جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 743
خودشناسی و خودسازی در پرتو دعاهای امام سجاد علیه السلام
نویسنده:
بتول شریف عسکری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع این پژوهش «خودشناسی و خودسازی در پرتو دعاهای امام سجاد7» می‌باشد. با توجه به تأکید دین بر مسئله خودشناسی و خودسازی، در این پژوهش تلاش شده با بهره گیری از تفاسیر، منابع روایی، شروح صحیفه سجادیه و مراجعه به کتب اخلاقی و تأمل در نیایش‌های حضرت7، دیدگاه ایشان را در مورد خودشناسی و خودسازی در قالب سه فصل مورد بررسی قرار دهیم.درفصل اول پس از توضیح مفاهیم و اصطلاحات و بیان اهمیت و جایگاه دعا، شرایط تاریخی دوران امام سجاد7 و دلیل رویکرد ایشان به دعا مورد بررسی قرار گرفته، سپس به مجموعه دعاهای امام زین العابدین7 پرداخته می‌شود. فصل دوم به خودشناسی از منظر امام سجاد7 می‌پردازیم. مهمترین روش خودشناسی از دیدگاه امام7 مراجعه به قرآن و معصومین: است. ایشان در دعاهای خود انسان را موجودی دو بعدی که دارای گرایش‌های مادی و معنوی است معرفی می‌کند وامتیازات و ویژگی‌های مثبتی برای انسان نام می‌برد. مهمترین پیامد‌های شناخت انسان از نظر حضرت7 خودآگاهی، درک فقر و نیاز ذاتی، تواضع، آگاهی از حکمت آفرینش انسان، خداشناسی و آمادگی برای خودسازی است. در فصل سوم به خودسازی از منظر امام سجاد7 پرداخته شده است. با بررسی ادعیه امام سجاد7 مهمترین عواملی که زمینه خودسازی را در انسان فراهم می‌سازد شامل: معرفت و شناخت خدا که نتیجه آن ایمان و محبت به خدا و اولیای اوست و نیزتأسی به معصومین:، اعتقاد به روز قیامت، حب ذات(خوددوستی ممدوح) و انتظار فرج می‌باشد.روش‌های خودسازی نیز توبه و پشیمانی از گناهان، تصفیه و پاکسازی نفس از طریق مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه و سپس پرورش و آراستن نفس با انجام تکالیف شرعی و ادای فرائضی چون نماز، روزه و تلاوت وتدبر در قرآن کریم ونیز بکاربستن صفات و ویژگی هایی چون تقوا، اخلاص در اندیشه و عمل، شکر و یادآوری مرگ می‌باشد. انسان در راه خودسازی با موانعی روبه رو می‌شود که به دو دسته بازدارنده‌های بیرونی یعنی شیطان، دنیا دوستی و معاشرت و همنشینی با دوستان بد و بازدارنده‌های درونی مانند شهوت و هوای نفس و غفلت و خودفراموشی تقسیم می‌شوند. در دعاهای امام سجاد7 اصلاح نفس و رهایی از پلیدی ها، مصونیت از گناه، آراسته شدن به صفات پسندیده، شکست و خواری شیطان، تکامل جسمی و روحی و رعایت حقوق و حسن معاشرت با دیگران از پیامد‌های دنیوی خودسازی است و پیامد‌های اخروی خودسازی شامل آسایش هنگام مرگ، حسابرسی آسان در روز قیامت، سعادت اخروی و نزدیکی به خدا است.
مشخصات اثر
سیره پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی
نویسنده:
حسین مولودی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پایان نامه سعی شده است که گوشه‌ای از نظام تربیتی اسلام یعنی تربیت اعتقادی بر پاية سیره پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم به تصویر کشیده شود. پرسش‌هایی که به دنبال یافتن پاسخ آنها بودیم عبارتند از: سیره پیامبر و اهل بیت در تربیت اعتقادی چه بوده است؟ ایشان برای ایجاد شناخت نسبت به اعتقادات اساسی اسلام و تعمیق این شناخت در بین مخاطبان چگونه رفتار می‌کردند؟ در مقابله با شبهات اعتقادی از کدام روش ها استفاده می-کردند؟ در این تحقیق با این روش عمل شد که ابتدا نظرات رایج در باب آن موضوع را جمع آوری و بررسی و جمع بندی شد. سپس آن را به سیره پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم عرضه کردیم و در پایان به جمع آوری و استنباط حکم موضوع از سیره می‌پردازیم همراه با نقد نظرات رایج در باب موضوع. یافته‌های تحقیق به این شرح است: 1ـ سیره تربیتی معصومین صلوات الله علیهم دارای مبانی، اصول و روش‌های تربيتي است. مبانی و اصول قسمت ثابت و روش‌ها به عنوان الگوهای متغیر قابل توجه هستند. مبانی خاص بدست آمده و اصول آنها عبارتند از: مبنای هدایت از جانب خداوند و اصل طلب هدایت از خداوند، مبنای ارتباط متقابل تربیت اخلاقی و تربیت اعتقادی و اصل تزکیه، مبنای اختیار انسان در انتخاب عقیده و اصل دعوت، مبنای فطری بودن خداشناسی و اصل تذکر و مبنای مکملیت عقل و وحی و اصول تعقل و تعبد. 2ـ مطابق این مبانی و اصول، معصومین صلوات الله علیهم از روش‌های متنوعی در استدلال و اثبات عقاید و همچنین عمق بخشیدن به اعتقادات و حفظ عقاید استفاده می‌کردند. 3ـ همچنین در برخورد با شبهات اعتقادی نیز معصومین صلوات الله علیهم سیرة مشخصی داشته‌اند که شامل دفع و رفع شبهات از جامعه می‌شود.در این پایان‌نامه سعی شده است که بین مبانی و اصول تربیت اعتقادی معصومین و مبانی و اصول تربیتی علمای تعلیم و تربیت غربی مخصوصا در زمان معاصرمقایسه‌ای صورت گیرد. در این تطابق مشخص شد که نگرش الهی معصومان به تربیت اعتقادی با نگرش امانیستی علمای تعلیم و تربیت غیر اسلامی تفاوت‌های اساسی دارد است. از این رو لازم است که درپایه ریزی نظام تربیتی اسلامی به این تفاوت‌ها توجه داشت.
مشخصات اثر
اخلاق دانشوری از دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) با تکیه برسه صفت زهد علمی، تواضع عالمانه و ترویج و گسترش علم
نویسنده:
هادی اسماعیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم‌آموزی و فراگیری دانش یکی از مناسبات انسانی است که نقش مهمی ‌در سعادت آدمی‌ دارد و می‌تواند از منظر اخلاقی محل توجه واقع شود. در فرآیند علم‌آموزی افعالی از انسان صادر می‌شود که می‌توان در باب حسن و قبح یا درستی و نادرستی آنها سخن گفت. عالمان اخلاق و فلاسفه مسلمان و غیرمسلمان هر کدام دیدگاه‌های مختلفی در باب ملاک حسن و قبح و تشخیص نیک از بد ارائه کرده‌اند؛ ملاک‌هایی همچون سود و منفعت، لذت، وظیفه و تکلیف و فضیلت. از دیدگاه اسلام، آنچه یکی از اصلی‌ترین معیارهای اخلاقی بودن افعال و رفتار انسان را شکل می‌دهد نیت و انگیزه انسان است. نیت و انگیزه باید با فطرت و عقل هم‌سو باشد؛ چراکه عقل انسان می‌تواند حسن و قبح را تشخیص دهد و دین و شرع نیز راه را برای شناخت عقل روشن کرده، یافته‌های صحیح و درست آن را تأیید می‌کند. اخلاقی بودن، همه شئون و مناسبات انسانی را شامل می‌شود و پهنه اخلاق به وسعت وجود انسان، گسترش می‌یابد. علم‌آموزی و فراگیری دانش نیز می‌تواند از منظر اخلاقی بررسی شود. در این رساله می‌کوشیم معیارها و اصولی را که در اخلاقی شدن فرآیند دانش‌اندوزی نقش دارند از خلال سخنان گهربار اهل بیت علیهم السلام واکاوی کنیم. البته تأکید این پژوهش بر سه ویژگی زهد عالمانه، تواضع و ترویج علم است. بدین‌منظور پس از تبیین مفاهیم و طرح مقدمات، اخلاق دانشوری را تعریف می‌کنیم و در کنار آن به بایدها و نبایدهای اخلاقی عالمان و متعلمان می‌پردازیم. زهد عالمانه، تواضع عالمانه و نشر علم سه مولفه اساسی در شکل گرفتن زندگی عالمانه و اخلاق دانشوری است.
مشخصات اثر
تصحیح بصائر الدرجات فی علوم آل محمّد (ع)
نویسنده:
علیرضا زکی‌زاده رنانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بصائر الدّرجات فی علوم آل محمّد ع یکی از مهم‌ترین کتب کهن شیعی است که شامل مجموعه‌ای از روایات درباره فضائل ائمّه معصومین ع می‌باشد، و البته بیشترین روایات آن در موضوع علوم اهل بیت نگاشته شده است. این کتاب حدود هزار و صد سال پیش به وسیله یکی از اصحاب امام حسن عسکری ع، به نام «محمّد بن حسن صفّار قمی» (متوفای290 ق) در قم نوشته شد و از همان زمان به بعد مورد استفاده محدّثان و دانشمندان بزرگ شیعی قرار گرفت.برخی مطالب گفته شده در مورد این کتاب که عموماً به خاطر سوء برداشت از عبارات دقیق علمای رجال است، باعث شده که عدّه‌ای درباره این کتاب اظهاراتی داشته باشند. در مقدّمه این تحقیق در ضمن شرح حال دقیق مولّف و کتاب، به این سوء برداشت‌ها پاسخ گفته شده است. تصحیح متن کتاب با استفاده از 12 نسخه خطّی، مقابله با کتب معتبر شیعی، تصحیح اسناد کتاب، شرح و تفسیر برخی روایات، شناسایی مصادری که روایات در آن‌ها ذکر شده و اعراب‌گذاری کامل کتاب از دیگر کارهایی است که در این تحقیق انجام شده است.
مشخصات اثر
بررسی مقایسه‌ای نظام اخلاقی قرآن و اوستا
نویسنده:
زینب فریادرس
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بخش مهمی از تعالیم انبیاء اختصاص به تبیین نظام اخلاقی دارد که در آن شیوه‌ی خاصی از زندگی را به پیروان خود توصیه می‌کنند نمود بارز این تعالیم را می‌توان در کتب مقدس ادیان جستجو کرد. قرآن کریمو اوستا از جمله کتب مقدسیبه شمار می ‌آیند که برای اینمسئلهاهمیت خاصی قائل هستند و دارای یک نظام اخلاقی نظام‌مند می ‌باشند. پژوهش حاضر به بررسی مقایسه-ای نظام اخلاقی قرآن و اوستا پرداخته تا به شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها به عنوان دو نظام اخلاقی دینی پی ببردو به همین منظور مبانی و مفاهیم اخلاقی این دو کتاب را به منظور ارائه‌ی یک نظام کامل مورد بررسی قرار می‌دهد. نگاهی به مبانی این دو نطام نشان می‌دهد که هر دو نظام علاوه بر اینکه مبانی محکم و مشترکی برای نظاماخلاقی خود ارائه می‌دهند، ساختار نظام اخلاقی خود را به صورت1- مفاهیم بیان کننده رابطه انسان با خدا؛ 2- مفاهیم بیان کننده رابطه انسان با انسان دیگر؛ 3- مفاهیم بیان کننده رابطه انسان با خودش 4-مفاهیم بیان کننده رابطهانسان با طبیعت ترسیم می‌کنند در این میان هر دو کتاب ذیل چهار رابطه مفاهیم اخلاقی را تعریف کرده که دارای اشتراکات و تفاوت‌هایی می‌باشند.وجود اشتراکات فراوان میان نظام اخلاقی قرآن و اوستا از یک سو نشان دهنده این است که این دو دین دارای منشإ آسمانی هستند و از سوی دیگر نشان دهنده وحدت ادیان و هماهنگی قرآن با آموزه‌های انبیای پیشین است. همچنین وجود امتیازات نظام اخلاقی قرآن بر اوستا بر این اصل تأکید می‌کند که ادیان الهی در طول یکدیگرند و کامل‌ترین دین کامل‌ترین تعالیم را ارائه می‌دهد.شایان ذکر است این پژوهش نظری و از نوع مقایسه‌ای می‌باشد که با روش کتابخانه‌ای اطلاعات آن گردآوری شده است.
مشخصات اثر
تحلیل عرفانی تمهیدات عین القضات
نویسنده:
الهه صالحی مرزیجرانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
«تمهیدات» کتابی است، سرشار از مباحث و مضامین عرفانی که توسط عین القضات همدانی در سال 521 هجری نگارش یافته است. در این اثر، تنها از عرفان محض گفتگو شده است. گرچه نویسنده، گاهی عرفان و فلسفه را با یکدیگر می آمیزد و با این وجود، مطالب کتاب، صبغه ای عرفانی- فلسفی، به خود می گیرد. اما به یقین می توان گفت که اندیشه غالب بر این اثر، نگرشی کاملاً عرفانی می باشد. لذا در این رساله، سعی شده است که وجوه گوناگون عرفان ، از دریچه ذهن عین القضات مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. رساله حاضر مشتمل بر چهار فصل می باشد : در فصل اول به شرح احوال و آثار عین القضات و همچنین تبین ماهیت عرفان پرداخته شده است. فصل دوم به شرح اصطلاحات عرفانی تمهیدات می پردازد. در فصل سوم، خودشناسی و خداشناسی از منظر قاضی مورد تحلیل قرار می گیرد. و فصل چهارم، به شرح و بسط حقیقت و حالات عشق در تمهیدات می پردازد. شیوه نگارش این رساله نیز چنین است که با استناد به کتب عرفانی و شرح توضیحاتی در خصوص موضوع مذکور، به تشریح و تحلیل اقوال عین القضات، از گنجینه عظیم عرفان تمهیدات می پردازد.
مشخصات اثر
بررسی و مقایسه‌ی تجلی و نزول حق در عالم محسوسات از دیدگاه ابن عربی و مسیحیت
نویسنده:
صغری کوهساری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مهمترین نظریه های تبیین نظام هستی در عرفان اسلامی بویژه در عرفان ابن عربی، نظریه ی تجلی است. وی برای تحلیل کثرات در عرفان خود، نظام تجلی را پیش می کشد، کثرات در این نظام، تجلیات و مظاهر حق اند و تجلی، خروج مطلق از مقام اطلاق خود و تلبس به تقید و تعین. پس در نظام تجلی، عالم و کثرات عبارت اند از جلوه ی همان ذات مقید شده. وی برای تبیین کثرات از وجودی واحد، بحث اسماء الهی را پیش می کشد و اسماء را با توجه به کثرت آن ها بیان گر صدور کثرت از وحدت و ظهور واحد به صورت کثیر می داند و بر این باور است که کثرت چیزی جز اسماء الهی نیست. مشابه همین نظریه در دین مسیحیت با عنوان نزول و تجسد حق در شخص عیسی(ع) و جسم مادی وی مطرح می شود، یعنی عیسی(ع) به عنوان تجلی تام حق مطلق، به صورت بشر در این عالم نمود پیدا کرده و ظهور حق در عالم محسوسات به شمار می رود، به عبارتی عیسی(ع) تجسم و تجسد خدای نادیده می باشد. در این پژوهش سعی بر آن داریم تا علاوه برپرداختن به مفهوم تجلی در دو دیدگاه متفاوت(ابن عربی و مسیحیت) به بررسی شباهت ها وتفاوت های این دو دیدگاه از نظر خداشناسی، جهان شناسی و انسان شناسی بپردازیم. لذا اشاره به چگونگی تجلی و نزول و حضور حق در عالم و بیان مفاهیمی چون، انسان کامل به عنوان نقطه ی کمال این تجلی و حقیقت محمدیه و حقیقت عیسوی و مراتب مختلف هستی در دو نظام عرفانی ابن عربی و مسیحیت را ضروری دانسته و به بیان شباهت ها و تفاوت های هر دو پرداخته ایم.
مشخصات اثر
پدیدار شناسی تاریخی باور شیعیان به علم امام در سده اول هجری
نویسنده:
عبد الحمید ابطحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله اصلی این رساله اینست که باور شیعیان به علم الاهی و گسترده امامان با چه فرایند تاریخی شکل گرفته است و آیا می توان بر اساس شواهد و قرائن تاریخی اصالت آن را نشان داد. روش ما در این رساله اینست که زمینه های تاریخی شکل گیری این باور را از دوران پیامبر دنبال کنیم و روند رشد این باور را پیش از شکل گیری جریانات و مکاتب فکری شیعی در نیمه دوم قرن دوم ترسیم کنیم. برای این کار تلاش شده مطالعه پدیدار شناسانه در تاریخ وسیره و حدیثو رجال صورت پذیرد و با کمک گیری از روش تحلیل گفتمان و رمز گشایی از برخی گزارش های تقیه ای یا تعصب آمیز در حد امکانگره های این تصویر تاریخی گشوده شود. در مجموع یافته های این پژوهش نشان میدهد کهدر کنار موانع زیادی که برای معرفی مقامات امامان به جامعه مسلمین وجامعه شیعه وجود داشته است به تدریج باور شیعیان به مقام علم الاهی امامان تا میانه قرن دوم خصوصا در میان نخبگان شکل گرفته است. در این پژوهش به کمک شواهد متعددی فرایند این شکل گیری در قالب یک مدل تاریخی تصویر شده است.در این فرایند روشن شده است که باور به علم الاهی پیامبر نیز با مقاومت های زیادی روبرو شد ولی به تدریج و در دوران حیات ایشان در اندیشه مسلمین تثبیت شد. پس از پیامبر نیز علی علیه السلام نقش عمده ای در حفظ و توسعه میراث علمی پیامبر ایفا کرد و در دوران خلافتش به دلیل تجلیات علمی و علنی فراوان که داشتعلی رغم مخالفت های فراوان و سرسختانه مخالفان وی، به عنوان میراث دار اصلی علم پیامبر که بهره های فراوان از اخبارات غیبی نیز دارد شناخته شد و همین نکته نقطه عطف قبول انتقال علم الهی از پیامبر به یک غیر نبی شد. نحوه توسعه و تعمیق تلقی وباور به علم الاهی امامان به کمک شواهد فراوان ترسیم شده است و با کمک گیری از متون تذکره و سیره سنی و گزارش‌های ملل و نحل نشان داده شده است که باور به علم گسترده امام در نیمه اول قرن دوم در میان شیعیان تثبیت شده بود و این چنین نیست که غالیان در قرون بعدی این اخبار را ساخته باشند. در این تحقیق نشان داده شده است که ابوالخطاب نیز نمادی از تندروی شیعی در قبال تندوری انکاری زیدیه نسبت به مقامات اهل بیت بوده است.
مشخصات اثر
بررسی مؤیدات قرآنی و روایی فضائل اهل بیت علیهم السلام در شعر امام شافعی
نویسنده:
الهام السادات سادات حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جایگاه ويژه اهل بیت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در تاریخ اسلام، و نقش بی بدیل آنها در تفسیر قرآن، قرب و خویشاوندی نسبی با پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، از ایشان شخصیتی ممتاز در میان مسلمانان و حتی غیر مسلمانان ساخته که دوست و دشمن را مبهوت خود کرده است. امام شافعی به عنوان یکی از پیشوایان بزرگ اهل سنت و دارای قریحه شاعرانه نیکو از جمله افرادی است که به مناسبتهای مختلف، محبت خویش را نسبت به این خاندان پاک و مطهر، ابراز نموده است. او به جهت علاقه وافر به خاندان پاک و مطهر نبوی (علیهم السلام)،فضایل ایشان را در قالب اشعاری زیبا و دلکش به تصویر کشیده است. کثرت این اشعار که به مناسبتهای مختلف آنها را سروده، حکایت از حب و مودت عمیق وی نسبت به این خاندان گرامی دارد که متأسفانه به عمد یا غیر عمد، از سوی محققان مورد بی مهری قرار گرفته و چنان که باید، پژوهشی به عنوان یک مجموعه مدون در این مورد انجام نشده است.بر این اساس، راقم این سطور با بضاعتی اندک، اما با لطف بی کران اهل بیت (علیهم السلام) به تحقیق و پژوهش پیرامون یکی از مسائل مهم و راهگشا- در ایجاد وحدت و یکپارچگی مسلمانان اعم از شیعه و سنی- یعنی بیان مؤیدات قرآنی و روایی فضایل اهل بیت (علیهم السلام) در شعر امام شافعی، پرداخته است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد قرآنی- روایی بیان می دارد که طرح مناقب و فضائل اهل بیت (علیهم السلام) در اشعار شافعی، بنا به ریشه های قرآنی و روایی بوده و فقط جنبه عاطفی نداشته است. ارادت و دوستی شافعی نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) گاه به حدی می رسد که توحید و عدل را همطراز با دوستی و ولایت ایشان قرار می دهد و صلوات بر این ستارگان هدایت را در تشهد آخر نماز، فرض و واجبمی داندالبته شافعی علی رغم ابراز محبت و نشان دادن حب عمیقش به اهل بیت (علیهم السلام)، بنا به تحقیقاتی که صورت گرفت، نتوانسته از امام معاصرش یعنی حضرت امام رضا (عليه السلام) بهره ای ببرد.
مشخصات اثر
تبیین رابطه واجب الوجود و عالم امکان با تفسیر صفت صمدیت واجب الوجود در حکمت صدرایی
نویسنده:
منا تکاورنژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سوره توحید از سوره‌های کوچک قرآن بشمار می‌رود اما براساس برخی روایات ثلث آن محسوب شده؛ و بر مبنای کلام حضرت سید الساجدین می‌توان نزول آن را برای متعمقان آخرالزمان دانست. از میان مختصر مفردات این سوره واژه صمد اهمیت ویژه‌ای دارد و در روایات معصومین (ع) و همچنین نوشته‌های فلاسفه مسلمان مورد توجه قرار گرفته است.از سوی دیگر تبیین رابطه واجب‌الوجود و عالم امکان در افق فکری صدرالمتألهین جایگاه ویژه‌ای در موضوعات فلسفی داشته است در حکمت متعالیه صدرایی رابطه واجب‌الوجود و عالم امکان به‌گونه‌ای متفاوت تبیین می‌شود. در پژوهش حاضر تلاش شده تا رابطه واجب تعالی و عالم امکان از دیدگاه ملاصدرا و براساس تفسیری که وی از صفت صمدیت خداوند متعال دارد تبیین شود.براساس دیدگاه ملاصدرا صمد بودن واجب تعالی دو معنا دارد یکی جوف نداشتن و دیگری مقصود در حوائج بودن است. در پرتو لا جوف له بودن حق تعالی که ملازم با نفی هرگونه کثرت از هر جهت و حیثیت از ذات حضرت صمدی و میان‌تهی بودن و زائد بودن وجود بر ذات ممکنات اجوفی است. نظریه توحید وجودی و فقر وجودی و در نتیجه رابطه فقر و غنی را بین واجب تعالی و ممکنات موجب می‌شود. معنای دوم صمد یعنی مصمودیت و تحلیل آن در تبیین رابطه واجب و ممکن با توجه به استجماع ذات واجب نسبت به همه کمالات و منشأ خیرات و برکات بودن آن و نیازمندی تمامی مخلوقات از تمامی جهات به آن مصمود و مقصود عالم، موجب جریان عشق در سراسر عالم و حرکت به سوی او می‌گردد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 743