جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از راهکارهای بنیادین شناخت ادیان و به تبع آن حقیقت، علم به عقاید و افکار پیشوایان دینی و سیر تحولی حیات دینی است؛ در این راستا حتی زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی آن پیشوایان که تداوم‌بخش (و یا احیاناً تحول‌بخش) سیر تاریخی و فکری آن دین‌اند، مطمح نظر است. نقش اساسی پولس به ویژه از بُعد ترویج مسیحیت و عالمگیر ساختن آن، بر صاحب‌نظران مسیحیت‌شناسی غیرقابل‌انکار است. عملکرد دیگر وی ایجاد الهیاتی نوین - سوای کیفیت و اصالت مفاهیم - در حیطه‌ی مسیحیت است که آموزه‌های مسیحیت امروزی ثمره‌ی آن است؛ بر این اساس شناخت او، زمینه‌ی اشراف بر عقاید مسیحی و حتی در برخی موارد، ریشه‌یابی دقیق آنها را فراهم می‌سازد. پژوهش حاضر، شرح حال و آثار پولس را به منظور فهم بهتری از تفکر و آموزه‌هایش(عقاید) در نظر دارد. از منابع دست اول شناخت پولس آثار وی است که متشکل از 13 رساله و در برگیرنده‌ی بخش قابل ملاحظه‌ای از عهد جدید می‌باشد. این رسائل جزء قدیمی‌ترین آثار کانن و از لحاظ اصالت دارای سلسله مراتب مختلفی هستند. پولس در برخی موارد از جمله اصل اعتقاد به خدای یگانه، معاد و دعوت به اسالیب اخلاقی مانند محبت، گذشت، اخوّت و ایمان، تداوم‌بخش عقاید عیسوی است، اما وی با عقایدی چون قائل شدن فرزند برای خدا، بخشیدن بُعد الوهی به عیسی مسیح (ع)، نفی لزوم شریعت و انکار اهمیت آن و سازش با حکومت‌های جور راه خود را از یهودیت و مسیحیت اولیه کاملاً جدا می‌کند و راه نجات را صرفاً ایمان در پرتو فیض الهی می‌داند؛ بر این اساس پولس رسول در برخی موارد حقیقت‌محور و در برخی موارد حقیقت‌گریز است که معیار ما در این قضاوت قول و فعل عیسوی است.

رورتی در صدد است تا در مقام یک درمانگر مسائل فلسفی به تجزیه و تحلیل مسائل مختلف معرفتی در پرتو منافع پراگماتیکی آن ها بپردازد. او مدعی است که مسائل فلسفی از قبیل «حقیقت» و «واقعیت» و غیره همچون سایر مسائل دیگر محصول یک امکان تاریخی بوده است و از این رو می توان آنها را کنار گذاشت. بدین منظور، او تمام معرفت شناسی سنتی را با تمام مقولاتش (نظیر حقیقت، عینیت، عقل و غیره) زیر سوال می برد. استدلال او این است که فیلسوفان سنتی(مثل افلاطون، دکارت، و کانت) همواره با باور به واقعیت‌‌های فرا ‌انسانی و فرا تاریخی (نظیر حقیقت، خیر، خدا، و غیره)، به انسان‌ها به مثابه خادمان و کاشفان آن واقعیت بیرونی نگاه می کردند. اما رورتی بر این باور است که اگر ماخود را صرفاً به روابط علّی و معلولی بین خود و جهان محدود کنیم، آنگاه درستی این ادعا را خواهیم پذیرفت که این ما هستیم که با خلق واژگان جدید همواره به جهان معنا می بخشیم و جدا از این واژگان، که ابزارهای سازگاری با زیست بوم هستند، هیچ واقعیتی وجود ندارد. این ابزارها به ما کمک خواهد کرد تا هرچه بیشتر همبستگی بین انسانها را تقویت کنیم تا در مسیر جامعه‌ای عدالت محور و آزاد و به دور از هر گونه تبعیض و رنج گام برداریم. در چنین جامعه‌ای است که حقیقت خود را از طریق پویایی‌های آن جامعه نشان خواهد داد.در فصل اول این رساله ی توصیفی- تحلیلی به پیشینه‌ی تاریخی نظریه ی صدق یا حقیقت خواهیم پرداخت. سپس در فصل دوم به ذکر 3 مورد از انتقادهای رورتی بر فلسفه سنتی در باب مفهوم حقیقت خواهیم پرداخت و در فصل سوم به خود دیدگاه رورتی در باب مسائل گوناگون معرفتی می‌پردازیم و نهایتاً در فصل پایانی این ادعا مطرح شده که هر چند رورتی حقیقت وعینیت را به معنای سنتی رد کرده است اما نمی تواند عینیت را در هر صورت و مدلی منکر شود. و در نتیجه کم و بیش در دام تفکر عینیت‌گرایی و رئالیسم باقی می ماند و حقیقت بهصورت عینی در قالب مفاهیمی مثل همبستگی در فلسفه رورتی پدیدار می گردد.

کتابی که به عنوان ترجمه انتخاب شده نزول عیسی بن مریم ( علیه السلام) در آخر الزمان است. مولف این کتاب امام جلال الدین عبدالرحمن سیوطی از چهره های برجسته اهل تسنّن می باشد. محقق کتاب محمد عبدالقادر عطا است. این کتاب در سال 1405 هجری قمری در بیروت به چاپ رسیده است که شامل 94 صفحه و دو بخش عمده می باشد. بخش اول آن با دوران زندگی سیوطی شروع می شود و حالتهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دوران سیوطی را بیان می کند. در این بخش به زمان تولد، وفات سیوطی، اساتید و کتابهای ایشان و همچنین شاگردان و افرادی که با او هم دوره بودند اشاره شده است. اما قسمت دوم کتاب پیرامون نزول عیسی بن مریم ( علیه السلام) در آخر الزمان می باشد که در این بخش به عناوینی از قبیل اینکه حضرت عیسی ( علیه السلام) به چه چیزی حکم می کند، چگونگی حکم عیسی ( علیه السلام) در میان امت پیامبر، راههای چگونگی حکم حضرت عیسی ( علیه السلام)، آیا به حضرت عیسی ( علیه السلام) به طور حقیقی وحی می شود یا الهام، بطلان این سخن که بعد از پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) جبرئیل به سوی زمین نازل نمی شود، چگونگی حکم عیسی ( علیه السلام) در تقسیم اموال بیت المال، ثبوت نماز حضرت عیسی ( علیه السلام) پشت سر حضرت مهدی ( عج)، احادیث و آثاری که پیرامون موضوع در کتاب ذکر شده و منابع تحقیق این کتاب بیان شده است. مؤلف این کتاب علاوه بر مطالبی که پیرامون موضوع اصلی در متن آورده در پاورقی ها هم در بسیاری از قسمتها به موضوع اصلی کتاب و بیوگرافی علمایی که در این زمینه احادیثی ذکر فرموده اند مطالبی را بیان نموده است.

این مقاله در صدد بیان این موضوع است که مهمترین مقومات فلسفه عملی ارسطو در تحلیل اگزیستنسیال هیدگر صبغه هستی شناختی می یابد. انحاء نسبت آدمی در قبال موجودات Verhaltenweisen آن گونه که در کتاب ششم از اخلاق نیکوماخوس ارسطو مطرح شده، در خوانش نوین هستی و زمان هیدگر تبدیل به انحا وجودی آدمیSeinsweise  می گردد. آنچه برای هیدگر بسیار اهمیت دارد، احیای قوه انتولوژیک نهفته در تعینات سه گانه ارسطویی است که در آن پراکسیس بر دو نحوه رفتاری کاشف از موجودات؛ یعنی تئوری و پویسیس اولویت می یابد.هیدگر در بحث ارسطو از فضایل عقلانی، تعاریف و تعینات متناسبی را از زندگی انسانی در آرای ارسطو کشف می کند که در فلسفه جدید و برای مثال، در فلسفه هوسرل شناخته نشده و موضوعیت نیافته اند. اگر تحلیل اگزیستنسیال در پرتو تفسیر پدیدار شناختی ارسطو و بخصوص مطالب وی در اخلاق نیکوماخوس بازخوانی گردد، شاید بتوانیم برنامه فلسفی هیدگر را بهتر بفهمیم.

کلیاتالف) طرح موضوع و بیان مسالهرساله ی اخلاق نیکوماخوسبه عنوان مهم ترین اثر ارسطو ؛ بنیان گذار دیدگاه اخلاق فضیلت در فلسفه ی اخلاق، بارها به زبان های مختلف ترجمه و تفسیر شده است. از آن جا که این اثر مانند بسیاری از آثار دیگر ارسطو، در واقع درس گفتارهای این فیلسوف هستند، مسائل و موضوعات بسیاری در این اثر کماکان مورد سوال و تفسیرهای متمایز قرار می گیرند. یکی از مهم ترین مسائلی که در فلسفه ی اخلاق معاصر و میان ارسطو شناسان بزرگ دنیا مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است، کاربرد عقل در این اثر و میزان عقلانی و علمی بودن فلسفه ی اخلاق ارسطو است. "جاناتان بارنز" ، "دیوید چارلز" ، "جان کوپر" ، "ت.اچ. ایروین"، و "جاناتان لییر"از جمله مفسرین شهیری هستند که دیدگاه های رایج درباره ی این رساله را در دنیای معاصر فلسفه ی اخلاق شکل داده اند.کتاب کارکردهای عقلانی در اخلاق نیکوماخوس ارسطواثر سی.دی.سی. ریویکی از آثار بسیار قابل توجه و دقیق در تفسیر این رساله ی ارسطو است. این اثر در مقابل همه ی آثار مفسران پیشین، از ویژگی خاص و نوآورانه ای برخوردار است و به نوعی در مقابل دیدگاه های رایج که معرفت اخلاقی را عموما مشروط و متغیر می دانستند، می ایستد. یعنی در پی اثبات امکان کسب معرفت علمی نامشروط(مطلق) در فلسفه ی اخلاق ارسطو است.این اثر، با رویکردی تازه، به تبیین مجدد مبانی معرفت شناختی، متافیزیکی و روان شناختی اخلاق نیکوماخوس می پردازد و با بهره گیری از براهین قیاسی در چهارچوب منطق ارسطویی و با بیان مصادیق بسیار از آثار گوناگون وی، نهایت تلاش را برای اثبات دیدگاه خود به کارمی گیرد.پژوهش پیش رو نیز، ضمن ارائه ترجمه ای دقیق این اثر تاثیرگذار، در پی تحلیل و نقد آراء مطرح شده در این اثر نیز هست.ب) ضرورت انجام تحقیقانتخاب کتاب کارکردهای عقلانی در اخلاق نیکوماخوس ارسطوجهت ترجمه و تحلیل در پژوهش پیش رو، به چند دلیل صورت گرفته است. در وهله ی اول، این اثر در مقابل همه ی تفسیرهای پیشین، مساله ای تازه و بسیار مناقشه برانگیز را درباره ی این اثر مطرح می کند. و نویسنده در تلاش است با ارائه براهین منطقی در چهارچوب نظام فلسفی ارسطو، این مهم را کسب کند. در وهله ی دوم، مطابق آن چه خود نویسنده نیز در مقدمه بدان اشاره دارد، این اثر، در پی تحلیل وروشن سازی مبانی معرفت شناختی، متافیزیکی و روان شناختی کتاب اخلاق نیکوماخوس است و چنین تفسیر همه جانبه ای از این رساله تا کنون با این جامعیت موجود نبوده است.در وهله ی سوم، یکی از ویژگی های بسیار ویژه و مفید این اثر، جامعیت آن در ارائه ی نمونه ها و مصادیق مرتبط با موضوع از میان همه ی آثار ارسطو است. نمونه هایی که در برخی موارد ترجمه ی فارسی آن ها اصلا موجود نیست و یا به عنوان مثال، به ندرت تصور می شده است که در اثری مانند درباره ی آسمانیا درباره ی اعضای جانوراننیز مطالبی مرتبط با فلسفه اخلاق یافت شود. در وهله ی چهارم، دیوید ریو، در نگارش این اثر، تمامی تفاسیر پیشین از کتاب اخلاق نیکوماخوس را مدنظر داشته است و چنانچه موضوع جدیدی را مطرح کرده است که به هر نحو با تفاسیر رایج مطابقت ندارد. به طور قطع، آراء دیگر مفسرین را نیز به صورت پانویس ارائه کرده است. این موضوع به خواننده ی فارسی زبان که دسترسی قابل توجهی به تفاسیر گوناگون ندارد، این امکان را می دهد تا ضمن مطالعه ی دیدگاه های ریو، با دیگر تفسیرها نیز آشنایی یابد. در وهله ی پنجم، این پژوهش در پی آن است تا با معرفی و تحلیل اثر فوق، موضوع وجود تفاسیر و حتی ترجمه های گوناگون از یک اثر ارسطو را بیشتر در معرض مطالعه قرار دهد. چرا که در شرایط فعلی تنها سه ترجمه ی قابل استفاده از رساله ی اخلاق نیکوماخوس ارسطو به زبان فارسی موجود است که شامل ترجمه محمدحسن لطفی تبریزی ، ابوالقاسم پورحسینیو رضا مشایخیاست. در حالی که بسیاری از ترجمه های انگلیسی کتاب دیوید ریو از اخلاق نیکوماخوس با ترجمه های موجود به زبان فارسی مطابقت لازم را ندارد. خود دیوید ریو نیز در پانویس ها ذکر می کند که هر ترجمه ی انگلیسی از میان ترجمه های گوناگون به کدام اثر وفادار است و تاییدکننده ی کدام تفسیر از فلسفه ی اخلاق ارسطو است. بنابراین به نظرمی رسد، وجود تفسیرها و ترجمه های مختلف از این اثر ارسطو، از نیازهای معاصر فلسفه ی اخلاق در ایران است و ترجمه و شرح کتاب کارکردهای عقلانی در اخلاق نیکوماخوس ارسطو در پژوهش پیش رو، در صدد افزایش دانش نسبت به این تفاسیر و ترجمه ها است.

چکیده:ارسطو و علامه طباطبایی به عنوان دو اندیشمند ومتفکر بزرگ به مسئله اخلاقپرداخته اند. مهمترین اثر ارسطو در اخلاق کتاب اخلاق نیکوماخوس است که مهمترین مولفه آن تاکید برفضایل می باشد . فضیلت ملکه ای اخلاقی است که به دور ازافراط وتفریط بوده ودر حد وسط واقع شده است . ارسطو از فضایلی همچون شجاعت، عفت، حکمت و عدالت سخن گفته است. آرای ارسطو براندیشمندان غرب و حیطه اسلامی اثر گذار بوده است.مهمترین اثر علامه طباطبایی در اخلاق رساله لب اللباب است که دربرگیرنده درسهای ایشان می باشدکه مهمترین مولفه آن توجه به خداوند واصلاح معرفت توحیدی است. براساس نظریه ایشان، درصورت اصلاح معرفت توحیدی تمام رذایل اخلاقی به یکباره ازبین می رود ولازم نیست یک یک رذایل اخلاقی رادرخود یافته وبرای ازبین بردن آنها تلاش شود . دیدگاه علامه نسبت به نظریه ارسطو ارجح است. برخی ازمهمترین اشکالات ارسطو عبارتند از : بی توجهی به تفاوت های فردی ،کم رنگ بودن نقش خداوند در اخلاق، سختی تشخیص نقطه حد وسط، فیلسوف انگاری تمام انسان ها.واژگان کلیدی: ارسطو، علامه طباطبایی، اخلاق، فضیلت،نقطه حد وسط، توحید.

نویسنده در این مقاله نگاهی به الهی نامه استاد حسن زاده آملی داشته و محصول مزرعه افکار استاد را آفت زده و مخالف مدارک وحسانی و فطرت و سرشت آدمی دانشته و به نظریه استاد درباره ارسطو و یا ارسطاطالیس پرداخته است و ثابت کرد ادعای نبوت برای این افراد خلاف منطق و مدارک است و روایات مورد استناد در جهت اثبات نبوت برای ارسطو، مجهول و بی اساس است.

به دست دادن تعریف جامع و دقیق از انسان دغدغه اساسی مکاتب فلسفی در فرهنگ های متفاوت است. فلاسفه و متفکران، در ادوار گوناگون، تعاریف متفاوتی از انسان عرضه کرده اند. آنچه در تمامی این تعاریف درخور توجه است، تاثیر فضای فرهنگی و تاریخی بر تعاریف اندیشمندان و فلاسفه هر دوره است که از مقولات گوناگون علوم انسانی و به تبع آن، تاثیر مراودات فرهنگی میان تمدن ها بر این تعاریف است. در این جستار، سعی شده تا با توجه به تاثیرپذیری فرهنگی ایران از فلسفه یونانی در دوران اسلامی اندیشه های فلوطین، به مثابه میراث دار گلچینی از فلسفه کلاسیک غربی، با ناصرخسرو به منزله متفکری ایرانی و اندیشمندی اسماعیلی، در مقوله انسان مقایسه و شباهت ها و تفاوت های اندیشه های این دو متفکر با یکدیگر سنجیده شود. در یک نتیجه گیری کلی باید گفت، در بیان تحلیل هایی که هر یک از این دو متفکر عرضه کرده اند عامل اصلی سامان بخش، فضای فکری عصر و نیاز فکری مخاطبانشان بوده است.