جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اثر حاضر، ترجمه فارسي کتاب «محاضرات في الإلهيات» است. محاضرات خلاصه و اقتباسي از مجالس درس الهيات آيت‌الله جعفر سبحاني است. اين کتاب، از جمله جديدترين تلاش‌هايي است که در زمينه احياء کلام اسلامي و تقويت آن در دوره معاصر صورت گرفته است و اين استاد بزرگ توانسته‌اند با شناسايي نيازهاي روز مسلمانان با تسلط کاملي بر مباني کلام اسلامي اعم از شيعه و سني مباني صحيح را تبيين و تحکيم نمايند. مباحث اين کتاب در هشت باب سامان يافته است. اثبات وجود خداي متعال، توحيد و مراتب آن، صفات الهي، مباحث عدل و حکمت، نبوت عامه، نبوت خاصه، امامت و جانشيني، معاد و ... از جمله مباحثي که در اين اثر به طور مفصل به بحث و بررسي گذاشته شده است.

کتاب حاضر با هدف نقد و بررسی شبهات وهابیان و پاسخ‌گویی شبهات و رد تهمت‌های مخالفان شیعه و مدعیان توحیدمداری منتشر شده است. کتاب با هدف تیین گزار‌ه‌های اصلی اعتقادات شیعه و پاسخ به شبهات این حوزه در پنج بخش توحید و شرک، نبوت، قرآن، اهل بیت و امامت و مهدویت تدوین شده است. بخش اول کتاب در دو فصل اقسام و مراتب توحید و شبهات، توحید در ذات، توحید در خالقیت، توحید در ربوبیت، توحید در تشریع و قانون‌گذاری، توحید در اطاعت و بندگی، توحید در حاکمیت و توحید در عبادت را مطرح می‌کند و به شبهه چیستی ملاک ایمان و کفر، طلب شفا و شرک، توسل به انبیا و اولیا و شبهات دیگری در این حوزه پاسخ می‌دهد. در بخش دوم کتاب با بحث نبوت و شبهات مربوط به نبوت آشنا می‌شویم که پس از مطرح شدن دلایل لزوم نبوت و اهداف آن از دیدگاه قرآن کریم، به شبهات عصمت پیامبران و آیه «ظلمت نفس»، علم غیب مختص و غیرمختص با دو رویکرد علم غیب ذاتی و نامحدود و علم غیب اکتسابی و محدود پاسخ داده شده است. بخش سوم درباره قرآن و شبهات مربوط به این حوزه پرداخته است و بخش چهارم، امامت و خلافت و شبهات مربوط به آن را بررسی می‌کند که بیان حدیث یوم الدار، حدیث منزلت، حدیث سفینه، حدیث امان امت و حدیث ثقلین در این بخش مطرح شده و نویسنده اثر 28 شبهه در حوزه امامت و خلافت پاسخ داده است. آیه تطهیر یا مدال افتخار خاندان رسالت، آیا آیه «انما یرید الله» در حق همسران پیامبر است، آیا مقصود از اهل البیت همسران پیامبر است، در حدیث ثقلین «عترتی» صحیح است یا «سنتی»، سرگذشت غدیر یا کمال دین، سرگذشت سقیفه در آیینه تاریخ، پیروی پیامبر از وحی در مسأله جانشینی و چرا امامت علی در عرفات اعلام نشد از شبهات مطرح شده در این بخش است. مهدویت عنوان بخش پنجم کتاب است که ابتدا با تبیین مسأله ظهور مصلح جهانی در آخرالزمان، اصل و نسب او و ولادت امام مهدی، به شبهات مربوط به تولد امام مهدی و مفهوم امام غائب، چگونه کودک پنج ساله امام می‌شود، امام غائب چگونه می‌تواند جامعه را سرپرستی کند و شبهات دیگر پاسخ می‌دهد. کتاب افزون بر پنج بخش پیش‌رو، به شبهات متفرقه دیگری نیز پاسخ داده است که از آن جمله می‌توان به عزاداری در عاشورا با امر به صبر در مصیبت چه معنی دارد، دلیل بر عزاداری برای فرزندان زهرا(ع)چیست، مجوز گرامی داشت اولیای الهی چیست، آیا رفتن به غار حراء بدعت است و چرا با معاویه کاتب وحی ناسازگارید، اشاره کرد.

بداء، آموزه‌ای رمزآلود و برآمده از امامیه است که انتساب معنای لغوی آن درباره خداوند؛ به‌منزلة آشکار شدن امری پنهان است، که انکار این آموزه در سایر اندیشه‌ها و هم‌داستان نبودن اندیشمندان شیعه در تبیین آن ‌را به ‌دنبال داشته است. این پژوهش، با هدف بررسی تطبیقی اندیشه‌های سیدمرتضی و آیت‌الله سبحانی به‌ شیوه تحلیلی ـ توصیفی به پاسخ این سؤال می‌پردازد که «مفهوم بداء چیست و روایات بداء چگونه تبیین می‌شود»؟ براین‌اساس، از دیدگاه آیت‌الله سبحانی، معنای لغوی بداء به انسان بازگشت دارد و بداء الهی به معنی امکان تغییر سرنوشت توسط انسان خواهد بود. سیدمرتضی، علی‌رغم ظاهر گفتارش که او را در زمره منکرین بداء قرار می‌دهد؛ بداء را به روا و ناروا تقسیم می‌کند و بداءِ روا را مساوق نسخ می‌داند؛ اما از منظر آیت‌الله سبحانی، نسخ و بداء از یک سنخ‌اند که بداء در تکوین و نسخ در تشریع؛ جریان دارد و منشأ اعتقاد به بداء، آیات قرآن و اخبار ائمه است. سیدمرتضی به‌دلیل یکسان‌پنداری نسخ و بداء، روایات بداء را علم‌آور نمی‌داند و در فرض صحت، به نسخ معنا می‌کند.

موضوع این کتاب نقد دیدگاه های اعتقادی و رفتارهای فرقه وهابیت و جنایات آنان است . در ابتدای این اثر به بیان ویژگی های مکتب فکری ابن تیمیه بنیانگذار تفکرات سلفی و پس از آن وهابیت پرداخته شده و دیدگاه های وی در زمینه تفسير ماهیت توحید ، عبادت ، مرز بین توحید و شرك ، بدعت در دین ، زیارت قبور پیامبر اسلام و اهل بیت ایشان و متوسل شدن به آنان ، اعتقاد به شفاعت ایشان ، تبرك جستن به آثار آنان و مقام و منزلت اولیای الهی ، مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است . نگارنده در همین زمینه به پیشینه شکل گیری این فرقه اشاره نموده و گوشه هایی از اندیشه های انحرافی و جنایات صورت گرفته توسط آنان در جهان اسلام از جمله تاخت و تاز آنان در شام و عراق و حمله به عتبات مقدسه را تشریح نموده است . وی در ادامه تفسیری از مفهوم توحید و مرزهای آن با شرك ارایه نموده و شرایط ایجاد بدعت در دین در این زمینه را بیان نموده است . نگارنده ضمن نقد شرک بودن زیارت قبور پیامبران و امامان و انسان های صالح ، ادله عقلی و نقلی مشروعیت زیارت ، توسل جستن به اولیای الهی ، تبرك جستن به آثار آنان ، قایل شدن مقامات بلند معنوی برای ایشان ، سوگند خوردن به غیر خدا سوگند دادن خداوند به حق بندگان ، اهدای خیرات و هدایا به مردگان و طلب شفاعت نمودن از اولیای الهی را بیان کرده است .. این کتاب در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات توحید در ۴۴۰ صفحه چاپ و منتشر شده است . در ابتدای این اثر به بیان ویژگی‌های مکتب فکری ابن‌تیمیه بنیان‌گذار تفکرات سلفی و پس از آن وهابیت پرداخته شده و دیدگاه‌های وی در زمینه تفسیر ماهیت توحید، عبادت، مرز بین توحید و شرک، بدعت در دین، زیارت قبور پیامبر اسلام(ص) و اهل‌بیت ایشان و متوسل شدن به آنان، اعتقاد به شفاعت ایشان، تبرک جستن به آثار آنان و مقام و منزلت اولیای الهی، مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. نگارنده در همین زمینه به پیشینه شکل‌گیری این فرقه اشاره نموده و گوشه‌هایی از اندیشه‌های انحرافی و جنایات صورت گرفته توسط آنان در جهان اسلام از جمله تاخت و تاز آنان در شام و عراق و حمله به عتبات مقدسه را تشریح نموده است. وی در ادامه تفسیری از مفهوم توحید و مرزهای آن با شرک ارایه نموده و شرایط ایجاد بدعت در دین در این زمینه را بیان نموده است. وی زیارت قبور پیامبران و امامان و انسان‌های صالح را مصداقی از شرک ندانسته و ادله عقلی و نقلی مشروعیت زیارت، توسل جستن به اولیای الهی، تبرک جستن به آثار آنان، قایل شدن مقامات بلند معنوی برای ایشان، سوگند خوردن به غیر خدا، سوگند دادن خداوند به حق بندگان، اهدای خیرات و هدایا به مردگان و طلب شفاعت نمودن از اولیای الهی را بیان کرده است.

این کتاب کلامی و فقهی ، پاسخ به مجموعه ای از پرسش ها و شبهات ، درباره عقاید شیعه است . پرسش هایی که در این مجموعه آمده است ، توسط برخی از مسلمانان و زائران بيت الله الحرام درباره مذهب تشیع مطرح گردیده و به وسیله معاونت آموزش و پژوهش بعثه حج مقام معظم رهبری جمع آوری و تنظیم شده است که توسط آیت الله جعفر سبحانی پاسخ داده شده است . این کتاب شامل ده فصل است . نویسنده ضمن جواب به ایرادها و شبهات به بررسی تاریخ شیعه و توضیح و تبیین عقاید و اندیشه های خاص این مذهب با بهره گیری از آیات و روایات و استدلال های کلامی پرداخته است . آنگاه از عقیده خاص شیعه درباره ولایت و مقام اولیای الهی و توسل و شفاعت و زیارت قبور بحث شده و مستندات این عقاید از سیره پیامبر شناسانده شده است . تاریخ تشیع و گسترش آن ، عقاید شیعه ، توسل به اولیای الهی ، منزلت قرآن نزد شیعه ، امامت در نزد شیعه ، اهل بیت ، محدودیت در اسلام ، مسائل فقهی ، مسائل تاریخی و صحابه عناوین فصول کتاب است . این کتاب توسط نشر مشعردرسال ۱۳۸۶ در تهران چاپ و منتشر گردیده است . در فصل نخست با بررسی تاریخ شیعه مباحثی همچون امامت و احادیث مربوط به آن از نظر گذرانده شده است. در فصل دوم عقاید شیعه و مسائلی همچون توسل، شفاعت، زیارت قبور و... بحث شده است. در فصل سوم به بحث قرآن از نظر شیعه و مصحف علی (ع) و فاطمه (س) اشاره شده است. در فصل چهارم موضوع امامت به طور مفصل، علم غیب، وصایت علی (ع)، مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پنجم موضوع اهل بیت و بررسی معنایی آن و همچنین مسئله غلو مورد تحقیق قرار گرفته است. در فصل ششم به موضوع مهدویت و طول عمر و غیبت امام عصر (ع) توجه شده است. در فصل هفتم به پاره ای از مباحث فقهی شیعه اشاره شده است و پاسخ به شبهات جاری در آن مباحث داده شده است. در فصل هشتم موضوعات تاریخی همچون صلح امام حسن (ع) و ازدواج ام کلثوم بررسی شده است. در فصل نهم نیز در رابطه با اعتقاد شیعه پیرامون صحابه سخن رانده شده است.

در کتاب حاضر، نظریه‌های «آیت الله جعفر سبحانی تبریزی» و «دکتر عبدالکریم سروش» دربارة وحی و الهام نقد و بررسی شده است. این کتاب، با هدف بررسی و تبیین موضوعاتی چون ماهیت وحی، رابطة مبدأ فاعلی وحی با مبدأ قابلی آن، امکان خطاپذیری قرآن، پیشینة و منشأ شبهات وارد شده در مسئلة وحی، امکان اتصال انسان به فراتاریخ و فرازمان، وحی در منظر عرفا و نیز تأثیرات حوادث و اتّفاقات زمان پیامبر(ص) در محتوا و چینش لفظی قرآن و همچنین واکاوی موضوع و پاسخ‌گویی به سؤالات دگراندیشانی همچون «عبدالکریم سروش» تدوین شده است. این کتاب را می‌توان حاصل مبارزة علمی میان «آیت الله جعفر سبحانی» و «دکتر سروش» برشمرد که مشتمل بر پنج فصل است. در فصل اوّل، به اختصار در باب معنا، پیشینه و گسترة نگرش تاریخی به دین و آموزه‌های دینی در جهان غرب و اسلام بحث و خاستگاه و لوازم این دیدگاه معرّفی شده است. فصل دوم، به تبیین معنای لغوی و اصطلاحی وحی، حقیقت و انواع وحی و نقد برون و درون متنی دیدگاه «سروش» پیرامون ماهیت وحی اختصاص دارد. فصل بعدی، مشتمل بر نقد مبنای انسان‌شناسی دیدگاه «سروش» و مقایسة آن با نگاه قرآن و اسلام به انسان است. در فصل چهارم، تاریخ‌مندی قرآن نقد و بررسی شده و در فصل آخر، بحث مهم خطاپذیری قرآن نقد و تحلیل گردیده و نمونه‌هایی از اعجاز علمی قرآن به اختصار بیان شده است.