جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشته از یک مقدمه و پنج بخش تشکیل شده است . بخش اول به جستجوی کوتاه درباره معنی لغوی دل، وجه تسمیه دل به قلب ، اطوار دل و تصور قدما از دل می‌پردازد. بخش دوم به طور کامل اختصاص به احادیث دارد که برای سهولت کار در بخش‌های بعدی و برای احتراز از تکرار، احادیث مهم پرکاربرد آورده شده است . در بخش سوم که مهمترین قسمت این نوشته است به بررسی دل در نظام اندیشه مشایخ پرداخته می‌شود. در قسمتهای آغازین این بخش به دو رویه بودن دل که آنرا حاصل ازدواج روح با جسم یا روح با نفس می‌دانند اشاره شده است . در واقع همین ویژگی است که می‌تواند علت اصلی توجه تمام عرفا به این مقوله باشد. اشاره به صورت دل و جان دل و چگونگی برخورداری صورت دل و در نتیجه اعضا، از حقایق کسب شده جان دل، از دیگر مطالبی است که درباره دل در این بخش آمده است . در قسمت دیگر به اهمیت دل نزد عرفا اشاره شده است . در بخش بعد دل به عنوان ابزاری معرفتی در دست صورفیه مورد بررسی قرار گرفته است و سعی دشه است تا به این سوال اساسی پاسخ داده شود که علت گزینش دل به عنوان برترین ابزار معرفت چیست . پاسخ این پرسش در دو سویه بودن دل است که توجیه مناسبی است برای این مهم که دل برترین ابزار شناخت است . با توجه به این نوع نگاهی که به موضوع خداشناسی شده است گاهی دل، ابزار شناخت خدا و گاهی نیز مسیر یافت حق معرفی شده است . بخش بعد به بررسی چگونگی تبدیل در دل و حسهای آن اختصاص دارد. مولانا به این موضوع علاقه خاصی دارد و به کرات آن را در مثنوی به کار برده است . در این بخش ابتدا به معنی لغوی، سپس به معنی اصطلاحی "تبدیل" پرداخته شده است . با توجه به حدیثی از پیامبر، دل دو گوش و دو چشم دارد و خدا هر زمان بخواهد آنها را می‌گشاید. از این جاست که وجود حسهایی برای دل تایید می‌گردد. از بین این حسها، حس بینایی (چشم دل) و حس شنوایی (گوش دل) از کاربرد ویژه‌ای در متون صوفیه برخوردارند. تمام دلها برای ارتباط با مسائل غیرمادی محتاج تبدیل هستند. در بخش بعد به صفات و استعدادهای دل پرداخته شده است . این صفات عموما ریشه در قرآن و حدیث دارند. خواب و بیداری، خرابی و عمارت ، زندگی و مرگ ، سیاهی، صدق، صفوت و قسوت ، کوری، گنجایی (وسعت ) مسخ و نور از جمله صفتها و استعدادهای دل به شمار می‌آیند.

در این رساله تلاش بر این است که با محور قرار دادن قرآن و احادیث، به بررسی این رویکردها پرداخته شده و از میان آن‌ها رویکرد صحیحی که منطبق بر آیات و روایات است اثبات شده و بطلان دیگر رویکردها به همراه نمونه‌هایی از مستندات قرآنی و روایی به کار رفته در اقوال قائلین به آن‌ها نقد و بررسی شود. در تحقیق حاضر، ابتدا از تعطیل وجود شناختی که در مورد انکار وجود خداوند بحث می‌کند سخن به میان می‌آوریم که با دلایل عقلی و نقلی قبح آن آشکار می‌شود و ما در اولین قدم خداشناسی یعنی خارج نمودن خدا از حد تعطیل، از مرز نفی و معدوم انگاشتن خدا عبور می‌کنیم. در قدم بعدی باطل بودن رویکرد معرفت ایجابی یا همان تشبیه که عبارت از اثبات صفات برای خالق متعال است، با ذکر دلایل قرآنی و روایی روشن می‌شود و با استفاده از کتب و منابع قرآنی و روایی سعی در دست یافتن به رویکرد صحیحمعرفتی شده و در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که در عین انکارناپذیر بودن خداوند ، راهی به احاطه? علمی و عقلی در جهت دسترسی به کم و کیف آن وجود ندارد و تمام قوای ادراکی بشر از فهم آن درمانده و عاجزند که این یعنی همان نفی تعطیل و تشبیه. خداوند در وهم و خیال و تصور بشر نمی‌گنجد و تفکر نمودن در ذات الهی ممنوع است و ما مأموریم خدا را به آن‌چه خود را بدان توصیف نموده وصف کنیم و از غیر آن خودداری نماییم و این که معرفت خدا فقط و فقط باید به خود خدا حاصل شود و نه با چیز دیگری و هرکس خدا را به چیزی غیر از خدا بشناسد در واقع به بیراهه رفته. تشبیه و تعطیل و جمع بین تشبیه و تنزیه که سعی در جمع بین نقیضین دارد، رویکردهای خارج از چارچوب معرفت خدا برای بشر هستند و از منظر قرآن و حدیث، تنها رویکرد تنزیهی یا همان معرفت سلبی است که مورد تایید می‌باشد.

در پژوهش حاضر به بررسی رويكرد برنامه درسي آموزش مفاهیم دینی در مهد های قرآن شهر تهران پرداخته شد.چهار سوال در این پژوهش مطرح شده است وجامعه آماری در این پژوهش 200نفر از مربیان مهدهای قرآن شهر تهران می باشد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه است که به صورت انفرادی اجراءگردید در مورد مسئله پژوهش، که رویکرد برنامه درسی آموزش مفاهیم دینی در مهد های قرآن شهر تهران کدام است؟ نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان دهنده این است :که در مهدهای قرآن شهر تهران علاوه بر حفظ قرآن مفاهیم دینی از قبیل خداشناسی، نبوت، امامت، نماز، احادیث، دعا، نیکی به والدین، نظافت، عدلو سلام آموزش داده می شود. وهمچنین در این پژوهش نشان داده شد که مهد هایقرآنی شامل مقاطع مختلف هستند که در هر مقطع آموزشهای خاص که متناسب با سن قرآن آموزان است آموزش داده می شود .واین آموزش با استفاده از روش های جدید آموزشی مانندروش تلفیقی،نوین (نمایشی، شعر و قصه و.... )به متربیان داده می شود. تااثر گذاری بیشتر وبهتری داشته باشد .

این نوشتار، که مشتمل بر یکپیشگفتار و هشتگفتار است ، قطره‌ای از دریای بیکران معرفتمعصومین استکه در پی اندکی جستجو، از شاگردی بی‌بضاعتفراهم آمده است .پیشگفتار ضمن اشاره‌ای اجمالی به اهمیتو شرافتخداشناسی و طریق تحصیل آن، چند نکته را در خصوصمطالباین رساله متذکر میشود.در گفتار اول نقشپیشوایان معصوم در تحصیل شناختمورد بررسی قرار گرفته است .پساز آن فواید و آثار خداشناسی و ویژگیهای عارفان از دیدگاه دعاها در قالبگفتار دوم بیان شده است .برای پاسخ به این سوال که خداشناسی چه ضرورتی دارد؟ گفتار سوم گشوده شده استو ضمن اشاره به ادله کلامی مساله، بر روی حسحقیقت‌جویی و فطری بودن خداجویی تاکید شده استو به همین مناسببحثفطرتطرح و در ضمن آن اشاره‌ای به بحثیقین شده استدر پایان گفتارسوم، شناختخدا به عنوان هدفخلقتمعرفی شده است .گفتار چهارم معنای معرفتو تفاوتآن با علم را مطرح کرده استو گفتار پنجم در پی پاسخی مناسببه این سوال اساسی استکه آیا اصولا شناختخدا امری ممکن است ؟ پساز بحثامکان شناختخدا، این سوال مطرح استکه آیا معرفتامری اختیاری استو انسان میتواند آن را تحصیل کند؟ برای پاسخ به این سوال گفتار ششم منعقد شده است .گفتار هفتم آغاز خداشناسی استکه بحثاثباتوجود خدا را از سه دیدگاه قران، فلسفه و دعاها مطرح میکند.و بالاخره گفتار هشتم مهمترین ویژگی خداوند یعنی یگانگی او را باز سه دیدگاه قرآن، حکمتو دعاها مورد بررسی قرار میدهد و بیستتعبیر مختلفاز دعاها را در بیان جنبه‌های توحید برمی‌شمرد.

جمیل بن دراج از راویان قرن دوم هجری قمری, محدث و فقیه سرشناس شیعی از موالی نخع بود وی از اصحاب اجماع دوران امام صادق علیه السلام دارای روایات فراوانی می باشد که شامل روایات فقهی, اعتقادی و اخلاقی استازاین میان روایات فقهی بیشترین حجم را به خود اختصاص داده است.از آنجایی که روایات نقل شده از سوی جمیل بیانگر اعتقادات وی است سعی بر این داشته ایم با بررسی روایات نقل شده از ایشان به باورها و اعتقادات وی دست یابیم.جمیل بن دراج در مباحث خداشناسی, راهنماشناسی شامل نبوت و امامت و فرجام شناسی دارای روایاتی است که در این نوشته به آن پرداخته شده است.

ذکر فضایل و مناقب خاندان نبوت از دیر باز زینت بخش اشعار شاعران بوده و ارتباط تنگاتنگی با ادبیات داشته است.عونی شاعر شیعی قرن چهارم هجری نیز از جمله شاعرانی است که قصاید و قطعات فراوانی در ثنا و ماتم اهل بیت علیهم السّلام دارد و در این سروده‌هایش آن‌چه را که شایسته مقام والای آن بزرگوارن بوده بیان کرده و عقاید و اعتقادات خود را نسبت بهامامت و ولایت امام علی علیه السّلام و یازده فرزندش ثابت کرده، و خلافت را به امر الهی حقّ آنان دانسته و از غیر آنان نفی کرده است.

چکیده: چکیدهمطالعه "من" درونی انسان، یکی از دغدغه های اصلی در حیطه ادبیات و نقد است. در طی قرون، ادبیات شاهد ظهور "من" نویسنده، به طور آشکار یا پنهانی، در اثر او بوده استاز میان نویسندگان فرانسوی قرن بیستم که به مفهوم "من" و " من گرایی " اهمیت می دهند می توان به ژولین گراک اشاره کرد. در این پایان نامه که از سه بخش تشکیل شده است، مفهوم " من گرایی " و نمودهای آن در نزد قهرمانهای دو اثر ژولین گراک تحت عنوان : در قصر آرگول و ساحل سیرت، مورد بررسی قرار می گیرد.در بخش اول، به مطالعه نظری "خودشناسی" می پردازیم. و هدف ما شامل بیان تاریخچه ی استفاده از این نوعکلمه و معانی مختلف آن و شناساندن آن به خواننده می باشد. ریشه این کلمه از کلمه ی انگلیسی "egotism" و کلمه لاتین "ego" گرفته شده است. "ego" به معنی "من" می باشد. هدف ما در اینجا بررسی " من گرایی " در مفهوم منفی و توهین آمیز آن نیست. بلکه، سعی ما بر این است تا به مطالعه این کلمه در مفهوم بیان شده توسط استاندال، یعنی "گرایش انسان به خود شناسی"، بپردازیم. در بخش دوم نمودهای "من گرایی" در قهرمان رمان در قصر آرگول بررسی شده است. او سعی می کند تا به واقعیت زندگی و به حقیقت هستی خود دست یابد. ولیکن عواملی همچون تخیل، تنهایی، ترس و بویژه حضور یک شخصیت زن، جستجوی او را مختل می کنند. بنابراین، او با نوعی سقوط و تنزل مواجه می شود و نمی تواند به خودشناسی و خداشناسی دست یابد. بالاخره در بخش سوم، بررسی همین مورد در ساحل سیرت مورد تحقیق قرار گرفته است. در این رمان نیز، قهرمان داستان برای یافتن حقیقت زندگی به جای دیگری مسافرت می کند. او تحت تأثیر عوامل فیزیکی و روانشناختی، در دام "امیال" گرفتار می شود. اما در نهایت، این عشق به خودشناسی و سپس به خداشناسی منتهی می شود. در واقع، نویسنده با نمایش نمودهای "من گرایی" به خواننده این امکان را می دهد تا بیشتر در مورد ارتباط بین زندگی مادی و معنوی تفکر نماید تا بتواند به بهترین نحو سرنوشت خود را رقم بزند.

تقویت هویت دینی در طول دوران کودکی، یکی از مهم ترین عوامل موثر در جلوگیری از ناهنجاری های رفتاری و رشد اندیشه ای دینی و تقویت باورهای اعتقادی در کودکان محسوب می شود.آموزش و پرورش یکی از نهادهای مهم در تکوین هویت دینی دانش آموزان نقش اساسی ایفا می کند. از این رو ، پژوهش حاضربا هدفبررسی نقش کتاب های درسی دوره ابتدایی در تقویت هویت دینی دانش آموزان انجام شده است. این هدف کلی به 14 هدف جزئی تقسیم گردیده است. سوال اصلی این پژوهش عبارت است از «از نظر مدیران و آموزگاران منطقه لالجین کتاب های درسی دوره ابتدایی تا چه میزان به تقویت هویت دینی دانش آموزان می پردازد؟». مولفه های هویت دینی در این پژوهش شامل (خدا شناسی، آخرت گرایی، معرفی اولیای دین، قرآن و سنت، اخلاقیات اسلامی، احکام دینی، مفاخر دینی و مذهبی، نمادهای دینی،مناسبت های مذهبی و دینی، طرح کرامت، برنامه آغازین، نماز جماعت و آموزش خانواده ) می باشد. روش پژوهش، توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه مدیران و آموزگاران شاغل در منطقه لالجین در سالتحصیلی 1390-1389 به تعداد 150نفر می باشد. تعداد نمونه مورد پژوهش برابر جامعه آماری در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که بر اساس مقیاس چهار درجه ای لیکرت تنظیم شده بود. برای سنجش روایی پرسشنامه، از روش روایی محتوایی با استفاده از دیدگاه صاحب نظران و متخصصان و برای محاسبه پایانی آن از روش آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که میزان آلفای آن 94% بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون مجذور کای، میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که از نظر مدیران و آموزگاران منطقه لالجین،کتاب های درسی دوره ابتدایی در حد نسبتاً بالایی توانسته است دانش آموزان را با مولفه های هویت دینی از قبیل، خداشناسی، آخرت گرایی ، اولیای دینی،احکام دینی، مفاخر مذهبی، قرآن و سنت، اخلاقیات اسلامی، مناسبت های دینی، نمادهای دینی،آداب و مهارت های اسلامی (طرح کرامت) و نماز جماعت آشنا کند و نقش اساسی در آموزش عینی این مفاهیم به دانش آموزان دوره دبستان را داشته باشد و نیز از نظر این آزمودنی ها،آموزش آداب و مهارت های اسلامی به دانش آموزان، برگزاری نماز جماعت و اجرای برنامه آغازین در مدرسه و برگزاری کلاس های آموزش خانواده برای اولیاء تأثیر به سزایی در تقویت هویت دینی دانش آموزان دارد. از نگاه این آزمودنی ها تفاوت معناداری در بین 12 مولفه هویت دینی مشاهده نشد. اما در مقوله، برگزاری کلاس های آموزش خانواده برای اولیاء جهت تقویت هویت دینی دانش آموزان، بین نظرات مدیران و آموزگاران تفاوت معناداری دیده شد. بر اساس یافته های این تحقیق نتیجه گرفتیم که یکی از راهکارهای تقویت هویت دینی در دانش آموزان دوره ابتدایی،آموزش عینی و ملموس مولفه های هویت دینی به این گروه سنی از فراگیران می باشند. به همین رو لازم است نهاد تربیتی، شرایطی را، اتخاذ نماید که دانش آموزان با این مولفه ها آشنا شده و در جهتشکل گیری هویت دینی در آنها، سازو کارهای آموزش عینی مولفه های هویت دینی را برای دانش آموزان طراحی و تقویت کند .

رساله‌ی‌حاضر، پژوهشی است در موضوع امامت در «ملحمه ی اهل البیت(ع)» ، اثر ارزشمندِ عبد المنعمفرطوسی یکی از شعرای معاصر عراق. بررسی این گونه مباحث در آثار شعری علاوه بر ارزش ادبی آن، می‌تواند جلوه‌هایی از حقّانیت اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) را نمایان سازد.این رساله در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده‌است، فصل نخست به شرح مختصری از زندگی، شعر و آثار فرطوسی اختصاص دارد.فصل دوم تأملی است در مفهوم ملحمه و اقسام آن، هم‌چنین جایگاه ملحمه در ادبیات عربی مورد بررسی قرار گرفته است و در انتهای این فصل شرح مختصری از مضامین ملحمه ی اهل بیت بیان شده است.بخش سوم با عنوان«امامت در ملحمه‌ی اهل بیت(ع)» در سه بخش «امامت و عقل»،«امامت و قرآن»و«امامت وحدیث» تنظیم شده‌است.فصل چهارم نیز به بررسی امامت اهل بیت(ع) در ملحمه اختصاص دارد. در فصل آخر سعی نگارنده برآن بوده، که ویژگی های فنّیِ برجسته ی اشعار فرطوسی را در این اثر ارزشمند بیان کند.

یکی از راه حل‌هایی که می‌تواند به پاسخگویی از این شبهات برخیزد بدون اینکه ارتباط و تناسب آیات را بهم ریزد و یا به وادی اجتهادی بودن نظم آیات فروغلتد توجه به آیات پیرامونی آن است. از این رو برای آشکار شدن دلالت آیات بر ولایت اهل بیت و نادرستی تفسیرهای مفسران اهل تسنن و از بین رفتن زمینه اشکال‌های آنان بر استدلال شیعه به این آیات باید بهوحدتسیاق آیات قبل وبعد کهدچار نوعی ابهام شده-اند و در مظان نوعی ناهماهنگی قرار گرفته‌اند توجه شود.با دفاع از معناداری ترتیب فعلی قرآن، توقیفی بودن ترتیب آیات سوره‌ها، به کارگیری قاعده انسجام مضمونی آیات، امکان توسعه و سازگاری درونی معانی قرآن فراهم می‌شود که می‌تواند رهیافتی برای فهم بهتر قرآن باشد. بر اساس آن چه گفته شد شاکله اصلی این پایان نامه بررسی آیات ولایت خواهد بود و همه این آیات در باب ولایت امام علی(ع) به طور خاص و سایر اهل بیت(ع) به طور عام قرار دارند.