جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 301
بحث ماهیت و وجود در ابن­ سینا و ابن ­رشد و نقد آن
نویسنده:
احمد احمدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
یکی از مهم­ترین مسائل فلسفی ـ و شاید مهم­ترین آن­ها ـ بحث ماهیت و وجود و رابطه آن­ها با یکدیگر است. ابن ­سینا پس از فارابی، ماهیت و چگونگی تعلق وجود به آن را در آثار خویش به تفصیل آورده است. بعدها نصیرالدین طوسی در تأیید دیدگاه شیخ، اعتراضات فخر رازی نسبت به نظرات بوعلی را پاسخ می‌دهد. در این میان ابن­ رشد انتقاداتی بر دیدگاه‌های ابن­ سینا و غزالی داشته است. به نظر می‌رسد طرح بحث ماهیت و وجود، مولود خلط معرفت ­شناسی و هستی‌شناسی است. تبیین چگونگی پیدایش صور ذهنی از راه علیت و تأثیر میان اشیاء خارجی ـ خواه حسی و خواه فراحسی ـ و اندام ­های حسی و قوای ادراکی نفس، به خوبی نشان می‌دهد که فقط «خارج» هست و صورت­ های ذهنی پدید آمده از آن، در ذهن. به این ترتیب برای طرح بحث ماهیت مصطلح و رابطه آن با وجود و اتصاف آن به وجود و مسائل فراوان برخاسته از این بحث، دیگر جایی باقی نمی‌ماند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
مقایسه بحث تمایز وجود و ماهیت از منظر ابن سینا و سهروردی
نویسنده:
فاطمه شهیدی، نصرت الله حکمت
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در تاریخ فلسفه اسلامی فارابی و ابن سینا ر ا مبدع بحث تمایز وجود از ماهیت‌ دانسته‌اند.در فلسفه این دو فیلسوف تمایز وجود و ماهیت به عنوان مبنایی در اثبات‌ واجب که غایت فلسفه اولی است به کار می‌رود.از نظر ابن سینا این تمایز به لحاظ اثباتی‌ مبتنی بر تمایز امکان بالذات و وجوب بالغیر و آن نیز مبتنی بر تقسیم موجود به‌ واجب الوجود و ممکن الوجود است و بنابراین در واجب الوجود چنین تمایزی یافت‌ نمی‌شود.از همین‌جا نقطه‌نظرست که بحث عروض وجود بر ماهیت در ممکنات طرح می‌شود. شیخ با پیش‌بینی آنچه بعدها منتقدینش از جمله ابن رشد طرح کرده‌اند گاه این عروض را به لحاظ مفهومی در مقابل ذاتی در باب ایساغوجی دانسته است و گاه نیز رابطه وجود و ماهیت را از سنخ اضافه دانسته است.اما شیخ به لحاظ مصداقی(در خارج)وجود و ماهیت را متحد با هم دانسته است.تمایز وجود و ماهیت در حکمت اشراق مرتبط با تمایز واجب و ممکن و مؤثر در اثبات واجب تعالی طرح نشده است.سهروردی به تصریح خود مشائیان را قائل به تمایز خارجی وجود و ماهیت دانسته و به آنها بدین دلیل اعتراض‌ کرده است ولی آنچه از وجود مورد نظر اوست برخلاف آنچه مد نظر حکمای مشاء است‌ مفهوم وجود است نه حقیقت وجود.
صفحات :
از صفحه 112 تا 130
میزان معرفت انسان نسبت به خداوند از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
سعیده شهیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معرفت انسان به واجب الوجود و توجه به محدودیت های این معرفت، از موضوعاتی است که ابن سینا در فلسفه خود به آن توجه ویژه ای داشته است. از نظر بوعلی با آن که انسان دچار محدودیت های معرفتی بسیاری است، اما باب معرفت الهی به کلی مسدود نمی باشد. از نظر او انسان توانایی نیل به ذات و حقیقت موجودات را ندارد و آن ها را از طریق لوازم و خواص آن ها می شناسد. در باب حق تعالی نیز شناخت از طریق همین لوازم که اوصاف او را تشکیل می دهد، صورت می گیرد. مهم ترین لازم باری تعالی، وجوب وجود است. دیگر اوصاف باری تعالی با وساطت وجوب وجود درک می شود. در باب تصدیق وجود حق تعالی، ابن سینا به شیوه های مختلف ناشی از اختلاف سطح معرفتی انسان ها توجه داشته است. او سطح متوسط تصدیق را ناشی از براهین طبیعی و از سوی عامه مردم دانسته است که از موجودات دیگر بر خداوند استدلال می کنند و سطح عالی تصدیق را ناشی از براهین فلسفی و از سوی صدیقین دانسته است. علاوه بر برهان، شیخ به مشاهده عقلی واجب تعالی نیز توجه داشته است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
اثبات وجود خدا در تفکر دنس اسکوتوس و تأثیر ابن سینا بر آن
نویسنده:
مهدی عباس زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این نوشتار، افکار و آراء دنس اسکوتوس درباره اثبات وجود خدا بررسی و تبیین می شود و تاثیر افکار ابن سینا بر آن از زاویه ای واقع بینانه و مستند روشن می گردد. اسکوتوس در بحث از اثبات وجود خدا، به لحاظ پیش انگاره ها یا مقدمات و مبانی و حتی به لحاظ ساختار استدلال کاملاً تحت تاثیر ابن سینا قرار دارد. اسکوتوس به تبع ابن سینا برهان ارسطویی محرک اول را در اثبات وجود خدا نامعتبر می داند. او استدلال خود را با «موجود به طور کلی» آغاز می کند، مفهوم موجود را مشترک معنوی می داند، امکان را به معنای امکان خاص لحاظ می کند، خدا را علت فاعلی به معنای حقیقی و معطی الوجود و به مثابه علت تامه، موجده و مبقیه می داند، و در استدلال خود از برهان وسط و طرف استفاده می کند. گذشته از موارد تاثیرپذیری اسکوتوس از ابن سینا شباهت ها و تفاوت هایی نیز میان آراء این دو متفکر وجود دارد. نتیجه استدلال های هر دو متفکر، خدایی است با ویژگی های یکسان به لحاظ فلسفی، اما متفاوت به لحاظ دینی. در شیوه استدلال بر وجود خدا نیز ابن سینا و اسکوتوس همانند یک دیگرند، جز این که در فلسفه ابن سینا با این شیوه علت فاعلی اول اثبات می شود، اما در تفکر اسکوتوس با همین شیوه تفوق سه وجهی خدا به صورت یک جا اثبات می شود.
صفحات :
از صفحه 62 تا 77
تفوق برهان صدیقین ابن سینا بر براهین اثبات خدا
نویسنده:
حدیث رجبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مفاد براهین وجودی، از تقریر آنسلم گرفته تا تقاریر متأخر آن در فلسفه اسلامی، نوعاً عبارت از استیفاء حقیقت وجود بالفعل واجب الوجود از نفس مفهوم آن است. موضوع این مقاله بررسی و نقد این براهین نیست بلکه مسئله اصلی آن است که چگونه می توان از مفهوم وجود، وجود واجب الوجود را اثبات کرد. نهایتاً به دست می­ آید که هر گونه تلاش برای دفاع از این براهین ناموفق بوده و ناچار باید از فرض یک موجود بالفعل، وجود واجب الوجود را اثبات کرد که این ویژگی تنها در برهان وجوب و امکان ابن سینا موجود است و براهین وجودی بدون ابتناء به آن راهی برای خروج از مفهوم وجود و اثبات وجود عینی ندارند، چه رسد به اثبات وجود واجب تعالی.برهان وجوب و امکان ابن سینا با فرض یک موجودٌ ما و استعانت از نفی سفسطه، دور و تسلسل، وجود بالفعل واجب الوجود را اثبات می نماید و در عین حال خاستگاه براهین وجودی است بدون آن که از قبیل آن ها به شمار آید. نهایتاً با تحلیل فلسفی کیفیت درک مفهوم وجود و ابتناء اخذ آن بر ادراک حسی، می توان ادراک آن را نشانه ای بر تحقق موجود محسوس بالفعل دانست و از این نقطه با انضمام برهان وجوب و امکان ابن سینا به آن، وجود بالفعل واجب الوجود را استیفاء کرد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 77
بررسی برهان وجودی دکارت برای اثبات وجود خدا
نویسنده:
توحید عبدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
برهان وجودی ازجمله براهين مهم در تفكر فلسـفی غـرب بـرای اثبـات وجـود خداسـت. دكارت از كسانی است كه پس از آنسلم بـه احيـا و طـرح مجـدد ايـن برهـان پرداخـت و كوشيد بر اساس مبانی فلسفی خود ازجمله اصالت رياضيات و معيـار وضـوح و تمـايز، از مفهوم خدا به وجود عينی آن راهی پيدا كنـد. وی مـدعی بـود بـا تحليـل تصـور و مفهـوم خداوند می توان دريافت كه خداوند وجود دارد. اين مقاله به تبيين برهان وجودی دكارت پرداخته و نقدهای كاتروس، گاسندی و كانت را طرح و پاسخ هـای دكـارت را بررسـی و درنهايت به رمز و راز ناكامی و عقيم بودن اين برهان رسـيده اسـت و آن، ايـن اسـت كـه هيچگاه نمی توان آثار و لوازم وجود عينی را از وجود ذهنی انتظار داشت.
صفحات :
از صفحه 117 تا 146
تبیین براهین عقلی اثبات خداوند از دیدگاه علامه طباطبایی ره
نویسنده:
فاطمه مظفری نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
براهین اثبات خدا یکی از مسائل مهم در نظام های الهیات به ویژه درفلسفه اسلامی و مباحث فلسفه دین وکلام جدید به شمارمی آید. این مسأله ازابعاد گوناگون مورد توجه فیلسوفان و متکلمان و مفسران واقع شده است. مرحوم علامه طباطبایی یک مفسر و حکیم الهی بوده که با معرفت و آگاهی به مبانی اعتقادی و اندیشه های دینی عمری را در این مسیر سپری ساخته و در آثار فلسفی، کلامی و تفسیری خود از ابعاد مختلف به تأمل و بررسی این مسأله پرداخته اند. وی اثبات خدا را امری ممکن دانسته و در آثار خود به براهینی مانند؛ برهان صدیقین، حرکت، فطرت، نفس، نظم، علیت، وجوب و امکان، معجزه و... اشاره کرده است. این پژوهش با جهت گیری توصیفی و تحلیلیبهبررسی این مسأله از دیدگاه علامه (ره) می پردازد و براهین جهانشناختی، وجود شناختی و غایت شناختی را از دیدگاه علامه (ره) تبیین و بررسی می کند. و برآیند آن تبیین دقیق مسأله و در نتیجه فهم عمیق آن خواهد بود. با این وجود به دلیل اهمیت بیشتر این نظریه، نتیجه ای که از این تحقیق وکاوش انتظار می رود، تبیین درست دیدگاه علامه طباطبایی (ره) در مورد براهین اثبات خداوند و پی بردن به وجود بی انتهایش است.
روش اصل موضوعی و روایت پلانتینگا از برهان آنسلم
نویسنده:
فاطمه نام آور، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
براهین وجودشناختی مجموعه ای از براهین اثبات وجود خداوندند که با روشی پیشینی، از طریق تحلیل مفهوم خداوند، به اثبات وجود او می پردازند. آغازگر طرح این دسته از براهین «آنسلم»، الاهیدان و فیلسوف قرون وسطی، است. برهان آنسلم از زمان طرح (در قرن یازده میلادی) تاکنون، به دلیل پیچیدگی خاص و ابهام نهفته در آن، همواره مورد بحث و توجه فراوان بوده است. از این برهان تقریرهای گوناگونی ارایه شده که یکی از مهم ترین آن ها روایت «آلوین پلانتینگا»، فیلسوف و معرفت شناس معاصر، از آن است. از آن جا که روش اصل موضوعی، از طریق ایضاح ساختار منطقی یک برهان و تصریح پیش فرض های نهفته آن، ابزار مناسبی برای ارزیابی و نقد آن برهان است، این مقاله می کوشد ضمن معرفی این روش، از طریق به کارگیری آن در تقریر پلانتینگا و نمایش ساختار منطقی دقیق این تقریر (به کمک هر دو منطق قدیم و نمادین)، قابل دفاع بودن آن را در اثبات وجود خداوند نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 50
فرضیه خداباوری در استدلال استفان هاوکینگ، ملاصدرا، ابن سینا و کیث وارد
نویسنده:
فائزه زارعیان، سیدمهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دانشمندان گستره کیهان‌شناسی نوین، با پشتیبانی از ماده‌گرایی، هر گونه ایده خداباوری را پیرامون توضیح جهان غیر ضروری و دارای ساختار غیر عقلانی می‌دانند. استفان هاوکینگ، به عنوان دانشمند سرشناس این حوزه، با طرح استدلالی بر مبنای فرضیه انفجار بزرگ، در تلاش است با انکار نظریه وجود خداوند نشان دهد جهان در اثر اتفاق یا ضرورت به وجود آمده است. با توجه به ابعاد متافزیکی این گفتمان، تلاش بر آن است تا با استفاده از اصول نظام فلسفی سینوی و کیث وارد، ضمن ابطال استدلال هاوکینگ، نظریه خداوند اثبات گردد. در این راستا، هستی‌شناسی حکمت متعالیه نه تنها وجود خداوند را با فرضیه‌های علمی مانند انفجار بزرگ ناسازگار نمی‌داند، بلکه رابطه‌ای پویا میان خداوند و جهان اثبات می‌نماید. بدین ترتیب، ملاحظه می‌گردد که نظام فلسفی ابن‌سینا و حکمت متعالیه هر کدام به نوعی می‌توانند برای چالش‌های نوین عرصه خداباوری چاره‌اندیشی نمایند. هدف این پژوهش پرداختن به چالش جدید کیهان‌شناسی و خداباوری در نظام فلسفی ابن‌سینا و به ویژه ملاصدرا و پویا نمایی آنها با توجه به آرا کیث وارد است. تحلیل و نقد استدلال هاوکینگ بر مبنای سینوی و صدرایی، ورود این دو نظام فلسفی در تبیین مسائل روز، و ارائه راه‌حل‌های فلسفی برای چالش‌های دنیا معاصر و تطبیق این دو نظام فلسفی با آرا کیث وارد را می‌توان از نتایج این پژوهش محسوب کرد.
صفحات :
از صفحه 153 تا 178
براهین اثبات خدا از دیدگاه شیخ اشراق و لایب نیتس
نویسنده:
لیلا شیرمحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهاز مباحث مطرح شده در میان فلاسفه، بحث وجود خداوند می‏باشد. سهروردی از فیلسوفان مسلمان است که معتقد می‏باشد خداوند نورالانوار است و مافوق همه نورها قرار دارد و از براهین متعددی همچون برهان حرکت، علیت، امکان، نیازمندی و فقر اجسام و... هم در اثبات وجود خدا و هم در اثبات صفات خدا استفاده می‏کند. وی بالاترین معرفت را معرفت شهودی می‏داند و لایب نیتس به عنوان یک فیلسوف غربی و موحد نیز قائل به وجود خداوند است و با براهینی همچون ضرورت و امکان، حرکت و هماهنگی پیشین بنیاد و برهان وجودی، خداوند را اثبات می‏کند و صفاتی چون علم، اراده و قدرت را برای آن قائل است که در بحث اثبات خداوند این دو فیلسوف با هم اختلافات و شباهت‏هایی دارند که بیشتر روششان شبیه به هم است، چرا که هر دو برای اثبات خدا در براهین علیت و حرکت و هماهنگی پیشین بنیاد یا هم اشتراک دارند و در این مختصر سعی شده به این تفاوت‏ها و شباهت‏ها پرداخته شود و مباحث موشکافانه مورد بررسی قرار گیرد.
  • تعداد رکورد ها : 301