جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فرخی از شاعران دوره مشروطه است که با اشعار خود به بیداری مردم و سیر تحولی جامعه کمک کرده است. اشعار وی حاوی مضامین و درون مایه های نوینی است که نظام ارزشی کهنه و فرسوده را به هم زده است.آزادی یکی از مضامینی است که شاعر در اشعار خود بسیار به آن پرداخته و از آن به عنوان «شاهد زیبا» یاد می کند که حاضر است برای به دست آوردنش، از جان خود بگذرد.فرخی به تمام معنا یک آزادی خواه است که پیشرفت و آبادانی جامعه را در گرو آزادی می داند و از سر دلسوزی و عشق شدید خود به مملکت، همه افراد جامعه را به جانبازی در راه آزادی تشویق می کند، اما وی خواستار آزادی از دست تمام کسانی است که مانع استقرار آزادی هستند. فرخی از مصادیق آزادی سیاسی و اجتماعی همچون آزادی قلم، آزادی بیان و آزادی مطبوعات در شعر خود سخن می گوید و وجود آنها را برای دموکراتیزه کردن جامعه حتمی و ضروری می داند. وی در راه رسیدن به آزادی با استبداد، ارتجاع و استعمار سرمایه دار نبرد می کند. در این پژوهش سعی بر این است که ابعاد آزادی خواهی شاعر تبیین شده و اندیشه وی درباره آن مشخص گردد.

این پژوهش سعی دارد تا با بهره گیری از روش پیمایش، عواملی را که با جهت گیری ارزشی جوانان در ارتباط است، بررسی کند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که 21.6 درصد از افراد به سمت جهت گیری ارزشی مادی گرایانه تمایل نشان داده اند درحالی که، 78.4 درصد از افراد متمایل به جهت گیری ارزشی فرامادی گرایانه هستند. همچنین نتایج حاصل از آزمون فرضیات بیانگر آن است که متغیرهای عضویت در انجمن های سیاسی مذهبی، رضایت از زندگی، دینداری، استفاده از رسانه های قدیمی و نوظهور و همچنین قومیت با نوع جهت گیری ارزشی رابطه معناداری دارد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که به ترتیب متغیرهای دینداری، استفاده از رسانه های قدیمی، مذهب-(تشیع)، رضایت از زندگی و عضویت در انجمن های سیاسی مذهبی قادر به تبیین 22.7 درصد از واریانس متغیر وابسته هستند.

این جستار با هدف بررسی و شناسایی شاخص های کاربردی توسعه اجتماعی، به مطالعه و کاوش در رابطه با مفهوم توسعه اجتماعی در سطوح بین المللی و ملی پرداخته است. روش این مطالعه با توجه به اهداف و سوالات تحقیق،توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانه ای و همچنین تکنیک دلفی صورت گرفته است. حجم نمونه مطالعه (روش دلفی) از 30 نفر از صاحبنظران آکادمیک و متولیان اجرایی حوزه توسعه اجتماعی که به شکل غیر تصادفی انتخاب شده اند، تشکیل شده است. در نهایت بر اساس محاسبه شاخص های اجماع، اهمیت و اولویت در فرایند تکنیک دلفی، مفهوم توسعه اجتماعی با عنوان کیفیت سیستم اجتماعی از طریق نهادینه کردن اخلاق توسعه به ویژه «اخلاق توسعه اجتماعی» برای حصول به «همبستگی (وفاق) اجتماعی» و «عدالت اجتماعی» در جهت بالا بردن «سطح کیفیت زندگی» و افزایش ضریب «امنیت اجتماعی» تعریف و تعبیر گشت. سرانجام، توسعه اجتماعی بر اساس منطق علمی شاخص سازی، به ابعاد پنج گانه و همچنین خرده ابعاد مرتبط با آن تقسیم بندی شد.

خاقانی یکی از شاعران بنام ادب فارسی در قرن ششم است، به اذعان همگان برای درک و دریافت معانی دشوار و پیچش های کلام او، خواننده باید به شناخت زبان رازآمیز و روح عناصر لفظی و معنوی و شیوه بیان وی مجهز باشد.وی که در تاریخ ادب زبان فارسی، شاعری برجسته و صاحب سبک به شمار می آید، قصایدش به جهت ویژگی هایی چون نازک خیالی های بی نظیر، ترکیبات بدیع و شگفت آور، التزام ردیف های دشوار قابلیت بررسی از منظر نظریه های ادبی جدید ازجمله صورت گرایی (فرمالیسم) را منطقی می سازد. زیرا شگردها و فنونی که شاعر، آگاهانه در بیان مقصود خویش به کار می گیرد، زبان وی را از شکل خودکاری به مرحله برجسته سازی ارتقا می دهد و گَرد عادت را از امور و اشیا کنار می زند و منجر به بیگانه سازی (آشنایی زدایی) می شود.در این مقاله تلاش شده است هرچند گذرا، زوایایی از هنر شاعرانه وی بر اساس روی کرد صورت گرایی باز نموده شود.آنچه در این جستار بدان رسیدیم بازگوی آن است که شاعر در بیان خود سعی داشته است که معانی جدید خلق کند و اگر هم ناچار به تکرار مضامین و مفاهیم گذشتگان بوده به زیوری دیگر از بیان، کلام خود را می آراید و آن را در هیات الفاظ و واژه ها و تصویرسازی های بدیع به صورت دیگر می نمایاند که این جلوه گری رنگارنگ را عمدتا در حوزه انواع هنجارگریزی ها به دست می دهد.

دو کشور ایران و گرجستان از دیر باز (از زمان ساسانیان تا دوره قاجار) با یکدیگر ارتباط سیاسی و اجتماعی و به ویژه ادبی و فرهنگی داشته و ملت گرجستان با فرهنگ و ادبیات غنی ایران زمین کاملا آشنا بوده است. برای اثبات این سخن می توان به یکی از شاعران گرجی زبان، شوتاروستا وِلی در منظومه پلنگینه پوش اشاره کرد، وی در سرایش این اثر از شاعرانی مثل فردوسی، فخرالدین اسعد گرگانی و نظامی الهام گرفته به گونه ای که می توان گفت این اثر چه از لحاظ زبان و چه از نظر محتوای داستان، تحت تاثیر داستان پردازی ایرانی همچون شاهنامه فردوسی، منظومه ویس و رامین و آثار نظامی قرار گرفته است.بسیاری از گرجیانی که از دوره صفویه و قاجاریه از سرزمین گرجستان به ایران کوچانده شدند، تحت تاثیر فرهنگ و زبان فارسی قرار گرفته، ذوق شعری خود را در زبان شیرین فارسی به زیور طبع آراستند. از شاعران گرجی که در دوره صفویه شعر پارسی سروده اند، می توان به اشخاصی همچون: سروش گرجی، کوکبی گرجی، کیخسرو گرجستانی و در عصر قاجاریه به: اختر گرجی، طالب گرجی، میرزا عبداله گرجی، و یوسف گرجی اشاره کرد که در این مقاله، به این موضوعات پرداخته می شود.

پیش از ورود آریاها به فلات ایران، طوایفی مانند عیلامیان، تپوران، کادوسیان و آماردان در نواحی مختلف آن سکونت داشتند. آریاها برای تصرف سرزمین بومیان، وارد جنگ های سخت و خونین با آنان شدند و به سبب اختلافات نژادی و ارضی و دینی با اقوام بومی، آنان را دیو، و مازنی ها را دیوان مازندران نامیدند. اگرچه در متون اساطیری و حماسی دو یا سه سرزمین را مازندران می خواندند؛ اما بدون تردید تبرستان یا مازندران فعلی یکی از آن ها بوده که در شاهنامه از آن به دفعات با عنوان بیشه نارون نام برده شده است. عمده ترین سبب نامگذاری اقوام بومی مازندران به دیوان، تعصبات دینی زرتشتیان بوده که هر دگرکیشی را دیو و بی دین می نامیدند. دلیل دیگر اطلاق دیوان بر مردم مازندران این بوده که زرتشتیان می کوشیدند تا با انتساب آنان به دیو پرستی و ساحری و جادوگری، هویت فرهنگی شان را از بین برده و نابود کردن یا برده نمودن شان را پسندیده و پذیرفته جلوه دهند، در حالی که به استناد همان متون اساطیری و حماسی نه تنها در آدمی بودن دیوان مازندران هیچ گونه تردیدی نیست، بلکه از لحاظ فرهنگ و تمدن از آریاهای مهاجم بسی بافرهنگ تر و متمدن تر بوده اند و آریاها بسیاری از عناصر و مظاهر فرهنگ را از دیوان مازندران آموختند که زبان، خط، خواندن و نوشتن از مهم ترین آن ها محسوب می شود.

هدف رسانه دینی و برنامه های دینی تلویزیون، آگاهی بخشی مبانی دینی به شهروندان با استفاده از روش های اطلاع رسانی و تبلیغ به منظور ارتقای هویت دینی است. بر این مبنا، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران با هدف تعمیق و ارتقای معرفت دینی شهروندان، خود را یکی از پایگاه دینی تعریف و رسالت تبلیغی خویش را بر آن استوار کرده است. با توجه به موارد فوق، هدف اساسی این مقاله، بررسی رابطه بین برنامه های دینی تلویزیون و هویت دینی شهروندان در جامعه آماری مورد مطالعه است. این پژوهش از نوع مطالعه پیمایشی بوده و داده های تحقیق با استفاده از روش پرسش نامه توأم با مصاحبه، جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه شهروندان 15 تا 65 ساله شهر اصفهان در سال 1390 است. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 420 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. یافته های تحقیق موید همبستگی بین متغیر برنامه های دینی تلویزیون و میزان هویت دینی شهروندان است.

فرهنگ عامه، بخصوص ادبیات شفاهی در حقیقت تاریخ حیات واقعی، اما نانوشته گذشتگان ماست که نسل به نسل و سینه به سینه به روزگار ما رسیده، این گنجینه ارزشمند و در عین حال تجدید ناپذیر، امروزه در مواجهه با مظاهر شگرف تمدن جدید، بسیار آسیب پذیر و شکننده می نماید و بر ماست که ضمن شناخت، گردآوری و معرفی این بخش از میراث معنوی سرزمین مان تا حد امکان به ماندگاری آن کمک کنیم.حقیر در این مقاله تنها به بازشناسی و بیان ویژگی های بخش کوچکی از فرهنگ عامه، یعنی دوبیتی های عامیانه یا ترانه خواهم پرداخت، امید که گامی باشد هر چند کوچک، در پاس داشت این قسمت از گنجینه بی بدیل و گرانقدر ادبیات شفاهی ایران زمین.

مدح در اصطلاح ادب فارسی عبارت است از صفت های خوب کسی را بویژه در شعر بیان کردن و یا صفت های خوب به او نسبت دادن. (ح- م- د) و (م- د- ح) لغه قلب یکدیگرند، و اگرچه هدف یکسان دارند اما در کاربرد آن ها فرق بسیار وجود دارد. حمد، مخصوص ذات الهی ولی مدح شامل همه انسان ها می شود «فرق میان حمد و مدح از چند جهت است: 1- مدح، هم برای ذوی العقول و موجودات جاندار می تواند باشد و هم مورد موجودات غیر ذوی العقول و غیر زنده، لیکن حمد فقط در مورد موجود زنده است. 2- مدح، گاه پیش از احسان است و گاه هم بعد از احسان، لیکن حمد همیشه پس از احسان است. 3- مدح، گاه مذموم است و ناپسند و آن را نهی کرده اند، در صورتی که در مورد حمد چنین نیست و بطور مطلق و کلی، حمد را ستوده اند.» (عسکری، 1363: ص 125) مدیحه های فراوانی در ادبیات عرب و فارسی و دیگر زبان ها می توان یافت که پاره ای از آن ها مدایح ناب و خالص هستند و بسیاری دیگر به خاطر چاپلوسی و چشم داشت انعام سروده شده اند.شعرای دوره جاهلیت، به دلیل زندگی قبیله ای، بزرگان قبیله را مورد مدح قرار داده اند و با ظهور اسلام، فضایل معنوی (به خصوص مدح مقام بلند پیامبر اکرم (ص)) به مدایح راه یافته است. در ادبیات فارسی نیز بعد از اسلام به تبعیت از شعر عرب، مدح ناب و غیرناب آغاز شده است. پاره ای از شاعران در قصاید خود علاوه بر مدح پیامبر به معراج ایشان نیز اشاره کرده اند. در این مقاله به شرح کلی مدح و بررسی اشعار برخی شخصیت های دینی و چهار شاعر از میان شعرای عرب صدر اسلام و دو شاعر معروف فارسی زبان سبک آذربایجانی پرداخته شده است.

اوقات فراغت و نحوه گذران آن از مباحث تازه ای است که پس از انقلاب صنعتی و رشد صنایع و فناوری، توجه محققان را به خود جلب است. در این تحقیق، رابطه میان متغیرهای زمینه ای، پایگاه اقتصادی-اجتماعی شهروندان کاشانی با میزان و نحوه ی گذران اوقات فراغتشان سنجش شده اند. روش تحقیق، پیمایشی و از طریق ابزار پرسش نامه خودساخته است. شیوه نمونه گیری، سهمیه ای است؛ بر این اساس شهر کاشان به دو منطقه بافت قدیم و جدید تقسیم و پرسش نامه ها به تعداد مساوی بین ساکنان هر منطقه (250 خانوار) توزیع شده است. برای آزمون متغیرهای تحقیق با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و به کارگیری آزمون های آمارهt، پیرسون، کای اسکوار و تحلیل عاملی رابطه متغیرها سنجش و بررسی شده است. نتایج تحقیق موید آن است بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی پاسخ گویان و میزان گذران اوقات فراغت در بافت جدید و نیز میان متغیرهای زمینه ای، شامل جنسیت، سن و سطح تحصیلات با میزان گذران اوقات فراغت رابطه وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل عاملی بیانگر آن است که اولویت اول و دوم در گونه های گذران اوقات فراغت ساکنان بافت قدیم به ترتیب: گونه «هنری» و «تفننی» و در بافت جدید شهر به ترتیب: گونه «ورزشی» و «هنری» قرار دارد.