جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این تحقیق به مسئله رابطه علم و عصمت نگاهی هرچند اجمالی شده است. در باب رابطه عصمت و علم سوّال اصلی این است که کیفیت رابطه این دو (علم و عصمت) چگونه است؟ در میان متکلمان پیش از محقق طوسی دیدگاه غالب این است که عصمت نوعی لطف از جانب خداوند متعال است و یا اینکه انبیاء و اولیاء دارای روحی به نام «روح‌القدس» هستند که آنان ر از معاصی و اشتباه حفظ می‌کند. بعد از دوران محقق طوسی عصمت به یک ملکه علمی راسخ در نفس نبی مطرح شد. تا مدت زیادی این دیدگاه موردتوجه اکثر علمای شیعه بود. علامه طباطبایی + در باره رابطه علم و عصمت دیدگاه دقیق‌تری را مطرح کرد که رابطه آن دو (علم و عصمت) به صورت عینیت است. این دیدگاه سبب شد دیدگاه‌های بعدی معطوف به این دیدگاه شود؛ زیرا که علم معصومین با علم غیر معصومین تفاوت دارد و اگر هم تفاوت ماهوی نداشته باشدء حداقل این مقدار سطلم است که بالاتوین حرتیه از علوم حضوری وا هارند, بر همین آماس تفصیل‌های بعدی در این مسئله تفسیرهای دیدگاه دقیق ایشان است.

یکی از مباحث مهم در حوزه دین‌شناسی رابطه عقل و دین است. مسئله اصلی در این باره این است که چه نسبتی بین عقل و دین وجود دارد؟ آیا این دو موّید و مکمل یکدیگرند یا منافی و معارض با یکدیگر؟ و در صورت تعارض» کدام‌یک مقدم است؟ در این نوشتار این مسئله از دو بعد بررسی شده است: یکی رابطه عقل و ادراکات واقعی آن با حقیقت و واقعیت دین و دیگری رابطه ادراکات معمولی عقل با فهم انسان‌های عادی از کتاب و سنت. در بعد اول این مطلب به دست آمده است که هم از منظر عقل و هم از منظر دین» بین عقل و دین نه‌تنها تنافی وجود ندارد؛ بلکه رابطه دوجانبه برقرار بوده و هر کدام مکمل یکدیگرند. در بعد دوم این نتیجه حاصل شده که در بسیاری از موارده هر یک از ادراکات عقلی و فهم کتاب و سنت مژید یکدیگرند و در برخی موارد معارض یکدیگر. در تعارض آنها صورت‌های مختلفی قابل تصویر است. در برخی موارد عقل مقدم است و در برخی موارد نقل.

سنت‌گرایی به عنوان جریانی معاصر که در مقابل مدرنیسم قرار می‌گیرد. به وجود یک سنت زنده، پویا و ازلی معتقد است که هرگز از بین نمی‌رود و در قالب‌های گوناگونی متحلی می‌گردد که این معنای از سنت با سنت به معنای متعارف یعنی آداب و رسوم گذشته فرق بسیار دارد. آنچه ما در این نوشتار در پی آنیم، معانی، گستره، ویژگی و چیستی ماهیت سنت در ابعاد فکری سنت‌گرایان است. سنت‌گرایان به چهار معنای مهم و متفاوت برای سنت قائل‌اند که به تعبیر نصر این چهار معنا قابل فروکش به دو معنا می‌باشد؛ یعنی استمرار و مبدا الهی داشتن می‌باشد و سنت به این معنا از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار می‌باشد که به اعتقاد سنت‌گرایان دفاع و احیای این معنای از سنت در دنیای مدرن ضرورت دارد.

این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین کارکرد دین در مورد تاثیر عبادت در سعادت دنیوی از دیدگاه ابن‌سینا و علامه طباطبایی رحمه الله می‌پردازد. بعد از تعریف عبادت. سعادت و دنیاء آثار عبادت بر انسان را مورد بررسی قرار داده و در انتها نظریه ابن‌سینا و علامه طباطبایی رحمه الله در مسئله تاثیر عبادت بر سعادت دنیوی تبیین شده است. علامه طباطبایی رحمه الله تاثیر عبادت را در خوشبختی دنیایی و دستیابی به حاجت‌های دنیوی, ایجاد بداء تبدیل نقمت‌های دنیایی به نعمت‌ها و ایجاد احساس رضایتمندی می‌داندء ولی ابن‌سینا تاثیر سعادت را منحصر در آخرت می‌بیند.

ریچارد رورتی؛ فیلسوف معاصر آمریکایی, محور فلسفه خود را چالش و ستیز با سنت فلسفی غرب که به زعم او فلسفه‌ای معرفت‌شناسی محور است. قرار داده است. به باور او نظریه بازنمایی» محور چنین فلسفه‌ای است و رورتی با یک رویکرد پراگماتیسمی به رد و طعن این تئوری می‌پردازد. به زعم وی، دکارت اولین کسی بود که در دوران مدرن با مطرح کردن مسئله ذهن /عین، یک فلسفه معرفت‌شناسی محور را بنیان نهاد. فیلسوفان پس از او عمدتا تحت تاثیر ویء مسئله ذهن/ عین و متعاقبا تئوری بازنمایی را اساس فلسفه خود قرار داده‌اند. رورتی با تاثیرپذیری از فیلسوفانی چون ویتگنشتاین» هایدگر و دیویی بر آن است که مسئله ذهن را به کلی باید از فلسفه کنار گذاشت. رورتی در تقابل با سنت فلسفی غرب که بر پایه معرفت‌شناسی بنیان نهاده شده است. از نوع دیگری از فلسفه تحت نام فلسفه پرورش‌گر سخن می‌گوید. فلسفه‌ای که به زعم وی اسیر و دربند تئوری بازنمایی نیست.

مرتبه علوم نسبت به همدیگر تشکیکی و طولی است. بدین معنا که برخی از علوم به جهت موضوع و روش و ضرورت و غایت بر برخی دیگر رجحان دارند. نسبت فلسفه با سایر علوم نسبت اصل با فرع و مقوم با متقوم است. نسبت علوم با انسان نیز متفاوت است. برخی از علوم سبب استکمال نفس می‌شود و برخی نیز مربوط به شئون مادی انسان است. در حکمت متعالیه گوهر نفس به نور علم سعه وجودی پیدا می‌کند. بدین ترتیب علوم نیز بر کمال انسان تاثیرگذار است. فلسفه به جهت جایگاهی که در بین علوم دارد علم برین و مادر علوم نامیده شده است؛ زیرا مبادی تصوری و تصدیقی سایر علوم را تامین می‌کند. با این حال غالبا تصویر درستی از آن وجود ندارد و همواره توسط مخالفین موردحمله قرار می‌گیرد. این مقاله پاسخی است به اینکه چرا فلسفه می‌خوانیم و ارزش و ضرورت فلسفه و کار کرد آن چیست.

مرتبه علوم نسبت به همدیگر تشکیکی و طولی است. بدین معنا که برخی از علوم به جهت موضوع و روش و ضرورت و غایت بر برخی دیگر رجحان دارند. نسبت فلسفه با سایر علوم نسبت اصل با فرع و مقوم با متقوم است. نسبت علوم با انسان نیز متفاوت است. برخی از علوم سبب استکمال نفس می‌شود و برخی نیز مربوط به شئون مادی انسان است. در حکمت متعالیه گوهر نفس به نور علم سعه وجودی پیدا می‌کند. بدین ترتیب علوم نیز بر کمال انسان تاثیرگذار است. فلسفه به جهت جایگاهی که در بین علوم دارد علم برین و مادر علوم نامیده شده است؛ زیرا مبادی تصوری و تصدیقی سایر علوم را تامین می‌کند. با این حال غالبا تصویر درستی از آن وجود ندارد و همواره توسط مخالفین موردحمله قرار می‌گیرد. این مقاله پاسخی است به اینکه چرا فلسفه می‌خوانیم و ارزش و ضرورت فلسفه و کار کرد آن چیست.