جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مؤلّف کتاب «فیلسوف نماها» آیت الله ناصر مکارم شیرازی است. این کتاب در واقع به نقد و بررسی نظریه فلسفی کمونیست ها پرداخته است. کتاب حاضر در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول به نقد مذهب از نظر کمونیست ها و نقد ماتریالیسم تاریخی پرداخته است. بخش دوم؛ به قانون علیت، نظم، تصادف و عالم حیوانات و شگفتی های آن پرداخته است. بخش سوم؛ در این بخش به فرق بین ماتریالیسم دیالکتیک, پاسخ مکتب های مهم فلسفی, تعریف متافیزیک، مکتب اکنوستیسیم و نظریات سوفسطائی ها, اصول ماتریالیسم دیالکتیک و انواع حرکت از نظر فلسفه و فرق اساسی بین دیالکتیک و متافیزیک پرداخته و آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده است. در مقدمه کتاب توجه علماء به این کتاب ذکر شده است. کتاب حاضر در نوع خود کم نظیر و با سبکی روان و قلمی شیوا نگارش و در اوج تبلیغ کمونیسم در ایران به رشته تحریر در آمده است. این کتاب برای دست یابی به اصول کمونیسم و شناخت ماتریالیسم، داروین، متافیزیک و مسائل مربوط به آنها، کتاب خوب و جامعی می باشد. کتاب فیلسوف نماها در سال ۱۳۳۳ ش برنده عالی ترین جایزه کتاب و به عنوان تنها کتاب درجه یک در بین سه درجه شناخته شده و ترجمه عربی آن نیز عرضه شده است.

پس از جنگ جهانی اول، نسل نویسندگانی که دوره جنگ را تجربه و سپری کرده بودند، اصول اجتماعی- فرهنگی و ایدئولوژیکی را که هویت غرب بر آن اساس استوار شده بود، انکار می کند. این نویسندگان ارزش های فراموش شده جامعه غرب را در سرزمین های دوردست جستجو می کنند، که از آن جمله، آسیا جایگاه متفاوت و ویژه ای را به خود اختصاص می دهد.آندره مالرو، نویسنده ای که به واسطه شور و هیجان در ارزش نهادن به این فضای عرفانی و حتی افسانه ای مشهور می باشد، نیز از شمار نسل نویسندگان بین دو جنگ می باشد. وی جریان داستان ارزشمندترین رمان آسیایی خود را با عنوان سرنوشت بشر در کشور چین قرار می دهد که در اوایل قرن بیستم، فضای مغشوش، مبهم و حادثه خیزی دارد.در آغاز قرن بیستم، اروپائیان در چین موج می زنند. حضور ملیت های متعدد در بطن این فضای چند نژادی نشانگر فضای مطلوب جهت استعمار غرب است. در سرنوشت بشر، شخصیت های اروپایی و شرقی بخشی از «فضای بینافرهنگی» و «جغرافیای فرهنگی» را تشکیل می دهند. چگونه حضور شخصیت های چند نژادی، که همگی کم و بیش درگیر بحران هویت اند، در رمان قابل توجیه است؟ به چه علت اندیشه اروپایی، به خصوص کمونیسم، بر فضای شرقی رمان غالب است؟ چگونه مفاهیم «هویت» و «غیریت» غربی در این فضای چند نژادی به کار گرفته شده است؟

هدف اصلی این مطالعه بررسی نابرابری اجتماعی از دیدگاه امام و دکتر شریعتی است . در این مطالعه با استفاده از دیدگاههای کارکردی و تضاد و نیز دیدگاه اسلام در باره نابرابری به تبیین نابرابری از دیدگاه این دو شخصیت پرداخته‌ایم. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی است نتایج از تحقیق که مبتنی بر روش تحلیل متن است بشرح زیر است : امام خمینی براساس تعریفی که از طبقه ارائه می‌دهد سه طبقه بالا، پائین و متوسط را در جامعه تشخیص می‌دهد، همچنین امام بر اساس وجود عامل استعمار معتقد به دو طبقه ظالم و مظلوم در جوامع می‌باشد. امام عوامل موجد نابرابری در جوامع را از رویکردهای سیاسی، مذهبی و انسان‌شناختی - روانشناختی درنظر می‌گیرد که عبارتند از استعمار، سرمایه‌داری، عدم رعایت احکام دین در پرداخت مالیاتهای اسلامی، حرص و آز انسان نسبت به قدرت و ثروت . امام در دیدگاه خود معتقد به وجود طبقات در جامعه است و سطحی از نابرابری که مبتنی بر کار و تلاش افرادی که دارای استعداد و توانایی متفاوت‌اند و در صورتی که درآمدهای ناشی از کار آنها در چارچوب قانون شرع قرار داشته باشد، را قبول دارند. امام مکانیزمهای مواجهه با نابرابری را در روی آوردن به اسلام صدر اسلام، آگاهی دادن به افراد جامعه، مبارزه و دادن مالیاتهای اسلامی و توزیع مجدد ثروت توسط این مالیاتها می‌داند. دکتر شریعتی در تعریفی که از طبقه ارائه می‌دهد ویژگیهایی را برای آن قائل است . دکتر برای جوامع براساس دو نوع برش طولی و عرضی، قائل به طبقات خاص است . در برش طولی دکتر معتقد به دو طبقه حاکم و محکوم است که این تقسیم‌بندی مبتنی بر مالکیت بر منابع تولید و ابزار تولیدی است و بر این اساس به نظر دکتر دو طبقه (حاکم و محکوم) در طول تاریخ در نظامهای طبقاتی وجود داشته. در نظر دکتر مالکیت عنصر تاریخی و جامعه‌شناختی است که عامل تعیین‌کنندهء نابرابری در جوامع است . از نظر دکتر نابرابری اجتماعی اجتناب‌پذیر است و براین اساس دکتر معتقد به جامعهء بی طبقه است . برابری در نظر دکتر معادل قسط است و قسط عبارت از سهم واقعی هرکس از تولیدات اجتماعی جامعه است . دکتر مکانیزمهای مواجهه با نابرابری را بازگشت به توحید، توحیدی که پیامبر آن با دو عامل عدل یعنی برابری طبقاتی و امامت اسلامی مردم ظلم زده و استثمار شده را به سوی اسلام کشانده، و نیز اجتهاد و انقلاب می‌داند. ایدئولوژی موردنظر امام و دکتر بترتیب اسلام ناب محمدی و تشیع علوی است که در مقابل ایدئولوژی مخاصم یعنی اسلام آمریکائی و تشیع صفوی قرار دارد. مخاطبین این دو ایدئولوژی (اسلام ناب محمدی و تشیع علوی) محرومین و مستضعفین هستند.

ضرورت بحث از تئوری‌های انقلاب، از آن جهت، رخ می‌نماید که در چند دهه اخیر، تحولاتی در سطح جهان، خصوصا در کشورهای جهان سوم، به وقوع پیوسته است؛ نظیر وضعیتی که در دو دهه 50 و 60 میلادی، در اروپا به وجود آمد و زمینه‌ای مناسب، برای طرح مباحث مربوط به انقلاب و ارزیابی محدد تئوری‌های انقلاب را فراهم آورد. ظهور انقلاب اسلامی، در ایران و فروپاشی امپراتوری عظیم کمونیسم، دو واقعه مهم قرن حاضر، تئوری‌های موجود، درباره انقلاب را در هاله‌ای از ابهام فرو برد. از سویی، پیش‌گویی مارکس و تئوری وی، نه تنها محقق نشد، بلکه عملا، خلاف آن نیز، به اثبات رسید و از سوی دیگر، انقلابی در ایران به منصه ظهور رسید که معیارها و تئوری‌های ارائه شده در زمینه انقلاب را زیر سؤال برد؛ چرا که متغیرهایی در این انقلاب، کارگر افتاد و عواملی در پیروزی آن دخالت داشت که از نظر اغلب تئوریسین‌ها مغفول مانده بود و بالاخره، این وقایع، به مثابه برگ بازنده‌ای برای لیبرالیسم و محافظه‌کاران محسوب می‌شود که مخالف هر نوع انقلاب و تغییراتی در سطح جامعه‌اند؛ زیرا اینان، همیشه حافظ وضع موجودند. مقاله حاضر با بحث پیرامون مارکسیسم و مبانی آن، سعی در تبیین انقلاب های حاضر دارد.

با فروپاشى اتحاد جماهير شوروى و پايان جنگ سرد، ايالات متحده كه در پى رهبرى جهان بود، فرصت را مغتنم شمرد و در پى حمله عراق به كويت، سياست جديدى را ارائه داد كه بر اساس آن، جامعه بين المللى تحت يك نظم و نظام نوينى قرار مى گرفتند كه با نظم و نظام پيشين كاملا متفاوت بود. از همان زمان «نظريه نظم نوين جهانى» مطرح گرديد و مورد استقبال برخى از رهبران كشورها، خصوصا كشورهاى غربى، قرار گرفت. البته ايالات متحده، از مدت ها پيش از بحران خليج فارس و پايان جنگ سرد در صدد بود تا رهبرى خود را بر جهان تحميل نمايد. با پايان جنگ جهانى دوم، از حاكميت دولت ها كاسته شد و سازمان هاى منطقه اى و بين المللى در روابط بين الملل حاكميت فزون ترى كسب نمودند. اين روند در ابتدا منجر به بحث «جهانى شدن» در عرصه اقتصاد گرديد و سپس به حوزه هاى ديگر تعميم داده شد. با وقوع حادثه يازده سپتامبر، ترديدهايى در زمينه تحقق نظم نوين جهانى پديد آمد و وجود چنين نظمى را در پرده ابهام قرار داد. در اين نوشتار، به نظريه مذكور پرداخته خواهد شد و ماهيت نظم نوين جهانى و ويژگى هاى آن، نقش بازيگران اصلى جهانى در اين نظم نوين، چالش هاى فراروى اين نظم، ديدگاه هاى موجود در اين زمينه و ارتباط جنگ خليج فارس و پيدايش نظريه نظم نوين روشن خواهد شد.