جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«کَشْفُ الاِرْتیاب فی أَتْباعِ مُحمّد بْن عَبْدالْوَهّاب» کتابی در نقد و رد عقاید وهابیت نوشته عالم دینی شیعه سید محسن امین عاملی است. وی در این کتاب به تاریخ و چگونگی شکل‌ گیری فرقه وهابیت پرداخته و به تفصیل، ادله معتقدات آنان در موضوعاتی مانند: توسل، نذر کردن برای غیر خدا، شفاعت و زیارت قبور ائمه را نقد و رد کرده است. این کتاب، شامل سه مقدمه، سه باب و یک خاتمه است. مقدمه اول: تاریخ وهابیت که در چهار فصل بررسی شده است. (مؤسس وهابیت، جنگ‌ های امیر مکه با وهابیون، جنگ والی مصر با وهابیون، اعمال و رفتار وهابیون در حجاز، عراق و شام) مقدمه دوم: امور مهمی که در رد شبهات وهابی هاست. (۱۹ مورد) مقدمه سوم: تشبیه وهابیون به خوارج (۱۹ شباهت) باب اول: بیان اعتقادات وهابیون و انتساب فقهی آن‌ ها به مذهب احمد بن حنبل. باب دوم: بیان اعتقادات وهابیت در انتساب دیگر مسلمانان به کفر و شرک و ادله آن ها و رد بر آن‌ ها به طور عموم. باب سوم: ادله تفصیلی اعتقادات وهابی‌ ها و پاسخ تفصیلی به آ‌ن‌ ها که در ۱۷ فصل ارائه می‌ شود. خاتمه: خاتمه کتاب در بعضی فتاوی و معتقدات دیگر وهابیون که در متن کتاب ذکر نشده است.

سپاه صحابه و لشکر جهنگوی از گروه‌های تکفیری پاکستان هستند که رویکرد خصمانه‌ای به مخالفان خود دارند و در دو سه دهه فعالیت آنان، شاهد جرم و جنایت زیادی از آنان در پاکستان هستیم. این گروه‌ها با حمایت مالی برخی از دول خلیج فارس، همچون عربستان و امارات متحده عربی، با راه انداختن جنگ‌های نیابتی، تلاش در پیشبرد اهداف شوم غرب در منطقه می‌کنند. همواره گزارش‌های متعددی از فعالیت‌های افراطی تکفیری آنان، متن رسانه‌های خبری می‌گردد. این نوشتار در آغاز به بررسی تاریخ پیدایش، افکار و عقاید، جنایات، حامیان مالی و سیاسی گروه، و در نهایت به بررسی اجمالی از گروه منشعب شده از آن، به نام «لشگر جهنگوی» پرداخته می‌شود.

کتاب " نافذة علی أهم الفرق و المذاهب الإسلامية" کتابیست جهت آشنایی با مهمترین فرقه‌ها و مذاهب اسلامی و ریشه‌یابی تاریخی پیدایش این فرقه‌ها است. محور اصلی بحث در این کتاب نقد جریان سقیفه بنی‌ساعده و منحرف کردن مسئله خلافت و در نتیجه پیدایش فرقه‌های گوناگون فقهی و کلامی در اسلام است. نویسنده نخست به اثبات خلافت امام علی (علیه السلام) و اصالت دیدگاه مبتنی بر امامت و ولایت آن امام پرداخته و پس از آن تجزیه شدن جهان اسلام و ظهور امویان پس از پایان خلافت خلفا و پیدایش گروه‌های مختلف مسلمان را به نقد گذاشته است. وی در ادامه به ظهور فرقه‌هایی فقهی و اعتقادی از شیعه و اهل‌سنت مانند خوارج، اشاعره، مرجئه، امامیه، اسماعیلیه، زیدیه، حنفیه، حنبلیه، شافعیه، صوفیه و مالکیه اشاره نموده و مهمترین دیدگاه‌های فقهی و کلامی آنها را معرفی کرده است. وی همچنین تحلیلی از پیدایش فرقه‌ها و گروه‌های اسلامی و آثار و پیامدهای منفی این مسئله ارایه نموده و پیدایش گروه‌های تکفیری و وهابی در عصر کنونی را نتیجه جریاناتی مانند سقیفه و روی کار آمدن امویان و عباسیان عنوان نموده است.

سلفی گری، جریان نوظهور اصلاح طلبی است، برخاسته از دل اصحاب حدیث که در سراسر جهان در حال رشد و نمو است. آنان با استناد به حدیث «لایصلح آخرهذه الامه الا بما صلح اوّلها»، بر این باورند که در طول قرون، پیام اصیل و کامل الهی، خلوص خود را از دست داده و بدعت ها فزونی گرفته، از این رو باید به راه و روش گذشتگان پاک کردار بازگشت. علاوه بر آن، فهم متون دینی هم باید به همان روشی - نقلی - برگردد که در سلف (قرون ثلاثه) مرسوم بود.رجوع به سلف، کفایت نقل و ظاهرگرایی و انکار تأویل، بر نگرش و اصول فکری جریان سلفی گری حاکم است. عقل، تنها شاهد است و هیچ سلطه و اختیاری ندارد.این تحقیق، ضمن اشاره به مفهوم شناسی سلفی گری، مبانی فکری و روش برخورد سلفی ها با مسائل دینی، تبیین،و به علتِ آگاهی با میزان اثر پذیری سلفیان معاصر از متقدمین، اختصاراً به تبیین افکار ابن حنبل و ابن تیمیه... پرداخته شد. ابن حنبل (164-241)، آخرین فرد از نسل سلف، که سلفی ها به او تأسی می جویند. تقدم متن وحیانی برعقل و مخالفت با هر گونه تأویل، مهمترین محورهای اندیشه ای او بود. عقیده او به شکل افراطی توسط ابن تیمیه (728ق) بنیانگذار نهضت سلفیه، احیاء شد. ظاهرگرایی و سلف گرایی از مهم ترین مبانی فکری او بود و با عقیده به تشبیه و تجسیم و حرمت دانستن توسل، شدّ رحال برای زیارت، عقاید همه مسلمانان را به چالش کشید. در قرن دوازدهم «جنبش وهابیه» به رهبری عبدالوهاب ظهور کرد. اندیشه های او برگرفته از ابن تیمیه و آثار او حول دو محور توحید و شرک و کفر بود. او انحراف مشرکین و مسلمانان غیر وهابی را، تنها در توحید عبادی می دانست. رساله مدعی است سلفیان قدیم و معاصر در بسیاری از مواضع نظری مشترکند و وجه تمایز آنان؛ روش مبارزه، جزمیت و اعتقاد راسخ به اندیشه تکفیری است و در اشاعه تفکرات خود قائل به تحمیل و جنگ افروزی است.نتایج زیان بار نقل گرایی منطوق محور از سوی سلفیان؛ تصویر نادرستی از توحید وشرک به ویژه در صفات خبری، ایمان و کفر، بدعت، تکفیر، حیات برزخی، توسل و زیارت است. آنان با تغییر وتصرف درمفهوم توحید بسیاری از آموزه ها را نادرست می شمارند و با حمل صفات خبری بر معنای ظاهری، گرفتار تشبیه و تجسیم شدند و با توحید عبادی نیز همه مسلمانان غیر از خود را مشرک قلمداد می کنند. توحید عبادی نقش برجسته ای در اندیشه سلفیان دارد. تلقی سلفیان از عبادت به معنی خضوع و تذلل، موجب شده تا تعظیم پیامبران و اولیای الهی، توسل، زیارت...را عبادت خلق بی انگارند. با استناد به آیات و روایات دایره کفررا به قدری توسعه دادند که بسیاری از مسلمانان را در خود جای می دهد و هر دیدگاهی که با عقاید آن‏ها نسازد محکوم به کفر و ارتداد است. رساله می کوشد علاوه بر بررسی تأثیر نقل گرایی بر سلفی گری معاصر، به اختصار نقد آن را نیز، در دستور کار خود دارد.

افراد و گروه های مختلفی در جریان واقعه عاشورا نقش آفرینی کرده و هریک به نوبه خود سهمی در این جنایت بزرگ داشتند. از مهم ترین گروه هایی که در حوادث عاشورا نقش مهمی ایفا کرد، جریان تکفیری صدر اسلام یعنی فرقه خوارج بود. این فرقه منحرف در روزگار امام حسین علیه السلامو واقعه عاشورا به انحاء گوناگون به فعالیت پرداختند، از نامه نگاری و دعوت ایشان گرفته تا صف آرایی مقابل سپاه حق در روز عاشورا. از علل دشمنی آنها با مکتب تشیع می توان به جهل فکری و برداشت نادرست و سطحی از دین اشاره کرد. باور تکفیری در روزگار معاصر نیز ادامه دارد. تکفیر و برخورد خشن با مخالفان، سطحی نگری و قشری بودن، جمود فکری، ترور و قتل، دشمنی با اهل بیت و شیعیان از جمله شباهت های رفتاری و گفتاری تکفیری های امروزی با خوارج است. با توجه به مشکلات کنونی جهان اسلام که بیشتر آنها زاییده کارشکنی دشمنان قسم خورده این دین مبین است، عمل به آموزه های راستین دین اسلام یعنی پیروی از مذهب اهل بیت علیه السلامو الگو قراردادن رفتار و منش آن بزرگواران یگانه راه برون رفت از این مشکلات است.