جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع جواز و یا عدم جواز قضاوت زنان، یکی از موضوعات اختلاف برانگیز در بین مفسرین و فقها بوده است؛ تا جایی که عده ای از این دانشمندان با استناد به بعضی از آیات قرآن کریم و برخی از روایات معصومین (ع) به صراحت رای به عدم جواز قضاوت برای زنان داده اند.این مقاله با بررسی همه جانبه موضوع، آیات و احادیث مورد استناد مخالفین، عدم جواز قضاوت زنان را مورد نقد و بررسی قرار داده است. نتیجه بررسی بر این مطلب دلالت دارد که نه از آیات قرآن کریم چنین رایی بدست می آید و نه احادیث و روایات مورد استناد حق قضاوت را از زنان سلب نموده است. بنابراین از قرآن و سنت بدست نمی آید که این مسوولیت خطیر صرفا به مردان سپرده شده و زنان نمی توانند ان را برعهده گیرند.

ادبیات عرفانی حوزه ای وسیع و گسترده از رمزپردازی را پیش چشم خواننده رمزجو می گشاید. خاصیت رمز، دوسوگرایی آن است. رمزهای عرفانی از دو ساحت متقابل آسمانی و زمینی برخوردار هستند. واژه زن در ادب فارسی از کلمه هایی است که دست مایه رمزپردازی و سمبولیسم قرار گرفته است. مقاله حاضر تلاش می کند تا وجوه مختلف این سمبولیسم را مطالعه کند. میدان این مطالعه، شعر و نثر عرفانی است. از مجموعه شعر عرفانی، اشعار مولانا جلال الدین را در دیوان و مثنوی مطالعه کرده ایم. جز او از آثار سنایی غزنوی و عطار هم سود جسته ایم. در حوزه نثر عرفانی کتاب تذکره الاولیا و صفه الصفوه را مطالعه نموده ایم، اما به مناسبت از کتاب هایی چون کشف الحقایق نسفی هم سود برده ایم. روش تحقیق، تحلیل محتوا است. در این راستا آثار عرفانی را مطالعه و از آن ها نمونه برداری کرده ایم. در پایان، مقایسه ای تحلیلی بین ادب عرفانی فارسی و عربی و شعر ابن عربی و نگاه او نسبت به زن انجام شد و نیز بعضی از جلوه های واژه زن را با مفهوم آنیما در روان شناسی یونگ تطبیق دادیم. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که در رمزپردازی واژه زن در ادبیات فارسی و سمبولیسم استفاده از این واژه فاصله ای بسیار، از ملکوت تا ملک و از عرش تا فرش، وجود دارد. نمادپردازی این واژه گاهی نمایشی ابلیس وار از زن ارایه می دهد و او را سرمنشا گناه و خطا می داند که بشریت تحت تسلط بدخویی های اوست. از سوی دیگر، نمادپردازی الهی این واژه آن را تا حد توحید و یکی شدن با خداوند بالا می برد. زن، نمونه تجلی حق و در شکل عروس های شعری یا مادر طبیعت و جهان ظاهر می شود. این سمبول دوم زیباترین تصویرهای ممکن را از زن ارایه می دهد. درست بر خلاف تصویر پیشین زن که گمراه کننده و مضل است، در این جا زنانی در سیمای دختر ترسا و لیلی، هادی و راهنمای سالک به سوی حقیقت حق می شوند.

جنسیت و دین داری دو مفهوم جامعه شناختی در روزگار ما هستند که مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان قرار گرفته اند و گسترش نهضت های طرفدار حقوق زنان و اهمیت جنبش های دینی در جهان سبب افزایش توجه به این دو پدیده و رابطه بین آن ها شده است. این پژوهش با هدف مطالعه رابطه بین جنسیت و میزان و ابعاد دین داری انجام می پذیرد. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه یزد هستند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با استفاده از نسبت دانشجویان دختر به پسر، برابر 160 دختر و 106 پسر تعیین و دو گروه با هم مقایسه خواهند شد. تکنیک گردآوری داده ها، پرسش نامه بوده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که میزان دین داری در مجموع، بالا (67 درصد) و نمره زنان بالاتر از مردان است. هم چنین در همه ابعاد دین داری جز بعد مناسکی، تفاوت بین مردان و زنان معنادار است به طوری که در همه ابعاد پیامدی، اعتقادی و عاطفی نمره زنان بیشتر از مردان است.

همانگونه که فریزبی (1981) اعلام کرد زیمل (1858-1918) یک نظریه پرداز غیر متعارف بود. زمانی که علوم جدید از داشتن مزیت پیشنهاد یک راه حل موقت برای مشکلات و خللی که وجود داشت لذت می بردند و انبوه مسائل و مشکلات اجتماعی گیج کننده بر علم جدید جامعه شناسی فشار می آورد، گئورگ زیمل در جهت تحول نظریه جامعه شناسی تلاش می کرد. به نظر می رسد که زیمل چالش بین مارکس و وبر را در تحلیل سطح کلان اقتصاد سرمایه داری و تاثیر آن بر روابط اجتماعی را با مهارت خاصی به سطح خرد تحلیل کشانده و در مقالات متعدد خود توانسته است توصیف زیبایی از آنچه که نادیده گرفته شده بود را ارایه نماید. این مهارت یکی از برجسته ترین دلایل غیر متعارف بودن زیمل است. مقاله حاضر دیدگاه زیمل را در خصوص یکی از شاخصه های علم جامعه شناسی بیان می دارد.

سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، عاملی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات سلامت، و بهبود کیفیت زندگی است. از آنجا که زنان وظایف مراقبت از سایر اعضای خانواده را بر عهده دارند، سلامتی آن ها امری محوری است. از این رو، توجه به وضعیت سلامتی آنان، از جمله سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، بین آن ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش، مطالعه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان سنین باروری است. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان سنین باروری 15ـ49 سال ساکن شهر شیراز است و حجم نمونه 392 نفر، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون روایی شاخص های مختلف مطالعه شامل سلامت عمومی، خودکارآمدی، آگاهی از رفتار سالم، حمایت اجتماعی، سبک زندگی سلامت محور به ترتیب 0.77، 0.72، 0.64، 0.91 و 0.87 است. یافته ها نشان می دهد که بین تحصیلات، میزان مطالعه در حوزه سلامت، میزان استفاده از وسایل ارتباطی، هویت طبقاتی، حمایت اجتماعی، خودکارآمدی، سلامت عمومی خودگزارش شده، و آگاهی از رفتار سلامتی با سبک زندگی سلامت محور رابطه معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج مطالعه نشان می دهد بین سن پاسخگویان، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال، بعد خانواده، درآمد، و تجربه برخی بیماری های خاص با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج مدل های رگرسیونی نشان می دهد 4 متغیر شامل خودکار آمدی سلامت، سلامت عمومی خود گزارش شده، مطالعه در حوزه سلامت، و آگاهی از رفتار سلامتی 51 درصد از تغییرات سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان در سنین باروری را تبیین می کند که در این میان خودکارآمدی سلامت، موثرترین متغیر است.

توانمندسازی زنان به طور گسترده ای به عنوان یک هدف مهم در توسعه بین المللی شناخته شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی سطوح و میزان توانمندی اعضای تعاونی زنان روستایی تفیهان بود. جمعیت این مطالعه تمام اعضای تعاونی تفیهان 418 نفر بودند که تعداد 200 نفر از اعضا با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن به وسیله پانلی از متخصصین تایید گردید و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد که آلفای کرونباخ 0.94 برای گویه های توانمندی به دست آمد. نتایج نشان داد که ابعاد توانمندی اعضای تعاونی در چهار بعد توانمندی روانی، خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی قابل تقسیم بندی است. همچنین، نتایج نشان داد که رقم ابعاد روانی و اجتماعی - فرهنگی توانمندی از سایر ابعاد توانمندی بیش تر بوده و توانمندی خانوادگی و اقتصادی در رتبه های بعدی قرار دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

ایران، در چند دهه اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم گیری در امور خانواده از عوامل موثر بر رفتار باروری زنان است و استقلال زنان عامل مهمی جهت کنترل رفتار باروری زنان محسوب می شود. مقاله حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطه برخی ابعاد استقلال زنان با تمایل به فرزندآوری زنان در شهر سیرجان، واقع در استان کرمان، می پردازد. داده ها از طریق پرسشنامه از 400 زن همسردار دارای فرزند واقع در سنین باروری جمع آوری شده است. نتایج تحلیل دومتغیره نشان می دهد که رابطه بین متغیرهای استقلال و تمایل به فرزندآوری با کنترل متغیرهای اقتصادی و اجتماعی (تحصیلات، مشارکت اجتماعی، و وضعیت اشتغال) معنادار نیست. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک بیانگر این است که از میان متغیرهای مختلف، متغیر تحصیلات زنان و مشارکت اجتماعی زنان نقش تعیین کننده ای در تبیین تغییرات متغیر وابسته دارد؛ به گونه ای که با افزایش این دو عامل تمایل به فرزندآوری کاهش می یابد. علاوه بر این، دو متغیر سن زنان و تعداد فرزندان در رابطه با متغیر تمایل به فرزندآوری از قدرت تبیین بالایی برخوردارند. بدین لحاظ سیاست های جمعیتی به منظور دستیابی به باروری بالاتر باید به برنامه هایی معطوف گردد که زمینه هایی را جهت هماهنگی بین فرزندآوری و ادامه فعالیت های زنان در حوزه آموزش عالی و مشارکت در امور اجتماعی هماهنگی به وجود آورد.

خودکشی از پدیده هایی است که به نابودی سرمایه های انسانی منجر می شود. این امر لزوم مطالعات متعدد در زمینه بررسی عوامل تاثیرگذار بر خودکشی را موجب می شود. مطالعه حاضر به دنبال بررسی شواهد مربوط به خودکشی زنان و شناسایی متغیرهای تاثیرگذار بر خودکشی زنان در ایران است. برای این منظور از متغیرهای نرخ بیکاری زنان، نابرابری درآمدی، نرخ طلاق، میزان شهرنشینی و شاخص صنعتی شدن، که آمار آن ها در سال های 1386-1388 در دسترس بوده، استفاده و با به کارگیری روش اقتصادسنجی داده های تلفیقی، به بررسی رابطه میان متغیرهای مذکور و اقدام به خودکشی زنان در کشور پرداخته شد. نتایج نشان دهنده رابطه مثبت و معنادار میان بیکاری زنان، نابرابری درآمدی، صنعتی شدن، و نرخ طلاق و اقدام به خودکشی در زنان است. نتایج پژوهش همچنین اگرچه نشان دهنده رابطه مثبت میان شهرنشینی با اقدام به خودکشی در میان زنان است، این رابطه از لحاظ آماری معنادار نیست. بر این اساس، جهت حفظ سرمایه انسانی لزوم توجه به متغیرهای بررسی شده در این مطالعه در برنامه ریزی های مقابله با خودکشی بیشتر احساس می شود و شناسایی دقیق تر عوامل موثر بر خودکشی زنان مستلزم مطالعات دیگر و به کارگیری سایر متغیرهای تاثیرگذار بر خودکشی در کنار متغیرهای استفاده شده در این پژوهش است.