جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 599
صلوة الوسطی
نویسنده:
علی اکبر شایسته نژاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
برای «صلوة وسطی» در آیه 238 سوره بقره، مصادیق متعددی بیان شده است. با توجه به اینکه اقامه نماز، مراقبت و حفاظت از حدود و حریم، اهمیت و فضیلت آن در آیات فراوانی از قرآن آمده است، افزونی «صلوة الوسطی» در این آیه را نمی توان حمل بر این امور کرد. در این مقاله پس از بررسی و نقد چند نظریه نشان داده ایم که تاکید بر «صلوة الوسطی» در آیه مذکور؛ اولا- بیان کننده برتری و امتیاز آن نماز نسبت به سایر نمازها و حاکی از عنایت ویژه نسبت به آن است. ثانیا – نماز مذکور، از نمازهای واجب است. ثالثا - تطبیق آن بر «نماز صبح»، دارای دلایل و قرائن قابل قبولی است. زیرا آنچه به عنوان فضیلت نماز ظهر و عصر، بیان شده، اموری جانبی و بیرونی است. ولی عوامل فضیلت نماز صبح، امور ذاتی و درونی است. بنابر این می توان نماز صبح را مصداق «صلوة الوسطی» دانست.
صفحات :
از صفحه 125 تا 148
فراخوان سجده در قیامت از منظر قرآن و عرفان
نویسنده:
علی اشرف امامی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه تهران,
چکیده :
در سوره قلم، آیات 42-43، یکی از ویژگی های قیامت با تعبیر «یوم یکشف عن ساق» به تصویر کشیده شده، که کنایه از رفع حجاب عزت است و در پی آن ذلت بندگان با فرمان عمومی برای سجده به نمایش گذاشته می شود. در این جستار با بهره گیری از مبانی عرفانی و تفاسیر روایی شیعه به چهار پرسش مطرح شده درباره این فراخوان پاسخ داده شده است: عمومی بودن این فراخوان، فایده و حکمت سجده در قیامت، عدم استطاعت مشرکان، و سجده در پیشگاه چه کسی؟ نگارنده با استفاده از «حدیث تحول» - که نظریه «اله المعتقد» ابن عربی بر مبنای آن پرداخته شده است و نیز احادیثی که فریقین ذیل این آیه ذکر کرده اند - تعبیر «کشف عن ساق» را با تجلی حق در صورت انسان کامل مرتبط دانسته است. بر طبق حدیث تحول، خداوند در قیامت متناسب با صور اعتقادی تجلی می کند و در قیامت همگان حق را با صورت معهود در دنیاشان می شناسند. اما قیامت عرصه جداسازی اهل توحید از غیر است. از این رو، تجلی خاصی لازم است که با آن اهل توحید به سجده می افتند و دیگران نمی توانند. با توجه به اینکه تعبیر «ساق العرش» در روایات شیعه محل اجتماع نور توحید و نور محمدی دانسته شده و برخی روایات کشف ساق را به ولایت امامان (ع) تاویل کرده اند با این ملاک می توان تعبیر «یکشف ربنا عن ساقه» را که در حدیث صحیح بخاری آمده متشابه دانست و به ظهور ولایت کلیه تاویل کرد و در نهایت سجده در برابر این حقیقت در قیامت مشابه سجده ملائکه در برابر آدم خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
جستاری در حقائق التفسیر و رویکرد تاویلی آن
نویسنده:
محسن قاسم پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حقائق التفسير يکی از کهن ترين تفاسير عرفانی محسوب می شود. اين تفسير مجموعه ای فراهم آمده از تفاسير امام صادق (ع)، تفسير ابن عطا، تفسير ابوالحسين نوری و تفسير حسين بن منصور حلاج است. انتساب بخش مربوط به تفسير امام صادق (ع) به امام با بررسی های سندی و محتوايی مورد ترديد جدی است. اما در عين حال فرازهايی از تفسير ايشان در برخی متون معتبر حديثی شيعی ديده می شود. روايات تفسيری امام صادق (ع) يا اقوال بزرگان صوفی است که به امام (ع) نسبت يافته يا در اصل رواياتی از امام بوده اما در ميان صوفيان اندک اندک چهره ديگری به خود گرفته است. با توجه به اينکه سلمی از سرآمدان تصوف در قرن چهارم و پنجم هجری است، و شاگردانی نظير قشيری و ثعلبی از مکتب او بهره ها برده اند، اين تفسير را به قصد تطبيق و تاييد اصول و مبانی تصوف سير و سلوکی از تفاسير فوق فراهم آورده است. تاويل های اين تفسير با تاويل های باطنيه متفاوت است و تلاش شده تا تاويل های آن دست آويزی براي نفی معانی ظاهری قرآن نباشد و لذا نظر کسانی مانند ذهبی و سيوطی در يکسان انگاری اين تفسير با تفاسير باطنی محض استوار نيست.
صفحات :
از صفحه 51 تا 81
تبیین آیات عتاب با توجه به آموزه‌ی عصمت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
رضا نیرومند، الهام محمدزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
عصمت پیامبر اکرم(ص) بارها در قرآن کریم مورد تصریح و تأکید قرار گرفته است. با این حال، برخی آیات، ایشان را مورد عتاب و توبیخ قرار داده‌اند. پر واضح است که این دو سلسله آیات عصمت و عتاب به پیامبر ناسازگار می‌نماید. در باب محدوده‌ی عصمت آن حضرت متکلمان، حکیمان و عارفان اسلامی نظرات متفاوتی ارائه کرده‌اند. ملاصدرا، به‌منزله‌ی حکیمی متأله، با تطبیق نظریه‌ی انسان کامل بر پیامبراکرم(ص)، گستره‌ی عصمت ایشان را فراتر از تلقی متکلمان لحاظ کرده است. او با محور قرار دادن ذومراتب بودن فهم قرآن و با روی‌کردی تأویلی به آیات، عصمت نبی را با آیات عتاب به گونه‌ای متفاوت جمع نموده است. ملاصدرا خطاب آیات یادشده را، که در ظاهر به پیامبر اکرم(ص) می‌باشد، عتابی لطیف دانسته، به ترک اولی تفسیر می‌نماید. از نظر او، فلسفه‌ی آیات عتاب وصول حضرت ختمی مرتبت به مقام عبودیت تام و تربیت امت است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 164
تحلیل پارادوکس تقابل وحدت ذات با جهان هستی از منظر امام علی(ع)
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مبحث وحدت و کثرت از دیرباز مورد توجه فلاسفه و متکلمان شرق و غرب بوده است و هر مکتبی بر اساس نگرشهای خود به این موضوع پرداخته است. ما در این مقاله با استفاده از سخنان امام عارفان به تحلیل این معضل پرداختیم. ابتدا معانی واحد را که حضرتش در روایتی بیان کرده اند به تفصیل مورد بحث قرار دادیم و علل و وجوه عقلی برخی معانی واحد را که اطلاقش بر خداوند سبحان جایز است و همچنین مواردی را که اطلاق آن بر خداوند جایز نیست تبیین نمودیم. وحدت حقه حقیقیه نافی هر نوع تعدد و کثرت است و در عین حال با همه کثرات معیت قیومی دارد. بر اساس این وحدت صفاتی ثبوتی حق تعالی مشتمل بر همه کمالات و اوصاف جمال و کمال خواهد بود بدون اینکه بین صفت و موصوف تمایزی باشد. تنها وجود باری تعالی است که در عین کثرت، واحد است بگونه ای که وحدتش مانع از کثرت، و کثرت اسمایی و صفاتی او مانع از وحدتش نخواهد بود. حیث وحدت و کثرت، اول و آخر و ظاهر و باطن یکی است، در حالی که در ماسوی الله چنین نیست. چرا که همه ممکنات چند حیثیتی هستند. انواع معیت، چه معیت حقی و چه معیت خلقی، به تفصیل، با استناد به آیات و سخنان حضرت در نهج البلاغه روایات مأثوره، تحلیل شده است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 114
بررسی فقهی روایات تغنی در قرائت قرآن
نویسنده:
محمدصادق یوسفی مقدم
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
یکی از مسائل مطرح در مورد قرائت قرآن، قرائت غنایی است. گرچه حکم قرائت غنایی فی الجمله روشن است، اما مفهوم آن وضوح لازم را ندارد، از این رو مورد بحث فقها قرار گرفته است. در این نوشتار با توجه به اینکه مفهوم و حکم قرائت غنایی متوقف بر شناخت مفهوم و حکم غناست، نخست به اختصار مفهوم و حکم غنا بررسی شده است. سپس با عنایت به نقش کلیدی روایات در تغنی به قرآن، تفکیک موضوعی آنها مورد توجه قرار گرفته و با تفکیک روایات جواز قرائت با صدای حزین، نیکو و دارای ترجیع، از روایات جواز تغنی به قرآن و بررسی دقیق سندی و دلالی آنها، محل تعارض اصلی روایات جواز تغنی به قرآن با روایات عدم جواز تغنی به قرآن و روایات عام نهی از غنا مشخص شده است. آن گاه دیدگاه جواز تغنی به قرآن و دلایل آن بررسی و مورد نقد قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 28 تا 51
بررسی حدیث تجلی خداوند در قیامت به صور مختلف و نقد برداشت ابن عربی از آن
نویسنده:
مجید معارف، مصطفی آذرخشی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حدیث «تجلی خداوند در قیامت به صور مختلف» یکی از روایاتی است که در منابع معتبر اهل سنت نقل شده است. این حدیث که مرتبط با دو موضوع مهم اعتقادی، یعنی توحید و معاد است، تبدیل به دستاویزی برای قائلان به کثرت گرایی دینی شده است؛ همچنین در آثار بزرگان عرفان نظری، این حدیث به عنوان شاهدی برای صحه نهادن بر تمام اعتقادات به کار رفته است؛ چنانکه ابن عربی، مدون اصلی عرفان نظری، در دو اثر مهم و اساسی خویش، فتوحات مکیه و فصوص الحکم، بارها به این حدیث اشاره کرده و آن را دلیلی بر تجلیات مختلفه ذات خداوند می ‌داند؛ به گونه ای که تصور هر انسانی راجع به خداوند، به یکی از جلوه‌ های ذات الهی باز می ‌گردد؛ حال آنکه محتوای این حدیث آن هم با چنین برداشتی، با آموزه‌ های اسلامی و براهین عقلی ناسازگار است؛ از همین رو محدثان اهل سنت تلاش کرده اند که وجهی قابل قبول برای این حدیث ارائه کنند.
صفحات :
از صفحه 11 تا 31
«مهدویت» در اندیشۀ ابن‌عربی
نویسنده:
محمد مظفری، مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
محور تحقیق حاضر تبیین دیدگاه ابن‌عربی در مسئله مهدویت است که با تکیه بر آثار او به ویژه فتوحات مکیه و مجموعه رسائل مورد واکاوی قرار گرفته است و در نتیجه به اثبات رسیده که ابن‌عربی آن گونه که برخی گمان برده‌اند، قائل به مهدویت نوعی نیست، بلکه نشانه‌هایی که او برای حضرت مهدی (عج) ذکر کرده، مطابق دیدگاه و آموزه‌های شیعی در مسئله مهدویت است. او مهدی (عج) را از عترت پیامبر (ص)، سلاله حضرت زهرا (س) و از تبار امام حسین (ع) و والد آن جناب را امام حسن عسکری (ع) فرزند امام‌نقی (ع) معرفی نموده که حتماً روزی ظهور خواهد کرد و جهان را پس از امتلاء از جور و ستم پر از عدل و داد می‌کند. وی آن حضرت را بقیةالله، معصوم، صاحب علم لدنی و عالم به غیب و احکام آن حضرت را عین احکام رسول خدا، دانسته و براین باور است که گوهر و حقیقت شریعت نزد حضرت مهدی (عج) است. هر چند در مورد خاتم‌الاولیاء بودن حضرت مهدی (عج) ظاهر سخنان ابن‌عربی متشتّت و متعارض به نظر می‌رسد، لیکن سخنان وی قابل جمع است و می‌توان از قرائنی که در کلمات او وجود دارد به این نتیجه رسید که او خاتم الاولیاء محمدی به طور مطلق را حضرت علی (ع) و مهدی (عج) می‌داند.
صفحات :
از صفحه 65 تا 82
سیر تحول خوانش تفسیر به رای در پنج سده نخست هجری
نویسنده:
عباس مصلایی پور یزدی، سید محمد هادی گرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
يکی از راه های درک مفهوم متون تاريخی از جمله نصوص احاديث تفسير به رای، بررسی دريافت مخاطبان اين متون از آنها می باشد. اين مقاله قصد دارد با استخراج نوع نگاه مسلمانان سده های نخست به مقوله تفسير به رای و ارائه يک سير تاريخی از روند تحول آن، زمينه دستيابی به معنا و مقصود اصلی احاديث تفسير به راي را هموارتر کند. در سده نخست هجری، صحابه و تابعان هر نوع بيان قرآنی را که بر اساس اثر سلف صالح نباشد تفسير به رای می دانستند و با اعتقاد به اينکه فعاليت تفسيری آنها بر اساس رای نيست عملا به شکل گسترده ای قرآن را تفسير کردند. در سده دوم هجری، با ترديد در آلوده نبودن ميراث تفسيری سده نخست به رای گرايی، جبهه گيری ها و اتهامات آغاز می شود. اين روند در سده سوم هجری تقويت می شود. در سده چهارم هجری، نخستين تلاش ها برای ارائه خوانشی جديد از تفسير به رای شکل می گيرد و پس از مستدل شدن آن در قرن پنجم، در اواخر همين سده خوانش جديد به عنوان يک تلقی جديد از تفسير به رای در سنت تفسيری جامعه مسلمانان نهادينه می شود.
صفحات :
از صفحه 81 تا 102
جریان شناسی فکری امامیه در خراسان و ماوراء النهر (از آستانه غیبت صغری تا عصر شیخ صدوق)
نویسنده:
محمدتقی سبحانی، اکبر تنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن اسلامی کلام حوزه,
چکیده :
پس از افول مدرسه فکری کوفه در اواخر قرن دوم، میراث علمی این مدرسه به دیگر نقاط امامی نشین انتقال یافت که منطقه مهم خراسان و ماوراءالنهر، یکی از آن مناطق است. در مطالعات معاصر، به طور جامع و مستقل به جریانهای فکری این منطقه پرداخته نشده است.در نوشتار پیشرو سعی شده است جریانهای حاضر در خراسان و ماوراءالنهر در بازه زمانی غیبت صغرا تا عصر شیخ صدوق، شناسایی و تا حد امکان ارتباط آنها با محیط علمی کوفه پیگیری شود. این پژوهش نشان می دهد، برخی از نحله های فکری موجود در خراسان و ماوراءالنهر، مانند جریان کلامی و فقهی هشام بن حکم و یونس بن عبدالرحمن و جریان حدیث محور و نیز جریان متهمان به غلو، ریشه در مدرسه کوفه دارند و این گروهها پس از مدتی، از خراسان به مناطق دیگری چون عراق و قم ورود پیدا کردند؛ البته برخی از جریان ها،مانند امامیان اعتزالگرا در این برهه، جریانی نوظهور در خراسان به شمار می آیند.
صفحات :
از صفحه 79 تا 105
  • تعداد رکورد ها : 599