مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين تحقيق، علاوه بر بررسي بايسته‌هاي روابط زن و شوهر از ديدگاه آموزه‌هاي قرآن کريم و سنت معصومين(؛ اهم مسايل کليدي که زن و شوهر بايد پس از ازدواج آن‌ها را رعايت کنند و براساس آن ها نيازهاي عاطفي، مادي و جنسي يکديگر را پاسخ دهند؛ تبيين شده است. کليّت پنج فصل اين تحقيق عبارتند از: بررسي اهميت ازدواج و راه‌کارهاي تحکيم روابط بين زن و شوهر و عوامل تضعيف اين روابط. در فصل اول، پس از طرح؛ کليات تحقيق؛ به اهميت ازدواج، فضيلت ازدواج، فلسفه ازدواج، اهميت انتخاب همسر و ويژگي‌هاي يک شوهر مطلوب اشاره شده است. تبيين و ترسيم صفات يک زن شايسته مانند پرهيزکاري، پاکدامني، خوش‌خلقي، زيبايي، اصالت خانوادگي، مهريه کم و باکره بودن از ديگر مطالب اولين فصل است. در فصل هاي دوم و سوم مباحثي مانند سن مناسب براي ازدواج، ساير شرايط ترجيحي ازدواج و انتخاب همسر، عوامل تحکيم روابط زن و شوهر، مانند محبت زن و شوهر نسبت به يکديگر مطرح شده اند. بررسي عوامل محبت‌آفرين بين زن و شوهر، انتخاب روش بهتر براي گفت وگوي زن و شوهر و اهميت رعايت حجاب زن و غيرت مرد از جمله مباحث اين دو فصول مي باشد. فصل چهارم به عناوين ذيل پرداخته است: حقوق و وظائف متقابل زن و شوهر نسبت به يکديگر، مانند اداره منزل از سوي زن، سرپرستي خانواده و تأمين معيشت از سوي مرد و شوهر، وظايف زن در محيط خانه و وظايف مرد در بيرون از خانه، روابط زناشويي زن و مرد و بايسته‌هاي آن، اسرار موفقيت زن در محيط خانواده و داشتن رابطه اي صميمي و نزديک با يکديگر، برطرف کردن نيازهاي زن و شوهر ازسوي يکديگر، به ويژه نيازهاي عاطفي و جنسي و توجه کردن به مسايل اقتصادي خانواده و تأمين معيشت و... . فصل پنجم، ابتدا به آسيب شناسي روابط زن و شوهر پرداخته و در ادامه به عواملي اشاره کرده است که باعث ايجاد تنش بين زن و مرد و ايجاد زمينه‌هاي بروز مشکلات بين روابط زوجين مي‌شود، مانند مسايل اقتصادي، عاطفي، جنسي، تعدّد زوجات، ضعف مديريت، دخالت غير منطقي بستگان، ازدواج موقت و مواردي از اين دست.

‫در این نوشتار سعی شده مبانی و روش تفسیری، تفسیر نهج البیان عن کشف معانی القرآن اثر مرحوم محمدبن حسن شیبانی، از علمای قرن پنجم هجری مورد تحقیق قرار گیرد. هدف از این پژوهش شناخت مولفه ها یی است که ماهیت و جهت گیری هر تفسیری از جمله نهج البیان از پذیرش یا عدم پذیرش آنها از جانب مولف به شدت تأثیر می پذیرد، بنابراین پیدا کردن درک صحیحی از مبانی مورد نظر شیبانی در تفسیر کتاب خدا و روشی که ایشان در این روند پی می گیرد از اهداف اصلی این پژوهشند. چنانکه از عنوان این پایان نامه مشخص است، نوشتار حاضر در صدد تعیین مبانی تفسیری شیبانی در تفسیر نهج البیان و یافتن شیوه تفسیری وی است. بنابراین دامنه تحقیق حاضر، مباحثی چون اصول و قواعد و منابع تفسیری نهج البیان را در بر نخواهد گرفت. در این پایان نامه بجز کتب مناهج تفسیری از تفاسیر متقدم و متاخرین شیعه و سنی و کتب علوم قرآنی مرتبط و برخی از کتب لغت و پاره ای از آثار متکلمین، هنچنین از کتب شرح حال و ترجم و طبقات المفسرین سود برده شده است. در فصل اول این پژوهش به عنوان مقدمه تعاریف کلیات تحقیق آورده شده و به اختصار در مورد آن توضیحاتی داده شده است. فصل دوم شامل زندگی نامه محمدبن حسن شیبانی و معرف اجمالی تفسر نهج البیان است. در این فصل به مباحثی جون آثار دیگر شیبانی، عصر تألیف نهج البیان، انگیزه تألیف تفسیر، نسخه های خطی و چاپی نهج البیان و ... در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است. بسیاری از پرسش ها ی این فصل که راجع به حیات شیبانی و چگونگی شکل گیری تفسیر نهج البیان است به علت گمنام بودن وی، به پاسخ مانده است. در اهمیت و جایگاه این تفسیر در تفاسیر شیعه می توان به استفاده سید هاشم بحرانی در البرهان از نهج البیان اشاره کرد؛ همچنین برخی دیگر از تفاسیر معاصر به واسطه البرهان مطالبی از این تفسیر نقل کرده اند. در فصل سوم به بررسی مبانی شیبانی در تفسیر آیات قرآن پرداخته شده است. در مبانی تفسیر از اصول بنیادینی سخن گفته می شود که هر نوع موضع گیری در خصوص آنها، موجودیت تفسیر یا قواعد روش تفسر را تحت تأثیر قرار میدهد. در این فصل در این خصوص به مباحثی چون تحریف ناپذیری قرآن و محکم و متشابه پرداخته شده است. شیبانی اگر چه قائل به عدم تحریف قرآن است اما ذیل برخی آیات روایاتی ذکر می کند مبنی بر حذف برخی کلمات از قرآن . البته چنانکه خواهیم گفت نقل یک روایت دلیلی بر التزام و اعتقاد به مفاد آن نیست. در بحث محکم و متشابه به بررسی این مفاهیم از دیدگاه نهج البیان در مسائل مربوط به این مبنا پرداخته شده است. در فصل چهارم شیوه مفسر در تفسیر آیات مورد بررسی قرار گرفته است. روش تفسیری امری است فراگیر که مفسر آنرا در همه آیات قرآن به کار می برد و اختلاف در آن باعث اختلاف در کل تفسیر می شود. این فصل ذیل بحث روش تفسیری شیبانی در نهج البیان به روش تفسیری قرآن به قرآن و تفسیر قرآن به روایت که مورد اهتمام مؤلف بوده پرداخته شده است. فصل پنجم آخرین فصل این نوشتار است که در آن به دیدگاههای علوم قرآنی و کلامی نهج البیان می پردازد. در مبحث دیدگاههای علوم قرآنی مباحثی چون حروف مقطعه، ناسخ و منسوخ و اعجاز قرآن مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاههای مرحوم شیبانی و دیگر صاحب نظران را در این موارد بیان شده است. مبحث دیدگاههای کلامی نهج البیان به مباحثی چون رؤیت خداوند، آیات متشابه اعتقادی، عصمت و امامت و جهت گیری شیبانی در ین موارد می پردازد.

‫در اين پاياننامه بخش امر به معروف و نهى از منكر كتاب فقه القرآن به فارسى ترجمه و با استفاده از تفاسير و روايات معصومين (ع) بررسى شده است. مباحث اين بخش عبارتند از: تعريف امر به معروف و نهى از منكر، امر به معرف و نهى از منكر از ديدگاه قرآن، اهميت امر به معروف و نهى از منكر در اسلام، شرايط وجوب امر به معروف و نهى از منكر، مراتب امر به معروف و نهى از منكر، وظايف آمرين به معروف و ناهين از منكر.

‫در اين پاياننامه پس از طرح مباحثى مقدماتى چون ويژگيهاى صبر، انواع صبر، زبان قرآن و پيشوايان دين، مباحث پژوهش طى فصولى چند آمدهاست. نخست آيات مربوط به صبر بر اساس ساخت كلمه تقسيم شده و ترجمه آنها به فارسى آمدهاست، سپس به بيان اعراب كلمات و نكات مهم صرفى و بلاغى آيات پرداخته شدهاست.

‫اين پايان نامه حاوى مقدمه اى در تعريف تشبيه و دو فصل با مباحث ذيل است: تشبيهات غيرتمثيلى اعم از تشبيه محسوس به محسوس، معقول به محسوس و محسوس به معقول. تشبيهات تمثيلى شامل تشبيهاتى كه ادات آنها كاف است و تشبيهاتى كه ادات آنها كأن است. در خصوص هر يك از انواع تشبيهات مذكور شواهدى از آيات قرآن آورده شده است.