا تفاسير كه خارج از موضوع پايان نامه بود تنها معرفى گرديد. در مورد هفده ترجمه كامل قرآن به معرفى و بررسى خصوصيات و ويژگيها و نقد غفلتها و سهوالقلمهاى آنها پرداخته شد.'

‫اتحاد، انسجام، همگرايي و وحدت امت اسلامي، از آموزه‌هاي قرآن کريم و سنت نبوي صلي الله عليه و آله و سلم و يکي از مهم‌ترين مسائل امروز جهان اسلام است و اختلاف و تفرقه امت اسلامي، در تقابل با اين امر مهم است. اين پژوهش در چهار بخش در پي بررسي اختلاف در قرآن، انواع اختلاف، عوامل آن و راهکارهاي برون‌رفت از آن است. پس از کليات، اختلاف در ميان مردم، در مجموع در چهار مورد خلاصه شده است که عبارتاند از: اختلاف ذاتي و طبيعي، اختلاف عرضي، اختلاف فکري، و اختلاف عملي و رفتاري. اختلاف ذاتي و طبيعي مذموم نيست؛ مگر در مواردي که اين اختلاف، آميخته با هواي نفس و بر خلاف هدايت عقل باشد؛ اما اختلاف عرضي که اکتسابي است و گاهي ناشي از علم و جهل است، مذموم است. در بحث از عوامل اختلاف در ميان مردم، علت برخي از اين اختلافات، خواست خداوند بوده و بيشتر آنها، به خواست انسان است. اختلافاتي که علت آن خواست بشر است، يا فکري است و يا عملي. از نظر قرآن، عوامل اختلافاتي که به انسان باز مي‌گردد، عبارتاند از: پيروي از هواي نفس، جهالت و ناداني، علم بدون تفکر و خردورزي، سنت‌گرايي و تقليد از گذشتگان و نياکان، گروهگرايي و شخصيت پرستي، نداشتن يا پيروي نکردن از الگو و اسوه کامل، گمراهي به وسيله شيطان از طريق ايجاد وسوسه و شک در کتاب الهي با تکذيب آن، تحريف کتاب آسماني، انکار حق و... . راهکارهاي برون‌رفت از اين اختلافات، نخست راهکارهاي شناختي و معرفتي است که عبارتاند از: شناخت عوامل منفي و سلبي، مانند جهالت و نفس پرستي و دنياپرستي؛ و شناخت عوامل مثبت، مانند علم و معرفت و تفکر عميق. در مرحله بعد، راهکارهاي عملي و التزامي مطرح است. در اين مرحله نيز، هم در حوزه منکرات و هم در حوزه معروف‌ها، بايد التزام عملي داشت. در بحث اختلاف انسان در دين، انواع اختلاف در دين، در شش مورد بيان‌شده که عوامل آن، جهالت و ناداني نسبت به خدا و رسول، فقدان تفکر در امور اعتقادي و ديني، و کفر و عدم ايمان است. راه‌هاي برون‌رفت از اختلاف در دين، به دو نوع راهکارهاي شناختي و معرفتي، و راهکارهاي عملي و التزامي تقسيم شده است. شناخت عوامل منفي و سلبي و شناخت عوامل مثبت و راهگشا، دو راهکار شناختي و معرفتي است، و التزام عملي در حوزه منکرها و معروف‌ها دو راهکار عملي و التزامي است.

‫چکيده : در اين نوشتار به بيان آثار مهّم سياسي، اقتصادي، سياسي، اعتقادي، اخلاقي، جسمي و نفساني برخي عبادات همچون: نماز، روزه، خُمس، زکات و نقش آن ها در جامعه اسلامي پرداخته شده است. نگارنده به همين منظور کوشيده تا موضوع را در شش فصل تبيين ساخته و به مخاطَب انتقال دهد. او در فصل اوّل مباحثي مقّدماتي در زمينه مفهوم لغوي و اصطلاحي و نيز قرآني و فقهي عبادت، معناي جامعه، قوم، ملّت، قبيله، امّت، قريه، شهر و همچنين معناي عرفي عبادت را ارائه کرده و سپس در فصل دوم مراتب و اقسام آن را بيان مي دارد. وي عبادت را به اعتبار نوع معبود به عبادت خدا و شيطان و به اعتبار نوع آن به عبادات واجب، مستحب، بدني و عبادات ها و واجبات مالي تقسيم کرده است. در فصل سوم وي با اشاره به آثار اخلاقي و اعتقادي عبادت و نقش عبادات مهّمي همچون: روزه، نماز، امر به معروف و نهي از منکَر، زکات، خُمس، جهاد و حج را در کسب تهذيب نَفس و تقويت اعتقادات افراد وارسيده است. نگارنده در فصل چهارم به آثار سياسي عبادت توجّه کرده و ضمن بررسي ظرفيّت سياسي يک امّت به ويژه امت اسلامي، تأثيرهاي سياسي عباداتي مانند نماز، امربه معروف و نهي از منکَر، حج، خُمس و زکات را در ايجاد ظرفيّت هاي سياسي، کسب وحدت اسلامي، حفظ نظام اسلامي و انسجام مسلمانان تجزيه و تحليل کرده است. در فصل پنجم وي به تبيين آثار اقتصادي عبادات مذبور به ويژه خُمس و زکات در ايجاد تأمين اجتماعي گسترده و رفاه خانواده براي قشرهاي آسيب پذيراشاره کرده و تأثير آن ها براي تحصيل مصلحت امّت اسلامي و آثار عبادات ديگر را براي بسط برکات الهي و افزونيِ نعمت‌هاي خداوند در جامعه اسلامي بررسي مي کند. او در فصل ششم و پاياني آثار جسمي و نفساني عباداتي همچون: روزه و نماز را تبيين کرده و تأثير عبادات اخير را در سلامت جسم و آرامش روحي، با توجّه به آيات و روايات و اطّلاعات علمي و جديد امروزي ذکر کرده است. وي همچنين مي کوشد تا مفهوم عبادت را تعميم داده، هر عملي را که منجر به کسب منفعت براي جامعه اسلامي و با هدف تقويت آن باشد، عبادت دانسته و تقسيم‌بندي او از عبادات بر حسب نوع آن ها نيز به همين منظور صورت پذيرفته است.