جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان این پایان نامه، نقد و بررسی شبهات جدید وهابیت بر غدیر است که شامل دو بخش می باشد که هر بخش شامل چهار فصل است.بخش اول، فصل نخست آن شامل کلیات تحقیق است و فصل دوم به واژه شناسی می پردازد، فصل سوم، اهمیت بحث از غدیر نزد شیعه را مورد بررسی قرار داده و فصل چهارم دیدگاه بزرگان اهل سنت پیرامون غدیر را نقد و بررسی کرده و علاوه بر اثبات صحت حدیث غدیر به بررسی معنایی کلمه ی مولی نیز می پردازد. بخش دوم این پژوهش نامه نیز شامل چهار فصل است. فصل نخست به عنوان بررسی شأن نزول حدیث غدیر، پس از اثبات سوره ی مائده به عنوان آخرین سوره ی نازله پیامبر اکرم (ص)، به نقد و بررسی دیدگاه اهل سنت درباره ی شأن نزول آیات تبلیغ و اکمال دین می پردازد.فصل دوم نیز به فهم صحابه از حدیث غدیر اشاره نموده و علاوه بر بررسی دیدگاه صحابه درباره ی خلافت علی ابن ابیطالب (ع) به شبهات مطرح شده در این زمینه پاسخ می دهد.در فصل سوم جایگاه امام علی (ع) در یمن و موافقت ها و مخالفت ها با آن حضرت را بررسی نموده و بعد از پرداختن به علل موافقت ها و مخالفت ها، شبهات ذکر شده در این باره را پاسخ گفته و حضور امام علی (ع) در حجة الوداع نیز اثبات می گردد. در فصل چهارم نیز، بیعت امام علی (ع) و اجماع یا عدم اجماع آن را مورد وارسی قرار داده و پس از نقل و نقد دیدگاه اهل سنت درباره ی خلافت و برتری ابوبکر، چهار شبهه ی مطرح شده در این زمینه را جواب داده، عدم اجماع بیعت امام علی (ع) را به اثبات می رساند.منابع استفاده شده در این رساله از کتب دست اول و مهم اهل سنت به شمار می آید.

بروز شکاف میان امت اسلامی و تقسیم ابتدایی آن‌ها به دو گروه شیعه و سنی، حاصل اختلاف در نوع برداشت از واقعه غدیر، به‌ویژه خطبه و حدیث غدیر، است. این پژوهش بر آن است تا برداشت‌های مختلف از حدیث غدیر را از دیدگاه فریقین بررسی نماید. با وجود واقعه غدیر، جایی برای اختلاف و تشتّت امت اسلامی پس از وفات رسول اکرم (ص) نبود؛ اما با این حال، مشاهده اختلافات عقیدتی و حضور حکام نالایق و خودکامه، نشان از عدم درک صحیح از حدیث غدیر و سوء استفاده تشنگان قدرت از این وضعیت دارد. برای دلالت حدیث غدیر بر جانشینی امام علی( به‌جای رسول خدا(، نشانه‌هایی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به مکان غدیر، زمان تجمع حجاج، طرح موضوع در اجتماع بزرگ مسلمین، ایراد خطبه‌ای بلند، معرفی صریح علی( به‌عنوان جانشین، و مراسم ویژه بیعت اشاره کرد. اهمیت جایگاه حدیث غدیر در مسأله خلافت و جانشینی پیامبر آن‌قدر سرنوشت‌ساز است، که حضرت علی( پس از جریان سقیفه، در رویارویی با غاصبان خلافت و در محاجه‌ها و مناشدات خود، انتخابش در غدیر را به‌عنوان یکی از امتیازات خود برشمرده است. به‌علاوه، حضرت فاطمه(، اصحاب پیامبر، و ائمه( هم در دلالت‌ها و احتجاجات خود، بارها به واقعه غدیر اشاره کرده‌اند. البته در کنار این شواهد و مویدات روایی و تاریخی، امامیه دلایل عقلی را نیز بر دلالت‌های دیگر افزوده و با قدرت عقل، موضوع جانشینی حضرت را به اثبات رسانده‌اند. علی‌رغم وجود حدیث غدیر در منابع مهم اهل سنت، عده‌ای آن را منکر شده و ادعا نموده‌اند که چنین حدیثی وجود خارجی ندارد و در حقیقت، ساخته و پرداخته شیعیان است. اما با همه این تفاصیل و تفاسیر، روایات متعددی وجود دارد که شیخین علی‌رغم غصب مقام و موقعیت امام علی(، بر ممتاز بودن آن حضرت صحّه گذاشته و به اطرافیان خود توصیه می‌کردند تا با خاندان پیامبر مدارا کنند.

چکیده ندارد.

رابطه بین اعمال دنیوی و اخروی یک مسأله اساسی در منابع اسلام تبیین شده است که در آیات و روایات قابل جستجو است و یقیناً بین این زندگی و زندگی ابدی رابطه ای وجود دارد لذا درباره آنها مذاهب و مکاتب مختلف تفسیر و ترسیم نموده اند که دنیا خانه نابود شدن و رنج بردن و از دگرگونی‌ها عبرت گرفتن است، فنا و نابودی دنیا جز لاینفک است و این واقعیت دارد که وجود دنیا بی جهت و عبث نیست بلکه دنیا محل عبرت است و انسان از طریق دنیا اعمال خود را به طرف آخرت می‌فرستد و اگر این نبود تشخیص و سنجش خوب و بد، سعادت و شقاوت مطیع و غیر مطیع ممکن نبود.برای دنیا ویژگی‌های متعددی بیان شده است که ما آن را بیان می‌نماییم:1. فناپذیری و زودگذر بودن دنیا: در مورد این ویژگی آیات و روایات بیشتر یافت می‌شود.2. دنیا مزرعه آخرت: و این مسلّم است هر آنچه که کشت می‌کنیم همان را درو می‌کنیم و دنیا در آموزه های دینی به مزرعه آخرت معرفی شده است.3. جایگاه امتحان الهی: در منابع معتبر اسلامی تبیین شده است که دنیا یک آزمایشگاه بزرگ الهی است و در آن همه افراد بشر بدون استثناء امتحان می‌شوند.4. دنیا سرای فریب و غرور: در منابع اسلامی تأکید شده است که مواظب و مراقب باشید که دنیا و لذّات و زیبایی وی شما را فریب ندهد.5. دنیا متاعی اندک: و این نیز مسلم است که سرمایه زندگی دنیا ناچیز است و متاعی که برای آخرت است با ارزش است.6. جایگاه عمل اختیاری: در آیات و روایات مذکور شده است که انسان آزاد خلق شده و در انجام افعال خود مختار می‌باشد.حیات حقیقی آن حیاتی نیست که چند روز بماند و سپس فنا گردد حیات حقیقی حیاتی است که بعد از اتمام زندگی دنیوی شروع می‌شود و در آن فنا نیست و انسان در عالم آخرت با کمال واقعی که از راه ایمان و عمل صالح کسب کرده، زندگی می‌کند و در آیات و روایات ویژگی‌های آخرت مفصلاً بیان شده است که آن را ذکر می‌کنیم:1. جاودانی بودن آخرت: اگر عمل انسان خوب باشد در بهشت جاودانگی زندگی خواهد کرد و اگر اعمال بد بوده در جهنم همیشه خواهد بود.2. آخرت محل پاداش: هر کاری که انسان انجام می‌دهد پاداش و کیفر آن در آخرت خواهد دید.3. تجسم اعمال: آنچه را که انسان در این جهان انجام داده و عمل کرده است در جهان دیگر به صورت متناسب با آن جهان ظاهر می‌گردد و این یکی از ویژگی‌های برجسته آخرت است.4. تجلی گاه شفاعت: تطبیق عنوان شفاعت بر ملل وجود که واسطه خداوند و سایر موجودات است شفاعت تکوینی است.قرار گرفتن پیامبران و اولیا، و امامان و علماء در مسند شفاعت تا مردم را از عواقب کارهایشان رها سازند. این شفاعت تشریعی است و بر این ویژگی اشکالات و شبهات مطرح شده که ما آنها را جواب دادیم.تجلی ویژگی‌های آخرت در اسامی قیامت است و یکی از راه‌هایی که می‌تواند روشن گر ابعاد قیامت باشد اسامی آن روز است که در قرآن کریم آمده و هریک از اسامی دارای یک مزیت و خصوصیت می باشد و در حقیقت اسامی قیامت تکان دهنده است.و بعد از آشنایی با ویژگی‌های دنیا و آخرت این سوال پیش می‌آید که آیا رابطه ای بین دنیا و آخرت است یا خیر. آیات و روایات رابطه ای را بیان کرده است و رابطه ای که همه فرق اسلامی قبول کرده اند و بعضی آیات و روایات رابطه قراردادی به ذهن می‌آید اما علماء اسلام رابطه بین دنیا و آخرت را طبق آیات و روایات رابطه تکوینی ذکر کرده اند و تمام اعمال، کردار و رفتار و اخلاقیات انسان در قیامت به صورت‌های مناسب خودش مجسم می‌شوند و صاحبش را مژده بهشت یا از عذاب شدید می‌ترسانند. و ما همه آنها را از دید آیات و روایات بیان کرده ایم.

در این پایان نامه با رویکردی تطبیقی، دیدگاه‌های کلامی ادیان ابراهیمی (اسلام، مسیحیت و یهودیت) درباره آغاز آفرینش جهان و انسان و کیفّیت خلقت آسمان‌ها و زمین و اختلاف و اشتراک نظرهای آن ها در این زمینه واکاوی شده است. نویسنده ضمن بیان تاریخچه ادیان مذکور، تعالیم و آموزه‌های کتاب‌های آسمانی آن ها درباره آفرینش آدم و حوّا و کیفیت و مراحل خلقت آسمان‌ها و زمین و سایر موجودات را مطرح کرده است. این نوشتار در چهار فصل سامان یافته است. در فصل اوّل تعاریف و کلّیات بحث، همراه با مفاهیم دین، مقارنه ادیان، ادیان ابراهیمی و نسبتِ بین ادیان اسلام، مسیحیت و یهودیت با حضرت ابراهیم( و تعریف خلقت ارائه و نیز داستان خلقت آدم( و جهان در ادیان قدیم و غیر ابراهیمی و اساطیر یونان و هند ذکر شده است. در فصل دوم داستان آغاز آفرینش نزد یهودیان و مسیحیان و متون مقدّس آنان و تفسیرهای شان از خلقت آدم(، جهان و سایر موجودات، مانندِ آسمان‌ها، زمین و حیوانات ذکر شده است. نگارنده، دیدگاه مسیحیان و یهودیان را در زمینه لوگو(logos) و تاریخچه و مفهوم این واژه بیان کرده و مدّت زمان خلقت آسمان‌ها و زمین را از منظر آنان جویا شده است. در فصل سوم داستان آغاز آفرینش از منظر اسلام و نیز اولین مخلوق، خلقت ملایک، جنیان، آسمان، زمین و انسان از دیدگاه آموزه‌های اسلامی (قرآن و روایات) ذکر شده و منظور از خلقت نور، روح، قلم، عقل، آب، عرش، حجاب و مفهوم هبوط آدم و چگونگی جمع میان روایات ظاهراً متعارض در این زمینه وارسی شده است. در فصل چهارم به صورتی تطبیقی دیدگاه‌های سه دین اسلام، مسیحیت و یهودیت درباره آغاز خلقت، چگونگی خلقت انسان و سایر کاینات و اختلاف ها و اشتراک های ادیان مزبور و همچنین مخلوق اوّل، صادر اوّل و اقوال فلسفی در این زمینه مطرح گردیده است.

در این رساله، برای اثبات ولایت امام علی به سه مجموعه از دلیل‌های متقن و محکمی اشاره می‌شود که از منابع و کتب معتبر عالمان و بزرگان شیعه و سنی استفاده شده: 1-نمونه چند از رویدادهای که در زندگی حضرت علی در این زمینه نقل شده است، پیامبر به اذن خدا در هر موقعیت و مناسبت و فرصتی او را به مردم شناساند تا مقدمات خلافت و جانشینی پس از خود را برای او آماده سازد به طوری که خود مردم ارزش علی را به نحوی درک کنند، که او را استمرار راه پیامبر بدانند. 2-چند نمونه از محکم‌ترین آیات مربوط به ولایت علی که مفسران و عالمان بزرگ شیعه و سنی در منابع معتبر خود آورده‌اند.3-احادیث متواتری که در صحیح‌ترین کتاب‌ها و متن‌های حدیثی و تاریخی شیعه و سنی درباره ولایت علی نقل شده است. هر انسان منصف اگر با سعه صدر و بدون تعصب‌های مذهبی، این مجموعه کوچک را مطالعه کند، قطعا از آفتاب زیبایی ولایت علی در زندگی خود بهره‌مند می‌شود.

در پیشگفتار،ضرورت تحقیق،هدف از تحقیق،پرسش‌های تحقیق فرضیه و پیش فرض‌ها و روش تحقیق تبیین شده است.در مقدمه،اوضاع و احوال فبایل اعراب ساکن در شبه جزیره بزرگ عربستان که زادگاه تمدن مترقی اسلام است و نیز ابرهای تیره حهل و انحطاط و عقاید و سنن و فرهنگ منحط آنان،و ظهور خورشید تابان اسلام به عنوان یک آیین آسمانی انسان ساز، بررسی شده است.فصل اول متضمن تبیین پیشرفت‌‌های گوناگون مسلمانان از قبیل فتوحات جغرافیایی و نظامی، فرهنگی و اقتصادی همانند ترقی در علوم طب،تاریخ و ترجمه کتب علمی و اختراع پارچه،چرم،دوربین‌های نجومی،قطب نما و...است.در فصل دوم از موجبات و رموز تکامل و نعالی مکتب حیات بخش اسلام مسلمانان همانند: متانت و اصالت و فطری بودن قوانین و مقرارت دین مبین اسلام، هماهنگی و انسجام و خوشرفتاری مسلمانان و آزادی که سپاه مظفر اسلام به پیروان سایر ادیان در نقاط مختلف سرزمین‌های مفتوحه داده‌اند، صحبت شده است. فصل سوم با یک پیشگفتار شروع می‌شود، که در آن به پیشینه تاریخی انحطاط امپراطوری اسلامی، و اینکه چه کسانی و چه جریاناتی دخالت در آن پدیده شوم داشته‌اند، سپس به عوامل داخلی انحطاط مسلمانان از قبیل تخریب و فرقه‌گرایی و عیاشی و رهبری‌های ناشایست مسلمانان، و موجبات خارجی انحطاط همانند هجوم نظامی، ایجاد اختلاف و ترویج فحشا و منکرات و قدرت‌های استعمارگر در میان ملل اسلامی و جهان اسلام پرداخته است. آخرین مبحث رساله یک خاتمه است که به تبیین عظمت و برتری مکتب اسلام بر سایر مکاتب موجود دنیا و اینکه آیین مقدس اسلام انحطاط‌‌ آور نیست بلکه دین تحرک و تکامل است که به تمام ابعاد زندگی بشر توجه دارد.

این پژوهش با استفاده از آموزه‌های اسلامی، میزان قدرت و تأثیر شیطان در گمراهی و انحطاط اخلاقی انسان و ضعیف بودن کید و مکر او در صورت علم و تقوای افراد را ثابت می‌کند. نوشتار حاضر دریک مقدمه و چهار فصل تنظیم شده است. در مقدّمه نویسنده نخست تعریفی از شیطان و ابلیس و اَسما و القاب دیگر شیطان ارائه کرده، سپس ماهیت شیطان را در اندیشه و فرهنگ اسلامی و برخی ادیان و مذاهب دیگر بررسی می‌کند. آن گاه با طرح تاریخچه‌ای از تفکرات انسان درباره شیطان، عداوت او با آدمی را در فرهنگ قرآن کریم تبیین می‌سازد. فصل اوّل حقیقت شیطان را به عنوان یک موجود خارجی و چگونگی انجام اَعمال او از منظری قرآنی و روایی واکاوی و از جنس جِن یا فرشته بودن شیطان و صفات او، مانند کفر، عصیان، جدل و حسد را از این دو منظر بررسی می‌کند. در فصل دوم به عوامل تأثیرگذار، وسوسه‌ها و نفوذ شیطان بر بشر می‌پردازد و ضمن بیان احوال و مراتب نَفس انسانی و برخی بیماری های روحی، همچون: نفاق، ریا، عجله، جدال، غضب و غفلت، راه‌های نفوذ شیطان بر قلب انسان با توجّه به امراض نفسانی او را از منظر قرآنی و روایات، شرح می‌دهد. نویسنده در همین زمینه، ضایع کردن نماز، فراموشی یاد خداوند و کوچک شمردن گناهان را از ابزارهای کاری شیطان برای تسلّط بر نَفس آدمی عنوان کرده، برخی دیگر از تصرفّات عملی او، مانند پرگویی، پرخوابی، و پیروی از راه‌ها و وسوسه‌های شیطانی را باز می‌گوید. در فصل سوم محدوده و کیفیت تأثیر و نفوذ شیطان در آدمی براساس آموزه‌های قرآن و سنّت بیان گردیده و ابزار کار شیطان برای غلبه بر انسان، همچون: وسوسه کردن، نفوذ در ذهن و خیال، تزیین کردن اعمال زشت و زیبا جلوه دادن آن ها، وعده دادن به امور واهی، تشویق کردن به شراب و قِمار، مسایل جنسی و مال حرام، برجسته شده است. در همین زمینه نویسنده به کیفیت تلبیس شیطان، خیر جلوه دادن امور شر و اقسام کیدهای او اشاره می‌کند. فصل چهارم نیز به راهکارهای رویارویی با انواع فریب‌ها و وساوس شیطانی که در قرآن کریم و وصایای اهل بیت(ع) به آن ها اشاره شده، اختصاص دارد.

این تحقیق با عنوان امدادهای الهی و تببین آن در قرآن و روایات میباشد که در آن مددهای غیبی به مومنان مورد پژوهش و تحقیق قرار گرفته است. در این رساله پس از طرح کلیات، امداد در لغت مفهوم شناسی شده و معنی مورد نظر از دیدگاه قرآن و حدیث، مورد پژوهش قرار گرفته است. قرآن و روایات نیازمندی انسان، خصوصا مومنان به مددهای الهی را امر ضروری میداند و در آیات مختلف به آن پرداخته است از سوی قرآن و روایات،‌امداد به مومنان،‌به عنوان یکی از سنت های قطعی الهی و حق مسلم آنان اعلام شده است. سه نوع از مددهای اللهی در قرآن و روایات مورد ارزیابی قرار گرفته است از میان آنها امداد خاص الهی مفهوم و محتوی عنوان این رساله میباشد. به نظر این رساله مددهای غیبی در زندگی عمومی و خصوصی مومنان،‌ نتایج و آثار تربیتی و سازنده کثیری دارد که نمونه های آن ایجاد امیدواری، ارتقا، ایمان، نجات مومنان در لحظه های خطرناک و افزایش شکرگذاری است. قرآن و روایات نمونه هایی از امدادشدگان خاص الهی را که انبیا و اولیاو مومنان هستند ذکر نموده است.

این پژوهش، براساس ادلّه قرآنی، روایی، عقلی، دیدگاه‌های فقها و متکلّمین اسلامی، به اثبات آزادی اعتقاد در ابتدا در دین اسلام و پذیرش آن همراه با استدلال و برهان و اختیار کامل می‌پردازد و ادلّه مخالفان این اندیشه را نقد می‌کند. نوشتار حاضر در چهار فصل سامان یافته است. فصل اوّل با طرح آیات مبنی بر آزادی عقیده در اسلام، عدم اجبار در پذیرش ابتدایی دین اسلام را واکاوی کرده و تفسیر اجمالی آیات را بیان می‌کند. در این فصل نگارنده پس از ذکر آیه مورد نظر، استدلال خویش را از آن استخراج کرده و دیدگاه‌های مناقشه کنندگان در آیات مربوط و نحوه استدلال آنان در غیر معنای مورد نظر خود را ارزیابی می‌کند. وی معتقد است طبق این آیات، خداوند متعال بشر را آزاد آفریده خود اوست که با تحقیق و اختیار دست به گزینش دین دلخواه خویش می‌زند. نگارنده، مبنای تبلیغ همه انبیای الهی را همین اختیار در اعتقاد عنوان کرده و آیات مربوط به جنگ و جهاد را تحمیل اعتقاد به طرف مقابل نمی‌داند. وی در فصل دوم به انعکاس سیره پیامبر اسلام( و اهل بیت آن حضرت درباره پذیرش آزادی اعتقاد ابتدایی در دین اسلام پرداخته و نامه نگاری‌های رسول اکرم به سران کشورهای دیگر و دعوت آنان به پذیرش اسلام و امضای پیمان‌نامه‌های متعدّد آن حضرت با سایر قبایل و ادیان را در همین راستا عنوان می‌کند. در فصل سوم نویسنده به نقد ادلّه برخی فقهای امامیه در زمینه آزادی ابتدایی اعتقاد در اسلام می‌پردازد و دیدگاه فقهایی را که معتقدند باید کفّار را مجبور به پذیرش دین کرد و در غیر این صورت با آن ها جنگید و آنان را کُشت، واکاوی کرده، سس نظریّات برخی فقیهان امامیه را که بر عدم اجبار بر پذیرش دین اسلام تأکید ورزیده اند، تقویت می‌کند. وی نظریّات سی تَن از فقهای امامیه از قُدَما و دَه تن از معاصرین را همراه با ادلّه فقهی آنان در این باره منعکس ساخته و به نقد آن ها می‌پردازد. در فصل چهارم و پایانی نیز ادلّه معتقدین به آزادی عقیده در اسلام مطرح شده و در این زمینه قواعدی کلامی، مانندِ جبرو اختیار، امر بین الامرین، نظریه جبر اشاعره و نقد آن، نظرّیه اختیار مطلق و نقد آن و دلیل و قاعده وجوب تفکر و استدلال در پذیرش اصول دین و دلیل های شیعه امامیه به صورت مبسوط بیان می‌شود.