جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > تحقیقات کلامی > 1393- دوره 2- شماره 5
  • 1
  • تعداد رکورد ها : 9
نویسنده:
مهدي فرمانيان،احسان جندقي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
« بداء » با يكي از عقايد اختصاصي شيعه، يعني « ما بدا لله مثل ما بدا في اسماعيل » : حديث ارتباط وثيق يافته است. بررسي سندي حديث نشان مي دهد، اين حديث بيشتر در منابع اماميه زيد نرسي آمده « اصل » وجود دارد و اكثر اسناد آن، مرسل و مقطوع هستند. تنها سند معتبر در است كه برخي اهل رجال، خود زيد را توثيق نكرده اند، اما اماميه به جهت نقل اصل زيد از سوي ابن ابي عمير، اين اصل را پذيرفته اند. در متن حديث نيز لفظي كه به امامت اسماعيل اشاره داشته باشد، وجود ندارد، اما به خاطر تفسير عمدي زيديان و سرايت اين برداشت به ديگر فرقه هاي اسلامي، مسئله اي مورد مناقشه در طول تاريخ شده است. بررسي محتوايي حديث نيز اين نكته را به دست مي دهد كه اين روايت، هيچ ارتباطي به امامت اسماعيل ندارد و حتي خود اسماعيليان به خاطر تضادي كه اين حديث با مباني آنان دارد، توجه چنداني به اين حديث نكرده اند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 71
مشخصات اثر
نویسنده:
حميدرضا سروريان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
عناوين نزديك آن (لطف و اعتبار) در توجيه آلام ابتدايي، نقش محوري « مصلحت » مفهوم دارد. در واكاويِ مفهوم مصلحت در رهيافت كلامي، مفهوم كلي آن در نظر گرفته شده و در آيات و روايات، بيشتر به مصاديق مصلحت مانند: اجر، آزمايش الهي، كمال انسان، افزايش اجر و... اشاره شده است. متكلمان اسلامي درباره نقش مصلحت در نيكوييِ آلام ابتدايي، چهار قول بيان كردند؛ بنابر نظر اول، فعل الهي عين مصلحت است و نه مي توان با معيار بشري فعل الهي را سنجيد و نه امري را بر خدا الزام كرد. در نظر دوم، مصلحت در نيكوييِ آلام ابتدايي، نقشي ندارد. و جبران بيرونيِ خداوند براي نيكويي آن كافي است. در نظر سوم، مصلحت شرط كافي براي نيكويي آلامِ ابتدايي است و به جبران بيروني نياز نيست. در نظر چهارم با وجود ضرورتِ مصلحت براي نيكويي آن، جبران بيروني نيز ضروري مي نمايد. نتيجه چالش اقوال مزبور، نظريه پنجم است كه براساس آن، همراهي دائمي مصلحت با تمام آلام ابتدايي، لازم است اگر چه در برخي از آلام ابتدايي، كافي نيست.
صفحات :
از صفحه 41 تا 56
مشخصات اثر
نویسنده:
محمدعلي دولت،موسي ملايري
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اين مقاله در صدد است، ضمن گزارش و ارزيابيِ دقيق ديدگاه ملاصدرا و علامه طباطبائي درباره اراده الهي، نظريه اي نزديك تر به روايات ارائه كند. ملاصدرا، اراده الهي را از صفات ذات و مساوق با علم به نظام اصلح مي داند. علامه طباطبائي به دليل ضعف فلسفيِ نظريه صدرا و نيز به دليل تعارض آن با رواياتي كه اراده را حادث، صفت فعل و غير از علم و حبّ الهي مي دانند، نظريه ديگري ارائه كرده و صفت اراده را از صفات فعل و از لوازم قدرت و اختيار الهي به شمار آورده است. بر اساس نظريه سوم، كه به گمان ما مستفاد از روايات است، مشيت كه برخاسته از حكمت الهي است، واسطه علم و قدرت الهي با اراده اوست و اراده الهي موجب تقدير و قضاي الهي و بالتبع، تحقق خارجيِ فعل است. اين نظريه در جهات سلبي، منطبق با نظريه علامه و در جهات اثباتي، مغاير با آن است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 40
مشخصات اثر
نویسنده:
رضا برنجكار، مهدي نصرتيان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
علم كلام از جمله علومي است كه از هر دو منبعِ عقل و نقل، در استنباط آموزه هاي اعتقادي بهره مي برد. عقل نيز در حوزه كلام، كاركردهاي گوناگوني همچون كاركردِ نظري، مي پردازد. از جمله « كاركرد عملي » عملي، استنباطي و دفاعي دارد. مقاله حاضر به بحث مهم ترين كاركردهاي عقل عملي در حوزه كلام، اثبات حسن و قبح افعال است كه با توجه به آن، مسائل گوناگوني از آن استخراج مي شود. در اين نوشتار، به نمونه هايي اشاره مي شود كه با قاعده حسن و قبح عقلي اثبات شده اند؛ هم چنين عقلِ عملي با تكيه بر قاعده لطف، دفع ضرر محتمل، وجوب شكر منعم و تعليق الواجب علي الجائز، مسائل گوناگون كلامي را استخراج مي كند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
مشخصات اثر
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , جعفر سبحانی
چکیده :
علم کلام از جمله علومی است که از هر دو منبع عقل و نقل، در استنباط آموزه های اعتقادی بهره می برد. عقل نیز در حوزه کلام، کارکردهای گوناگونی همچون کارکرد نظری، عملی، استنباطی و دفاعی دارد. مقاله حاضر به بحث کارکرد عملی می پردازد. از جمله مهمترین کارکرد های عقل عملی در حوزه کلام، اثبات حسن و قبح افعال است که با توجه به آن مسائل گوناگونی از آن استخراج می شود. در این نوشتار، به نمونه هایی اشاره می شود که با قاعده حسن و قبح عقلی اثبات شده اند، همچنین عقل عملی با تکیه بر قاعده لطف،دفع ضرر محتمل، وجوب شکر منعم، و تعلیق الواجب علی الجائر، مسائل گوناگون کلامی را استخراج می کند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
مشخصات اثر
نویسنده:
مهدی فرمانیان , احسان جندقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
چکیده :
حدیث:«ما بدا لله مثل ما بدا فی اسماعیل» با یکی از عقاید اختصاصی شیعه، یعنی «بدا» ارتباط وثیق یافته است. برسی سندی نشان می دهد، این حدیث بیشتر در منایع امامیه وجود دارد و اکثر استاد آن، مرسل و مقطوع هستند. تنها سند معتبر در «اصل» زید نرسی آمده است که برخی اهل رجال، خود زید را توثیق نکرده اند، اما امامیه به جهت نقل اصل زید از سوی ابن ابی عمیر، این اصل را پذیرفته اند. در متن حدیث نیز لفظی که به امامت اسماعیل اشاره داشته باشد، وجود ندارد، اما به خاطر تفسیر عمدی زیدیان و سرایت این برداشت به دیگر فرقه های اسلامی، مسئله ای مورد مناقشه در تاریخ شده است. بررسی محتوایی حدیث نیز این نکته را بدست می دهد که این روایت، هیچ ارتباطی به امامت اسماعیل ندارد و حتی خود اسماعیلیان به خاطر تضادی که این حدیث با مبانی آنان دارد، توجه چندانی به این حدیث نکرده اند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 71
مشخصات اثر
نویسنده:
جعفر رحیمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : انجمن کلام اسلامی حوزه,
چکیده :
هر کدام از طرفداران استطاعت مع الفعل و استطاعت پیش از فعل، برای اثبات نظریه خویش به قرآن استناد کرده اند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به آثار متکلمان، به بررسی و نقد ادله قرآنی متکلمان مذاهب مختلف کلامی پرداخته است. متکلمان معتزلی با استناد به آیه هایی مانند: «أَنْ أَلْقِ عصاک» که ظاهر در قدرت داشتن پیش از فعل است، به استطاعت پیش از فعل قائل شدند. اهل حدیث و اشاعره با پذیرش تکلیفِ مالایطاق و با استناد به آیه هایی مانند: «لَوِ استَطَعنا لَخَرَجنا معکُم»، استطاعت مع الفعل را گردن نهادند. ماتریدی نیز با آنان همداستان است، مگر در پذیرش تکلیف مالایطاق. در میان متکلمان امامیه، هردو قول استطاعت پیش از فعل و مع الفعل طرفدارانی داشته است. به نظر می رسد، قرآن تصریحی به هیچ کدام از دو نظریه مذکور ندارد و استناد متکلمان به قرآن، همراه با تاویل و تحمیل نظریه بر آیات بوده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 91
مشخصات اثر
نویسنده:
مهدی فانی , محمدحسین رجبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
چکیده :
مقاله حاضر مهمترین مواردی را که دانشمندان علم کلام به آیه «لا اکراه فی الدین» استناد کرده اند، مورد بررسی قرار داده است ؛ بر این اساس آیه شریفه در دو جهت مورد استدلال قرار گرفته است: 1. در مورد افعال الهی؛ مانند: قاعده لطف، تشریع قوانین و تکالیف به شرط اختیار<br /> و نیز امتحان الهی؛ 2. در مورد آنچه به انسانها مربوط میشود (اعم از معصومان (ع) و غیر آنان)؛ مانند: بحث عصمت و بحث از وظیفه که در ارتباط با معصومان(ع) مطرح گردیده و<br /> مباحثی چون: نفی تقلید در عقاید و آزادی فکر و عقیده در رابطه با همه انسانها. و سرانجام، بحثِ «کثرتگرایی دینی و نفی جبر» از مباحثی است که در راستای اندیشه و دیدگاهِ گروه های مختلف فکری و کلامی (قدیم و جدید) مورد تأمل قرار گرفته است. از بررسی موارد فوق بدست می آید که محوریترین موضوعی در این راستا، بحث «نفی جبر و اثبات اختیار» است که بر اساس آن، استدلال های دیگر شکل میگیرد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 108
مشخصات اثر
نویسنده:
روح الله شاکری زواردهی، مرضیه عبدلی مسینان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : انجمن کلام اسلامی حوزه,
چکیده :
«کلام اجتماعی» شاخه ای از الهیات اجتماعی اسلامی است که به استنباط، تبیین و دفاع از آموزه های اعتقادی و دیدگاه های دینی در باب مسائل اجتماعی می پردازد. متکلمان اسلامی در طول تاریخ و در سایه رویکرد حداکثری به دین، توجه همه جانبه ای به حضور دین در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی بشر داشته اند؛ هرچند میراث اجتماعی آنان در قالب رشته مستقلی گنجانده نشد، چرا که این تحقیقات اجتماعی نخست در اروپا و آمریکا و در واکنش به شرایط اجتماعی غرب و مسیحیت، ظهور کرد و پس از آن در سایر سرزمینهای اسلامی نمایان شد. کلام اجتماعی در مقایسه با علوم اجتماعی دیگر، به دلیل ویژگی های ممتاز روش شناسی، جهان شناسی و انسان شناسی، در نظریه پردازی برای مسائل جامعه، قابلیت رشد و شکوفایی دارد.
صفحات :
از صفحه 109 تا 126
مشخصات اثر
  • 1
  • تعداد رکورد ها : 9