جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
صفحه اصلی کتابخانه > جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  *برای جستجوی عین عبارت , عبارت مورد نظر را درون گیومه ("") قرار دهید . مانند : "تاریخ ایران"
  • تعداد رکورد ها : 315725
سیری در مناظرات امام صادق(ع) با مخالفان
نویسنده:
محمدمهدی محقق
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از حضرت امام جعفر صادق(ع) ششمین جانشین پیامبر اعظم اسلام(ص) (شهادت148هجری) میراث روائی کلانی برای شیعیان دوازده امامی و سایر مسلمانان باقی مانده است.بخشی از این میراث، مناظره‌های حضرت با مذاهب و مکاتب دیگر می‌باشد که در متون روائی شیعه به ثبت رسیده است. در این تحقیق تلاش شده مناظرات مورد نظر را استقراء کرده و ضمن مقایسه متون منتشر شده با یکدیگر، اعتبار سندی آنها نیز مورد بررسی قرار گیرد و سیر ثبت این مناظرات در متون روائی شیعه، پیگیری شود. علاوه بر این میزان استفاده علمای شیعه از این مناظرات در استدلال‌های علمی خود در حد امکان بررسی شده است.متون مناظرات در سه مقطع تاریخی به ثبت رسیده‌اند (قرن سوم و چهارم* قرن پنجم و ششم؛ قرن دهم و یازدهم) منابع مناظرات در دوره نخست عمدتاً منابعی هستند که توسط کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید، تالیف شده‌اند. در دوره دوم منابعی هستند که شیخ طوسی یا طبرسی ت،لیف کرده‌اند. منابع مناظرات در قرن دهم و یازدهم و پس از آن منابع مجلسی، شیخ حر عاملی و... هستند.در مورد هر مناظره ابتدا به قدیمترین منبع (منبع دوره اول) مراجعه گردید و ضمن بررسی متون روائی این دوره کاملترین روایات به عنوان معیار قرار می‌گرفت.بررسی سندی روایات مناظره می‌تواند مسیر نقل آن را تا دوره تدوین احادیث قرن سوم و چهارم معلوم کند. همچنین مشخص می‌گردد که روایت مرود نظر از چند طریق نقل شده است و چگونه به منابع مت،خر رسیده و کتاب های مت،خر (طبرسی، بحار و...) از چه منابعی روایات خود را اخذ کرده‌اند. طبرسی در کتاب الاحتجاج عمده این مناظرات را جمع کرده است. سلسله سند آنها را هنگام تدوین خذف کرده اما منابع دوره نخستین سلسله سندها را آورده‌اند که ما بر اساس دیدگاه‌های آیت الله خوئی به ارزیابی آنها پرداخته‌ایم.مناظرات امام صادق(ع) در منابع علمی شیعه اعم از کلامی، فقهی، تاریخی و.. جستجو کرده تا کاربرد و استفاده علماء از این مناظرات را پیگیر کنیم و میزان توجه ایشان را دریابیم
نقد و بررسی نظریه تکامل معرفت دینی
نویسنده:
ایجاد حسین حسن مجتبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر در پی نقد و بررسی نظریه تکامل معرفت دینی می‌باشد که این نظریه تقریبا 16 سال پیشن به جامعه اسلامی وارد شده و مورد کاوش و چالش اندیشمندان قرار گرفته است. سعی این پژوهش بر جمع‌آوری مباحث طی سالهای گذشته و ارائه دسته‌بندی تازه می‌باشد.فصل اول این پژوهش درباره کلیات و تعاریف است در این فصل از تبیین موضوع، هدف، پرسشها، فرضیه‌ها، اهمیت و تعاریف مفاهیم کلیدی بحث آمده است.فصل دوم این پژوهش مشتمل بر سه مرحله است که عبارت است از: مرحله توصیف، تبیین و توصیه. مرحله توصیف سه رکن دارد که عبارت‌اند از: 1- تمایز ابدی دین و معرفت دینی، 2- صامت بودن شریعت و 3- تحول عام معارف بشری از جمله معرفت دینی که دی اینجا به بحث بشری بودن معرفت دینی نیز پرداخته شده است. مرحله تبیین دو رکن دارد که عبارت‌اند: 1- ترابط عمومی معارف، بشری بودن معرفت دینی و 2- مصرفی بودن تمام عیار معرفت دینی. مرحله توصیه نیز مشتمل بر دو رکن است: 1- تکامل عام معرفت دینی و 2- عصری بودن معرفت دینی. و در آخر همین فصل به تبیین پیامدهای نظریه تکامل معرفت دینی پرداحته است که این نظریه مستلزم پلورالیسم دینی، تعدد قرائت‌ها و تفسیر به رای است.فصل سوم از نقد و بررسی ارکان مرحله توصیف بحث می‌کند که مشتمل بر نقد و بررسی سه رکن: 1- تمایز دین و معرفت دینی، 2- صامت بودن شریعت و 3- تحول عام معارف می باشد که اینجا به نقد بشری بودن معرفت دینی همان طور که مدعی می‌گوید بحث شده است.فصل چهارم به نقد و بررسی ارکان مرحله تبیین پرداخته است که این دو رکن را در بر می‌دارد: 1- ترابط عام معارف که این رکن شامل دلایل عقلی از مدعی و نقد آن و شامل شواهد استقرایی و نقد آن و برهان فر بالذات می‌باشد؛ 2- تغذیه و مصرف دائمی معرفت دینی از معارف بشری.فصل پنجم از نقد و بررسی ارکان مرحله توصیه بحث کرده است که این مرحله نیز مشتمل بر نقد و بررسی دو رکن است: 1- تکامل معرفت دینی که در این بحث شکاکیت کلی و نقد آن مطرح شده است، و 2- عصری بودن معرفت دینی که ادعای ناممکن و غیرمعقول است.فصل آخر از جمع‌بندی کل بحث و از نتیجه‌ای که از این بحث به دست آمده است بحث کرده است و در آخرش هم منابع ذکر شده است.
ترجمه رمان «لیلی با من است» (ردی بر ساحل) اثر یوسف السباعی
نویسنده:
مریم آل‌نجف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان نامه سعی دارد با نگاهی گذرا به زندگی «یوسف السباعی» ادیب و سیاست مدار مصری به ترجمه رمان وی، «فدیتک یا لیلی» بپردازد. وی از بزرگترین نویسندگان مصر به شمار می رود که در ادبیات این کشور به خاطر آثار رمانتیک ارزشمندش با نام «تک سوار میدان رمانتیک» شناخته شده است. رمان «فدیتک یالیلی»، یکی از زیباترین و مشهورترین آثار رمانتیک این نویسنده به شمار می رود که در سال 1953م نوشته شده است. رمان در فضایی شاعرانه و رمانتیک به تصویر کشیده شده است و بیانگر رابطه پاک عاشقانه ای است که میان قهرمانان داستان وجود دارد و از جنگ انسان و قضا و قدر حکایت می کند. در این رمان علاوه بر اصول جامعه شناختی، با مهارت بسیار از علم روان شناسی استفاده شده و با کمک مکانیزم های آن گره از معمایی می گشاید که از ابتدا ذهن خواننده را درگیر می کند. رمان در 14 فصل به تصویر کشیده شده و می توان آن را از آثار موفق این نویسنده دانست که در عین حال بر پایه علمی نیز استوار است.
علل توجه فرادستان به تصوف
نویسنده:
زهرا آقاعلیپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
برخی از محققان تصوف را مولود فقر و محرومیت افراد طبقه ی پایین جامعه می دانند؛ که برای رهایی از این محرومیت ها به تصوف پناه آورده اند. ولی گرایش عده ی زیادی از فرادستان مانند ابراهیم ادهم، شبلی، داراشکوه، غزالی، مولوی و دیگران به تصوف که قدرت ، ثروت، منزلت علمی و یا مناصب حکومتی داشته اند، ناشی از فقر نبوده است، بلکه از انگیزه های دیگری نشأت گرفته است. این عوامل قابل دسته بندی اند. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع موجود کتابخانه ای به بررسی این عوامل پرداخته است.معرفت به خدا و ناکارآمدی علوم عقلی در کشف حقیقت یکی از مهمترین عوامل توجه آنها به تصوف بوده است؛ همچنین انگیزه های دینی مانند بندگی، خشیت و پاداش اخروی از عوامل دیگر به شمار می آید. از عوامل دیگر گرایش آنها به تصوف می توان به مقوله های آرامش، تنهایی و فرار از دغدغه های دنیوی اشاره کرد که در حوزه ی روان شناسی قرار می گیرند. انگیزه-های اخلاقی مانند انضباط نفس و دوری از ریا و شهرت در گرایش اکثر صوفیان به تصوف موثر بوده است. رویا و الهامات غیبی که ما در این تحقیق ذیل عنوان عوامل فراروانی بدان پرداخته ایم نیز در این میان اهمیت زیادی دارد. تأثیر از معاشران صاحب دیده و عبرت گرفتن از حوادث و رویدادها و همچنین اوضاع و شرایط ناخوشایند اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه نیز نقش مهمی در روی آوردن این افراد به عرفان و تصوف داشته است. اکثر این عوامل و انگیزه‌ها منجر به یأس و سرخوردگی و روی گردانی این افراد از دنیا و مافیها شده است
بررسی ساختار نمادین آب و خاک و باد و آتش در هنر، دین و باورهای ایران باستان
نویسنده:
عباس حدادی ماهینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نمادها از کهن الگوهایی هستند که علیرغم رمزینگی موجود در خود حاوی اطلاعات مهمی درباره خلقتند که با کشف رمز از هرکدام راهی به سوی معرفت گشوده خواهد شد. عناصر چهارگانه (آب و خاک و باد و آتش) از جمله آنهاست که بررسی ساختارشان در باور و هنر گذشتگان می‌تواند ما را به رموز درونی آن‌ها آشنا سازد. هدف این پژوهش، کنکاش در دستاوردهای ایران باستان به منظور دستیابی به اطلاعاتی نوین است. نتایج حاصله نشان می‌دهد: ذهن بشر از دیرباز اندیشمندانه در پی پاسخگویی به سوالات درون برای کشف موجودیت خود و عالم هستی بوده و ادیانی که به واسطه همین اندیشمندی‌ شکل گرفته‌اند همواره یاری گر انسان برای کشف اندیشه‌ای برتر بوده‌اند. در فصل اول این پژوهش کلیات موضوع آمده است. در فصل دوم به تعاریف پرداخته شده. فصل سوم عناصراربعه در دین و هنر ایران باستان را مورد بررسی قرار می‌دهد. فصل چهارم به نمادهای مرتبط با عناصر اربعه می‌پردازد و فصل پنجم نیز به تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری اختصاص یافته است.
نقش محبت در تربیت از نظر اسلام
نویسنده:
محمد ایوب سمایری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
محبت مهم‌ترین نقش را در تربیت انسان دارد. در آیات قرآن و روایات هم به محبت زیاد تأکیده شده است و موثرترین نقش را در تربیت فرد و جامعه دارد، زیرا بنای مکتب اسلام مهر و محبت می‌باشد وسیره و رفتار انبیا و ایمه علیهم السلام نمونه کامل مهر و محبت است. خداوند در قرآن محبت را مهم‌ترین و موثرترین عامل در تربیت جامعه می‌داند هدف از خلقت همان تکامل وتربیت انسان می‌باشد.تحقیق حاضر برای تبیین نقش محبت در تربیت از نظر اسلام دارای شش فصل است که فصل اول به کلیات تحقیق از قبیل: بیان مسأله، ضرورت تحقیق، سوال‌های تحقیق روش تحقیق و... پرداخته شده است.فصل دوم: اختصاص به مفهوم شناسی دارد. ابتدا مفهوم «تربیت» از دیدگاه لغت و اصطلاح سپس مفاهیمی مانند: «محبت»، «عشق» و «مودت» از نگاه لغت و اصطلاح بیان شده است بحث و بررسی صورت گرفته است. فصل سوم: جایگاه تربیت و محبت در اسلام و اقسام و مراتب محبت است که در آن تربیت از دیدگاه اسلام، ارتباط و نسبت بین مفاهیم محبت، عشق و مودت، اقسام محبت، مرات محبت و جایگاه محبت در اسلام بحث بررسی صورت گرفته است.فصل چهارم: به عوامل موثر در تربیت، اختصاص یافته که در آن از عواملی مانند: الف) وراثت؛ ب) محیط؛ ج) محبت 1- محیط خانه و خانواده؛ 2- محیط مدرسه؛ 3- محیط اجتماع. و نقش محبت در این عوامل بحث و بررسی صورت گرفته است.در فصل پنجم: به نقش محبت در تربیت فردی و اجتماعی و آثار آن مورد بررسی قرار گرفته است و آثار محبت در بعد فردی عبارت هستند از: 1- آثار محبت: الف) انس با پروردگار؛ ب) اشتیاق بسوی خداوند؛ ج) رضا به قضای الهی؛ د) سرانجام محبت پروردگار. 2- نقش و اثر محبت بر روان انسان؛ 3- آثار مثبت و منفی محبت؛ 4- آثار منفی فقدان محبت. هر کدام بطور جداگانه تحلیل و بیان می‌شود و این آثار در تربیت فردی انسان موثر و نتیجه‌ بخشند.در قسمت دوم این فصل از نقش محبت در تربیت از بعد اجتماعی بحث می‌کند، چون انسان همیشه در اجتماع زندگی می‌کند و نیاز شدید به تربیت دارد، لذا ضروری است که ابعاد اجتماعی که انسان وابسته و مربوط به آن می‌شود و بدون آنها انسان نمی‌تواند زندگی کند و جلوه محبت از قبیل: برادری و اخوت، خوش‌گمانی، خوش‌خویی و... بحث و بررسی شده است. در فصل ششم: نقش محبت بر تربیت خانواده و سیره معصومین‌(ع) در این زمینه است و از مطالبی چون: محبت در خانواده، محبت به فرزندان، آثار محبت به کودک، تأثیر محبت خانواده در تربیت کودک، شرایط محبت به کودکان، عوارض کمبود و... و در آخر هم عوامل موثر به بر ایجاد محبت در سیره معصومین (ع) اشاره شده است.
رابطه قضا و قدر و اراده انسان
نویسنده:
عبدالخالق عارفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آن جا که مساله قضا و قدر به سرنوشت انسانیت و عالم خلقت مربوط است. هر اندیشند آگاه و آزاد اندیشی که در عالم طبیعت به دنبال علتها و اسباب خلقت بوده است طرح این مساله را یک امری ضروری و لازم میداند. چون بزرگترین نعمت برای انسان آزادی اندیشه و اراده و اختیار و تفکر است تا در این جهان تمام فکر و اندیشه خود را به کارگیرد تا از اسرار خلقت و تحولات آن با خبر شود و بداند، زیرا تلخترین دردها ناکامی ها و احساس پوچی از عالم حقیقت و عدم آگاهی از اسرار عالم است. وقتی که انسان حرکت بی اختیاری، و یا تسلیم محض خود را در عالم احساس کند این غیر از زندگی پوچ و امثال آن چیزی دیگری نخواهد بود. در حالی که شکی نیست که تقدیر الهی یک تقدیر عمومی است و خداوند وجود هر چیزی را اندازه گیری کرده است و لذا انسان با تفکر دقیق، پی خواهد برد که نه از علم پیشین خداوند را میتوان انکار کرد و نه تقدیر الهی را نسبت به تمام رخ دادها که یکی از آنها کارهای انسان است.
حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی شهید ثانی
نویسنده:
محمدرضا موسویان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
زین الدین عاملی معروف به شهید ثانی (966-911 ه.ق) از فقهای بزرگ شیعه در عصر صفوی و عثمانی است و پژوهش حاضر با بررسی حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی شهید ثانی درصدد اثبات این فرضیه برآمده که میان مبانی کلامی-فقهی شهید ثانی و نظریه حکومت وی رابطه مستقیمی است و حکومت اسلامی از منظر وی مبتنی بر آن مبانی شکل می گیرد. این تحقیق در دو فصل و پنج بخش به انجام این مهم پرداخته است. مبانی کلامی و مبانی فقهی حکومت در فصل اول در دو بخش جداگانه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است که در بخش مبانی کلامی به دیدگاههای بنیادی وی در زمینه های انسان شناسی، هدایت، عدالت و امامت اشاره شده است. در نگاه شهید ثانی انسان دارای طبعی مدنی بوده و نیازمندی وی به هدایت الهی در راستای تکمیل عقل بشری است و به دلیل این که خداوند عادل جز به استقرار عدالت در جامعه، راضی نمی گردد عدالت اجتماعی به بحث گرفته شده است و هدایت الهی و قیام به عدالت منحصرا توسط امام عادلی تحقق می یابد که از جانب خداوند به این مهم منصوب شده است. بررسی جایگاه فقه در میان سایر دانش ها و گرایش به ارجحیت آن، ضرورت حکومت در جامعه، شرایط و ویژگی های حاکم، و وظایف و اختیارات وی (که در مبانی منحصرا مقصود از حاکمت امام معصوم می باشد) پایه های فقهی این تحقیق محسوب می شود که در بخش مبانی فقهی ملاحظه شده است. فصل دوم این تحقیق (نظریه حکومت) به مباحث حکومت و انواع آن در عصر غیبت، اختیارات و وظایف حکومت و روابط متقابل مردم و حاکمان می پردازد. تامین مصالح عمومی به عنوان محصور اصلی این تحقیق، اساسی ترین هدف حکومت اسلامی بوده و حاکم و رهبر، برای تحقق بخشیدن به آن هدف، به این مقام منصوب شده است. براساس خاستگاه الهی حکومت ها در بخش سوم به مطلوب و نامطلوب (جور) تقسیم شده اند و در این راستا حکومت پیامبر و امام معصوم و حکومت فقیه جامع الشرائط در عصر غیبت (ولایت فقیه) مطلوب تلقی شده و سایر حکومت ها و قدرت های سیاسی موجود مبتنی بر خاستگاهی غیر وحیانی نامطلوب محسوب می شوند. در بخش چهارم حاکم و رهبر سیاسی اجتماعی در گستره مصالح عمومی جامعه به اتخاذ تصمیم پرداخته و در مناصب افتا (مقننه)، قضا (قضائیه)، و برپایی احکام انتظامی اسلام (مجریه) انجام وظیفه می کند و ولی فقیه در عصر غیبت در واقع همان اختیارات حکومتی امام را دارا می باشد. مشارکت و نظارت مردم در امور حکومت و روابط متقابل فرد و حاکتم در بخش پنجم مورد توجه قرار گرفته و فرد در صور مختلف حسبه، امر به معروف و نهی از منکر و شورا به ایجاد ارتباط متقابل با حاکمان می پردازد. شهید ثانی برای کیفیت زیست مردم در حکومت های نامطلوب (جور) به راهکارهایی توجه نموده که ضمن تقبیح حکومت جور، تا حد امکان به برپایی و احیای آموزه های الهی حتی در قالب مشارکت در امور حکومتی حاکم جائر اقدام شود. در واقع با توجه به مبانی کلامی انسان شناسی، هدایت، عدالت و امامت، امام معصوم به عنوان رهبر سیاسی جامعه از جانب خداوند منصوب شده و فقیه جامع الشرائط در عصر غیبت دارای همان اختیارات و وظایفی است که امام در امر حکومت دارا می باشد و نقش مردم در این حکومت، علاوه بر حمایت و اطاعت از آن، در مشارکت و نظارت تجلی می کند.
بررسی تطبیقی جایگاه فیلسوف شاه در مدینه فاضله افلاطون و رئیس اول در اندیشه سیاسی فارابی
نویسنده:
احسان قزاقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
این پژوهش با هدف مقایسه نقش و جایگاه فیلسوف شاه در مدینه فاضله افلاطون و رئیس اول در اندیشه سیاسی فارابی انجام شد. در این رساله نظریات دوفیلسوف بزرگ که یکی غربی و دیگر مسلمان است مطالعه و مقایسه شد.افلاطون حاکم مورد نظر خود را که نور اشراق در دل او تابیده است و از درون روشن شده است و به واسطه آن فاضل ترین فرد برای تصدّی امر حکومت ودر نتیجه تربیت اجتماعی است، فیلسوف شاه میداند که از هرگونه علایق مادی بری است.هدف حکومت از نظر افلاطون دلیل دیگر صلاحیت فیلسوف شاهبرای راهبری جامعه است و باید گفت که در جامعهی آرمانی افلاطون عدالت حاکم خواهد شد و باید هر کس در جایگاه خودش قرار گیرد. ونهایتاً افلاطوناز مدافعان استوار قانون گرایی به شمار میرود و از این رهیاد به جامعه مدنی نزدیک میشود. او میگوید قانون باید اقتدار مطلق داشته باشد.اما آرمان شهر فارابی آشکارا دینی است و میتوان آرمان شهر او را آمیزهای از شریعت و اندیشه افلاطون قلمداد کرد. در مدینه فاضله فارابی رئیسی وجوددارد که در تحت نظر او مراتب دیگری است که هریک به مرتبه مادون خود ریاست دارد. او میخواهد رئیس اول مدینه را با مدبر عالم قیاس کند تا بتواندملکات و خیرات ارادی را در مدینه ایجاد کند. از نظر فارابی رئیس اول دارای فضایل نظری فکری اخلاقی و عملی است و تنها اوست که میتواند با چنینخصوصیاتی مدینه را به سعادت برساند چون او محل الهام الهی و گیرنده وحی از جانب خداست.در مدینه فاضله » رئیس اول « و » فیلسوف شاه « . بنابر این نظر این دو فیلسوف از این حیث اهمیت دارد که هر دو بر سالم بودن رئیس یا حاکم تاکید دارندافلاطون و فارابی به دلیل تحصیل حکمت و معرفت در رأس نظام سیاسی قرار دارد، هر چند که منشأ مشروعیت آنان از نظر دو فیلسوف متفاوت است .واژگان کلیدی : فیلسوف شاه، رئیس اول، افلاطون، فارابی
آزادی فرد و قدرت  دولت  در اندیشه نوگرایان دینی (محمدحسین نایینی، عبدالکرم سروش ، سیدمحمدخاتمی)
نویسنده:
اسماعیل ظریفی آزاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این رساله در پی آن استکه به این پرسشپاسخ گوید که آیا نوگرایان دینی (محمدحسین‌نایینی، عبدالکریم سروشو سیدمحمدخاتمی) در نظریه پردازی پیرامون تحدید حدود قدرتدولتبرای پاسداری از آزادی فرد توفیقی داشته‌اند یا خیر؟ و برای پاسخ به این پرسشاین فرضیه مطرح شده استکه نوگرایان مذکور از آنجا که قبلا مسئله تقابل عقلانیتو شریعترا در اندیشه خود حل نکرده‌اند در نظریه پردازی خود پیرامون موضوع فوق دچار بن‌بستهستند.تحدید حدود قدرتدولتبرای پاسداری از آزادی فرد و تحقق آزادی در جامعه منوط استبه عقلانی شدن دولتو سیاست .شاخص‌های عقلانی شدن دولتو سیاستعبارتند از پیدایشو گسترشحوزه عمومی فعال و متکثری که به عنوان میدان نهادی تعاملاتگفتمانی و عرصه عقلانیتارتباطی جایگاه اصلی سیاستو تعیین اهدافو غایاتدولتبوده و مانع از اجبار و سلطه‌ی دولتبر فرد میشود و همچنین تقدس‌زدایی و خشونت‌زدایی و راززدایی از سیاست .مدل دین شناسانه مناسبحوزه عمومی و سازگار با دولتو سیاستعقلانی مدل دین شناسانه‌ی کثرگرا (در هر سه سطح درون دینی، بیرون دینی و بین الادیانی) استکه امکان گفت‌وگو و مفاهمه معطوفبه توافق میان زیر نظام‌های اعتقادی در درون یکدین، ادیان گوناگون و ادیان آراء و اندیشه‌های غیر دینی و حتی ضد دینی درباره امور عمومی را فراهم می‌آورد و تنها با اتخاذ چنین رویکرد دین شناسانه‌ای میتوان از حضور دین در حوزه عمومی سخن گفتبدون آنکه آن حوزه تخریبو مضمحل شود.هر سه نوگرای دینی مورد بحثدر این رساله در اندیشه سیاسی خودخواهان تحدید حدود قدرتدولتبرای پاسداری از آزادی فرد و در همان حال خواهان حضور دین در حوزه‌های عمومی بوده‌اند.دین‌شناسی نایینی شکل‌گرا و فقهی است .دین‌شناسی شکل‌گرا ضد تکثر و انحصارگرا بوده و در صورتورود به حوزه عمومی سیاست ، امور عمومی را از آن حوزه خارج ساخته و در نهایتبه تخریبو اضمحلال حوزه عمومی منجر شده و بنابر این عقلانی شدن دولتو سیاستتحتاین مدل ممتنع است .بنابر این فرضیه‌ی رساله دائر بر عدم توفیق نایینی در نظریه پردازی پیرامون تحدید حدود قدرتدولتتایید میشود.دین‌شناسی معرفت‌شناختی سروشکثرت‌گرا و سازگار با عقلانیتارتباطی و مقتضیاتو شاخص‌های عقلانی شدن دولتو سیاستبوده و در نتیجه تناقضی در اندیشه وی در بابتحدید حدود قدرتدولتبرای پاسداری از آزادی فرد و حضور دین در حوزه‌ی عمومی وجود ندارد.مدل دین‌شناسانه خاتمی نیز انطباق و سازگاری قابل قبولی با دین‌شناسی معرفت‌شناختی سروشداشته و بنابر این میان اندیشه سیاسی وی در بابلزوم تحدید حدود قدرتدولتبرای پاسداری از آزادی فرد و ابتنای سیاستبر گفت‌وگو و مفاهمه و حضور دین در حوزه عمومی سازگاری وجود دارد.نتیجه آنکه تلفیق گفتمان سیاسی خاتمی و گفتمان دینی سروشمیتواند به پیدایشو گسترشحوزه عمومی فعال و متکثر بر مبنای عقلانیتارتباطی و عقلانی کردن دولتو سیاستو در نتیجه به جمع موفق دین و آزادی و تحدید حدود قدرتدولتبرای پاسداری از آزادی فرد منجر شود.
  • تعداد رکورد ها : 315725