جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی تطبیقی اشعار حکمی متنبی و صائب تبریزی

نویسنده:

فاطمه شرهان‌زاده ملاکه

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ادبیات تطبیقی , متنبی , حکمت , اصطلاحنامه عرفان , ادبیات , هنر و علوم انسانی , صائب، محمدعلی , صایب تیریزی , متنبی، احمدبن حسین

چکیده :

اهمیت حکمت این است که نفس آدمی را بسوی کمال، مکارم اخلاق و ارزش‏های انسانی هدایت می‏کند. از نقطه نظر فلسفی حکمت یعنی دریافت حقیقت؛ از آن جهت به دریافت حقیقت، حکمت گویند چون استحکام دارد، و پشتوانه اش واقعیت است، برخلاف دریافت‏های غیرمنطبق که استحکام ندارد.هدف از حکمت در شعرنصیحت و پندواندرز می باشدکه حاصل تجربه شخصی و تفکر طولانی در امور زندگی می باشدهر دو شاعر در سرودناشعار حکمی موفق بودهو با توجه به زندگی نامه هر دو شاعر و بیان دیدگاه‏های آن دو، درمی یابیم که ا شعارحکمی متنبّی ریشه در قرآن و حدیث داشته، همچنین ماخذ حکمت متنبّی سفرها تجارب فردی مطالعه در احوال و سرنوشت مردم می‌باشد و صائب نیزبه دلیل آشنایی او با قرآن وحدیث به حکمت واشعار حکمی روی آورد.

مشخصات اثر

عنوان :

نگارگری اندیشه‌ورزانه‌ی انسان در اندیشه ی «متنبی»

نویسنده:

خالید محمدزاده ارشد

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , شعر عربی , متنبی , مرگ و زندگی , انسان خوب , انسان بد

چکیده :

چکیدهانسان موجودی ناشناخته است که جز خدای خالق او به طور کامل کسی از راز و رمزهای وجودش آگاهی ندارد. بلکه روان پر پیچ و خم او هزار دانا را به خویش مشغول داشته و در شناخت آن هنوز در پیچ خم یک کوچه‌اند. وَ یَسألُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِن أمرِ رَبِّی: از تو (ای محمّد!) در باره‌ی روح می‌پرسند (که چیست). بگو: روح امری است که تنها پروردگارم از آن آگاه است. (اسراء: 85) و می‌فرماید: وَ لَقَد خَلَقنَا الإِنسَانَ وَ نَعلَمُ مَا تُوَسوِسُ بِهِ نَفسُهُ: ما انسان را آفریده‌ایم و می‌دانیم که به خاطرش چه می‌گذرد و چه اندیشه‌ای در سر دارد. (ق: 16) از این رو ما معتقدیم که کسی جز خداوند نمی‌تواند انسان را تعریف کند. و بهترین کتابی که انسان در مورد شناخت خود می‌تواند به آن دست یابد، قرآن کریم کلام خدا است و کلام کسانی که بر گرفته و مقتبس از آن می‌باشد. حکیمان و فرهیختگان بشر نیز با تکیه بر آموزه‌های الهی و تجربیّات شخصی توانسته‌اند زوایایی از شخصیّت انسان را درک کرده و در آثار خویش آنها را به ثبت برسانند. در ادبیّات عربی نیز بزرگ مردانی در کلام خود نکات پر ظرافتی در معرفت انسان داشته و نیک و بد او را از منظر خود به تصویر کشیده و نگاره‌گری کرده‌اند.هم چنین محیط زندگی او را واکاوی کرده و بیان بی‌ثباتی دنیا، ناپایداری مواهب، احاطه و غلبه‌ی مرگ بر سرنوشت آدمی، دعوت به غنیمت شمردن فرصت‌ها، حرمت علم و دانش و افتخار به شرافت و کرامت انسانی از جمله مضامینی هستند که در اشعار این شاعران خودنمایی می‌کنند. وجود اشعار حِکَمی در میان شعر شاعران عربی همه گواه آن است که این شاعران علاوه بر احساس زیبایی‌های زندگی و لذّت بردن از آنها در زندگی روزمرّه‌اشان با سایر مردم، دغدغه‌ها و مسائل بزرگی بر روح و روانشان سیطره داشته است که در اشعار گردآوری شده‌ی آنان نشانه‌های تفکّر، ژرف‌نگری و ژرف-اندیشی را می‌توان سراغ گرفت.ابوطیب احمد بن حسین ملقب به متنبّی شاعر پر آوازه ادب عرب در قرن چهارم نیز از این دست شاعران حکمت سرا است که توجه هر صاحب ذوقی را به خود جلب می کند، و در زمینه نگارگری انسان به هنرنمایی پرداخته‌اند، در اشعارش اطّلاعات ارزشمندی در مورد انسان وجود دارد و به خوبی چون یک شاعر فرهیخته انسانهای نیک و بد را از زوایای مختلف به تصویر کشیده است. و ما در این تحقیق می‌خواهیم به گوشه‌هایی از این تصاویر و نگاره‌گریهای او اشاراتی داشته باشیم. امید که در راه تعالی انسان و انسانیّت مفید افتد و گامی به سوی بهداشت روانی جامعه باشد.*********************

مشخصات اثر

عنوان :

تجلی مضامین کلام امام علی (ع) در شعر متنبی

نویسنده:

یدالله رفیعی، رمضان رضایی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام امام علی (ع) , امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) , متنبی , شعر متنبی

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , حکمت , احتضار , رهبری , جور , صبر , بخشش , فساد , الدنیا , بردباری , حسادت , غم , گناه , آینده نگری , تناص , اثم , غم , فخر , حکومت امام علی (ع) , بطلان , مرگ (فقه) , دوراندیشی , بلند همتی , حکمت , سخاوت , صبر , تفاخر , حسد , ظلم , همت , عالَم دنیا(مقابل عالم آخرت) , گذر عمر , شاعر حکیم , خوشنامی , بدنامی , کیفر گناه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری , ناصر مکارم شیرازی

چکیده :

بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متن‌ها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه می‌شده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان امام علی‌ (ع)، نمایشی زیبا و دل‌انگیز از رابطه انسان با خداوند است و از جمله مباحث آن، الهیات، سلوک، عبادت، دعا، مناجات، نفی دنیاپرستی، حماسه، شجاعت، اخلاق، تهذیب نفس، و اصول و موازین اجتماعی است. ازاین‌رو هرکس به اندازه توانش می‌تواند از آن بهره گیرد؛ کسانی که توان علمی، استعداد و هوش بیشتری دارند، بیشتر از دیگران می‌توانند در آثار خود از کلام امام استفاده کنند. در این میان، شاعران و نویسندگان در ادبیات عربی و فارسی، بیشتر از همه از کلام امیرالمؤمنین (ع) متأثر شده‌اند. ازجمله‌ شاعران عرب، متنبی است که سحر کلام وی همیشه توجه ادب‌پژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از امتیازات شعر وی، وجود مضامین حکمی است؛ تا جایی که لقب «شاعر حکیم» به وی داده شده است. بدون شک، متنبی از کلام علی (ع)، چه در مضامین حکمی و چه در سایر مضامین، بهره‌های فراوان برده است. در مقاله حاضر برآنیم تا با ذکر نمونه‌هایی، چگونگی تجلی مضامین کلام امام (ع) را در شعر متنبی، تبیین و اطلاعات به‌دست‌آمده را تجزیه‌ و تحلیل کنیم.

صفحات :

از صفحه 47 تا 65

مشخصات اثر