جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیروان طریقت نعمت‌اللهیه تمام اقطابشان را شیعه می‌دانند. یافعی (متوفای 768 ه.ق.) یکی از این اقطاب و استاد سید نعمت‌الله ولی است. از تفاوت‌های برجسته شیعیان و اهل ‌سنت، نگاه متفاوتشان به جانشینی پیامبر (ص) است. یافعی در کتبش، به‌ویژه مرآة ‌الجنان، دیدگاهش را درباره این دو موضوع آورده است. این پژوهش در پی آن است تا با بررسی دیدگاه‌های او درباره جانشینی پیامبر (ص) و سه جانشین نخست ایشان، به مذهب وی پی ببرد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که یافعی یازده حدیث در فضائل خلیفه اول، شانزده حدیث در فضائل خلیفه دوم و دوازده حدیث در فضائل خلیفه سوم نقل کرده و درباره جانشینی رسول ‌خدا (ص) و حوادث مربوط به آن شبیه علمای اهل ‌سنت سکوت کرده، و فقط وقایعی را نقل کرده است که جانشینی خلیفه اول را اثبات می‌کند. بنابراین، با توجه به شواهد و قرائن، برخلاف ادعای نعمت‌اللهیه، وی مذهب اهل سنت دارد.

بررسی زندگی پیامبر(ص) و خاندان وی از بخش‌های محوری مطالعات اسلامی در غرب است که در ادبیات غرب به مطالعات «سیره» شهرت دارد. هنری لامنس یکی از پژوهشگران مطرح در این زمینه به شمار می‌رود که آثار مهمی را در این عرصه ارائه نمود و بر مستشرقان پس از خود تأثیری بی‌چون‌وچرا داشت. او در ضمن آثارش به بررسی تاریخ و سیره پیامبر اسلام، با روشی تاریخی-تحلیلی و نقادانه پرداخته است. مقاله حاضر به اثر مهم او در باب سیره‌‌شناسی؛ یعنی فاطمه و دختران محمد(ص)، نظر کرده و به نقد روشی آرای او در این کتاب بر اساس چهار نوع روش نقد؛ یعنی نقد محاکاتی، نقد بیانگرانه، نقد کاربردی و نقد عینی پرداخته است. هرچند لامنس در بخش‌های اندکی از این کتاب و کتاب‌های دیگرش، جانبداری‌هایی از اهل‌بیت و تمایزات و خصائص آنان دارد؛ اما در کتاب موردنقد، پیش‌زمینه مخالفت با اسلام در اندیشه لامنس، گاه او را از طریق عدالت و بی‌طرفی خارج کرده است. او نقدهایی به چندهمسری پیامبر، شیوه زندگی ایشان و رفتارهای ایشان در زندگی شخصی ارائه کرده است. تکیه بر استنادات ضعیف و شاذ و تتبع نه‌چندان قوی او خصوصاً در میان منابع روایی شیعه، از نقص‌های جدی مطالعات لامنس است.

ظهور دین اسلام به عنوان ناسخ ادیان و شرایع پیشین، واکنش دیگر ادیان، به‌ویژه مسیحیت را که دین رقیبی می‌دانستند، برانگیخت. این واکنش‌ها و مواجهات به‌خصوص با ورود به عرصه استعمار فزونی یافت و در قالب گفت‌وگوها، مباحثه‌ها و نوشتن رساله‌ها در رد همدیگر خود را نشان داد. رد پادُری، نوشته حسین‌علی‌شاه اصفهانی، یکی از ردیه‌های مهم در پاسخ به مدعای غربیان است. این ردیه، جوابیه‌ای در رد سخنان هِنری مارتین، مشهور به پادُری است که به عنوان مأمور انجمن مبلغان مسیحیت، سفری به ایران داشت. در این کتاب، به مسائل مهمی همچون نفی اعجاز نبوی، اختلاف مسیحیت و اسلام و افترائاتی که به شخصیت پیامبر اسلام وارد شده، پاسخ داده شده است. در مقاله حاضر، پس از بررسی کوتاه زندگی سیاسی و تبلیغی هِنری مارتین، روش کلامی اصفهانی بررسی شده است. همچنین، در تکمیل سخنان اصفهانی، یافته‌های دیگر اندیشمندان حوزه کلام و تاریخ ذکر شده است. نتایج نشان داد که اصفهانی، بر معتقدات طرف مقابل تأکید خاصی داشت و با تکیه بر براهین عقلی، استفاده از استدلال تمثیلی و قواعد کلامی، ایرادهای پادری را پاسخ ‌گفته است، اما گاه تمامی جوانب را در نظر نگرفته، و استدلال‌های جدلی نیز در اثرش دیده می‌شود.

ترجمه ماشینی: این یک واقعیت ثابت است که مسیحیان و یهودیان هرگز در برابر فرصتی برای مخالفت با اسلام، پیروان آن، رسالت و منابع انسانی آن مقاومت نکرده اند. از بدو پیدایش اسلام، کافران; به ویژه غرب با خنجرهای خود به پیشرفت اسلام کشیده شده است. یک هزاره شاهد آن بوده است که اسلام و غرب را متخاصم می پنداشتند. از این رو، نیروهای ضد اسلام به ویژه غرب برای جلوگیری از گسترش اسلام سنگ تمام گذاشته و برای رسیدن به هدف خود فرصتی برای آزار اسلام و مهمتر از همه بدنام کردن شخصیت مقدس ابدی نگذاشتند. حضرت محمد ص. یکی از دلایلی که حضرت محمد صلی الله علیه و آله در کانون توطئه های مسیحیان و یهودیان باقی ماند، این بود که او از نسل بنی اسماعیل بود، در حالی که مسیحیان و یهودیان هر دو متقاعد شده بودند که حضرت هود از بنی اسرائیل است. بنابراین تعصب نژادی نقش خود را در پشت صحنه ایفا کرد. به همین دلیل است که یهودیان و سایر مستشرقان همواره سعی داشته اند تا نکاتی را در شخصیت کامل حضرت محمد (ص) به دست آورند. به همین منظور مطالعه معارف اسلامی و سیره حضرت محمد (ص) را بسیار دقیق آغاز می کنند. آنها به عمد چنین نهادهایی را تأسیس کردند که برای تقویت شرق شناسی دیکته شده بود. هدف اصلی از آزار شخصیت کامل حضرت محمد صلی الله علیه و آله این بود که اگر اساس اسلام یعنی شخصیت حضرت محمد صلی الله علیه و آله بحث برانگیز شد، خود به خود تمام دین در برابر توطئه های آنان آسیب پذیر شود. با این حال، تلاش آنها همیشه به دود ختم شده است. این مقاله به یادآوری برخی از ایرادات مشهور مشرقیان بر شخصیت حضرت محمد (ص) است که در پرتو قرآن به آنها پرداخته شده است. حدیث علاوه بر عقل.

ترجمه ماشینی: مظاهر قدرت سیره به بررسی اعمال عادلانه قدرت نرم و سخت توسط حضرت محمد (ص) در قالب نامه ها، معاهدات، تدوین کنوانسیون های اجتماعی جدید و جنگ به منظور تحکیم اولین دولت اسلامی در مدینه می پردازد.

ترجمه ماشینی : در گفتمان سلفی/پوریتان معاصر، رسم سنتی مسلمانان در جشن میلاد پیامبر (مولد) به طور پیوسته به عنوان «بدعه»، یعنی یک بدعت نامیده می‌شود. در گفتمان پیوریتن، تمام «نوآوری» مذموم شمرده می شود. در نیمه اول این پژوهش، تلاش می‌کنم تا خطا و تناقض ذاتی را در رویکرد پیوریتن به موضوع نوآوری در اسلام اثبات کنم. من استدلال می‌کنم که درک پیوریتی از آنچه که بعید و شرایط پذیرش و رد آن را تشکیل می‌دهد، هم از منظر متنی و هم از نظر منطقی ناقص است و در واقع برخلاف سیره خود پیامبر و یارانش است. (سلف)؛ بنابراین ادعاهای خود را مبنی بر «پیوریتانیسم» و «سلفی گری» تکذیب می کنند. پیوریتن ها بر اساس احادیثی از جمله «هر قید ضلالت است» و «کسی که در این امر ما چیزی را که از آن نیست بدعت دهد، رد می شود» و نیز برخی از اقوال صحابه استناد می کنند. و آثار شاطبی. من در این اثر، این احادیث و گفته‌ها را از منظری تازه تحلیل انتقادی می‌کنم و با انبوهی از شواهد کتاب مقدس و داده‌های تاریخی، که پیوریتن‌ها مدت‌ها از آن چشم‌پوشی می‌کردند یا از آن طفره می‌رفتند، نکات خود را اثبات می‌کنم. من همچنین درباره موضوعات مرتبط دیگر مانند مفاهیم تارک و «بدعت حسنه» با جزئیات قابل توجهی بحث می کنم. به طور سنتی، فقهای اسلام، اعمال سودمندی را که بعد از عصر پیامبر اکرم (ص) ظهور کرده است، «بدعت حسنه» یا «سنت حسنه» (سنت حسنه) نامیده‌اند. دانشمندانی که پیوریتن ها ادعا می کنند از آنها الهام گرفته اند. نظر من این است که تفاوت فقط معنایی است و واقعاً مفهومی نیست، زیرا هر دو مکتب بر پذیرش مقدار معینی از ابداعات "خوب" در اسلام اتفاق نظر دارند، البته با اصطلاحات متفاوت. در نیمه دوم مقاله، من از موضوع بحث برانگیز مولود به عنوان مطالعه موردی خود در مورد اجرای عملی رویکردهای متضاد نسبت به بدعت استفاده می کنم. پس از مطالعه منشأ و پیدایش سرپوش مو و نیز نگاهی به برخی از بحث ها و ادله اولیه پیرامون آن، به این نتیجه می رسم که اگر مولود بر اساس اصول و شواهد متقن اسلامی ثابت شود، نمی توان آن را مذموم دانست. بدعت، به عنوان پیوریتن ها، بر اساس منطقی مشکوک، آن را چنین می دانند. در گفتمان سلفی/پوریتان معاصر، رسم سنتی مسلمانان در جشن میلاد پیامبر (مولد) پیوسته به عنوان «بدعه»، یعنی یک بدعت نامیده می‌شود. در گفتمان پیوریتن، تمام «نوآوری» مذموم شمرده می شود. در نیمه اول این پژوهش، تلاش می‌کنم تا خطا و تناقض ذاتی را در رویکرد پیوریتن به موضوع نوآوری در اسلام اثبات کنم. من استدلال می‌کنم که درک پیوریتان از اینکه چه چیزی بعید و شرایط پذیرش و رد آن را تشکیل می‌دهد، هم از نظر متنی و هم از نظر منطقی ناقص است و در واقع مخالف است.

یکى از مباحث مهمی کلامی، اجتهاد پیامبر اکرم` است. که ثمراتی کلامی فروان دارد یکی از ثمرات شاخص آن حوزه نصب امام توسط پیامبر اکرم است. آیا حضرت از پیش خود بدون وحی اظهار نظر می‌کردند؟ دیدگاه های مختلفی از سوی متکلمان ارائه شده است. این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی تطبیقی موضع سه اندیشمند شاخص از سه مکتب شیعی، اشعری و معتزلی می‌پردازد. علامه حلی از متکلمان شیعه و فخر رازی از متکلمان اشعری وقوع اجتهاد از سوى پیامبراکرم` را در فرض فقدان وحی نفى کرده‏اند. در مقابل، قاضی عبدالجبار معتزلی، به اجتهاد پیامبر در موارد فقدان وحی معتقد شده است. به نظر نویسنده، روشن نبودن مراد از اجتهاد و حوزه آن، و عدم توجه به مرزدانش و علم پیامبر` با اجتهاد مصطلح، باعث شده است که در این زمینه دیدگاه‏های متفاوتی از طرف اعلام ثلاثه ارائه شود. از این رو، نویسنده در این نوشتار تلاش کرده است تا با توضیح مراد اجتهاد و تعیین دانش و منبع دانش پیامبر` که سبب اختلاف در اجتهاد آن حضرت گردیده است را مشخص کند.

ترجمه ماشینی : چکیده اعتقاد به پیامبرانی که پیام های خداوند متعال را به مردم می رسانند از اصول اعتقادی دین مبین اسلام است. خداوند متعال همه موجودات را می آفریند و نیازهای آنها را برآورده می کند و آنها را به عنوان پروردگار هدایت می کند. نبوت نیز مظهر صفت پروردگار متعال است. پیامبران به مردم کمک می کنند تا زندگی را معنا کنند. آنها بندگی را می آموزند و به روح انسان آرامش می بخشند. جامعه عادلانه ای ایجاد می کنند. قرآن به دور از اغراق و کم‌گویی، ارزشی را برای پیامبران قائل است که شایسته آنهاست. در حالی که مکاتب اسلامی در مورد وجوب و امکان نبوت بحث می کنند، قرآن نبوت را یک واقعیت می داند. اکثر مکاتب اسلامی معجزه را به عنوان دلیل بر نبوت می پذیرند. قرآن نبوت را با مفاهیم «رسول» و «نبی» بیان می کند. شرط ضروری نبوت; وحی پیامبران دو بعد اساسی این ابلاغیه «اخطار» و «اعلام» است. همه پیامبران دارای ویژگی های صداقت، وثاقت، عاقل و دانا بودن، دوری از خطا و گناه و ابلاغ رسالت خداوند متعال آنچنان که هست هستند. هرتز محمد (ص) آخرین پیامبری است که خداوند متعال برای همه بشریت فرستاده است. قرآن، خ. می گوید محمد (ص) الگوی کامل مردم است و می خواهد مردم از او پیروی کنند. قرآن، خ. هنگام خطاب به محمد(ص) او را به نام خطاب نکرد. او همیشه از آدرس هایی استفاده می کرد که بر شخصیت پیامبری او تأکید می کرد. از نظر قرآن انسان بودن پیامبران واجب است و چنین بوده است. چکیده اعتقاد به پیامبرانی که پیام خداوند متعال را به مردم می‌رسانند، از اصول اعتقادی اساسی ادیان اسلام است. خداوند متعال همه موجودات را در ذات پروردگار خود می آفریند و نیازهای آنها را برآورده می کند و هدایت می کند. همچنین نبوت ظهور شخصیت پروردگار متعال است. پیامبران به مردم کمک می کنند تا به زندگی خود معنا ببخشند. آنها بندگی را فقط به خداوند متعال می آموزند و روح مردم را آرام می کنند. آنها یک جامعه عادلانه را تشکیل می دهند. قرآن بدون اغراق و افراط و تفریط به پیامبرانی می دهد که شایسته آنهاست. با وجود اینکه مکاتب اسلامی در مورد ضرورت و امکان نبوت بحث می کنند، قرآن نبوت را یک واقعیت می داند. بسیاری از مکاتب اسلامی معجزه را به عنوان دلیلی بر نبوت می پذیرند. قرآن نبوت را با مفاهیم «رسول» و «نبی» بیان می کند. لازمه نبوت الهام گرفتن از پیامبران است. دو بعد اساسی تبلیغات دینی «انذار» و «انجیل» است. همه انبیا دارای خصوصیاتی چون حق شناسی، امانتداری، زیرک و باهوش بودن، دوری از باطل و منکر، ابلاغ دقیق پیام های خداوند متعال هستند. حضرت محمد صلی الله علیه و آله آخرین پیامبر از سوی خداوند متعال برای همه بشریت است. قرآن بیان می کند که حضرت محمد (ص) نمونه ای عالی برای همه مردم است و قرآن از همه مردم می خواهد که مطیع او باشند. هنگامی که حضرت محمد صلی الله علیه و آله را خطاب می کند، قرآن او را به نام او خطاب نمی کند. قرآن همیشه خطاب را برای او به کار می برد تا نبوتش را بیاورد…

چکیده: یکی از سنت‌های تغییر ناپذیر الهی، سنت استخلاف است که به حاکمیت اولیای الهی بر زمین اشاره دارد. بر پایه این سنت دیرینه که بر اساس آیات قرآن در ملت‌های مختلف جریان داشته، رسول خدا (ص) نیز امام علی (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد. نوشتار حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که بر چه اساسی می‌توان جریان سنت استخلاف را در جانشینی علی (ع) از رسول خدا (ص) اثبات کرد؟ به منظور پاسخگویی به این پرسش، داده‌های تفسیری، تاریخی و روایی به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری و به روش توصیفی-تحلیلی تبیین گردید. تبیین داده‌های گردآوری شده نشان داد که: اشاره و تصریح به جانشینی حضرت علی (ع) از سوی رسول خدا (ص) یک رویه در سیره ایشان بوده و آن حضرت با تکیه بر سنت الهی استخلاف در راستای جانشین برگزینی برای انبیای الهی، در مواقع گوناگون به جانشینی حضرت علی (ع) تصریح کرده است.