جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: برای سال‌ها دانش‌آموزانی که دوره‌های توسعه اجتماعی را گذرانده بودند، متنی برای استفاده نداشتند. آن دسته از ما که به آنها دستور می دادیم باید به اختصاص دادن مقالات مجلات برای خواندن و ارائه یک نمای کلی و ترکیبی از این حوزه در سخنرانی های خود تکیه می کردیم. در چند سال اخیر، وضعیت به طور قابل توجهی تغییر کرده است. اکنون چندین کتاب درسی بسیار خوب وجود دارد که خلأ را پر می کند و نشان دهنده علاقه روزافزون به این حوزه از تحقیق و تئوری است. در اینجا یکی دیگر است. راه های زیادی برای روایت داستان وجود دارد. فکر می‌کنیم کتاب ما آنقدر متفاوت است که ارزش نوشتن را داشته باشد. زمانی که شروع به صحبت کردیم، مدتی پیش، در مورد انجام این پروژه، متوجه شدیم که علاقه متقابلی به تلاش برای ارائه مطالعه توسعه اجتماعی از دیدگاه تاریخی داریم. این رشته از ابتدای پیدایش خود به طرز چشمگیری تغییر کرده است و ما هر دو به اندازه کافی در آن بوده ایم که شاهد تعدادی از این تغییرات بوده ایم. اصلاح جهت‌گیری‌های نظری و توسعه روش‌شناسی پیچیده‌تر و دقیق‌تر با خود برانگیختن مجادله و رشد را به همراه داشته است، زیرا روان‌شناسان رشد اجتماعی در مورد بهترین راه‌ها برای ادامه کسب‌وکارشان بحث می‌کردند. مطمئناً همین اتفاقات در سایر زمینه‌های روان‌شناسی نیز رخ داده است، اما به نظر می‌رسد که بحث‌ها در حوزه خود ما بسیار شدید بوده است.

ترجمه ماشینی: این جلد تحقیقات جداگانه ای را در مورد عدالت اجتماعی، برابری اجتماعی و توسعه اجتماعی در نظر می گیرد. دانشمندان برجسته از رشته‌های مختلف، آخرین تحقیقات را مورد بحث قرار می‌دهند تا به ما در درک رابطه بین نابرابری‌های اجتماعی و توسعه اجتماعی کمک کنند. با انجام این کار، کتاب راه‌های قدرتمندی را که نابرابری‌های اجتماعی شکل می‌دهند، مستند می‌کند و درگیری‌هایی را که در زمینه این نابرابری‌ها به وجود می‌آیند را بررسی می‌کند. این نشان می دهد که چگونه مردم در سراسر جهان در مورد این شرایط قضاوت می کنند و چگونه در برابر اعمالی که ناعادلانه می دانند مقاومت می کنند یا تغییر می دهند. با گرد هم آوردن این دیدگاه ها، ویراستاران امیدوارند نشان دهند که درک توسعه اجتماعی چگونه امکان تغییر و عدالت اجتماعی را به همراه دارد. این کتاب فرآیندهای توسعه اجتماعی را در نظر می گیرد. ایده های پیاژه در مورد اخلاق را بررسی می کند و آنها را با تفکر کودکان در مورد حقوق اجتماعی مرتبط می کند. مروری میان رشته‌ای از تحقیقات روان‌شناسی رشد، اجتماعی و سلامت، سیاست اجتماعی، انسان‌شناسی و فلسفه، در ادامه این مقدمه آمده است. هر مشارکت کننده فرآیندهای تاریخی، توسعه ای و اجتماعی را که بر باورهای مربوط به عدالت و برابری اجتماعی و پیامدهای زندگی در شرایط بی عدالتی تأثیر می گذارد، بررسی می کند. کتاب در نظر گرفته است: نابرابری در فرصت های آموزشی و بهداشتی. حقوق نابرابر و آزار و اذیت و آثار آن بر اقلیت ها. سختی ها و نابرابری هایی که زنان با آن مواجه می شوند. برای محققان و دانشجویان پیشرفته در روانشناسی رشد، اجتماعی، فرهنگی و سلامت، سیاست، انسان شناسی و فلسفه که به دنیایی که از نظر اجتماعی عادلانه است، در نظر گرفته شده است.

این پایان نامه نسبت عدالت و آزادی را به عنوان مولفه‌های رفاه اجتماعی از نگاه آمارتیاسن و متفکران مسلمان ایرانی (امام خمینی، دکتر شریعتی و دکتر سروش) بررسی می کند . به اعتقاد آقای آمارتیا سن این نگرش که بین آزادی و برابری و عدالت تضاد وجود دارد به کلی اشتباه است و آزادی وعدالت بدیل هم نیستند. سن آزادی را ابزار اصلی توسعه و همچنین هدف اصلی توسعه می داند و نوعی همزادی و هم رویدادی بین آزادی و عدالت برقرار می‌کند. امام خمینی آزادی را حق طبیعی هر انسان و لازمه ی تمدن و رفاه می داند. همچنین ایشان به لزوم فرصت های برابر برای همگان در همه ی زمینه ها و ارتباط کامل عدالت و آزادی معتقد بوده و بر این باور است که آزادی تنها و تنها درسایه عدلت فراهم می‌گردد و جامعه‌ای آزاد است که عادلانه باشد.شریعتی آزادی را با انسانیت انسان معادل دانسته اما عدالت را هم در کنار آن ستوده وآنرا از آمال بشر می داند . او آزادیبدون عدالت و عدالت بدون آزادی را ناقص می‌داند و بر این اعتقاد است که این دو مقوله در کنار مقوله سومی به نام عرفان مکمل یکدیگرند وبدون وجود یکی دیگری ناقص است و به درستی محقق نمی‌شود و رفاه جامعه مستلزم توجه همزمان به هر دو مقوله است. سروش آزادی را جزئی از عدالت می‌داند نه روبروی آن و مخالف . او عدالت را برتر از آزادی می‌داند و آزادی را در دل عدالت جای می‌دهد و عدالت را ایفای حقوقی می‌داند که آزادی یکی از آنهاست. البته به نظر ایشان بدون آزادی هم هیچ عدالتی محقق نمی شود. اگرچه هر متفکری از زاویه‌ای خاص به آزادی می‌نگرد اما هر چهار متفکر توجه یک بعدی به عدالتیا آزادی را رد کرده و آنها را در ارتباط با هم ومکمل هم و دو روی یک سکه می‌دانند و نه در تضاد با هم.

در علوم اجتماعى یکى از مسائلى که بسیار مورد چالش قرار گرفته است،بحث توسعه اجتماعى و عوامل موثر بر آن مى باشد. دسته اى از تئورى ها به نقش عوامل فرهنگى نظیر دین بر روی این مقوله تاکید دارند. یکى از. مفاهیمى که در مبحث دین جای مى گیرد تقدیر گرایى و رویکرد تقدیر گرایانه نسبت به هستى و زندگى اجتماعى است. یکى از مشهورترین تئورى ها در این مورد، نظریه وبر میباشد که براساسآن،دریافت تقدیر گرایانه از هستى و نیز از خلقت و مشیت ازلى، موجب تشویق فعالیت هاى مختلفاجتماعی و اقتصادى مى گردد که خود آن منجر به رفاه، پیشرفت و بهبود زندگى مى گردد که از مقولات و شاخص هاى توسعه اجتماعى محسوب مى گردند. در این یپژوهش، بر یایه تئورى وبر به بررسی اندیشه هاى شش نویسنده اجتماعى ایرانى در سه گرایش اسلام گرا، سکولار و مارکسیست در عصر پهلوى دوم پرداخته شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوا مى باشد. یافته هاى این پژوهش نشان مى دهد که این نویسندگان نوع تلقى هاى متفاوتى از تقدیرگرایى دارند و گرایش فکرى آنان بر دریافت آنان از این مقوله موثر است. بر این اساس شریعتى و مطهرى که از نویسندگان اسلام گرا به شمار مى آیند به تقدیرگرایی از نوع اصیل آن معتقد بوده و آن را عاملى مهم در ییشرفت و توسعه اجتماعىجوامع مى دانند. رحیمى که از نویسندگان سکولار محسوب مى شود، اصولأ به وجود و حضور جنین مقوله ای در زندگى اجتماعى انسان ها اعتقادی ندارد، و همه چیز را منوط به اراده و عمل انسان و آزادى وى در انتخاب مى داند. صادق هدایت، دیگر نویسنده سکولار، برعکس رحیمى همه چیز را از دیدگاه آن نوع از تقدیر گرایى میبیند که منجر به رخوت و سستى و یذیرش وضع موجود مى شود. در واقع تقدیرگرایى هدایت مانع توسعه اجتماعى محسوب مى گردد. طبرى، نویسنده مارکسیست، ریشه هاى پیدایش تقدیرگرایى را در عوامل اقتصادى و تقسیم طبقاتى مى داند و آن را مانع تغییر اوضاع و تکامل زندگى اجتماعى میپندارد و آریانپور، اصولأ ویژگى توسعه یافتگى و نو بودن را در عدم پذیرش تقدیر می داند. بطور کلى، ارتباط بین این دو مقوله در آثار ایشان به صورت مستقیم و آشکاری مطرح نشده است، اما بررسى دقیق این آثار و تحلیل محتوایشان، نوع نگرش آنها را به این موضوع آشکار کرده است.

یکی از دغدغه‌های علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل مسئله تغییرات اجتماعی در کنار توجه به نظم اجتماعی است و از این رهگذر اندیشمندان در پی ارائه الگوهای توسعه اجتماعی هستند. پس از انقلاب اسلامی ایران برای جامعه‌شناسان، مدیران دولتی و سیاست‌گذاران عمومی این پرسش مطرح شده که آیا جمهوری اسلامی ایران الگوی نوینی برای رشد و توسعه اجتماعی متناسب با آرمان‌های خود دارد یا در این زمینه از الگوهای سایر جوامع بشری بهره می‌گیرد؟ طرح بحث الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از سوی مقام معظم رهبری فرصت خوبی به‌وجود آورده است تا این مسئله به‌شکل جدی‌تر مورد توجه مجامع علمی قرا گیرد. در این مقاله در گام نخست، به نظریه‌ها و مکاتب توسعه اشاره شده و در ادامه دیدگاه امام خمینی(ره) در باب الگوی توسعه ایرانی-اسلامی با عنوان طرح «تمدن‌گرایی اسلامی» بررسی شده و اهداف، سیاست‌ها و راهبردهای اصلی این الگو از بیانات ایشان استخراج شده و اثرات این طرح بر تولید الگوی ایرانی ـ اسلامی پیشرفت پیش‌بینی شده است.

مشارکت سیاسی یکی از معیارهای توسعه سیاسی به طور خاص و توسعه به طور کلی است. هدف از این تحقیق بررسی و شناخت عوامل اجتماعی موثر بر مشارکت سیاسی روستاییان است. برخی از این عوامل که در نظریات دانیل لرنر، اینکلس و اسمیت، رابرت دال، لیپست و هانتینگتن به عنوان عوامل نوسازی کننده جامعه و رواج دهنده اشکال جدید رفتارهای اجتماعی بیان شده اند عبارتند از: وضعیت اقتصادی، شغل، تحصیلات، ارتباط با شهر، استفاده از وسایل ارتباط جمعی علاوه بر این، برخی عوامل روانشناختی مانند احساس بی قدرتی و اعتماد به دولت به عنوان متغیر های واسط مورد بررسی قرار گرفته اند. فرضیه اصلی تحقیق این است که با بهبود شاخص های اجتماعی مشارکت سیاسی افزایش یافته است. این فرضیه در دو بعد مشارکت سیاسی رسمی و غیر رسمی مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. روش تحقیق، روش پیمایشی بود که با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام شد. جامعه مورد مطالعه سرپرستان خانوارهای روستایی دهستان اشکی حومه شهرستان بوشهر بود. با استفاده از نمونه گیری چند مرحله ای سه روستای چاه کوتاه، آب طویل و تل اشکی که معرف سه سطح توسعه یافتگی بالا، متوسط و پایین بودند به طور تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی است که مشارکت سیاسی غیر رسمی همراه با افزایش سطح تحصیلات، ارتباط با شهر و استفاده از رسانه های گروهی افزایش یافته است. اما مشارکت سیاسی رسمی تنها در سطح متوسط ارتباط با شهر و تحصیلات ابتدایی بیشتر شده است و پس از آن رو به کاهش داشته است. به علاوه، مشارکت رسمی همبستگی مثبت بالایی با اعتماد به دولت داشته است. این موضوع نشان می دهد که مشارکت سیاسی غیر رسمی بیش از جنبه رسمی مشارکت با شاخص های توسعه و تایید کننده نظریات نوسازی رابطه دارد.

پدیده شهر نشینی با قدمتی طولانی، با آینده ای پیچیده تر از امروز روبرو است. شواهد موجود نیز صحت آن را بی نیاز از اثبات نشان می دهد. زیرا اگر طی سی سال گذشته، جمعیت شهری جهان به بیش از دو برابر رسید، بر اساس پیش بینی های مقرون به صحت سازمان ملل، طی سی سال آینده نیز به ویژه در کشورهای پرجمعیت در حال توسعه چنین خواهد بود. این پدیده پیوسته، دو وجه هزینه و فایده را در خود داشته، و در هر حال یکی از عناصر مهم در محاسبه شاخص های مختلف اقتصادی و اجتماعی و سیاست گذاری ها بوده است. چهار محور جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در استمرار تحولات آینده در خور مطالعه اند. توسعه بی وقفه شهری در این محورها، برخورداری از مدیریت علمی و اثرگذار برای مقابله با چالش های جدید، توزیع امکانات بر اساس سیاستهای متناسب با اوضاع و درک مجدد از مسائل با رعایت قواعد بازی در سطوح ملی و جهانی را اجتناب ناپذیر ساخته است.

(لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه)«هر آینه رسول خدا برای شما الگویی نیکویی است»بحث حکمرانی خوب یا "به زمامداری" در گام نخست توسط بانک جهانی و صندوق بین المللی پول مطرح شد که در نهایت توسط سایر سازمان ها ی بین المللی نیز مورد توجه قرار گرفت. مفهوم حکمرانی خوب از اوایل دهه‌ی 90 میلادی وارد ادبیات حقوقی و سیاسی شده است«حکمرانی خوب» امروزه به مثابه یک دستگاه سنجش وضعیت حکمرانی در کشورهای مختلف دنیا به کار می‌رود و کشورها بر اساس شاخص‌های تعیین شده در این دستگاه ارزیابی و رتبه‌بندی می‌شوند. این اندیشه که در اصل بانک جهانی و کارشناسان و متخصصان آن ترویج و حمایت می‌کنند در حال حاضر از مقبولیت نسبتاً بالایی برخوردار است. بانک جهانی اکنون بیش از یک دهه است که همه ساله بر مبنای شاخص‌های تعریف شده در این دستگاه، وضعیت حکمرانی در کشورهای مختلف را بررسی و گزارش آن را به طور رسمی و علنی منتشر می‌کند. این گزارش در بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها و قضاوت‌ها و مباحثات داخلی و خارجی مبنا قرار می‌گیرد.و دنیای امروز که دوره فرانوین نام گرفته الزام ها وضرورت های سیاسی ،فرهنگی،اجتماعی واقتصادی خاصی را شکل داده که به موجب آن نیازمند ساختار تازه ای از روابط بین حکمران وملت خواهد بود .حکمرانی خوب»نقشهء راهی است که کشورهای مسلط جهان و کشورهای غربی پیش‌ روی کشورهای جهان سوم ترسیم کرده‌اند و حرکت روی این نقشه،تأمین و تضمین‌کننده‌ منافع کشورهای مسلط است.درنتیجه«حکمرانی خوب»نمی‌تواند الگو و برنامهء متعالی برای‌ پیشرفت و توسعه جامعه بشری بویژه کشورهای درحال توسعه باشد.درعوض حکمرانی‌ خوب در سیره نبوی پیامبر اکرم (ص)با ظرفیت گسترده می‌تواند پیشرفت و تعالی‌ جامعه بشری را تضمین کند و جایگزین حکمرانی خوب شود؛چرا که رویکرد حکمرانی‌ خوب«جهان‌بینی مادی»،و در طول و استمرار نوع حکمرانی در غرب در ظرف زمانی 500 سال گذشته در مقاطع مختلف تاریخی،عامل بحرانهای‌ مختلف سیاسی،اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی و نظامی در غرب و جهان پیرامون بوده است. حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی می‌تواند عامل پایان این بحرانها باشدوحکمرانی خوب درسیره نبوی، برای برآورده کردن تعهدات حقوق بشری و کرامت انسانی در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، طراحی شدهاست .

این جستار با هدف بررسی و شناسایی شاخص های کاربردی توسعه اجتماعی، به مطالعه و کاوش در رابطه با مفهوم توسعه اجتماعی در سطوح بین المللی و ملی پرداخته است. روش این مطالعه با توجه به اهداف و سوالات تحقیق،توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانه ای و همچنین تکنیک دلفی صورت گرفته است. حجم نمونه مطالعه (روش دلفی) از 30 نفر از صاحبنظران آکادمیک و متولیان اجرایی حوزه توسعه اجتماعی که به شکل غیر تصادفی انتخاب شده اند، تشکیل شده است. در نهایت بر اساس محاسبه شاخص های اجماع، اهمیت و اولویت در فرایند تکنیک دلفی، مفهوم توسعه اجتماعی با عنوان کیفیت سیستم اجتماعی از طریق نهادینه کردن اخلاق توسعه به ویژه «اخلاق توسعه اجتماعی» برای حصول به «همبستگی (وفاق) اجتماعی» و «عدالت اجتماعی» در جهت بالا بردن «سطح کیفیت زندگی» و افزایش ضریب «امنیت اجتماعی» تعریف و تعبیر گشت. سرانجام، توسعه اجتماعی بر اساس منطق علمی شاخص سازی، به ابعاد پنج گانه و همچنین خرده ابعاد مرتبط با آن تقسیم بندی شد.