جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب نهج الفصاحه تألیف استاد مرحوم ابوالقاسم پاینده است. این کتاب شامل 3227 حدیث و 16 خطبه از پیامبر(ص) و یک مقدمه‌ی مفصّل در 167صفحه که در ابتدای کتاب نوشته شده است. مولف در این کتاب، از منابع معتبر و اصیل و غیر آن از کتب شیعه و سنی، احادیث را گردآوری و ترجمه کرده است، ولی اسناد این روایات نقل ننموده است. نقدوبررسی این روایات به دو لحاظ، حائز اهمیّت است: 1- انتساب این روایات به ساحت مقدّس نبی اکرم(ص).2- محتوای آموزشی و تربیتی این روایات. بعد از بررسی و ارزیابی احادیث منتخب و با توجّه به مطالبی که در اینپایان نامه بیان شد، می‌توان به امور ذیل اشاره نمود: بسیاری از این احادیث را نمی‌توان در منابع دست اوّل و معتبر حدیثی به گونه‌ای یافت که عنایت ویژه‌ی قدما، از علمای حدیث شناس شیعه به آن احراز شود. موضوع و مضمون روایات بیشتر درباره‌ی فضیلت و اخلاقیّات است و احادیث فقهی، کمتر در میان آن‌ها دیده می‌شود. بیش‌تر روایات نهج الفصاحه، دارای متنی کوتاه هستند. این احادیث بیشتر در منابع عامّه یافت می‌شود. در بین این روایات، احادیث مرفوع، مرسل و ضعیف، مشاهده می‌شود. حدوداً شش روایت بدون سند، نقل شده بودند. یازده روایت، فقط در نهج الفصاحه یافت شده و در کتب روایی دیگری مشاهده نشد. بیشتر روایات از کتاب «الجامع الصغیر» جلال الدین سیوطی و کنز العمال متّقی هندی، استخراج شدند. بعضی از روایات فقط در «الجامع الصغیر» سیوطی و برخی دیگر فقط در «کنز العمال» متقی هندی یافت شدند. برخی روایات با کمی تفاوت لفظی در منابع دیگر نقل شده‌اند. در این پایان نامه، سی و هشت واژه‌ی غریب، از میان واژگان احادیث، شرح داده شد.

تفسیر نورالثقلین که توسط عبد علیبن جمعه حویزی فقیه و محدث امامی مذهب در قرن یازدهم هجری نگاشته شده است، از تفاسیر ارزشمند روایی شیعه به شمار می‌آید و حاوی بیش از سیزده هزار روایت است. هدف مفسردر این تفسیر، همچون سایر تفاسیر روایی ، فقط گردآوری روایات مربوط به آیات است نه تایید یا ردّ آنچه نقل کرده، چراکه مولف به این نکته تصریح می‌کند که هدف از گردآوری، فراهم آوردن فرصت تحقیق بیشتر در روایات تفسیر است از این رو حتی برخی از روایاتی را که با اجماع شیعه مخالف بوده‌است نیز ذکر کرده‌ و به نقد و بررسى آنها نپرداخته است. پایان نامه پیش رو، در صدد بوده است، علاوه بر مشخص کردن سوره و شماره ی آیات تفسیر شده و ترجمه آیات و روایات در جزء یازدهم قرآن کریم، به بررسی احادیث تفسیری این تفسیر به گونه ی منبع شناسی، رجال شناسی و نقل ترجمه ی دقیق آنها بپردازد. در بخش بررسی روایت وسند حدیث، روش کار به این صورت بوده است که ابتدا هر حدیثی به لحاظ سند و متن با منبع اصلی تطبیق و سپس با منابع حدیثی و تفسیری دیگر مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد تا در صورت وجود تفاوت در نسخه ها و نقل ها ذکر شود که در عین حال تبارشناسی هم صورت گرفته باشد؛ و اگر حدیثی فاقد سند باشد، سندی برای آن جستجو ودر صورت امکان مستند سازی شود. در بخش رجال شناسی، راویان حدیث بر اساس کتب رجالی مشهور مورد جستجو قرار گرفته و شرح حالی از آنها، اعم از توثیق و تضعیف، مدح و ذم یا مجهول بودن ذکرگردیده است.

قرآن کریم تنها کتاب آسمانی است که از دستبرد تحریف مصون و محفوظ مانده است، ولی تحریف معنوی که همان تفسیر به رأی آیات است، همواره این متن مقدس را تهدید می‌کند.در طول تاریخ اسلام گروه‌های مختلف برای اثبات خط مشی خویش به آیات قرآن متوسل می‌شدند. ارائه‌ی تفاسیر مختلفی چون فلسفی، علمی، ادبی و مانند اینها ، همگی بسته به نوع قرائتی است که این مفسران از متن قرآن داشته‌اند.بحث‌های فلاسفه و متکلمان در مورد آیات صفات، ظهر و بطن قرآن، سخن گفتن خداوند با حضرت موسی(ع) و فرشتگان، مربوط به حوزه‌ی زبان دین است.امروزه تأمل در زبان قرآن با طرح مباحث نوپدید بیرونی ضرورتی مضاعف یافته است. در مورد زبان قرآن هم نظریات مختلفی چون زبان عرفی، زبان ترکیبی، زبان نمادین و زبان فنی ارائه شده است. بحث در مورد معناداری متون عهدین که در میان فلاسفه‌ی غرب مطرح شد به گزاره‌های قرآنی، نیز کشیده شده است.گزاره‌های قرآنی را نباید با معیار تجربی سنجید و به این ترتیب بسیاری از آنها را بی‎معنا تلقی کرد. گزاره‎های قرآنی معنی‎دار هستند و نیازی نیست که در جهان خارج مصداق داشته باشند. زبان قرآن را نمی‌توان نمادین تلقی کرد؛ زیرا مهم‌ترین اشکال بر این نظریه ، شخصی کردن زبان قرآن است که این با هدایت‌گر بودن قرآن در تعارض است. از طرفی فنی دانستن این زبان نیز درست نیست. در لابه لای آیات مسائل علمی ذکر شده است، ولی قرآن کتاب علمی نیست که از اصطلاحات خاص استفاده کرده باشد. بلکه به همان زبان عرف عقلاست که همه مفهوم آن را می‌فهمند. نظریه‎ی ترکیبی بودن زبان قرآن هم از آنجا که با این فرض برخی از عبارات آن را عوام در نمی‎یابند، قابل رد است و منظور از لسان قوم، زبان کسانی است که پیامبر در میان آنها زندگی کرده و با آنان حشر و نشر داشته است. در نهایت زبان قرآن، همان زبان عرف عقلاست که در این زبان برای بیان بهتراز تمثیل، کنایه، مجاز و برهان استفاده می‌شود و در عین حال از تساهل و تسامح به دور است.

صحیفه سجادیه میراث گرانبهای برجای مانده از چهارمین پیشوای معصوم شیعیان امام علی ابن الحسین(ع) است.زبان این کتاب شریف زبان نیایش است و به گونه ای عرضه شده است که هر خواننده به فراخور فهم و دانش خود از آن بهره می گیرد. پایان نامه ای که در پیش رو دارید، مفاهیم قرآنی در صحیفه سجادیه می باشد. در این پایان نامه، سعی داریم، بیان کنیم که آیا کلام ائمه از قرآن نشأت گرفته یا نه و اینکه ایشان که تربیت یافته مکتب انبیاء هستند در شرایط سخت حاکم بر جامعه تا چه حد توانسته اند مسایل دین را برای مردم تبیین کنند و آیا مفاهیم آن با قرآن مطابقت دارد؟ به همین دلیل این موضوع را انتخاب کردیم و قصد داریم صحیفه سجادیه را با قرآن مطابقت داده تا این رابطه بیشتر مشخص گردد. در این پایان نامه به بررسی ده دعا از صحیفه سجادیه که در بردارنده بیشترین مبانی اخلاقی و مضامین قرآنی می باشند پرداخته ایم. دعای اول: در سپاس و ستایش خداوند .دعای هشتم: در پناه بردن به خدا از سختی هاو اخلاق بد . دعای نهم: اشتیاق به طلب آمرزش از خدا، دعای دهم: پناه بردن به خدای تعالی. دعای یازدهم: نیک فرجامی. دعای دوازدهم: اقرار به گناه و درخواست بازگشت. دعای سیزدهم: طلب حاجت ها از خداوند. دعای چهاردهم: در ستمدیدگی و ستم دیدن.دعای شانزدهم: طلب عفو و آمرزش از خدا. دعای هفدهم: پناه بردن به حق از شیطان و مکرو عداوتش. که سعی کردیم مبانی قرآنی آنهارا بررسی کنیم و در نهایت آیاتی که دربردارنده کلام معصوم است را بیان کنیم.

اهل بیت با تفسیر و تبیین صحیح از آموزه های دینی و جلوگیری از کج اندیشیهای منحرفان، نقش موثری را در حفظ و بقاء تعالیم دین اسلام ایفا نموده اند. هر چند تعالیم ائمه معصومین(ع) بسیاری از زمینه های فکری، عملی،فردی و اجتماعی اسلام را در بر می گیرد، اما تأثیر آنان در شرح و بیان مسائل زیر بنایی و اصول اعتقادی اسلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

زبان یک پدیده زنده و متحوّل بوده و بسیار پیش آمده که بر اثر عواملی، از جمله تحولات زمانی و مکانی و فرهنگی، ساختار زبان به طور کلی یا بخشی از آن عناصر آن از جمله واژگانش، تغییراتی را بپذیرد. زبان عربی که زبان قرآن کریم نیز می باشد، از این قاعده مستثنا نیست.در مقاله پیش رو به یکی از مباحث علوم قرآن و زبان شناسی، یعنی «تغییر معنایی الفاظ» بر اساس قرآن کریم و زبان عربی قبل از نزول قرآن و بالاخص شعر جاهلی پرداخته شده تا معلوم گردد که آیا واژگان قرآنی همچنان به معنای گذشته خود در زبان عربی جاهلی به کار رفته است یا آن معنا تغییر کرده و تبدیل به یک «اصطلاح قرآنی» گشته است و در وضعیت دوم، این تغییرات به چه شکلی می باشد. این بحث، هر چند از دیرباز نزد مسلمانان شناخته شده بود، امّا در دوران حاضر، با توجّه به گستردگی مباحث زبان شناسی، عمق و گسترش خاصی یافته و منجر به کشف زوایای پنهان واژه های زبان عربی و قرآن گشته است.

تفسیر نمونه یکی از تفاسیراجتهادی واجتماعی در قرن پانزدهم هجری می باشد.مولف تفسیر نمونه درذیل برخی آیات،روایاتی را ذکر می کند ولی از بررسی وصحت وسقم روایات وارد شده خودداری می کند.پایان نامه حاضر در جهت بررسی صحت وسقم روایات وارده در جلد 26و27 تفسیر نمونه می باشد.

چکیده:در تعریف عدالت گفته‌اند: بخش کردن چیزی است، به‌طور یکسان یا برابر داشتن همه در یک‌چیز و با موازنه و برابری میان همه خواه در امر مادی یا معنوی. ما مسلمانان معتقدیم که پیامبران برای هدایت بشر برانگیخته‌شده‌اند و کتاب‌هایی را که از جانب خدا آورده‌اند با توجه به مقتضیات زمان آن‌ها بوده است. ما عقیده داریم که تورات و انجیل که بر حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) نازل‌شده‌اند مطالب آن‌ها صحیح و هر دو کتاب الهی هستند اما طبق شواهد تاریخی و نوشته‌های خود یهودیان و مسیحیان در حال حاضر این دو کتاب دستخوش تحریف‌شده‌اند؛ اما ما بر این عقیده‌ایم که همه تورات و انجیل تحریف‌نشده است زیرا بعضی از گفته‌های تورات و انجیل با قرآن مطابقت دارد این دو کتاب اوامر و نواهی برای پیروان خود داشته‌اند؛ بنابراین، در بحث عدالت آیاتی از قرآن با عهدین تطابق دارد، ازجمله در بحث عدالت الهی که موردبررسی قرارگرفته است آمده است که هر سه کتب الهی (قرآن، تورات و انجیل) به‌روز قیامت ایمان‌دارند و معتقدند که روز حسابی در پیش است و هر کس عملی انجام می‌دهد اگرچه به‌اندازه دانه خردلی باشد به‌حساب خواهد آمد و به هیچ‌کس کمترین ستمی نمی‌شود و در تفاوت بین زن و مرد اسلام تفاوت را در تقوا داشتن بیان کرده درصورتی‌که یهودیت و مسیحیت نیز تحت تأثیر یهودیت مقام مرد را بالاتر دانسته است؛ و در بحث عدالت اجتماعی هر سه کتاب آسمانی بر داوری منصفانه و شهادت عادلانه تأکید کرده‌اند و بیان داشته‌اند که مبادا دوستی یا غرض شخصی را در داوری یا شهادت خود دخالت دهند که منجر به قضاوت یا شهادت ناعادلانه شود. در اسلام در مورد تعدد زوجات آمده که هر مرد می‌تواند چهار زن دائم اختیار کند. ولی در یهودیت محدودیت ندارد ولی مسیحیت تعدد زوجات را به‌طورکلی منع کرده است اما در مورد طلاق آمده که در هر سه دین الهی طلاق امری پذیرفته‌شده است. ولی در مورد وصیت آمده که هیچ‌کسی حق ندارد وصیت‌نامه را تغییر دهد ولی اسلام بیان می‌دارد درصورتی‌که وصیت‌کننده در وصیت خود خطا کرده باشد می‌توان وصیت را از باطل به‌حق تغییر داد؛ و همچنین این ادیان، اخلاق نیک و احسان کردن به دیگران را به پیروان خود توصیه می‌کند؛ اما در بحث عدالت اقتصادی هر سه ادیان پیروان خود را به انفاق کردن به‌عنوان ابزاری جهت برابری اقتصادی در جامعه توصیه کرده‌اند. ولی قرآن و تورات ربا گرفتن را منع کرده‌اند؛ اما یهودیت ربا گرفتن را در صورتی حرام می‌داند که شخص از برادر یهودی خود سود بگیرد. ولی اسلام ربا گرفتن را از همنوع خود در هر کیش و آیینی که باشد حرام و گناه می‌داند؛ و همچنین بیان می‌دارند مبادا که در معاملات خود از ترازو و سنگ‌های تقلبی استفاده کنید. ولی در بحث عدالت سیاسی به رهبران جامعه امر شده است که باید عدالت را اجرا کنند زیرا غرض ارسال رسل برپایی قسط و عدل در جامعه است؛ اما در مورد حکم قصاص آمده که اسلام حکم اصلی را قصاص قرار داده و در کنار آن حکم عفو را با توجه به رضایت ولی بیان داشته ولی یهودیت بر قصاص تأکید دارد و مسیحیت نیز عفو یا دیه را به پیروان خود توصیه می‌کند و مجازات قاتل را قتل می‌داند.