جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جامعه پذیری جنسیتی عمدتا در دوران کودکی و سنین مدرسه شکل می گیرد و به تدریج در ذهن و رفتارهای اجتماعی درونی و متبلور می شود. بدین ترتیب، مدارس و کتاب های درسی به عنوان اولین و موثرترین مرجع رسمی آموزش و انتقال انتظارات اجتماعی و استانداردهای فرهنگی، نقشی مهم در تکوین و توسعه هویت جنسیتی کودکان و نوجوانان ایفا می کنند. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل محتوی، کلیه کتاب های درسی دوره ابتدایی سال تحصیلی 1389- 1388 به تفکیک پایه تحصیلی و عنوان کتاب درسی مطالعه می شوند. در مجموع مطابق یافته های این تحقیق، فراوانی اسامی و تصاویر مردان غلبه چشم گیری بر اسامی و تصاویر زنان دارد. این نوع سوگیری جنسیتی در واژه های کلیدی مرتبط با جنس مذکر و مونث (مانند کلمات مرد و زن، پسر و دختر)، الگوها و ویژگی های کارهای داخل و خارج خانه، ترکیب بعد خانواده بر حسب جنس فرزندان، و فعالیت های ورزشی نیز وجود دارد. نکته مهم تر آن که، غالبا همبستگی مستقیم و معناداری بین پایه تحصیلی و این نوع سوگیری های جنسیتی مشاهده می شود. به علاوه، تفاوت های کمابیش مهمی در خصوص چگونگی بازنمایی برخی از نقش های جنسیتی به تفکیک عنوان کتاب های درسی نیز وجود دارد.

مباحث مربوط به زنان، هویت جنسیتی، شکل گیری و تغییرات آن از جمله حوزه هایی است که در سال های اخیر در محافل آکادمیک و سیاسی - اجتماعی گسترش بسیاری یافته است. این امر تا حدود بسیاری بازتاب دگرگونی در خود زندگی اجتماعی است که سبب شده در پرتوی تازه به تفاوت های از پیش برقرارشده بین هویت و شیوه های رفتار نوعی زن و مرد نگریسته شود. تحولاتی که در دهه های اخیر در زمینه ارتباطات و فضای سایبر روی داده، سبب دگرگونی نقش های اجتماعی و آگاهی زنان شده است. افزایش تحصیلات زنان و مشارکت آن ها در کارهای درآمدزا از سویی سبب کاهش مطلوبیت الگوی زن سنتی می شود و از سوی دیگر سبب دشواری در هماهنگ کردن نقش های سنتی و قدیمی با نقش های جدید می شود و می تواند به تعارض هویت زنان منتهی شود. در این مقاله سعی می کنیم تاثیرات فضای سایبر بر هویت زنان در ایران (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه تهران) را مورد مطالعه قرار دهیم. از این رو به دنبال پاسخ گویی به این سوال هستیم که تعامل در فضای سایبر تا چه حد بر هویت زنان در ایران تاثیرگذار بوده است؟ در این راستا استدلال اصلی مقاله حاضر این است که تعامل در فضای سایبر سبب دور شدن زنان ایرانی از هویت های سنتی خود شده است. لازم به ذکر است روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی با تکیه بر اطلاعات پیمایشی است.

هدف از انجام این مطالعه شناسایی عوامل اجتماعی- اقتصادی و جمعیت شناختی موثر بر باروری در مناطق روستایی شهرستان نجف آباد است. نمونه مورد مطالعه شامل 415 زن شوهردار روستایی (10 تا 49 ساله) است که در زمان انجام تحقیق (1386) در وضعیت اولین ازدواج قرار دارند و دارای حداقل یک فرزند زنده هستند. برای تحلیل، از یک مدل رگرسیون چندمتغیره استفاده می کنیم. یافته های تحقیق نشان می دهد که در برخی از سنین، طول دوره ازدواج، تعداد مرگ ومیر فرزندان، تعداد سقط جنین و وسعت اراضی قابل استفاده روستا (تخمینی از اندازه) تاثیر مثبت بر باروری دارد، در صورتی که سن زن در اولین زایمان، فواصل زایمان، سطح تحصیلات زن و شوهر و دارا بودن بیمه تاثیر منفی بر باروری دارند. پیشنهاد می شود در سیاست گزاری های جمعیتی، به توسعه آموزش و بهداشت در جهت کاهش تعداد مرگ و میر فرزندان و سقط جنین توجه شود. هم چنین آموزش های مناسب برای تبیین زمان مناسب اولین زایمان و رعایت کردن فاصله صحیح بین زایمان ها به مادران ارایه و سعی شود که خانوارهای بیشتری از امتیازات بیمه بهره مند شوند. از آن جا که سطح تحصیلات بالاتر زوجین و شاغل بودن شوهران سبب کاهش تعداد فرزندان می شود، در تعیین اهداف برای افزایش سطح تحصیلات و افزایش اشتغال، کاهش تعداد فرزندان را نیز مد نظر قرار دهند.

هدف نوشتار حاضر که ماحصل انجام یک پژوهش میدانی از نوع پیمایشی است، مطالعه و ارزیابی خوداتکایی اقتصادی زنان روستایی و عوامل اثرگذار بر آن، در دو منطقه «جلگه ای» و «کویری» مرکز استان اصفهان است. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد نیاز مبرم خانواده، دلیل اصلی اشتغال  درصد قابل توجهی از زنان روستایی است. نتایج پژوهش هم چنین موید این است که نزدیک به نیمی از زنان فعال در حوزه اقتصاد، دریافت کننده درآمد حاصل از دست رنج خویش نبوده، حتی برای نزدیک به دو سوم از زنانی که دریافت کننده تمام و یا بخشی از درآمد خود هستند نیز امکان هزینه کردن درآمدشان به صورت مستقل وجود ندارد. برای زنانی هم که امکان هزینه کردن درآمد حاصل از فعالیت های اقتصادی شان وجود دارد، به لحاظ درجه اختیارشان در هزینه کِرد درآمد بین سرفصل های مختلف هزینه ای  تفاوتی کاملا معنی دار وجود دارد. سطح خوداتکایی نه چندان قابل اعتنای زنان منطقه پژوهش با سهم دریافتی آن ها از درآمدشان رابطه مستقیم داشته، اشتغال به فعالیت های اقتصادی خارج از خانه، کارفرما بودن، داشتن فعالیت های اقتصادی متعدد، مزدبگیری و امکان پس انداز از جمله مهم ترین عوامل موثر بر خوداتکایی آن هاست

در سال های اخیر تعداد پذیرفته شدگان، دانشجویان و فارغ التحصیلان دخترِ رشته حسابداری در مقاطع مختلف آموزش عالی افزایشی چشم گیر داشته است. صاحب نظران و محققان این رشته درصدد برآمده اند به تبیین تفاوت هایی بپردازند که ممکن است بین دختران و پسران در زمینه های علمی و عملی حسابداری وجود داشته باشد. هدف این تحقیق نیز تحلیل این موضوع است که آیا می توان شواهدی در حمایت از این نظر (طرز تفکر) یافت که حسابداری یک رشته تحصیلی مردانه است. در این راستا پژوهش حاضر به تحلیل تاثیر جنسیت بر عمل کرد آموزشی دانشجویان حسابداری می پردازد. در این تحقیق، دانشجویان حسابداری دانشگاه تهران - در حال گذراندن درس اصول حسابداری 3- نمونه مورد تحلیل هستند و فرضیه های تحقیق با استفاده از مدل توان مندی های آموزشی اسپیرمن آزمون می شوند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در صورت کنترل اثرات تبعی توان مندی های آموزشی، در حمایت از این فرضیه که جنسیت تاثیری مهم بر عمل کرد آموزشی دانشجویان حسابداری بر جای می گذارد، شواهد تجربی قابل قبولی وجود ندارد.

در هزاره سوم، گسترش فوق العاده فن آوری و صنعت از سویی تخصصی شدن مشاغل را روزافزون نموده و از سوی دیگر، باعث افزایش استرس های شغلی شده است. استرس تاثیری مستقیم بر فعالیت های گوناگون انسان در زمینه های روان شناختی، جسمانی و خانوادگی می گذارد. برخی مشاغل به سبب وظایف و مسوولیت های خاص بسیار حساس و پراسترس هستند. از جمله این مشاغل، پزشکی و خصوصا برخی از تخصص ها مانند جراحی و تخصص هایی در حوزه زنان و زایمان است. اکثر متخصصان این رشته در ایران زنان هستند. استرس های ناشی از این حرفه تخصصی از سویی و مسوولیت های خانوده از سوی دیگر، ما را بر آن داشت تا تحقیقی در این زمینه انجام دهیم. این پژوهش با هدف مطالعه رابطه بین فرسودگی شغلی و دل زدگی زناشویی پزشکان زن انجام می شود. روش تحقیق، پیمایشی است. جمعیت آماری، زنان متخصص جراحی زنان و زایمان شاغل در بیمارستان های شهر تهران هستند. از این میان، دویست نفر از پزشکان زن شاغل در بیمارستان های تهران به صورت تصادفی انتخاب می شوند.

روند رو به رشد طلاق در دهه اخیر و متعاقب آن افزایش تعداد زنان و مردانی که تجربه طلاق داشته اند، لزوم توجه به زندگی پس از طلاق را بیش از پیش آشکار می نماید. در این میان، مطالعه نحوه مواجهه سوژه های مطلقه با زندگی پس از طلاق و نیز درک و تصور آنها به ویژه با اتخاذ رویکردی جنسیتی، حوزه ای عموما مغفول مانده در جامعه شناسی ایرانی است. از این رو پژوهش حاضر درصدد است تا با اتخاذ روش شناسی کیفی و با کاربست تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 36 مرد و زن مطلقه ساکن در شهر تهران، به کشف درک سوژه ها از ابعاد گوناگون زندگی پس از طلاق و تفاوت های جنسیتی موجود در نحوه مواجهه افراد در این ابعاد بپردازد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با وقوع طلاق تغییرات متعددی در ابعاد گوناگون زندگی کنشگران ایجاد می گردد؛ از این رو کنشگران بایستی در حیطه های عاطفی، جنسی، اقتصادی، روانشناختی، ارتباطی، اجتماعی و مدیریت فرزند به تعاملات جدیدی در زندگی خود بپردازند. از سویی فرهنگ جنسیتی، نابرابری جنسیتی در دسترسی به انواع سرمایه ها، تمایزات حقوقی، تفاوت در عادت واره ها و نقش های جنسیتی و نیز نحوه جامعه پذیری متمایز زنان و مردان منجر به تعاملات گوناگون و نحوه مواجهه متفاوت آنان پس از طلاق خواهد شد. یافته ها حاکی از آن است که زنان در مقایسه با مردان پیامدهای متفاوتی را پس از طلاق تجربه می کنند و در مجموع با چالش های مضاعفی در زندگی خود پس از طلاق روبرو هستند.

هدف این پژوهش تحلیل نقش زنان در اقتصاد غیررسمی از طریق محاسبه ارزش افزوده خدمات‌ زنان خانه‌دار در منزل است که در شهر اردل بر روی 250 نفر زن متاهل انجام شده‌است. خدمات زنان خانه‌دار در منزل با توجه به تاثیر پاره‌ای از عوامل مانند سن، تحصیلات و شغل زن و شوهر، مدت ازدواج و بعد خانواده بررسی شده‌است. به این‌ منظور ابعاد مختلف فعالیت‌ زنان خانه‌دار مانند نگهداری از فرزندان، کمک به آموزش فرزندان، تهیه غذا، تمیزکردن منزل، خرید مایحتاج منزل، فعالیت صنایع‌دستی و تهیه و تولید فرآورده‌های غذایی و لبنی درنظرگرفته‌شده‌است.