جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1651
بررسی میزان تاثیر آموزه های اسماعیلیه بر تصوف
نویسنده:
خلیل بهرامی قصرچمی ,عبدالرحیم عناقه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
در اين مقاله تلاش شده ميزان تأثيرات آموزه های اسماعيليه بر تصوف بررسی شود. لذا آن را در يك مقدمه و چهار فصل تقديم داشته ايم؛ كه مختصر آن به شرح ذيل است: تأثيرپذيری و نمونه هايی از حوزه های آن. ادغام اسماعيليه نزّاری در صوفيه، بعد از الموت: تلفيق آرای اسماعيلی با انديشه های صوفيانه و تداخل ادبيات اسماعيليه و صوفيه- زندگی برخی از امامان نزّاری قاسم شاهی در زیّ صوفيه- به وجود آمدن برخی از فرق صوفيه بعد از الموت. تأثير اسماعيليه بر ابن عربی: استفاده ابن عربی از آموزه ها و منابع اسماعيلی- اسماعيليه و وحدت وجود- اسماعيليه و غيب الغيوب- تأثير مكتب ابن مسره بر ابن عربی- حلاج و ابن عربی- بررسی مذهب حلاج و اثبات اسماعيلی بودن وی- تأثيرات حلاج بر ابن عربی و بالاخره اخوان الصفا و صوفيه - برآيند و نتيجه گيری.
صفحات :
از صفحه 13 تا 42
دیوانه نمایی و دیوانه نماها در مثنوی معنوی
نویسنده:
هاتف سیاه کوهیان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
عقلای مجانین یا فرزانگان دیوانه نما که گاه بهالیل نیز خوانده می شوند، جایگاه ویژه ای در ادبیات عرفانی دارند. در برخی از حکایات مثنوی، اقوال و احوال حکیمانه و در عین حال رازآلود این شوریدگان با ظرافت خاصی در قالب حکایات عامیانه بیان شده است. مولانا با آوردن تمثیل های پرمعنا، در پی نشان دادن حکمت و معرفت عمیق این دسته از اولیای الهی، خلاف ظاهر غیرعادی و دیوانه وار آنان و تبیین لایه های عمیق شخصیت آنهاست. وی شناخت این نوع دیوانگان از دیوانگان معمولی را مستلزم نوعی بصیرت باطنی و فراست معنوی می داند. حال و مقام این شوریدگان و اطوار جنون معنوی آنها، به ویژه در دفتر دوم مثنوی معنوی، بیان شده است. مولوی جنون مافوق عقل این دیوانگان را نمادی از اماته نفس و إحیای قلب عارفان و نشانه ای از حریت و آزادگی آنان می داند. وی در حکایت «آن بزرگی که خود را دیوانه ساخته بود»، ضمن توصیف دقیق خصوصیات و مراتب معنوی این عارفان دیوانه نما، آنها را دارای مقام ولایت دانسته و جنون یا جنون نمایی ظاهری آنان را گاه بهانه ستر حال آنان برای وارد نشدن در نظام قدرت و نیز وسیله ای برای اعتراض در برابر ارباب قدرت از طریق نفی عظمت جباران عصر می داند.
صفحات :
از صفحه 123 تا 156
زن و مقام معشوقی در عرفان اسلامی
نویسنده:
سیدحجت مهدوی سعیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
در دين مبين اسلام به تأسی از منظر عرفان اسلامی و تأثير از آيات و روايات دينی، زن همواره در سرشت و سرنوشت خود مقام «معشوقی» را از آن خود داشته چرا اينكه «زن» مزيت و مظهريت عشق الهی در روی زمين بوده است و در واقع مرد در آيينه آيين زن به اسماء و صفات الهی تقرب و تعشق جسته است، در قالب يك گزاره می توان گفت كه منزلت زن در سپهر «جمال انسانيت» است و از اين زاويه «فرد سالك» در عشق به او از حيث كمالات و معنويت می تواند از باب «المجاز قنطره الحقيقه» در «قوس صعود» به درجات لايتناهي دست يابد، اما متاسفانه در «شوربختی های زمانه» اين موجود لطيف انسانی به تعبير حضرت مولانا از فزونی آمد شد در كمی! – كميت زدگی از ابتلائات روزگار ماست. چنانكه پاره ای از «فيلسوفان اسلامی» در بيان و بنان خود آورده اند، هم اكنون آدمی در «سيطره كميت» تاريخ، با فرضيه سازی های مكاتب دروغين ابعاد عزيز و عظيمی از هويتی الهی و انسانی خويش را از كف فرو نهاده است. در اين وجه و وضعِ حادث و حاصل، نيز «زن» البتّه قصه پرغصه خود را دارد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 59
جنون الهی در تصوف و ادبیات عرفانی
نویسنده:
هاتف سیاه کوهیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
جنون الهی، نوع خاصی از طريقـت عرفـانی اسـت كـه در شـكلی نامتعـارف و خـارج از چارچوب آداب و عادات مرسوم، بيانگر حكمت عميق و معرفت والای گروهی از اولياء الهـی است كه فهم حقيقی شأن معنوی آنها مستلزم داشتن بصيرتی باطنی است. جنون مافوق عقـل در اين گروه از اهل طريقت كه در متون و ادبيات عرفانی از آنان به «مجانين الحق»، «مغلوبان»، «عقلاءالمجانين» و «شوريدگان» ياد می شود، نشانگر مقصد والای معنوی آنها و موجب احتـرام و توجه بزرگان صوفيه نسبت به آنهاست. ابن عربی در فتوحات اين طايفه را «بها ليل» خوانده و جنون آنها را ناشی از فُجات يا تجلّی ناگهانی واردی غيبی بر آنان می داند؛ از نظر وی سلطه عظيم اين تجلّی آنان را چنـان مـدهوش می سازد كه باعث عروج ابدی عقل آنها به عالم لاهوت می شود اما با اين حال خداونـد بـدون تدبير و آگاهی آنان، سخنانی حكيمانه بر زبان آنها جاری می كند. اندكاك جبل قلب اين طايفـه از تجلّی آن وارد الهی، شبيه صعق موسی(ع) از تجلّی خدا بر طور و مانند دهشت پيامبر اسلام از عظمت وحی الهی در لحظات آغازين نزول آن است. تفاوت بين جنون آنها و حال پيـامبران در آن است كه خدا به خاطر رسالت انبياء، عقل آنها را محفوظ ميدارد اما عقل بهاليـل را نـزد خود محبوس می كند. عطار نيشابوری در مثنوی های عرفانی خود، به ويژه مصيبتنامه، بيشـترين و جـذّابتـرين حكايات را درباره ديوانگان الهی بيان می كند. مولانا در مثنوی اقـوال و احـوال حكيمانـه و در عين حال رازآلود اين شوريدگان را با ظرافت خاصی در قالب حكايات عاميانه بيان می كند. ابن جوزی در صفةالصفوة و ابوالقاسم نيشابوری در عقلاء المجانين حكايات متعـددی از مشـاهير اين طايفه آورده اند كه همه آنها حاكی از زهد و محبت الهی ايـن طايفـه بـوده و غالبـاً صـبغه موعظه و ارشاد دارد.
صفحات :
از صفحه 161 تا 202
شرح حال ترمذی و بررسی آثار و اندیشه های عرفانی او
نویسنده:
فریبا مولایی
نوع منبع :
مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
حكيم ترمذی از شخصيت های بزرگ جهان اسلام است كه به قدر لازم و متناسب، چهره برجسته او، شناخته نشده است و برای بسيار حتی اهل علم فرد گمنامی است . آثار متعدد او كه بسياری از آنها هنوز به صورت نسخه های خطی است، اعتقادات ، انديشه های بديع، نقش او در تصوف اسلامی و تأثير افكار وی بر دانشمندان بعد از خود، بيانگر عظمت اين شخصيت است، اين تحقيق كوششی است برای معرفی اين چهره برجسته و افكار و آثار او . اميد است اين گام كوچك مقدمه گام های بلند صاحب نظران برای ترجمه ، تعليق و شرح آثار و افكار اين دانشمند بزرگ شود.
صفحات :
از صفحه 193 تا 240
انسان و انسان کامل از منظر عرفان اسلامی با تاکید بر آرا ابن عربی
نویسنده:
مهین عرب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قطعاً انسان در عالم آفرينش واجد جايگاه ممتازی است. در حـوزه عرفـان اسـلامی شـاهد يكی از جامعترين تعاريف از انسان و جايگاه او در نظام هـستی هـستيم. عرفـای مـسلمان بـه خصوص ابن عربی با ارائه ظريف ترين و زيباترين تصوير از كامل ترين مرتبـه رشـد انـسان در غالب «انسان كامل»، بر اين نظر متفق اند كه انسان كامل، نه تنها علت غايی برپايی و قوام عـالم هستی، بلكه وجودش مايه بقا و تعادل نظام هستی است. او عقل مستفاد و قلـب عـالم وجـود است، در او معرفت و عبوديت حق به حد كمال خود رسيده است. او بـه عنـوان كـون جـامع بهترين دليل و حجت بر حق تعالی است و در مقام قطب و روح عالم صاحب ولايـت بـوده و قدرت تصرف در عالم را داراست. او حلقه پيوند عالم ملك و ملكوت و واسـطه فـيض الهـی است. در اين مقاله پس از ترسيم تصويری كلی (اگرچه مجمل) از جايگاه وجودی انسان و انسان كامل در نظام عالم، از منظر عرفان اسلامی، آراء عارف بزرگ محی الدين ابن عربی در اين باب ارائه شده است و در آخر به نقد و بررسی انسان كامل متصوفه پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 69 تا 101
شرایط و نتایج مراقبه و عزلت نزد محی‌الدین ابن عربی و علاءالدوله سمنانی
نویسنده:
مهدی افتخار - مهدی زمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از دید محی الدین ابن عربی و علاءالدوله سمنانی، مراقبه به معنای حاضر دیدن خود در محضر محبوب ازلی و مراقبت دل جهت مشاهده ی ظهور و معیت حضرت حق در آن است که به طور عام، از ضروریات و از لوازم سلوک و از ارکان عرفان عملی اسلامی محسوب می گردد و به طور خاص، از طریق عزلت و خلوت در قالب گذراندن اربعین های متعدد با شرایطی خاص حاصل می گردد. نزد ابن عربی و سمنانی، اربعین دارای مقدمات و شرایط خاص است که مهم ترینشان عبارت اند از: 1- خلوت، 2- وضوی دایمی، 3- روزه ی دایمی، 4- سکوت (مگر صحبت با شیخ برای حل واقعه ای)، 5- دوام ذکر لا اله الا الله، 6- دوام نفی خواطر، 7- ربط دل به ولایت شیخ خود و طلب همت از او (به عنوان واسطه ی ربط با ولایت نبوی) و 8- رضا و ترک اعتراض به قبض و بسط و مرض و صحت و هرچه رسد. سالک با گذراندن آن، می تواند به تسخیر لطایف سبعه ی باطنی و به انواع بسیار متنوعی از ادراکات قلبی و مکاشفات صوری و معنوی و هم چنین تصرفات انفسی و آفاقی نایل آید و مهم تر از همه، در بالاترین درجات و مراحل، رسیدن به عین الجمع و فنای فی الله و مقام جمع الجمع و بقای بعد از فنا است. در روش سمنانی، نقش شیخ در اربعین برجسته تر است و ذکر لفظی گفته می شود، به خلاف ابن عربی، که نقش شیخ را تنها در صورت عدم ضبط خیال از جانب سالک می داند و به ذکر معنوی در خلوت معتقد است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 116
شریعت، طریقت، حقیقت، از منظر ابن فارض و شیخ محمود شبستری
نویسنده:
گودرزی محمد
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
هماره در طول تاريخ تفكر عرفانی، ميان نوع نگاه عارف و تلقی فقيه از دين، تفاوت جدی وجود داشته است. فقيه متشرع تمام دين را محدود به شريعت می پندارد و ماورای آن را كفر و بدعت می شمارد؛ در حالی كه عارف، دين را شريعت و طريقت و حقيقت می دانـد و شـريعت را ظاهر دين می نامد. از اينجاست كه جماعتی از فقهاء، عرفای حقه الهـی را شـريعت گريـز و حتی شريعت ستيز می خوانند و عرفاء، فقهاء را سطحی نگر و ظاهر بين خطاب می نمايند. ايـن تفاوت در نوع نگاه؛ گاه به خصومت كشيده می شود و فقيه، عارف را تكفير می كند و كـافرش می خواند و ريختن خونش را مباح می داند و از آن سوی عارف، فقيه پای بند به شريعت را در اين امر مأجور می داند و بر وی ترحم روا می دارد. می توان گفت: آنچه زبان فقيه متشرع را به تكفير می گشايد؛ زاييـده دو علـت اسـت: علـت نخست به نگاه سطحی نگر و ظاهر بين فقيه به دين برمی گردد و دومين علت به رفتار شـريعت گريزی برخی حلقه های جهله صوفيه عارف نما كه با سرباز زدن از عمل بـه شـريعت، عرفـای حقه الهی را بيشتر در مظان اتهام قرار می دهند؛ بازمی گردد. در اين مقاله برآنيم تا به تبيين جايگاه شريعت و طريقت و حقيقت نزد عرفـای حقـه الهـی بويژه شيخ محمود شبستری و ابن فارض مصری بپردازيم.
صفحات :
از صفحه 151 تا 172
وحدت وجود از نگاه شمس مغربی
نویسنده:
محمدی هاشم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
از ميان مباحث معرفت و آگاهی عرفانی، «وحـدت وجـود» بـيش از هـر موضـوعی توجـه عارفان و صوفيان را جلب نموده است. از اولين معتقد به اين انديشه يعنی بايزيـد بـسطامی تـا ديگر صوفيان آثار و جملات و كلامهای گوناگونی مانده كه زبانزد خاص و عام است. بزرگترين احياءگر انديشه وحدت وجودی محيی الدين عربي است كه تصوف را به نـوعی فلسفه تبديل كرد و با عقايد اشاعره و حكمت اسكندريه و افلاطونيان جديد آميخته كرد. پـس از او شاگردانش با شرح آثار وی به ويژه فـصوص الحكـم بـه تبيـين آراء و عقايـد و مـشرب عرفـانی او پرداختنـد و ديگـر شـاعران عـارف همچـون: مولـوی، عراقـی، حـافظ، جـامی، از برجستگان اين تفكر بودند. مولانا شمس مغربی از موحدان و متصوفان پرشوری بـود كـه مـذهبش وحـدت وجـود و مشربش لذت شهود بود. عالم به علم ظاهر و باطن بود و بدون تعلق و وارسته بود كه در ايـن مقاله جلوه های گوناگون وحدت وجود از نگاه او مورد كنكاش قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 50
بررسی تهذیب اخلاق از نگاه حکمای اسلامی در قیاس با قرآن
نویسنده:
جمال احمدی، کژال فداکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اخلاق عبارت از هیأتی راسخ در نفس است که به سهولت و بدون نیاز به فکر و رؤیت، مصدر افعال باشد . اگر آن هیأت منبع صدور افعال زیبا و پسندیده باشد، آن اخلاق را نیکو گویند. و اگر بر عکس باشد آن اخلاق ناپسند است. در دین اسلام پس از داشتن عقیده و باوری صحیح و توحیدی، رسیدن به اخلاق پسندیده مهمترین هدفی است که بدان توصیه شده است. آنچه که در این مقاله خواهد آمد ، نگاهی به تهذیب اخلاق از نگاه حکمای اسلامی در قیاس با قرآن است. و اشاره خواهد شد که کتابهایی که از ارسطو تاکنون در مورد اخلاق نوشته شده دو رویکرد دارند: رویکرد اول طرح مباحثی تئوریک و نظری در باب علم اخلاق که بنیان گزار آن ارسطو بوده و بر اساس بینش فلسفی خود به ارائه‌ی مطالب به صورت عقلیِ محض پرداخته است. رویکرد دوم که در میان فیلسوفان و حکمای اسلامی دیده می ،شود از طرفی استفاده از مبانی نظری فلاسفه در مورد اخلاق است و از طرف دیگر طرح رذایل و فضایل اخلاقی عموماً بر اساس متون دینی (=قرآن و سنت) بوده است. این پژوهش که به روش تحلیلی-توصیفی نوشته شده، حاوی این نتیجه است که بیشتر مباحث انسانشناسانه‌ی حکمای اسلامی، همان مباحث پیشین حکمای یونان بوده که در قالب ترجمه‌ی مواریث یونانی به ادبیات اسلامی راه پیدا کرده است. اما در شمردن رذایل و فضایل اخلاقی مهمترین منبع آنها قرآن بوده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 30
  • تعداد رکورد ها : 1651