جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مسائلی که در‌ آیه مباهله موجب ارائه دیدگاه‌های متفاوتی شده است، تعیین مصداق «انفسنا» در‌ این ‌آیه است؛ یعنی مراد و مقصود از «انفسنا» چه فرد یا افرادی است. مصداق‌یابی «انفسنا» در ‌این ‌آیه دارای اهمیت زیادی است؛ زیرا آن فردی که خداوند متعال او را نفس رسول خدا (ص) دانسته است، باید دارای فضایل و کمالاتی همسنگ رسول خدا (ص) باشد. پس بر افضلیت و امامت آن فرد بعد از رسول خدا (ص) دلالت می‌کند. از آنجایی که در‌ این باره چهار دیدگاه مهم مطرح است که شامل 1- رسول خدا (ص)، 2- اقوام و عشیره، 3- رسول خدا و امیرمؤمنان، 4- فقط امیرمؤمنان می‌باشد، هدف این مقاله آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، مصداق این آیه را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. پرسش اساسی این است که مصداق واقعی واژۀ «انفسنا» بر اساس آیه قرآن چه کسی است؟ با بررسی ‌این دیدگاه‌ها به ‌این نتیجه می‌رسیم که امیرمؤمنان (ع) مصداق «انفسنا» در ‌این آیه است.

در جهان امروز، مانند زمان نبی اکرم ص، بعضی از مستشرقان، مغرضانه یا به‌خاطر ناآگاهی برای ضربه‌زدن به اسلام و ایجاد اسلام‌هراسی، پیامبر را به خشونت و زور در تبلیغ دین، متهم کرده‌اند. بررسی این اتهامات و پاسخ بدانها برای نشان‌دادن چهره واقعی اسلام و گسترش آن امری ضروری است. این اتهامات، در سه محور خلاصه می‌شود: تأسیس و تبلیغ اسلام بر اساس زور، جنگ و جهاد، احکام سخت اجرایی. مقاله حاضر با توجه به رویکرد درون‌دینی مستشرقان، بی‌اساسی محور اول (اتهام زور و خشونت در گسترش اسلام) را تبیین وتحلیل کرده است، به‌گونه‌ای که با روش استنطاقی و به نطق آوردن قرآن در مورد این اتهام و ردّ آن، دلایل‌قرآنی را برگرفته از تفاسیر، تحلیل کرده است؛ یافته‌ها و ادله قرآنی به‌دست‌آمده درباره ردّ شبهه خشونت پیامبر اکرم برای تبلیغ اسلام، عبارت است از: 1. شخصیت‌رحمانی پیامبر با نمودهایی مانند نرم‌خویی، گذشت وحسن معاشرت حتی با غیرمسلمانان، مهمترین عامل برای تبلیغ اسلام بوده است؛2. دعوت پیامبرa بر بصیرت و تفکرافزایی، حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن استوار بوده و محتوای آن نیز علاوه بر انذار، بشارت‌آفرین وحاوی پیام آزادی بوده است. رسول رحمت این محتوا و روش دعوت را بر اساس مخاطب و زمان و...گام به‌گام اجرامی‌کرد؛ در ابتدا رحمت و بنا به ضرورت و پس از اتمام حجت، آخرین حربه، خشونت و جنگ با معاندان، را در پیش‌می‌گرفت تا در مقابل توطئه‌های دشمنان معاند، دفاعی برای حفظ اسلام و مسلمانان باشد. بنابراین آخرین حربه هم، در نظام کلی عالم، رحمتی است برای همگان زیرا نظمی را در جامعه حاکم می‌کند؛ از همین‌رو هیچ‌کدام از محورهای اتهام خشونت به پیامبر از مصادیق خشونت نیست و برخلاف نظر مستشرقان، گسترش اسلام به برندگی شمشیر و زور و اجبار نیازی نداشته و ندارد.

یکی از مهم ترین مباحث قرآنی آیات متشابه است، منظور از آیه متشابه، آیه ای است که معانی مختلفی را دربردارد و مقصود از آن برای خواننده و مخاطب روشن نیست، مگر باتحقیق و دقت نظر و ارجاع به محکمات. درباره رفتار پیامبر اکرم(ص) در قرآن کریم دونوع آیات متشابه وجود دارد، فردی و اجتماعی. برخی از مفسران بدون توجه به متشابه بودن این نوع آیات برداشت نا درست کرده و در نتیجه شخصیت و عصمت آن حضرت، زیر سؤال رفته است. با توجه به شبهه و زیر سؤال قرار گرفتن عصمت آن حضرت، بررسی و تحقیق این آیات متشابه بسیار مهم و ضروری به نظر می‌رسد. تحقیق حاضر در این راستا انجام گرفته با استفاده از روش تطبیقی آیات متشابه مربوط به رفتار فردی و اجتماعی پیامر اکرم(ص) از دو تفسیر گرانسنگ المیزان و تفسیر التحریر انتخاب شد و این نتیجه به دست آمد که، درباره آیات متشابه مربوط به رفتار فردی و اجتماعی پیامبر اکرم(ص)، نظر علامه طباطبائی و ابن عاشور در بعضی موارد متفق و یکسان است و در بعضی موارد دیگر، مختلف و متفاوت می‌باشد. مواردی که آن دو مفسر اتفاق نظر دارند، آیاتی هستند که مشتمل بر این مباحث است: پیروی از اهل کتاب، عدم علم به غیب، گمراهی، عفو و بخشش، برداشتن بارسنگین، استغفار رسول، نهی از حمایت خائنان. اما مواردی که آن دو مفسر، اختلاف نظر دارند، عبارتند از: گناه گذشته و آینده پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم، پیروی از دین، اتباع از همسران، نسیان، عبوس شدن، دور کردن افراد با ایمان از خود. دامنه این تحقیق از کتب تفسیری، علوم قرآنی، تاریخی، لغوی، و حدیثی می باشد. هدف از این پژوهش بیان نکات مشترک و ابراز وحدت و تقریب مذاهب در مباحث قرآنی بوده است.

ترجمه ماشینی: تمثیل اسلامی محصول یک سنت ادبی منسجم است که تعداد کمی به اندازه ابن سینا (ابعلی سینا)، فیلسوف مسلمان قرن یازدهم، در آن مشارکت داشته اند. پیتر هیث در اینجا بررسی مفصلی از سهم ابن سینا ارائه می‌کند و توجه ویژه‌ای به روان‌شناسی و شاعرانگی ابن سینا و روش‌هایی دارد که آنها بر رشته‌هایی از تفکر کلامی، عرفانی و ادبی در تاریخ فکری و دینی بعدی اسلامی - و غربی - تأثیر گذاشتند. هیث با نشان دادن چگونگی تناسب نوشته‌های ابن سینا در زمینه و تاریخ کلی تمثیل اسلامی آغاز می‌کند و تعامل میان تمثیل، تمثیل و فلسفه در اندیشه ابن سینا را بررسی می‌کند. او سپس به معرفی مختصری از ابن سینا به عنوان یک شخصیت تاریخی می پردازد. او از آنجا به بررسی روش هایی می پردازد که نظریات کیهان شناختی، روان شناختی و معرفتی ابن سینا در قالب های متفاوت روایت فلسفی و تمثیلی بیانی موازی، هر چند متنوع، پیدا می کنند. در این کتاب تصویری از عمل تمثیلی ابن سینا گنجانده شده است. این به صورت ترجمه ای از معراج نما (کتاب عروج پیامبر اسلام به آسمان)، رساله ای کوتاه به زبان فارسی است که عموماً به ابن سینا نسبت داده می شود. متن با بررسی بُعد ادبی نظریه و عمل تمثیلی ابن سینا با بررسی استفاده او از استعاره توصیف به پایان می رسد. تمثیل و فلسفه در ابن سینا اثر بدیع و مهمی است که با به کارگیری فنون نقد ادبی مدرن در مطالعه فلسفه اسلامی قرون وسطی، زمینه جدیدی را گشوده است. این کتاب مورد توجه محققان و دانشجویان ادبیات و فلسفه قرون وسطی اسلامی و غربی خواهد بود.