جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دکتر سروش ذیل دو مقاله «محمد راوی رؤیاهای رسولانه» با انکار جنبه خطابی و نزولی وحی و تأکید بر مبنای رؤیانگاری، قرآن را خوابنامه پیامبر دانسته و از این رهگذر، اصل گذار از تفسیر به تعبیر را مطرح می کند. در نوشتار حاضر با تجزیه و تحلیل این نظریه، شواهد و ادله مرتبط با ساحت قدسی پیامبر بررسی و نقد شده است . براین اساس مدعای وی در باب یکسان انگاری فرایند وحی و رؤیا صائب به حقیق نیست ؛ زیرا صرف شباهت نمی تواند مؤید عینیت دو فرایند باشد. افزون بر اینکه حالت های خاص پیامبر در هنگام دریافت وحی، مختص به قسم بی واسطه وحی بوده و وحی باواسطه را شامل نمی شود. در خصوص تأکید بر امکان اشتداد وجودی پیامبر و تأثر از شرایط تاریخی نیز باید گفت تمسک به این مبنا بر خلاف رویکرد پدیدارشناسانه وعده داده شده نویسنده بوده و اساساً پذیرش این مبنا برای تفکیک بین ساحت خلقی و حقی پیامبر ،نافی جنبه خطابی وحی نیست. مدعای توهم دوگانگی پیامبر و غفلت ایشان از وحدت سامع و قائل نیز نه تنها ناسازگاری صریح وجه خطابی آیات قرآن با نظریة رؤیا انگاری را رفع نمی کند؛ بلکه لوازم و پیامدهای بسیار دشواری را پیش روی نویسنده قرار می دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 20

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تحلیلی کوجیتوی دکارت و انسان معلق ابن سینا

نویسنده:

یوسف شاقول

نوع منبع :

مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

روانشناسی , انسان معلق , کوجیتو , انسان معلق در فضا , معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

برهان مشهور انسان معلق ابن سینا همواره مورد توجه متفکران مغرب زمین، از قرون وسطی تاکنون، بوده است و بسیاری از فلاسفه غربی با بهره گیری از این استدلال به طرح ایده های خویش پرداخته اند. یکی از نمونه های برجسته مشابه استدلال ابن سینا را می توان در فیلسوف معروف قرن هفده اروپا و بنیانگذار فلسفه جدید، رنه دکارت - یافت. همین شباهت میان دو اصل کوجیتوی دکارت و انسان معلق ابن سینا دست مایه آثار و بررسی های تطبیقی فراوانی در میان اندیشمندان غربی و اسلامی شده است. بسیاری از آنها میزان شباهت میان این دو موضوع را به حدی رسانده اند که بر تاثیرپذیری و اقتباس دکارت از ابن سینا نیز تاکید کرده اند. نگارنده مقاله حاضر بر آن است تا با بررسی اجمالی جایگاه این دو نظریه در نظام فلسفی دو فیلسوف مورد نظر و با وارسی مبانی و اهداف آنها به طرح و پاسخ گویی این پرسش بپردازد که تا چه میزان می توان این دو نظریه مشابه را نزدیک و در راستای یکدیگر دانست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 47 تا 65

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ابن سینا از دیدگاه فلاسفه اندلس

نویسنده:

نادر شکرالهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ابن رشد , اندلس , الأندلس , ابن باجه , ابن طفیل , حکمت مشرقیه , الحکمة المشرقیة , ابن ‌سینا

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

رونق نسبی فلسفه در اندلس دوره اسلامی، اواخر قرن پنجم و قرن ششم، است؛ یعنی زمانه زندگی سه فیلسوف برجسته اندلسی ابن باجه، ابن طفیل و ابن رشد که پس از ابن سینا زندگی می کنند. در این دوره چهار برداشت از آرای ابن سینای فیلسوف در اندلس دیده می شود. جریان مخالف فلسفه که کتاب های فلاسفه از جمله ابن سینا را محدود، بلکه از بین می برد. موافقان فلسفه سه گروه اند؛ بعضی او را جدی نمی گیرند و در آثار خود نامی از او نمی برند. یک گروه در او چهره فیلسوفی را می بینند که به مکاشفات اهمیت می دهد و چهره واقعی او را همین جنبه می دانند و سرانجام گروه سوم روش او را جدلی می دانند که فلسفه را در جهت کلامی سوق می دهد. ابن باجه به او بی توجه، ابن طفیل او را فیلسوف عارف و ابن رشد او را متکلمی جدلی می داند. فشار بر فلاسفه و فلسفه ورزی در آن روزگار و به تبع آن کم رونقی فلسفه باعث عدم شناخت دقیق ابن سینا شده بود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 141 تا 164

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سنجش تطبیقى مسئله وجود ذهنى از دیدگاه ابن‏ سینا و فخر رازى

نویسنده:

محمدجواد پاشایى، حسن معلمى

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فخر رازی , وجود ذهنی , اضافه , ابن ‌سینا , حقیقت متمثل , سنجش تطبیقی , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

اشکال وجود ذهنی , ادراک (معرفت شناسی) , ادراک حسی (معرفت شناسی) , حقیقت علم , اثبات وجود ذهنی , علم به معدوم , انطباع صور عقلی , ادراک حسی , تمثل , مراتب علم , تطابق ذهن و عین , مفهوم کلی , محرکیت غایت برای فاعل ارادی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

بى‏ گمان مسئله وجود ذهنى از مسائل پردامنه و بحث ‏انگیزى است که ذهن انبوهى از فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. تلاش‏هاى بى ‏ثمر شکاکان و سوفسطاییان در طول تاریخ، اهمیت افزون این مسئله را که سویه معرفت ‏شناختى بحث علم را نیز رقم مى‏زند، نمایان‏ تر مى ‏سازد. فیلسوفانى چون ابن‏ سینا و فخر رازى که از طلایه ‏داران بحث در این موضوع بوده ‏اند، مجالى فراخ را جهت واکاوى مسئله فراهم آورده‏ اند؛ اما از آنجایى که گاه کوشش فراوان ابن‏ سینا در پرداخت مسئله وجود ذهنى مورد تردید واقع مى‏ شود و یا به فیلسوفى چون فخر رازى نسبت انکار وجود ذهنى داده مى ‏شود. از این ‏رو، این پژوهش بر آن است تا هم تلاش گسترده ابن‏ سینا را در این باب ارج نهد و هم ناروایى نسبت انکار به رازى را فاش سازد. این امر مهم از رهگذر تبیین ماهیت و اثبات وجود ذهنى از دیدگاه فیلسوفان یادشده و کشف قناع اضطراب از کلمات فخر رازى، به همراه سنجش تطبیقى میان دو دیدگاه دست ‏یافتنى ‏تر شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 33 تا 62

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پژوهشى درباره عقل نظرى از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا

نویسنده:

جمال سروش، محمد فنائى اشکورى

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نفس ناطقه , عقل نظری , اصطلاحنامه فلسفه , علم نفس

کلیدواژه‌های فرعی :

عقل فعال , حکمت , عقل عملی , مراتب عقل نظری , نفس حیوانی , نفس نباتی , ادراک کلیات , کلیات , ادراک کلیات , مراتب عقل , عامل تفاوت عقل عملی و نظری , عینیت نفس و عقل نظری , عینیت عقل و نفس , نقش عقل نظری , روابط نفس با مافوق , رابطه عقل نظری و عملی , کارکرد عقل نظری , نقش عقل نظری در اخلاق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

عقل نظرى مهم ترین قوه نفس ناطقه است که اصلى ترین کارکردش از نظر فلاسفه، ادراک کلیات است. این کلیات دربردارنده صور و معانى، تصورات و تصدیقات، قضایاى صادق و کاذب، و نظرى و عملى، واجبات، ممکنات و ممتنعات، ظنیات، یقینیات و... است. عقل نظرى بدون نیاز به بدن و قواى بدنى، آن کلیات را به گونه اى ویژه و با علم حضورى از مبادى عالیه دریافت مى کند و نقشش در این دریافت، تنها انفعال و تأثر است؛ اما اینکه مبادى عقل نظرى چیست و مراتب آن کدام اند و آیا همه افراد مى توانند به همه مراتب آن نایل شوند و نیز عقل نظرى چه نقشى در تولید علم و اخلاق دارد و آیا مى تواند در حصول سعادت و کمال انسان در دنیا و آخرت نقشى داشته باشد و موانع این نقش کدام اند، پرسش هایى اند که پاسخشان از نظر ابن سینا و ملاصدرا در این مقاله کانون بررسى و تحقیق قرار مى گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 41 تا 65

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسى مسئله کلیات از منظر ابن سینا و تفسیر خواجه طوسى از آن با محوریت اشارات و تنبیهات

نویسنده:

محمدهادى توکلى، على شیروانى

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجرد , ماهیت کلی , ماهیت لا بشرط , سیر از محسوس به معقول

کلیدواژه‌های فرعی :

تجرد صورت عقلی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , هستی شناسی اسلامی , وجود سعی , نتایج اثبات قاعده فرعیه , فلسفه مشاء , جسم محسوس , کلی طبیعی , خارجیت ماهیت لابشرط , رابطه کلیات و امور جزئی , نحوه وجود کلی طبیعی , اثبات امور مجرد , فردیت موجود عینی , امر مشترک غیر محسوس ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

ابن سینا در آغاز الهیات اشارات مدعى مى شود که از تفتیش در محسوسات مى توان به وجود امرى غیرمحسوس و مجرد پى برد. وى از طریق حمل ماهیات مخلوطه بر ماهیت لابشرط استدلال مى کند که ماهیت لابشرط از عوارض مادى ماهیات مخلوطه مبراست و لذا غیرمحسوس است. بیان ابن سینا موهم آن است که وى ماهیت لابشرط مذکور را در خارج از اذهان موجود مى داند، به گونه اى که خواجه طوسى برخلاف برخى دیگر کتبش که وجود امر کلى را در خارج ممتنع مى داند، در تفسیر بیان ابن سینا حکم به خارجیت ماهیت لابشرط در عین نامحسوس بودن مى کند؛ درحالى که به قرینه بیانات ابن سینا در دیگر کتبش، وى امر کلى را تنها در ذهن موجود مى داند. به نظر مى رسد که ابن سینا در اشارات درصدد اثبات آن است که ماهیت لابشرطِ در ظرف ذهن، امرى مجرد است و از همین طریق وجودى مجرد را اثبات مى کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 49 تا 61

مشخصات اثر

ثبت نظر

257 258 259 260 261 262 263 264 265 266

تعداد رکورد ها : 2883

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.