جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رویکردهای فلاسفه و متکلمان (مسیحی و مسلمان) به خداشناسی در طول زمان و با رشد معارف بشر تغییرات زیادی داشته است. الهیات مسیحی و اسلامی سرشار از برهان‌ها و دلیل‌ها‌ی اثبات وجود خداست. بحث درباره امکان اقامه برهان بر وجود خدا، سخن از برترین دلیل وجود خدا، پاسخ به نقدهای منتقدان و بازسازی برهان‌ها و دلیل‌ها‌ی پیشینیان در دوره‌های متأخر، بخش زیادی از آثار و افکار متألهان دو دیانت را به خود اختصاص داده است. دلیل‌هایی که در میراث این دو سنت دینی و فلسفی می‌توان یافت برخی برگرفته از تعالیم دینی و بعضی حاصل اندیشه متفکران دین مدار است. بدون تردید مرور و بررسی تطبیقی این دلیل‌ها‌ می‌تواند ما را با کمالات، ظرفیت‌ها و نگرش‌های بایسته در الهیات اسلامی بیشتر آشنا کند. از جمله مسایلی که در خلال این مقایسه به دست می‌آید بایستگی نگرش روانشناختی به اثبات وجود خدا در الهیات اسلامی است؛ موضوعی که در این مقاله، با الهام از آیه‌ای از قرآن کریم، در مسأله امید به زندگی دنبال شده است. این مسأله عبارت است از استدلال به وجود خدا از راه کارکرد ذهن و نفس انسان در موضوع امید و امیدواری به زندگی. منظور از امید در این‌جا همه انواع آینده نگری‌ها و ویژگی‌های حاکم بر رفتارهای امیدوارانه انسان است.

دین که زیباترین جلوه رحمت خداوند برای هدایت بشر است چتر خویش را بر تمام زوایای حیات انسان گسترانیده و در صورتیکه از گزند آفت ها و آسیب ها محفوظ بماند ما را به سوی سعادت راهنمایی می کند. با نگاهی به موضوع تحقیق که آسیب شناسی دینی در خانواده می باشد در این تحقیق سعی شده آسیب های موجود در دینداری بررسی و ضرورت آسیب زدایی و بیان راهکارهایی که آسیب های موجود را برطرف می کند اشاره گردد. با این هدف که خانواده ها از آسیب های موجود در دینداری مطلع شوند و بتوانند با آن ها مقابله کنند. این تحقیق شامل سه فصل می باشد : فصل اول : در مورد خانواده، پیشینه آن و جایگاه آن در آیات و روایات و مکاتب مختلف می باشد. فصل دوم : آسیب شناسی دینی در جامعه و خانواده است که ابتدا به تعریف آسیب شناسی می پردازد و انواع آن را، چه در خانواده و چه در جامعه، از قبیل : مشکلات اقتصادی، اجتماعی، تهاجم فرهنگی و توطئه های دشمنان بررسی می کند. فصل سوم : آسیب زدایی خانواده است که ابتدا اهمیت آسیب زدایی دین و بعد از آن مطالبی درباره تقویت مبانی اعتقادی، ارزش های دینی و ... مطرح می شود و در ادامه فرهنگ سازی و نقش خانواده را در ارائه فرهنگ دینی بیان می کند. روش تحقیق با توجه به نوع دید و هدف مورد نظر کابردی و با توجه به جهت گیری کلی در مسیر تحقیق علّی، تحلیلی و توصیفی می باشد. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است که با استفاده از احادیث از منابع معتبر و دسته اول می باشد و بقیه مطالب از منابعی چون آسیب شناسی دینی تألیف مجید محمدی، عوامل و ریشه های دین گریزی تألیف علی شکوهی، رهزنان دین تألیف مصطفی دلشاد تهرانی و ... می باشد. نتایج حاصله از تحقیق عبارتند از : 1- دین در ذات انسان است، بنابراین لازم نیست بر انسان تحمیل شود بلکه باید تعلیم داده شود. 2- دین باید به متن زندگی وارد شود و حیات رنگ دین پیدا کند نه اینکه به رنگ خواسته ها و تمایلات افراد درآید. 3- دین را ابتدا باید شناخت سپس به تعلیم آن پرداخت. 4- با بیان خصومت های دشمنان و شگردهای آنان نسل حاضر را باید نسبت به حفظ دین و ارزش های دینی تشویق کرد. 5- معلم و مربی و والدین و حاکمان جامعه خود باید الگوی دینی باشند و به تبلیغ عینی و عملی بپردازند. واژه های کلیدی در این تحقیق شامل : آسیب، آسیب شناسی، ایمان، جامعه، خانواده، دین، رسانه، مذهب می باشد.

این رساله به دنبال پاسخ به این سوال است که از نگاه حضرت علی کدام امور آفات حکومت است و ریشه آن چیست؟ سه نظریه عمده در بیین تحولات اجتماعی وجود دارد: نظریه اقتصاد محور، نظریه سیاست محور، و نظریه فرهنگ محور. فرضیه رساله این بوده است که از دیدگاه علی (ع) همه امور از فرهنگ جامعه یعنی از اخلاق و باورها و سنت ها متاثر می شود. به نظر نویسنده از نظر علی (ع) پایه یک نظام صحیح سیاسی دینداری صحیح است و مشکل در دینداری مساوی است با آفت زدگی بر همه امور. ضمن اینکه بحران را در شش حوزه فرهنگ، اقتصاد، نظام اداری، امور اجتماعی و نفوذ بررسی کرده به تاثیر متقابل این حوز ه ها و نقش محوری فرهنگ نیز اشاره شده است.

موضوع این تحقیق آزمایش های الهی از دیدگاه اسلام است. آشنایی با چگونگی آزمایش های الهی در مورد اقوام و ملل گذشته از اهداف این تحقیق می باشد. آزمون ایمان بندگان از دیگر اهداف این نوشتار است چرا که ایمان در مشکلات محک می خورد و گاه با وفور نعمت ها انسان ها آزمایش می شوند. در این تحقیق سعی شده است علاوه بر قرآن از منابع روایی، اخلاقی، تفسیری و تا حد امکان از کتب دست اول استفاده شود مضاف بر اینکه از مراجع و منابع مربوط به این مطلب به قلم اندیشمندان بزرگ اسلامی نیز مدد گرفته شده است. از جمله: مکارم الاخلاق شیخ طبرسی(ره)، اصول کافی شیخ کلینی(ره) ، امتحان سنت الهی و عامل تکامل حسین شفاهی، آزمایش و امتحان انسان در قرآن سید جعفر موسوی نسب و... . نوع کار هم به شیوه تحقیق کتابخانه ای می باشد. خداوند متعال که می خواهد انسان ها ، به مرحله ای از رشد، تکامل و خودسازی برسند، که هیچ عاملی نتواند آنها را از روند تکاملی و از اهداف عالی انسانی شان باز دارد، مسأله آزمایش را سر راهشان قرار داده، زیرا مؤثرترین عاملی که جوهر و هویت حقیقی انسان را هویدا می کند و انسان را پرورش می دهد و در برابر پیشامدهای ناگوار، مقاوم و در مقابل مشکلات، پایدار و قدرت تحمل شدائد را در انسان بوجود می آورد، یا بی لیاقتی افراد کم ظرفیت را آشکار می کند؛ پشت سرگذاشتن آزمایش های سخت آفریدگار است. لذا این امر که جهان آفرینش میدان آزمایش همه ی انسان هاست و هیچ کس از این قانون عمومی الهی استثناء نشده است و برخلاف امتحانات بشری به منظور یادگیری و کشف مجهولات نیست بلکه برای آشکارشدن صلاحیت باطنی انسان و دریافت پاداش انجام می شود. آیات قرآنی درباره آزمایش در چهار گروه قرار می گیرد، و این سنت الهی ، در چهره های مختلف به سراغ انسانها می آید و فلسفه آزمایش های الهی شامل تربیت و تکامل انسان، تمییز، تمحیص، ظهور افعال و تنبیه و تأدیب می باشد. وسایل و ابزار آزمایش نیز مختلف است از جمله: مال، فرزند، انبیاء و... . همچنین آزمایش های الهی نقشی در تذکر و بیداری انسان، زدودن گناهان، بازگشت انسان، بهای جنت و... بر عهده دارد. ابتلاء برای کشف امری بر خداوند نیست، زیرا چیزی بر خداوند پوشیده نیست تا به واسطه امتحان کشف شود بلکه حکمت امتحان دو چیز است: بر شخص ممتحن معلوم می شود که دارای چه صفاتی است و بر دیگران نیز مرتبه این شخص معلوم می گردد. همچنین آزمایش های خداوند منافاتی با اختیار انسان ندارد و چندین دسته از آیات قرآن به روشنی گویای اختیار انسان است. انسان ها در مقابل امتحانات خداوند عکس العمل یکسانی ندارند و هر کس به میزان ایمان و بر اساس اعتقاداتش موضع خاصی می گیرد. از مهمترین عوامل پیروزی در برابر آزمایش های الهی می توان به صبر، یاد خدا، توجه به گذرا بودن حوادث، نیروی ایمان و... اشاره کرد. ابتلاء یک مقوله عمومی و جاری در تمام زمان ها و مکان هاست که تاریخ بهترین گواه بر عمومیت آزمایش های الهی می باشد. در نتیجه؛ گذرگاهی خطرناک تر و در عین حال لطیف تر از گذرگاه آزمایش نیست و انسان چنانچه از این سنت الهی پیروز و سربلند بیرون آمد برای ورود به عالم آخرت با سرمایه ای سنگین و حالاتی ملکوتی آماده می گردد و به هنگام ورود پاداش آن صبر و ایمان وبرخورد صحیحی که در برابر آزمایش های الهی داشته است را مشاهده نموده و مورد استقبال ارواح طیبه صالحان قرار می گیرد. بنابراین باید به دنبال یک سری راه کارهایی بود که از طریق تبلیغ آنان، روحیه صبر و استقامت و توکل را در میان جامعه ، خصوصاً قشر جوان زنده و تقویت کرد. واژه های کلیدی نیز عبارتند از: آزمایش ، ابتلاء، امتحان، بلاء، فتنه.

آسیب شناسی دینداری به معنای شناخت آفات و بیماریهایی که دین را تهدید می کند مطلوب این تحقیق است. همه کوشش فرزانگان دینی به انگیزه ارائه دین خالص است. دینی که از هرگونه عیب و نقصی پیراسته گشته و از هر آلایشی پالایش شده است. ودر این میان مهمترین خطری که خلوص دین را تهدید می کند و آن را از حقیقت خارج و از درون تهی می نماید خطر تحریف است البته تحریف دو گونه است : لفظی و معنوی. آنچه که این پایان نانمه در پی آن است شناسایی آفات و آسیبهایی است که از ناحیه تحریفات معنوی عارض دین گشته و مردم را صاحب دینی بیمار نموده است. از آنجا که سرچشمه تحریفات حوزه ها و منابع مختلفی دارد، این تحقیق تنها به آسیبهایی توجه دارد که از ناحیه متفکران در داخل حوزه تفکر اسلامی آن هم فقط متکلمین و تا حدودی فلاسفه مسلمان عارض اصول پنجگانه اعتقادی امامیه( توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد) شده است. دین ناب و خالص و قول حق در این پایان نامه معتقدات مشهور امامیه( شیعه اثنی عشریه) است که از زبان دانشمندان برجسته این فرقه ناجیه بیان شده است. این پایان نانمه متکفل اثبات حقانیت عقاید امامیه و توضیح ادله این فرقه دررد شبهات وارد بر عقایدش نیست و تنها به ذکر اعتقاد حق و کیفیت آسیب رسانی اعتقاد باطل به اصول پنج گانه بسنده کرده است و اگر جایی برای اثبات حقانیت معتقد امامیه و بطلان اعتقادات نادرست دلیل اقامه شده به علت گریز از شبه افکنی بوده است. روش بحث در این پایان نامه کلامی و عقلانی استدلالی است و ذکر موارد تاریخی و آیات و احادیث به منزله شاهد است. این پایان نامه از یک مقدمه و پنج فصل و نتیجه تشکیل شده و هریک از اصول اعتقادی امامیه یک فصل را به خود اختصاص داده است. این تحقیق نشان می دهد که توحید ذاتی و صفاتی و افعالی و عبادی چگونه دچار آفت شده است. و عدل الهی چگونه تحریف گردیده است و اصل ضرورت بعثت انباء و عصمت پیامبران به چه طریقی زیر سوال رفته و اعجاز و وحی گاهی چقدر دور از حقیقت تفسیر می گردد و چگونه امامت مورد انکار قرار گرفته و در مورد شخصیت امام آنقدر تفریط صورت گرفته که همردیف سایر رجال دینی و سیاسی قرار گرفته است و یابعضی در مورد شخصیت امام دچازر غلو شده اند. و برچه اساس است که برزخ و معاد جسمانی و روحانی مبهم می ماند و شفاعت شرک تحلیل می شو

هدف پژوشه آشنایی با آسیب های آفت های شخصیت آدمی و بررسی عوامل دورنی و بیرونی آن است روش پژوهش کتابخانه ای و مطالعه نتیجه کلی اینکه با مطالعه آفتهای شخصیت در می یابیم که انسان تا زمانی که در حیات طبیعی و حیوانی خود باقی بماند به ارزش الهی خود و بهای آنی که بهشت باشد نمی تواند دست پیدا نماید ولی بایستی آن آفتها را از خود دور نماید.

اندیشمندان سیاسی همواره در ذیل موضوع حکومت مطلوب به دو مقوله اهداف و آرمانهای حکومت و نیز آسیبها و آفتهای آن توجه جدی داشته اند چرا که رسیدن به اهداف بدون رفع و دفع آفتها ممکن نخواهد بود. از سوی دیگر تجربه بشری نشان می دهد که نه پرداختن به ویژگیهای بایسته حاکمان نخبه گرایی سیاسی و نه ترسیم ساختارهای حکومتی بایسته به تنهایی مارا به حکومت مطلوب رهنمون نخواهند بود و بنابراین رویکرد سومی لازم است که حاکی است حکومت مطلوب محصول انسانهای خوب در ساختار خوب است. حکومت دینی هم از آنجا که یکی از انواع اداره امور بشر است به لحاظ عمومی و هم از آنجا که دین به عنوان یک نظام سیاسی اجتماعی در راس آن قرار می گیرد و با عمیق ترین لایه های وجودی انسان رابطه دارد سطور ویژه قابلیت تجزیه و تحلیل از این منظر را داراست به نظر می رسد تجربه انقلاب اسلامی و شکل گیری حکومت دینی در ایران از بسیاری جهات شبیه روند بعثت پیامبر اکرم (ص) و تشکیل حکومت دینی پس از آن است یکی از راههای تعالی و بالندگی انقلاب اسلامی می تواند بازبینی و عبرت آموزی از تاریخ صدر اسلام و تحلیل صحیح آن باشد. حکومت امیرالمومنین علی(ع) تنها حکومتی است که پس از رحلت پیامبر اکرم به وسیله امام معصوم و به مت متنابهی تشکیل شده و ادامه داشته است لذا بررسی مسائل این حکومت و حواشی آن و نیز تبارشناسی چالشهای موجود در آن نه تنها برای ما که برای تمامی حکومتهای دینی مهم و راهگشا خواهد بود. از آفات عمده خطرناک حکومتها و به ویژه حکومتهای دینی، اشرافیت و استقرار آن در ارکان و ابعاد مختلف حکومت است البته نفوذ این فرهنگ یا تن دادن به تبعات آن در اقشار جامعه نیز مشکل و عمیق تر ریشه ای تر خواهد بود. جمعیت پراکنده اعراب پیش از اسلام که آداب و رسوم مشترکشان از جمله خوی خود بزرگ بینی، تکبر و اشراف منشی، باعث تفرقه و واگرایی آنها می شد بر اثر تربیت اسلام و پیامبر(ص) قدم در مسیر رشد کمال نهادند و مدارج خوبی کسب کردند لیکن مدت همراهی آنها با اسلام آنقدر نبود که بتواند جامعه ای پایدار در مسیر تکامل ایجاد کند. لذا حکومت خلفای سه گانه پس از پیامبر اکرم و جریانات داخلی و خارجی جهان اسلام باعث خطرناکتر از حالت اول نیز بود سه چالش اصلی و خونین زمان امیرالمومنین(ع) ریشه در مساله اشرافیت و تقابل آن با محور حکومت حضرت یعنی عدالت داشت.جنگ جمل را ناکثین که از لحاظ روحیه صاحبان مطامع، زیاده طلبان اقتصادی و طرفداران تبعیض (اشرافیت اقتصادی و اجتماعی) بودند ایجاد کردند. . جنگ صفین و فتنه قاسطین ریشه در اشرافیت خانوادگی و تکبر و نفاق و بازگشت اسلام آورندگان تحت سایه شمشیر به مناصب حکومتی داشت و ثمره شوم این دوجنگ زاینده فتنه تحجر و کج فهمی منحرفان مدعی دین شد. در نهایت حضرت شهید عدالت خویش شدند. عدالتی که مبارزه با انحرافات داخلی سرزمین اسلامی که از مهمترین آنها اشرافیت بود را هدف قرار داده بود.

آزمایش و امتحان الهی در نهج البلاغه به عنوان سنتی عام و استثنا ناپذیر در جهان هستی است که ذات اقدس اله برای حکمتی متعالی آن را در صحنه ی هستی قرار داده است. از دیدگاه نهج البلاغه دایره ی شمول این سنت آن قدر گسترده است که حتی فرشتگان و جن را نیز در بر می گیرد. انبیای الهی و اوصیای ایشان هم نه تنها از این قانون خداوندی مستثنی نیستند، بلکه ابتلا و امتحان آنان به مراتب سخت تر از دیگران است. دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه درباره ی معنای ابتلا و امتحان الهی مبین این امر است که خداوند، بندگان خود را در کوره ی بلایا زیرو رومی کند تا زر ناب وجود آنان ظهور و بروز پیدا کند و به کمال شایسته ی خود برسند. وسائل ابتلا و امتحان الهی در نهج البلاغه عبارتند از مال، فرزند، همسر و فتنه های اجتماعی و نعمت و نقمت و دنیا. امام علی (ع) هدف خداوند از ابتلا و امتحان را، رشد و شکوفائی استعداد ها ارزیابی اعمال بندگان، استحقاق پاداش و کیفر، جداسازی صفوف مومنان از غیر ایشان، پاک شدن از آلودگی ها، اصلاح درون و رساندن انسان به کمال و سعادت همیشگی می داند. از دیدگاه امام علی این امتحان نتایج ارزشمندی به همراه دارد که از جمله ی این نتایج می توان به توبه و بازگشت انسان به سوی خدا، رضا به قضای الهی و بیداری انسان اشاره کرد. کلیدواژه ها: آزمایش الهی، ابتلا، امتحان، فتنه، عمومیت آزمایش، ضرورت آزمایش، انواع آزمایش، استدراج، فلسفه ی آزمایش، زمینه ی آزمایش، نتیجه ی آزمایش.

هدف از این رساله، بررسی میزان و محدوده آزادیهای انسان در عرصه سیاست و اجتماع از دیدگاه حضرت علی (ع) است. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول، باعنوان کلیات و تعاریف و ضمن بحث از آزادیهای سیاسی در قانون اساسی جمهوری اسلامی، مفهوم آزادی را ازدیدگاه دانشمنداتن غربی و اسلامی نظیر لاک، روسو، استوارت میل، علامه طباطبائی، شهید مطهری و دکتر شریعتی مورد بررسی قرار می دهد. د بخش دوم، پس از بیان مطالبی مختصر درباره دو مفهوم حق و تکلیف، دیدگاه امام علی(ع) درباره آزادی، هم به عنوان حق و هم به عنوان تکلیف بیان می شود. نهایتا"، بخش سوم به آزادیهای سیاسی در رفتار و گفتار امام علی(ع) می پردازد. این بخش مسائلی نظیر آزادی بیان، آزادی احزاب و جمعیت ها، مشارکت سیاسی و مسائلی از این قبیل را در سیره امام علی(ع) مورد دقت قرار می دهد. مطابق دیدگاه امام علی(ع)، خداوند انسان را آزاد آفریده استو در تمام مراحل زندگی خود آزاد است. براساس نظر امام علی(ع)، هیچ کس نباید خود را بنده و زیردست دیگران احساس کند، بلکه باید خود را آزاد بداند. به نظر امام(ع)، آزادی حقی نیست که حکام به او عطا می کنند، بلکه خود فرد باید احساس آزادی بکند. امام علی(ع)، قبل از اینکه به حاکمان بگوید به مردم آزادی بدهید، به مردم می گوید آزاد هستید چون خداوند شمار را آزاد آفریده است. حضرت علی(ع)درحکومت خود این نگرش از آزادی را در راس برنامه هایش قرار می دهد. امام حق مردم را در انتخاب و عزل حاکمان سیاسی جامعه، ازادی مردم در فعالیتهای اجتماعی، در رفتار و گفتار و درراه انتخاب زندگی سعادتمندانه به رسمیت می شناسد. در برنامه های حکومتی نیز، ترغیب مردم به تفکر، استدلال منطقی، تصمیم گیریهای آگاهانه و انتخاب آزادانه مورد توجه خاص قرار می گیرد. همچنین در مواقع مختلف با بیان های متفاوت اعلام می دارد که حاضر نیست مردم را به کاری که از آن کراهت دارند، مجبور کند. در گستره حکومت امام علی(ع)، افراد مخالف و حتی دشمنان نیز دارای آزادی بودند و تاهنگامی که اقدامی علیه امنیت و آرامش جامعه انجام نداده و به قتل افراد بی گناه مبادرت نورزیده اند، آزادی آنان بدون کوچکترین خدشه ای ذرعایت می شد.

این رساله با این فرضیه که « آواهایی که هم اکنون توسط قاریان مصر تلفظ می‎شود همان تلفظ این آواها در زمان نزول وحی است» به بررسی تک تک آواهای زبان عربی فصیح درگذشته و حال می‎پردازد و بعد از مقایسه و تطبیق به این نتیجه می رسد که حداقل در چندین آوا از نظر تولیدی تغییراتی صورت پذیرفته است. این تغییرات گاه در جایگاه تولید و گاه در واکداری یا بی‎واکی بوده است. جدای از مطالب مطرح شده، این رساله یک هدف ضمنی نیز دارد که آن تطبیق و مقایسه میان دو علم تجوید و آواشناسی و تعیین نقاط اشتراک و افتراق این دو علم می‎باشد . علاوه بر مطالبی که حول فرضیه ارائه شده است، مطالبی جنبی و صرفاً جهت آشنایی بیشتر با علم تجوید از منظر آواشناسی نیز ارائه شده است. این پایان‎نامه درشش فصل ارائه شده است. در فصل اول، فرضیه، روش تحقیق و خلاصه‎ای از محتوای پایان‎نامه ارائه شده است. در فصل دوم، دو موضع جوف و حلق از مواضع پنج‎گانه و چهار‎ مخرج ‎آنها بررسی شده است. فصل سوم به شش مخرج از مخارج دهگانه موضع لسان اختصاص یافته است. در فصل چهارم، چهار موضع باقی مانده از موضع لسان و سه مخرج شفتین و خیشوم بررسی شده است. در فصل پنجم، صفات الحروف ( صفات اصلی و فرعی ) مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت در فصل ششم نتیجه گیری شده و فرضیه ابطال می‎شود