جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

افعال الهی عبث و بیهوده نیست و براساس حکمت و علمی که خداوند نسبت به موجودات در همه زمانها و مکانها و در همه حالات دارد، استوار می‌باشد. بدین سان ضوابط و قوانینی که خدای متعال برای اداره امور موجودات -به ویژه انسان-وضع نموده است "سنن الهی" نامیده می‌شود. - قرآن کریم با طرح مسئله سنن بر آن است تا ارتباط منطقی موجود در میان مخلوقات و نیز حاکمیت اصل علیت را بر نظام هستی ثابت نماید و از سوی دیگر در پی اثبات وجود یک نظام متکاملی است که بخشهای مختلف آن یکدیگر را براساس قانون و ضابطه موجود در جهان هستی کامل می‌کنند. سنتهای الهی بر دو نوعند: سنن تکوینی; که عبارت است از قوانینی که در پیدایش و بقاء بر موجودات حاکم می‌باشد. سنن انسانی; که عبارت است از قوانینی که کاروان بشریت در متن آن سیر می‌کند و براساس اراده و اختیار آدمی تحقق می‌یابد و هدف از تکامل انسان در این دنیاست ، به گونه‌ای که بتواند در دنیا و آخرت از نتایج آن بهره‌مند گردد. بدین سنتها به دلیل ارتباط و نسبتی که با اجتماع و تاریخ بشری دارد، سنن اجتماعی و تاریخی نیز گفته می‌شود. - قرآن از پیروی سنتهای نادرست و گمراه‌کننده بر حذر می‌دارد و به سوی سنتهای صحیحی هدایت می‌نماید. سنتهایی که انسان را به برپایی قسط و عدل فراخوانده و هدف آن پرورش و تربیت انسانهایی دین مدار و نیز بنیان نهادن جامعه‌ای براساس ارزشهای والای انسانی است . - سنن انسانی عبارت است از یک سلسله شرطهایی که در نظام هستی نهاده شده که در تحقق آن اراده آدمی نقش محوری دارد. بدین سان جبر الهی و یا تصادفات تاریخی در وقوع این سنن نقشی ندارد و هیچ گونه تعارضی میان این سنتها و اراده انسان وجود ندارد چرا که این سنتها در واقع نتیجه و دستاورد اراده و عمل آدمی است .

اززمانی که آدم آفریده شد، ابلیس بنای دشمنی با او و فرزندانش را گذاشت و قسم یاد کرد که آن‌ها را گمراه خواهد نمود ، جنگ نرم آغاز گردید . فریب آدم و حوّا با سخنان زیبا و وعده‌ی حیات ابدی به واسطه‌ی خوردن از شجره‌ی ممنوعه ، اوّلین جلوه‌ی جنگ نرم شیاطین بوده است .شیاطین جنّ و انس همواره برای نابودی حقّ کوشیده‌اند . شکنجه‌های جسمی و زندان و قتل ، جزء برنامه‌ی ثابت و همیشگی دشمن بوده است . در عین حال از تأثیر گذاری بر افکار و اندیشه‌ی طرفداران حقّ غافل نبودند. به مرور زمان دشمنان دریافتند که می‌توان با تلاش و سرمایه‌گذاریروی افکار و احساسات طرفداران حقّ به نتیجه مطلوب‌تری رسید ، ضمن این که هزینه‌های جنگ سخت را هم ندارد . علاوه بر آن ، در این روش ، دشمن اغلب در قالب دوست و خیرخواه ظاهر می‌شود و این موضوع به پیشرفت کار اوکمک فراوانی می‌کند .برخی از این روش‌ها به قدری ظریف و زیرکانه است که انسان هرگز فکر نمی‌کند که پشت این کار ، دست دشمن در کار است . استهزا در قالب شوخی و خنده ، تفرقه‌افکنی با نام استقلال‌طلبی و آز‌ادی‌خواهی ، پخش شایعات ، تضعیف رهبری یا ایجاد شبهه‌های دینی با نام روشنفکری ، ترویج بی‌‌بندوباری به اسم آزادی و حقوق زن و ... شگردهایی هستند که دشمن به وسیله‌ی آن‌ها در افکار و احساسات جامعه‌ی اسلامی نفوذ می‌کند . امّا واقعیّت امر این است که دشمنان دین ، نه برای شادی مومنین ، دل می‌سوزانند و نه خواستار آزادی و سرافرازی آن-ها هستند . دلیل روشن این امر، آن است که همین افراد ، نهایت تلاش خود را در میدان‌های جنگ سخت برای کشتن جوانان مومن ، و اسیر و زندانی نمودن آن‌ها بکار برده‌اند ؛ امّا چون نتیجه نگرفتند به این روش‌ها متوسل شدند .در واقع هدف ، از بین بردن دین و اعتقادات و احساسات مذهبی مومنین است و تفاوت تنها در شیوه‌ی نبرد است . همان-هایی که امروز ، با انواع برنامه‌های ماهواره‌ای ادّعای روشنگری ، آزادی‌بخشی و شادکردن دل جوانان را دارند ، همان-هایی هستند که سال‌ها پیش، پدران و برادران همین جوانان را در جبهه‌های جنگ کشتند . دشمن ، همان است و هدف ، همان و تنها شیوه‌ی مبارزه تغییر کرده است .این پژوهش ، نگاهی گذرا دارد به شیوه‌های جنگ نرم که در قرآن و حدیث آمده است. هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در قرآن کریم آمده است . هیچ دردی نیست مگر اینکه درمان آن را قرآن بیان فرموده است . در این موضوع نیز خداوند متعال ، آنچه باید بیان می‌شد ، به تفصیل ، فرموده است . اکنون وظیفه‌ی ماست تا با تدبّر در آیات الهی ، شیوه‌های مبارزاتی دشمنان را شناسایی و تکلیف خود را از قرآن جویا شویم و چراغ راه زندگی فردی و اجتماعی خود قرار دهیم .

این پژوهشیک پیشگفتار و سه بخش داردکه در مقدمه به موضوع ، روش ، پیش فرض ها ، دشواری ها و نوآوریهای پژوهش اشاره شده است . در بخش اول از حقیقت و چیستی عصمت و تاریخچه آن بحث شده است . در بخش دوم عصمت برعقل عرضه گردیده است و مباحث آن در چهارفصل سامان یافته است . در بخش سوم که درباره عصمت و اختیار است مباحثی از قبیل منشاء جبری پنداشتن عصمت و پیامدها و مفاسد آن ، منشاء اختیاری عصمت ، اکتسابی یا موهبتی دانستن منشاء عصمت ، عصمت در کودکی و نسبت عصمت از سهو و نسیانبا اختیار مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته است . در بخش سوم عصمت برآیینه نقل عرضه گردیده است .

رساله حاضر درباره ریا از منظر قرآن کریم و روایات است که از پنج فصل تشکیل شده است: در فصل اوّل مطالب مرسوم از قبیل بیان مسأله، ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق، پرسش‌های تحقیق، اهداف و نوآوری تحقیق، فرضیه‌های تحقیق، واژه‌های کلیدی تحقیق‌ و واژه‌های مشابه و مخالف پرداخته شده است.در فصل دوم: نخست اقسام ریا از جهت متعلّق و از ناحیه حکم مطرح شده و سپس به توضیح هر کدام پرداخته شده است.در فصل سوم: مهم‌ترین عوامل ریا؛ یعنی ایمان نداشتن به خداوند متعال، باور نداشتن روز قیامت، خواسته‌های نفس امّاره، وسوسه‌های شیطان، دلبستن به دنیا،‌آرزوهای طولانی، چشمداشت به داشته‌های دیگران، نادانی،‌ فرار از نکوهش، دوستان ناباب، ستایش مدّاحان، دوست داشتن ستایش، فخر فروشی و قدرت خواهی از علت‌های مهمّی ریا به حساب آمده‌اند. در این فصل نیز نشانه‌های ریاکاران: نفاق و دورویی، مردم محوری، کسالت در خلوت، نشاط در جمع، خدعه و نیرنگ ودنیا محوری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در فصل چهارم: در آغاز پیامدهای سوء مهمّی فردی دنیوی ریاکاری: بیماری روان، اضطراب و ناآرامی روحی، دوستی با شیطان، توهین به خداوند متعال، دشمنی با خداوند، واگذاری ریاکاران به دیگران،‌ بی‌آبروی در دنیا، و نرسیدن به هدف سپس به پیامدهای سوء اجتماعی ریا: از بین رفتن همبستگی، بی‌ریشه شدن کارها، وقوع زلزله، عدم استجابت دعا، فساد و تباهی جامعه شرک به خداوند، پرداخته شده است. در پایان بعضی از پیامدهای سوء اخروی آن از قبیل: احباط عمل یا نابود شدن کارها، نرسیدن به پاداش، رسوایی روز قیامت، دوری از رحمت خدا و سخت‌ترین جزا تذکّر داده شده است.در فصل پنجم: در آغاز روش‌های پیشگیری از ریا؛ یعنی خودشناسی، ایمان به خداوند متعال، تأمّل در پیامدهای ریا، خوف و رجا، استعاذه به خداوند متعال،‌ محاسبه نفس، ذکر و یاد مرگ، خلوص در کارها،‌ نیایش و توسّل به خداوند سپس به روش‌های درمان ریا؛ یعنی توبه یا بازگشت به سوی خدا، پی جویی و درمان ریشه‌های ریا، جلوگیری از غلبه هوای نفس، دریافت واقعیت‌ دنیا، همنشینی با بیداردلان، ذکر و یاد خداوند متعال، تمسّک به قرآن مجید، انجام پنهانی امور خیر، تفکّر در امور، واگذاری کارها به خداوند متعال، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.در پایان جمع بندی و نتیجه نهایی صورت گرفته است.

چکیده ندارد.

در این نوشتار از حجیت سنت اهل بیت علیهم السلام از راه آیه تطهیر و حدیث ثقلین اجمالا بحث شده است و هم چنین در باره این که چرا در این امر مهم که صحت اکثر عبادات بر صحت آن متوقف است، بین فقهای مذاهب اسلامی اختلاف واقع شده، بحث گردیده است و این که این اختلاف از چه زمانی در افعال وضو به وجود آمده و نیز اجمالا از شرایط وضو بحث شده و آیا مضمضه و استنشاق در وضو واجب است؟ و آیا نیت در وضو لازم است؟ و در شستن صورت چه شرایطی باید رعایت شود؟ و چگونگی شستن دست ها مورد کنکاش قرار گرفته و ادله‌ی فقهای شیعه و سنی بر ادعاهایشان مورد نقد و بررسی واقع شده است. مساله شستن و یا مسح کردن پاها نیز، بحثی دیگر است که مورد توجه قرار گرفته و ادله‌ی مداهب چهارگانه بر ادعاهایشان ذکر گردیده است. و نیز تحت جواز و عدم جواز مسح بر خفین مورد تحقیق قرار گرفته است و در این مورد نیز ادله اهل سنت ذکر و مورد نقد واقع شده است. در بحث نواقض وضو، نواقضی که همه مذاهب اسلام بدان اعتقاد دارند و نواقضی که مورد اختلاف است گنجانده شد. و به طور کلی در همه‌ی افعال وضو نظریه فقهای شیعه و محبان اهل بیت علیهم السلام توضیح داده شده و به تناسب ظرفیت این رساله به ادله‌ی آن نیز اشاره گردیده است.

در این رساله ضابطه و معیاری برای شناسایی شرط مخالف کتاب و سنت ارائه شده است و سپس احکام و آثاری عقدی که متضمن شرط، مخالف کتاب و سنت است مورد ارزیابی قرار گرفته است. فصل اول شامل کلیات بحث، فصل دوم شامل ماهیت شرط مخالف کتاب و سنت، فصل سوم شامل شرط موجود، فصل چهارم موارد فساد عقد و فصل پنجم احکام و آثار شرط صحیح مورد مطالعه قرار گرفته است.

چکیده ندارد.

در این پژوهش با بیان ماهیت ارتداداز نظر لغوی و اصطلاحی و کابردهای آن در قرآن و روایات، مفهوم ارتداد از دیدگاه امامیه روشن شده‌است. در ادامه به بیان جایگاه بحث در تاریخ و پیشینه تاریخی از منظر ادیان الهی و انسانی به راهکارهای مقابله پردخته‌شده‌است. بعد در موجبات ارتداد به عوامل اصلی جرم اشاره کرده است. در بحث انواع ارتداد در فقه امامیه رسیدگی کرده است. در ادامه شرایط تحقق ارتداد ،‌احکام ارتداد، ‌حکم استتابه و توبه در ارتداد فطری را توضیح داده است. در آخرین بحث فلسفه مجازات مرتد وعدم انعطاف پذیری اسلام نسبت به این جرم تبیین شده‌است. به شبهاتی از این باب که اجرای احکام فقهی مرتد، با آزادی انتخاب عقیده در تضاد است، اشاره و تاکید شده است که اجرای احکام مرتد با رعایت همه قیود ظریف آن با آزادی فکر وعقیده منافات ندارد و آزادی فکر را دچار محدودیت نمی سازد و فضای گفتگو را در حوزه اندیشه ضیق نمی کند. در مورد اجرا و اعمال احکام مرتد، تصریح شده است که این حکم مربوط به کسی نیست که اعتقاد در درون دارد و در مقام اظهار آ ن بر نیامده بلکه شامل کسی است که به اظهار و تبلیغ بپردازند ، در واقع قصد سوء و نیت ضربه زدن به رکن جامعه‌اسلامی را داشته باشند و حرکت او نوعی قیام علیه جامعه اسلامی تلقی شود.

حجاب و پوشش از احکام ضروری دین اسلام است. در ادیان الهی دیگر از جمله آئین زرتشت، یهود و مسیحیت نیز این حکم با تفاوتهایی وجود دارد. در سرزمینی که اسلام در آن ظهور کرد زنان با صورتی گشاده و گریبانی چاک در معابر آمد و شد می‌کردند. برخی نویسندگان چنین اظهار نظر کرده‌اند که پوشش اسلامی نتیجه تعامل فرهنگی بین اعراب و ایرانیان و رومیان است و در نتیجه، اسلام نسبت به چگونگی حضور زن در برابر نامحرم قانونی خاص ندارد و آن چه امروز به صورت دستوری شرعی در آمده، مستندی شرعی ندارد. این نوشتار به تحقیق درباره صحت و سقم این نظریه و به تحلیل روایات و بررسی آثار حجاب و بی‌حجابی و جایگاه حجاب در فقه می‌پردازد قدر مسلم این است که حجاب قبل از اسلام در میان بعضی ملل از جمله ایران باستان و قوم یهود و... وجود داشته و از آنچه در مکتب اسلام آمده، سخت‌تر بوده است. اما در عرب جاهلی حجاب وجود نداشته و بواسطه اسلام واجب شده است. اینکه ادعا شده است که حجاب رایج میان مسلمانان عادتی است که از ایرانیان، پس از مسلمان شدنشان به سایر مسلمانان سرایت کرد، سخن نادرستی است، زیرا قبل از اینکه ایرانیان مسلمان شوند آیات مربوط به حجاب نازل شده بود. درمورد سیر تحول و تطور پوشش بشری، نظرات مختلفی وجود دارد، اما آنطور کهبرخی از نویسندگان غربی و شرقی در مورد حجاب اسلامی اظهار نظرهایی کرده‌اند‏ نه از لحاظ تاریخی قابل اثبات است و نه دارای وجاهت و اصالت دینی می‌باشد. البته شاید سخناناین نویسندگان ناظر بر افرطی‌گری آن دسته از اعراب مسلمانی است که بر اساس تعصبات بیجا و تمایلات شخصی اقدام به ایجاد حرمسرا می‌کردند و زنان را در خانه حبس کرده مانع رفت و آمد آنان به محیط خارج از منزل می‌شدند، و با این عمل خود چهره‌ای نامناسب از اسلام به نمایش می‌گذاشتند. حجاب یکی از عوامل حفظ سلامت فرد و جامعه است و نبودن آن، آسیب‌های جدی به جامعه وارد می‌سازد؛ از جمله رواج فسادو ایجاد ناامنی اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی و با بروز چنین مواردی، بتدریج آسایش از افراد جامعه سلب خواهد شد.