جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دموکراسی در مغرب زمین ، در مقابل دیکتاتوری و حکومت مونوکراسی مطرح شد وپایه ی این نظام، خواست مردم در امر حکومت بود. به گونه ای که مردم باید مصالح خود را تشخیص دهند و تعیین کننده ی مفاسد و زیان های خود باشند و تشخیص و خواست افراد قانون را وضع می کند و آن را به اجرا می گذارد در نتیجه می توان دموکراسی را "حکومت مردم بر مردم" نامید که به "مردم سالاری"ترجمه شده استتا به حال تعریف دقیق و جامعی از مردم سالاری ارائه نشده است اگر چه از میان تعاریف می توان به مشترکاتی دست یافت. از زمان مطرح شدن دموکراسی در نظام سیاسی مسلمانان ، امری مخالف با نظام اسلامی دانسته شد و در مقابله با این نظام ، متفکران نظریه های مختلفی را ارائه داده اند.عده ای آن را ضد دین و ناسازگار با آن دانستند و این که دین نمی تواند این نظریه را تایید کند و عده ای دیگر آن را عین دین دین دانستند و گروهی دیگر دموکراسی را به گونه ای تعبیر کردند که قابل اجتماع با دین باشد و این دیدگاه های متضاد درباره ی اجتماع دین و دموکراسی به اختلاف برداشت ها و تفسیر های متفاوتی بر می گردد که از دین و دموکراسی دارند.این رسالهبا هدف تبیین مبانی و محورهایی برای جلوگیری از افراط و تفریطدر مردمی بودن و یا دینی بودن یک حکومت و ایجاد تعامل بین دین و مردم برای تشکیل یک حکومت دموکراتیک دینی انجام شده است، اصول ومبانی حکومت دموکراسی وحکومت مردم سالاری دینی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

جایگاه انسان در نظام آفرینش از موضوعات مهم انسان شناسی است که پاسخ به آن می تواند روشنگر بسیاری از مسائل دیگر در این حوزه باشد.این تحقیق شامل پنج فصل می باشد .در فصل اول به کلیات وبررسی مفاهیم مورد بحث در عنوان پایان نامه پرداخته شده و درفصل دوم تبیین مبانی فلسفی جایگاه انسان در نظام هستی از دیدگاه حکمت متعالیه مورد بررسی قرار داده شده است و در فصل سوم به جایگاه اولیه و تکوینی انسان و در فصل چهارم به بررسی جایگاه ارادی و اختیاری انسان اختصاص داده شده و همچنین در فصل پنجم به بررسی جایگاهی که انسان کامل می تواند در نظام هستی داشته باشد پر داخته شده است و در پایان نتیجه گیری و جمع بندی آمده است.

هدف از نوشتن این رساله، شناخت رحمت خداوند و جایگاه خاص آن در زندگی انسان و بیان ابعاد گوناگون آن می‌باشد، که در دو مرحله بررسی می‌گردد؛ اول، بررسی آیات مرتبط با واژه رحمت و واژه-های مترادف با آن و دوم بررسی سیره و سنت پیامبر اکرم(ص) به عنوان الگو و اسوه عالمیان. در ادامه مصادیقی از رحمت را در سیره و سخنان پیامبر اکرم(ص) جستجو خواهیم کرد تا دیدگاه کلی اسلام در رابطه با رحمت را بررسی کرده باشیم. به طور کلی برای شناخت اسلام در اولین مرحله به شناخت پیامبر اسلام(ص) و ویژگی‌های او می‌پردازیم نه به شناخت اصول دین. شناخت شخص پیامبر(ص) و ویژگی-های او مقدم بر اصول دین است؛ به این معنا که عالمانه‌ترین راه برای شناخت اسلام این نیست که از توحید شروع کنیم بلکه شناخت یک الگوی کامل که دارای تمام فضایل اخلاقی باشد ما را بیشتر به اسلام نزدیک می‌کند. لذا اهمیت توجه به سیره نبوی در نخستین مرحله اسلام شناسی مشخص می‌گردد.در ادامه به تبیین نظرى خشونت در اسلام و نحوه برخورد پیامبر اکرم (ص) با مخالفان خود خواهیم پرداخت؛ بیشترین تعارض غربیان با فرهنگ اسلامی را باید در عناصر زیر جستجو کرد: توحید و اینکه شرک به هیچ وجه مرضی ذات احدیت نیست، جهاد که نصوص فراوانی اعم از آیات و روایات در تأکید و فضیلت آن وارد شده است، سلطه ناپذیری نسبت به کفار که در لسان فقها از آن به قاعده نفی سبیل تعبیر شده است، مجازات‌های اسلامی و تفاوت‌های حقوقی بین زن و مرد، و شاید چنین به ذهن متبادر شود که این عناصر با اصالت صلح و همزیستی در روابط بین الملل تعارض دارد؛ در حالی که هر انسانی با مطالعه در هر یک از این قوانین و اصول اسلامی، آن‌ها را از داخل شدن به ورطه خشونت مبرا خواهد دانست.در این نوشتار نشان داده می‌شود پیامبر (ص) اصل اولیه برخورد خویش را با تمام مخالفان و دیگر اندیشان (مشرکان، منافقان و اهل کتاب) بردباری و ملایمت قرار داده است. برقراری صلح و انعقاد پیمان نامه‌های بسیار بین پیامبر اعظم (ص) و مخالفان آن حضرت، دلیل تمایل شدید ایشان به مدارا و همزیستی مسالمت آمیز است. اما این اصل هرگز باعث نمی‌گردید که آن حضرت در برابر دشمنان کینه-توز و توطئه‌گر، در هر شرایطی طبق همین اصل رفتار نماید؛ بلکه در صورت کشف توطئه دشمن، پیمان شکنی و تجاوز آن‌ها به مقر حکومت اسلامی و تهدید کیان اسلام، پیامبر (ص) نیز با قاطعیت و عدالت برخورد می‌کردند.به طور کلی اسلام نگاهی جامع به نظام هستی دارد و رحمت‌ را اصل‌ حاکم بر نظام‌ تکوین‌ و تشریع‌ دانسته و اعمال‌ خشونت‌ را به عنوان کیفر عادلانه امری‌ ثانوی‌ و در جای‌ خود ضروری‌ می‌داند.کلید واژه: رحمت، خشونت، مدارا، عدالت، تروریسم، جهاد

چکیده:هدف پژوهش :انجام این پژوهش در راستای بیان ویژگی های انسان در حکمت متعالیه بوده و در صدد آن است که ضمن ارائه آراء صدرالمتالهین در این خصوص چهره روشنی از حقیقت آدمی را نیز تبیین نماید .روش تحقیق : این پژوهش که از نوع توصیفی و مطالعات آن کتابخانه ای بوده به بیان ماهیت انسان از دیدگاه های مختلف و مذهب حکما پرداخته همچنین بعد عقلی انسان را نیز تبیین می نماید در ادامه نقش اختیار در انسانیت انسان و غایت حیات انسانی نیز به بحث گذاشته شده است .طرح پژوهش :این پژوهش در مجموع شامل یک مقدمه پیرامون مسائل انسان شناسی و پنج فصل با عنوان های کلیات ، عقل موهبتی الهی ، انسان و اختیار ، حیات عقلی غایت انسان و در نهایت نتیجه گیری می باشد .نتیجه کلی :در نگاه ابتدایی انسان نیز همانند سایر گونه های جانوری ظاهر می شود ولی مطالعه پیرامون ابعاد و حقایق وجودی او ما را به این نکته رهنمون می شود که « خداوند انسان را به صورت خود خلق کرده است » که خود بیانگر پیچیدگی شناخت اوست ولی به طور خلاصه می توان گفت انسان با انجام وظایف محوله در سایه اختیار خود و در نتیجه با نیل به حیات عقلی ، فلسفه وجودی خویش را تحقق بخشیده به خیر و سعادت تام نائل می گردد .

باورهای دینی یکی از ارکان اساسی دین به شمار می‌رود. لذا نقش اساسی در هدایت و رفتارسازی افراد دارد ؛ از این رو می‌تواند رابطه آن با پدیده بزهکاری در قالب اصلاح و پیشگیری مورد بررسی قرار گیرد ؛که در این پایان نامه مطمح نظر می باشد. برای شناخت بهتر از این واژگان نیازمند تبیین واژگان و بررسی جایگاه باورهای دینی از منظر ماهیت ، ویژگی ، اقسام و کارکردهای فردی و اجتماعی می‌باشد. باتوجه به اینکه در اسلام ، ارکان باورهای دینی ، در قالب اصول دین احصاء می شود نقش توحید در پیشگیری از بزهکاری در بستر موضوعات حیاء ، عزت نفس ، امر به معروف و نهی از منکر ، نبوت درقالب موضوعات نفوذ اجتماعی و هنجارمندی جامعه و معاد در پرتو نظریه کلاسیک و یادگیری اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نظر به ماهیت دین که ریشه اصلی آن را در حب و دلبستگی می‌توان جستجو کرد ، نقش اصلاحی باورهای دینی همانند پیشگیری از آن، مهم و قابل ملاحظه تلقی می‌گردد. لذا نقش اصلاحی باورهای دینی در قالب اصلاح رابطه فردی و اجتماعی در موضوعات اصلاح رابطه با خداوند ، اصلاح اندیشه فردی ، اصلاح رابطه با افراد و گروههای مرجع مورد بررسی قرار می‌گیرد.

بررسی تاریخ ادیان این نکته را ثابت می کند که آموزه های دینی در ادیان گوناگون , تاثیری اساسی بر حیات پیروان این ادیان بر جای نهاده اند و همواره نقشی کلیدی در افکار و اعمال ایشان ایفا کرده اند . برای نمونه می توان از آموزه بسیار مهم برگزیدگی قوم یهود در یهودیت نام برد . این عقیده از اساسی ترین اعتقادات دین یهود , می باشد و در طول اعصار متمادی تاثیر چشمگیری بر حیات فردی و اجتماعی یهودیان , بر جای نهاده است . مطالعه تاریخ یهودیت گویای این حقیقت است که گر چه این آموزه در طول دورانهای متفاوت بنا به شرایط موجود , گاهی کمرنگ تر و گاهی پررنگ تر نمایان شده است اما همواره نقشی محوری در بروز افکار و اعمال یهودیان ایفا کرده است .در این تحقیق , سر چشمه های اصلی این اعتقاد در متون دینی یهودیت و نیز سیر تاریخی این آموزه در میان یهودیان مورد بحث قرار گرفته است و چگونگی تاثیر این آموزه دینی بر حیات فردی و اجتماعی یهودیان , بررسی شده است .از مهمترین موضوعات مورد بحث در این تحقیق ، ظهور جنبش صهیونیسم در دامان یهودیت و نیز بررسی ارتباط میان مبانی اعتقادی این جنبش با اصول اعتقادی یهودیت و به ویژه آموزهبرگزیدگی قوم یهود می باشد .با توجه به نقش یهودیان در تحولات تاریخ و بویژه عصر حاضر و نیز شکل گیری صهیونیسم سیاسی و پیامدهای آن در جهان معاصر ، این تحقیق حائز اهمیت می باشد و بررسی موضوعات مورد بحث در آن ، گامی در مسیر پژوهشهای دین شناختی و سیاسی تلقی می گردد .

چکیده:عدالت اصلی ترین مرکز مباحث سیاسی از دیرباز تا کنون بوده است و اندیشمندان متعددی تا به حال در این عرصه نظریه پردازی کرده اند، از طرفی دیگر تفکر شیعه همواره بر بحثی جدی به نام عدالت تکیه دارد تا آنجا که عدالت را بعنوان اصول دین اسلام به رسمیت می شناسد. با گذری بر تفکر امیر مومنان علی (ع) متوجه این امر خواهیم شد که عدالت نقشی اساسی در آموزه های ایشان دارد و حتی در رفتار سیاسی ایشان چه در دوران حیات نبی مکرم اسلام(ص) و چه در دوران پس از رحلت ایشان و خلافت خویش همواره این اصل را مرکز تأملات سیاسی خویش قرار می داد چنآنچه با مطالعه سیره حضرت علی(ع) نیز پی به مرکزیت عدالت در تعالیم حضرت می بریم.دو جریان عدالت و توسعه از دیرباز مهمترین اندیشه ها در اداره ی جامعه بوده اند. دوگانه فکری انبیای الهی و اقوام هلاک شده در طول تاریخ که بارها در قصه های قرآنی آمده است،با دوگانه عدالت و توسعه انطباق می باشد، دوگانه فوق پس از رحلت نبی مکرم اسلام(ص) در دونهاد خلافت و ولایت تدوام یافت تا آنجا که نهاد خلافت بر توسعه ارضی و نهاد ولایت دغدغه عدالت در جامعه اسلامی تکیه داشت .حال نکته قابل تأمل اینجاست که عدالت اقتصادی ، اصلی ترین پایه عدالتدر مکتب امیرمومنان است، ایشان به دلیل نگاه ویژهای که به مقوله ی فقرزداییدر جامعه ی اسلامی داشتند، یکی از اصلی ترین وظایف حکومت اسلامی را زدودن فقر از جامعه می انگارد از این رو بر این عقیده است که حکومت وظیفه توزیع برابر منابع مالی میان همه اقشار جامعه را دارد، طرحی که با مقوله یتوسعه ای بسیار ناهمگون می نماید.آنچه نگارنده در این نوشتار در پی دستیابی به آن است،کیفیت فاکتورهای عدالت اقتصادی از منظر امیر مومنان علی (ع)است، که با روش کتابخانه ای و استفاده از منابع اسنادی خواستهتا پاسخی برای پرسش فوق بیابد و فرضیه ای که در صدد اثبات آن است اثبات ناهمگونی توسعه(با تعریف امروزی ) و عدالت از دیدگاه امیر مومنان می باشد.

واژه ارتداد نزد لغویون به معنای رجوع و بازگشت است. ارتداد در قرآن کریم و احادیث و سیره ی معصومین (ع) صرف بازگشت از دین و تغییر عقیده نیست ؛ بلکه مرتدّ کسی است که پس از تبیین حقیقت و گردن نهادن به دین، از روی لجاج و عناد و به قصد ضربه زدن به دینبه جحد و انکار حق می پردازد و الوهیت پروردگار متعال و یا رسالت نبی گرامی اسلام را منکر می شود.ارتداد در اسلام به صورت تاسیس نبوده است، بلکه در شرایع الهی دیگر وجود داشته است. در این پژوهش جایگاه ارتداد از منظر فقه امامیه و اهل سنت و حقوق کیفری ایران ، مورد بررسی قرار می گیرد . در فقه شیعه، ارتداد بر دو نوع ملی و فطری است، ولی علمای اهل سنت این تقسیم بندی را قبول ندارند.

سبک زندگی، مجموعه‌ای از الگوهای نظام‌مند رفتاری است که خاستگاه آن را باورها، ارزش‌ها و هنجارهای شکل‌گرفته در یک فرهنگ یا خرده‌فرهنگ تشکیل می‌دهد. از آنجا که فرهنگ جوامع بشری، به میزان بسیاری از عامل دین اثر می‏پذیرد، طبیعی است که آموزه‌های دینی در شکل‌گیری سبک زندگی موثر باشد. دین اسلام نیز که آموزه‌های آن به تمام ابعاد و زوایای زندگی انسان توجه، و او را تا رسیدن به سعادت جاودان راهبری می‌کند، در سه سطحِ بینش، گرایش و کنش، الگوهایی را ارائه کرده است که بر اساس آن، می‌توان در فرهنگ‌های گوناگون بشری، سبک زندگی اسلامی را پایه‌ریزی کرد. در این پژوهش، کوشیده‏ایم بستری مناسب برای درک آموزه‌های اسلامی و الگوگیری از آنها وتأثیر آن بر وظایف سازمانی پلیس و تربیت مأمورانی که به ویژگیهای مورد تایید دین مبین اسلام ، پیامبر مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) وائمه معصومین (علیهما السلام)باشد،فراهم آید.پلیس اسلامی حافظ،جان،مال و ناموس مردم می باشد و با فراهم شدن بستر مناسب و اجرایی شدن سبک زندگی اسلامی می تواند این وظیفه خطیر را به نحو احسن به انجام رساند

اخلاق از دیر باز مورد توجّه بشر بوده ؛ زیرا ،آن را راهی برای رسیدن به سعادت خویش یافته است . اندرزها و تعالیم اخلاقی، همواره جزو مفاهیمبرجسته‌ی شعر بوده و شعرا ،تلاش زیادی برای نشر فضایل اخلاقی داشته‌ و هر یک به شیوه و روش خاص خود بدان پرداخته‌اند. سنایی و مولوی از جمله‌ی این شعرا هستند که نقد و مقایسه‌ی اخلاق ،در دو اثر حدیقه الحقیقه و مثنوی موضوع این پژوهش است. اساس نظام اخلاقی سنایی بر پایه‌ی دین استوار است . وی راه رسیدن به مرتبه‌ی کمال را گذر از جادّه‌ی شریعت می‌داند . اخلاق مورد نظر مولانا ،علی‌رغم پایبندی به شریعت و اصول دین احمدی ، تا حدود زیادی وام گرفته از اندیشه‌های صوفیانه است. او با رویکردی عرفانی به مباحث اخلاقی می‌پردازد.سنایی برای طی کردن طریق سعادت ،چراغ عقل را برمی‌افروزد و علم و عمل را ارج می‌نهد و مولانا ضمن به رسمیّت شناختن عقل و علم، عشق و دستگیری پیر طریقت را نردبان صعود می‌داند . در این تحقیق، ابتدا به بررسی اجمالی زندگی و آثارسنایی و مولویپرداخته شده است،سپس جایگاه سنایی و مولوی در عرصه‌ی شعر فارسی بررسی شده و از تأثیر و تأثّرهای این دو شاعر از یکدیگر و پیشگامی سنایی در عرصه‌ی شعر عرفانی وسرآمدی مولوی در این حوزه سخن به میان آمده و در ادامه نقد ادبی و شیوه‌های مختلف آن بررسی شده است. تعریف اخلاق ،هدف، اهمّیّت و ضرورت آن و مکاتب اخلاقی جهان و امتیازهای مکتب اخلاقی اسلام از دیگر موضوعات مطرح شده در این تحقیق استهمچنین به بررسی ارتباط اخلاق با علم ، سیاست ،دین و عرفان و بیانتفاوت‌ها و شباهت‌های اخلاق عابدانه و عارفانه پرداخته شده است . بررسی نظام وتعالیم اخلاقی سنایی و مولوی و تحلیل رذایل و فضایل مطرح شده، در این دو اثر از اساسی‌ترین مباحث این پژوهش است .در پایان روش‌های تربیت اخلاقی در حدیقه و مثنویبررسی و مقایسه شده است .