جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب « امامت در عقاید شیعه » مجموعه مباحث امامت در دیدگاه شیعه می باشد که سرفصل های آن عبارت است از 1- جانشین پیامبر عنوان توضیحی این فصل ، پژوهشی درباره جانشینی پیامبر خدا از دیدگاه اسلام است . در این فصل ، ابتدا در لزوم وجود جانشین برای رسول خدا بحث می شود که آیا لازم است جانشینی برای رسول خدا انتخاب شود یا نه ؟ آنگاه به مباحثی درباره شرایط جانشین پرداخته می شود . این فصل از کتاب در سه بخش تنظیم شده است : بخش اول با عنوان امامت و خلافت چیست ؟ ابتدا به بررسی لزوم وجود خليفه و جانشین برای پیامبر خدا پرداخته و با شواهدی از متون اسلامی نشان داده است که همه فرق اسلامی به لزوم جانشین برای رسول خدا معتقدند و در ادامه به بیان تعریف امامت از دیدگاه شیعه و سنی می پردازد در بخش دوم با عنوان جانشین پیامبر خدا کیست ؟ جانشینی ابوبکر را به چالش میکشد . نویسنده ابتدا ادعای اهل تسنن را در رضایت امیرالمؤمنین كه از خلافت ابوبکر و بیعت با وی مطرح کرده و دلایل آنان را برشمرده است . سپس ادعای آنها پاسخ گفته است . در بخش سوم ، ویژگی های امام و خلیفه از دیدگاه اهل سنت را نقل و خلفای سه گانه را با این ویژگی ها محک زده است تا اثبات کند که هیچ یک از این سه خلیفه حتی واجد این شرایط هم نبودند که علمای اهل سنت برای امام لازم می دانند . ۲- نگاهی به آیه ولایت نویسنده در این بخش به اثبات امامت امیرالمؤمنین از آیات ، روایات و عقل ( دليل افضلیت ) پرداخته است . وی از ادله قرآن و سنت به عنوان نمونه ، آیه ولایت و حدیث غدیر را مطرح می نماید . یکی از آیاتی که برای اثبات امامت و ولایت امیرالمؤمنین ع بدان استدلال میشود ، آیه ولایت است . نویسنده در این فصل درباره چگونگی استدلال به این آیه سخن گفته است . این فصل از کتاب در سه بخش تنظیم شده است : در بخش اول به شأن نزول آیه ولایت اشاره شده و اتفاق نظر مفسران اهل سنت را در شأن نزول آیه ولایت درباره امیرالمؤمنین از سوی چهار تن از علمای اهل سنت نقل گردیده است . بخش دوم کتاب به امامت علی که در آیه ولایت پرداخته و ضمن بیان معنای « ولایت » ، به تطابق معنای ولایت ( اولویت ، برتری و سزاوارتر بودن برای به عهده گرفتن امور مسلمانان در آیه و امامت و در بخش سوم شبهه های وارد شده درباره آیه ولایت نقل گردیده و به هریک پاسخی درخور داده شده است . ٣- نگاهی به حدیث غدیر این فصل از کتاب به واقعه غدیر می پردازد و حدیث غدیر را از دو جهت مورد توجه قرار می دهد : یکی آیاتی که در این واقعه نازل شده اند و دیگری ماجرای نصب امیرالمؤمنین به امامت در این روز . نویسنده با توجه به آیات قرآن معتقد است که گرچه آیه غدیر در سیاق آیه هایی است که خداوند اهل کتاب را مورد خطاب قرار داده ، ولی قابل تطبيق برامت رسول خدا نیز هست . وی در ادامه به بیان مطالبی درباره حدیث غدیر می پردازد . غدیر از دیدگاه قرآن ، شمار راویان حدیث غدیر از صحابه ، راویان حدیث غدیر از تابعین و اسناد حدیث غدیر از مطالبی است که نویسنده بدانها پرداخته و در ادامه به چرایی عدم نقل کامل حدیث در متون اهل است اشاره کرده است . سپس به تلاش هایی ناکارآمد برای بی اعتبار کردن حدیث غدیر پرداخته شده و برخی از شبهات معاندین مطرح و پاسخ گفته شده است . ۴- امامت امیرالمؤمنین در سنجش خرد شیعه معتقد است که امامت همچون نبوت ، منصبی و باید نصب امام نیز از سوی خداوند متعال باشد و سندی محکم از سیره و سنت رسول خدا بر این نصب گواهی دهد . نویسنده در این فصل تلاش کرده افزون بر دلایل روایی ، با دلایل عقلی هم ، امامت امیرالمؤمنین را اثبات کند . این فصل در دو بخش تنظیم شده است : بخش اول ، ویژگی های پذیرفته شده برای امام چون : علم و دانش ، شجاعت و دلیری و عدالت و دادگری را برمی شمارد و به نقد دیدگاه کتاب شرح المواقف می پردازد . بخش دوم ، ویژگی های امیرمؤمنان را بر می شمارد و برای هریک از ویژگی های حضرت ، دلايل واسنادی نقل می کند . نقد دیدگاه ابن تیمیه و سخن پراکنی وی از دیگر مطالب بخش دوم است . ۵- نقش شورا در امامت نویسنده در این فصل به بیان خاستگاه نظریه شورا پرداخته و نارسایی آن را برای تعیین امامت جامعه نشان داده است . ایشان که این فصل از کتاب را در سه بخش تنظیم کرده است : در بخش اول به اثبات الهی بودن انتصاب و تعیین امام پرداخته و با استناد به حدیث نور ، امامت امیرالمؤمنین را از زمان آفرینش دانسته است . شایان ذکر است که حدیث نور را بسیاری از بزرگان اهل سنت روایت کرده اند . نویسنده نام نه تن از آنان را برشمرده است . در ادامه ، طرح امامت در آغاز بعثت و چگونگی نصب اميرالمؤمنین از سوی پیامبر آمده شده است . در بخش دوم به بررسی چگونگی انتخاب ابوبکر و عمر برای خلافت دست یازیده و عدم تطبيق نظريه شورا را بر خلافت این دو گزارش کرده است . بخش سوم ، زمان مطرح شدن نظریه شورا بر رسیده است . نویسنده با استناد به روایتی در صحيح البخاری بیان میکند که نظریه شورا را عمردر سالهای آخر عمرش مطرح کرد . نویسنده از خلال صحبت های عمر زوایای دیگری از تاریخ صدر اسلام و چگونگی انتخاب ابوبکر را تحلیل کرده است . وی در بخش چهارم کوشیده ابعاد جزئی و مسائل پوشیده جریان شورا را آشکار سازد .

علامه شرف الدين - که سالها به دنبال راهی برای اتحاد و هماهنگی مسلمین بود - در سال ۱۳۲۹ ق ، در سفری به مصر با رئیس دانشگاه الازهر شیخ سلیم بشری دیدار می کند و نگرانی و ناراحتی خودش را درباره اختلاف و تشتت مسلمانان با او در میان می گذارد . شیخ سلیم از بلندنظری و اطلاعات وسیع سيد شرف الدين نسبت به کتب حدیث و تفسیر و تاریخ در شگفت می ماند و از او درخواست می کند مسائل مورد اختلاف را از راه نامه نگاری با هم مطرح کنند و پرده های ناآگاهی را کنار بزنند . این مناظره های قلمی ، حدود شش ماه طول می کشد و در ۱۱۲ نامه به پایان می رسد و سرانجام به اقرار شيخ الأزهر به حقانیت مکتب تشیع می انجامد . مجموعه نامه ها توسط علامه شرف الدين گردآوری شده و به عنوان کتاب المراجعات منتشر شده است . زمان مکاتبات به حدود یک قرن پیش برمی گردد . شیوه استدلالات ومنطق كتاب آن قدر قوی و روشن است که راه را برای هرکس که خواهان حق باشد ، به خوبی روشن می کند ؛ به طوری که احتمالا هیچ عذری برای نپذیرفتن راه حق نخواهد داشت . کتاب المراجعات ده ها بار منتشر شده و آقای محمد جعفر امامی آن را به فارسی برگردانده است . باب حق جو و حق شناس خلاصه ای است از کتاب المراجعات که توسط آقای علی اصغر مروج خراسانی گزینش و بازنویسی شده و شامل ۷۲ پرسش و پاسخ است . چاپ یازدهم این کتاب در ۴۳۲ صفحه توسط بنیاد معارف اسلامی با مقدمه ای ارزشمند از استاد آیت الله جعفر سبحانی در زمستان ۱۳۹۳ منتشر شده است . طبق سخنى که از استاد آیت الله سبحانى که در مقدمه کتاب آمده، مى ‏فرمایند: با توجه به این که ترجمه‏ هاى زیادى بر این کتاب نوشته شده است، ولى کتاب حاضر از مزیت و کیفیت خاصى نسبت به سائر ترجمه ها برخوردار است. در این کتاب خلاصه مباحث المراجعات به صورت گفت و شنود تنظیم شده است تا براى جوانان آسان و نزدیک باشد و در عین حال رعایت امانت در نقل مجموع مباحث، کاملا رعایت شده است.

كتاب اثبات الامامه یک مجموعۀ با ارزش، مشتمل بر مطالب متنوّع عقيدتي بوده و مؤلّف در مباحث خود از آيات قرآنی و روايات معصومین(ع) و استدلالات عقلى وتاريخى استفاده نموده است. كتاب حاضر مسائل امامت را با استدلالات متنوع ارائه می‌کند. اين كتاب مشتمل بر هشت مفتاح ( باب ) و يك خاتمه می‌باشد.

مصباح العلوم في معرفة الحي القيوم، اثر متکلم زیدی، احمد بن حسن رصاص (متوفی 621ق)، در موضوع کلام است که نویسنده در آن، مهم‌ترین عقاید مذهب زیدیه را به‌صورت مختصر به زبان عربی بیان کرده است. این اثر به همت مرتضی بن زید محطوری حسنی مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است.

مهم‌ترین تألیف عبدالفتاح عبدالمقصود، کتاب «الامام علی بن ابی‌طالب» است. این کتاب، تصویری از زندگی و شرح حال امام علی(ع) است. انتشار کتاب «الامام علی بن ابی‌طالب(ع)، بازتاب گسترده و متفاوتی در محافل فرهنگی جهان اسلام پدید آورد. دانشگاه الازهر مصر، به خاطر این که شخصیت‌هایی در این کتاب که از نظر‌ آنان‌ اهل‌ خطا نبوده‌اند، مورد نقد قرار گرفته‌اند، به نویسنده ایراد گرفت، و دانشگاه اسکندریه وی را برای تدریس‌ تاریخ‌ اسلامی نپذیرفت. با این حال در بیروت و ایران از نویسنده استقبال به عمل آمد؛ به‌ ویژه‌ آن کهمحمدتقی قمی؛ دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که از طرف‌ آیت‌الله بروجردی بدین سمت منصوب شده بود، کتاب را برای ترجمه‌ به‌ آیت‌‌اللّه طالقانی معرفی کرد و این کار را در نزدیک‌تر کردنِ مذاهب اسلامی به‌ یکدیگر، مؤثر‌ دانست. وی معتقد بود: شخصی سنی مانند عبدالفتاح عبدالمقصود، در کتاب خود درباره امام علی(ع) با انصاف برخورد کرده است.

مهم‌ترین تألیف عبدالفتاح عبدالمقصود، کتاب «الامام علی بن ابی‌طالب» است. این کتاب، تصویری از زندگی و شرح حال امام علی(ع) است. انتشار کتاب «الامام علی بن ابی‌طالب(ع)، بازتاب گسترده و متفاوتی در محافل فرهنگی جهان اسلام پدید آورد. دانشگاه الازهر مصر، به خاطر این که شخصیت‌هایی در این کتاب که از نظر‌ آنان‌ اهل‌ خطا نبوده‌اند، مورد نقد قرار گرفته‌اند، به نویسنده ایراد گرفت، و دانشگاه اسکندریه وی را برای تدریس‌ تاریخ‌ اسلامی نپذیرفت. با این حال در بیروت و ایران از نویسنده استقبال به عمل آمد؛ به‌ ویژه‌ آن کهمحمدتقی قمی؛ دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که از طرف‌ آیت‌الله بروجردی بدین سمت منصوب شده بود، کتاب را برای ترجمه‌ به‌ آیت‌‌اللّه طالقانی معرفی کرد و این کار را در نزدیک‌تر کردنِ مذاهب اسلامی به‌ یکدیگر، مؤثر‌ دانست. وی معتقد بود: شخصی سنی مانند عبدالفتاح عبدالمقصود، در کتاب خود درباره امام علی(ع) با انصاف برخورد کرده است.