جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از نظر مرلو- پونتی شگفتی وجود فیلسوف را مجذوب می کند و به سوی خود می کشاند. شگفتی وجود مبتنی بر چیزی است که مرلو- پونتی آن را عدم ضرورت می نامد. حقیقت وجود عاری از هر گونه ضرورتی است. وجود هیچ چیز در این عالم، از جمله وجود انسان، واجب و ضروری نیست و همین عدم ضرورت است که انسان را به موجودی تبیین ناپذیر و آزاد تبدیل ساخته است. انسان با استفاده از آزادی خود دست به خلق معنا می زند و ارزش می آفریند. او محکوم به خلق معناست زیرا فقط از این طریق است که می تواند به حیات خود ادامه دهد. فیلسوف به دنبال رسیدن به پاسخ نهایی مساله وجود نیست. او می داند که جهان شروع شده و با همه ابهامش در حال پیشرفت است، اما نمی داند چرا و چگونه، و نمی تواند در خصوص برطرف ساختن شگفتی و ابهام آن در آینده هیچ تضمینی بدهد. فیلسوف فقط می تواند شگفتی وجود را نظاره و تا اندازه ای توصیف کند اما نمی تواند آن را تبیین کند، زیرا هر گونه تبیین، شگفتی را نابود می سازد. انسان ها در طول تاریخ کوشیده اند تا با توسل به امور مطابق شگفتی وجود را برطرف کنند اما از نظر مرلو- پونتی رسالت فیلسوف حفظ شگفتی وجود و محافظت از آن در برابر هر گونه کوشش برای نابود کردنش از طریق توسل به امور مطلق است.

تا اواخر سده نوزدهم، قاطبه فیلسوفان و دانشمندان، قوانین اساسی فیزیک را ضروری تلقی می کردند و تحلیل آماری را مبتنی بر ناآگاهی ما یا وسیله ای عملی برای کارکردن با دستگاه های پیچیده می شمردند. آن ها بر این باور بودند که اگر ما از تمام پارامترها و عوامل موثر در تکوین یک پدیدار باخبر باشیم، دیگر نیازی به تحلیل آماری نیست. این برداشت از فرمالیسم مکانیک نیوتنی که مبتنی بر عمومیت اصل علیت است، بیش از سه قرن بر ذهن فلاسفه مسلط بود. اینشتاین تا آخر عمرش از این طرز تلقی دست برنداشت و هنوز هم جمع کثیری از فیلسوفان چنین می اندیشند. در تعبیر کپنهاگی مکانیک کوانتومی ضرورت اصل علیت مورد شک قرار می گیرد. هیوم قرن ها قبل همین کار را کرده بود. با کشف نظریه کوانتومی در قرن گذشته، دوباره فیلسوفان به هیوم روی آوردند و کارهای تحقیقی بارزی درباره او انجام دادند. به این ترتیب، عمومیت اصل علیت و کارایی مطلق آن رد شد. ما در بررسی پدیدارهای اتمی، به قوانینی بر می خوریم که قطعیت و ضرورت منطقی ندارند و این عدم قطعیت از ناآگاهی ما ناشی نمی شود، بلکه مبین ساختار اساسی عالم است. نقد و تحلیل فلسفی نشان می دهد که فیزیکدانان محافظه کاری که نمی توانند تعبیر کپنهاگی را بپذیرند، می خواهند عادات ذهنی خود را به واقعیت عینی تحمیل کنند. اعتقاد جازم به عمومیت اصل علیت یک خرافه است.

زندگی انسان به وسیله زمان محدود می شود. انسان با نگاه کردن به خود متوجه این حقیقت می شود که حیات دارد؛ آن گاه آگاه می شود که زمان وجود دارد و این زمان در تمام تار و پودش نفوذ کرده است. زمان با محدود کردن وجود ظهور خود را اعلام می دارد. رابطه انسان با زمان همیشه رابطه ای ظریف و حساس است: وقتی انسان جوان است یک رابطه دوستی و همکاری بین او و زمان برقرار است؛ اما با گذر زمان، این رابطه دوستی تبدیل به رابطه غالب از طرف زمان؛ و رابطه مغلوب (احساس ترس، اضطراب، ناامیدی، غم زمان از دست رفته و شورش) از طرف انسان می شود. انسان زخم خورده از زمان سعی می کند شرایط انسان بودنش را تحلیل نماید و بتواند معنایی برای وجودش پیدا کند. اگر هم انسان نتواند این مشکل را برطرف کند، آن وقت نوبت به نویسندگان و شاعران، این پیام آوران خوشبختی و بدبختی انسان ها، این سخن گویان زمان خود و پیشینیان خواهد رسید تا بتوانند این ماموریت را به اتمام برسانند. پس زمان در ادبیات جایگاه ویژه دارد و زمان برای شاعران سرچشمه الهام و تخیل است. به همین خاطر، در این مقاله سعی می شود درونمایه زمان را در تخیل ویکتور هوگو شاعر و نویسنده فرانسوی مورد بررسی قرار دهیم. هدف این مقاله پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا ویکتور هوگو با مفهوم زمان مساله دارد؟ و به طور کلی زمان به چه صوری در ذهن او ظاهر می شوند.

شعر با زبانی خاص با ما صحبت می کند که رویکرد روایتی یا نمایشی ندارد؛ زبان شعر زبانی است که برای بیان احساسات و افکار به کار می رود همان طور که خود واژه شعر نیز به معنای بصیرت و شناخت است. شعر به عناصری مجهز است که دریافت ما را از واقعیت آشنایی زدایی نماید تا به این وسیله مفاهیم و احساسات غیرقابل بیان قدرت انتقال یابند. هدف این مقاله بررسی ابعاد ساختاری شعر است که زبان آن را از سایر انواع ادبی جدا می سازد. سپس این مقاله به تحلیل سه نقش مهم شعر انگلیسی در طول تاریخ آن خواهد پرداخت: نقش اخلاقی / اجتماعی، بیانی و غیر بازنمودی، این سه نقش در طول تاریخ شعر بیانگر ماهیت پویا و چالشگر شعر است که خواننده و نویسنده هر دو را تحت الشعاع قرار می دهد.

ابن ترکه اصفهانی از حکمایی است که در حوزه فلسفه زبان و ارتباط زبان و حقیقت، نیز در باب علم الحروف تاملات بسیار دارد. وی درباره چگونگی راه یابی تمثیل در زبان، و ضرورت استفاده از آن در انتقال معانی، قایل است که اگر بخواهیم معارف حقیقی را که از طریق کشف و شهود حاصل می شود، در قالب الفاظ بریزیم و از این راه منتقل کنیم، از آن جا که مجال مفهومات وضعی و مدلولات جعلی، تنگ و محدود است، ناگزیریم از تمثیل بهره بگیریم. مراد از تمثیل این است که وجوه مناسبات و روابطی که میان معانی عرفی الفاظ و آن حقایق کشفی برقرار است، پیدا کنیم و این وجوه را به عنوان حلقه ارتباطی میان معانی وضعی و حقایق کشفی، قرار دهیم و از این طریق،‌ شکاف میان آن دو را برداریم.

طرح تقویت هم آموزی (LRP) با هدف افزایش توانمندی های تحصیلی و اجتماعی تمامی فراگیران زبان انگلیسی طراحی شده است تا بتواند ایشان را علاوه بر ایجاد موفقیت در ارتباط صحیح و روان با دیگران، از زندگی رضایت بخش تری در یک جامعه آزاد برخوردار نماید. این گزارش که نتیجه یک کار تحقیقاتی دوساله بر اساس هم آموزی و مشارکت در تقویت آموزش و فراگیری زبان است راه های آمیختن این شیوه را با فعالیت های جاری کلاس نشان می دهد. از ویژگی های طرح زمان بندی و جانبی بودن آن است. از طریق فراهم آوردن 220-110 ساعت آموزش تکمیلی طی دو سال به فراگیران در سه فضای آموزشی (دانشگاه – آموزشگاه زبان و دبیرستان) کمک شده است تا هم از نظر آماری و هم از نظر عملی به موفقیت معناداری دست یابند و توانایی لازم برای حفظ و استمرار موفقیت حاصله را نیز از خود نشان دهند.

این مقاله درصدد توضیح پاره ای از کلی ترین ویژگی های تفسیر هستی شناختی هایدگر از نقد عقل محض کانت است. این تفسیر، کاملا در تعارض با همه تفسیرهای معرفت شناختی رایج از این اثر عظیم فلسفی دوران جدید تاریخ تفکر غربی است. نگاهی کلی به شاخصه ها و تمایزات این دو گونه تفسیر از کانت ما را هم در فهم فلسفه کانت و هم در فهم اندیشه های هایدگر یاری می رساند.

توجه به حاق وجود در اگزیستانسیالیسم و گذر از سنت فلسفی معرفت شناسانه، جریان عمیق فلسفی تازه ای را در غرب به وجود آورد که تاثیر عمده ای در اندیشه فلسفی معاصر غربی گذاشت. در فلسفه اسلامی توجه به حقیقت وجود و گذر از تبیین ماهوی نیز جریان پرتوان جدیدی را در فلسفه اسلامی ایجاد نمود که بسیاری از مسایل عمده فلسفی را تحت تاثیر این نگرش عمیق قرار داد و به تدقیق های بسیاری در مسایل فلسفی انجامید. در نگاه آغازین این دو تحول مشابه به نظر می رسند و شاید به نظر آید یک جریان در دو حوزه باشند که به نتایج همسویی بیانجامد؛ اما برای شناخت مشابهت ها و مغایرت ها تدقیق های بسیاری لازم است. در این نوشتار درصددیم با واکاوی وجود در هر یک از این دو جریان، مقایسه ای اجمالی بین آن ها داشته، محورهای اصلی مقایسه وجود بین این دو نگرش فلسفی را نشان دهیم.

با شیوه های متعددی، تصمیم ناپذیری منطق محمولات اثبات شده که در هر کدام از این روش ها به نحوی از دیگر حوزه های علوم استفاده شده است. یکی از شیوه های نسبتا پیچیده، اثباتی است که مبتنی بر مفاهیم جبری مانند گروه ها، نیم گروه ها (semi groups) و مسایل کلمه ای (word problems) مرتبط با آن است. پس از بررسی این شیوه برخی مسایل تازه نمود پیدا می کند، مثلا به نظر می رسد تمامی اثبات های ارایه شده یک هسته مرکزی دارند که در همه آن مشترک است و متاثر از مساله توقف (halting problem) هیلبرت است. با مشخص شدن این موضوع به نظر می رسد تصمیم ناپذیری منطق محمولات امر تبعی است؛ یعنی منطق محمولات مانند زبان گسترده ای است که قابلیت بیان مسایل تصمیم ناپذیر را داراست.

نمایشنامه «ویلهلم تل» اثر فریدریش شیلر در سال 1804 برای نخستین بار در شهر «وایمار» به نمایش درآمد. موضوع این نمایشنامه جنگ آزادی خواهانه ملت سویس است. هدف این مقاله این است که نشان دهد شیلر با استفاده از کدامین عناصر دراماتیک به «تل» بزرگی بخشیده است.