جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ذهن مولانا، به واسطه اشتغال خانوادگی به وعظ و قصه، چنان به قصه پردازی خوگرفته است که در هیچ یک از آثارش از تاثیر آن بر کنار نمانده است. چنان که حتی در غزل نیز قصه گفته است که کاملا بدیع و منحصر به فرد است. این قصه ها گاه بسیار کوتاه هستند و در یک یا دو بیت ارایه می گردند و گاه نیز نسبتا طولانی هستند. قصه های غزلیات شمس دارای انواع مختلفی چون قصه های رمزی، قصه های تمثیلی، قصه های انتزاعی، قصه های برساخته و قصه های واقعی و تاریخی هستند.

بهره گیری از فرهنگ و ادب مشرق زمین و به ویژه سرزمین پارس در سفرنامه ها و داستان های نویسندگان ابتدای قرن 20 فرانسه، از جمله در آثار موریس بارس امری واضح و مبرهن است. این تاثیر در دفاتر و در دو کتاب باغی بر ساحل رود اورونت و تحقیقی در سرزمین های لوان که قبل از مرگ وی به چاپ رسید. از جایگاه ویژه ای برخوردار است. بارس گاه در نوشته هایش و در حکم یک صاحب قلم، انتقال دهنده فرهنگ و ادبیات شرقی و ایرانی به غربیان می شود و در پاره ای اوقات فراغت با اشعار سخنوران این مرز و بوم آثارش را زیبنده می سازد؛ گاه به عنوان یک الگوی وطن پرستی برای فرانسوی ها از باورهای ملی و اعتقادات مذهبی به خصوص ایرانیان سخن می گوید و اعتبار آن ها را در غنا و استواری یک فرهنگ و یک ملت گوشزد می کند. در این مقاله به تجزیه و تحلیل نوشته های این سه عنوان بارس پرداختیم تا نقل قول ها و اشاره های مستقیم با غیرمستقیمی را که به شاعران ایرانی وجود دارد برجسته سازیم و نقش بنیادین آن ها را در پیدایش آثار نویسنده فرانسوی، موریس بارس، شرح دهیم.

این مقاله به بررسی شعر دوره ویکتوریا می پردازد و نگارنده تلاش دارد. شعرای بزرگ این دوره را به علاقمندان ادبیات انگلستان معرفی کند و نشان دهد که چگونه علیرغم آشفتگی های فرهنگی و تنوع موضوع و سبک، این شاعران توانسته اند هر یک به سهم خویش گذر ادبیات انگلستان را از دوره رمانتیسم به دوره مدرنیسم عملی سازند. همچنان که رمان این دوره به نگرانی های اجتماعی اعم از مشکلات بیکاری، اقتصادی، فقر، مرگ و میر و... می پردازد، شعر متوجه نگرانی های دنیایی و اخروی است. در ایامی که به سبب پیشرفت علوم طبیعی، اعتقادات سنتی مردم هر روز زیر سوال می رفت و حتی علمای دین نیز نمی توانستند از این اعتقادات دفاع کنند، رسالت شعرای این دوره بیشتر و بیشتر محسوس می شد. طبیعتی که در دوره قبل به عنوان یک مادر، به فرزندان خود عشق و علاقه داشت، در این دوره می خواهد آن ها را «با چنگ و دندان خونین» از بین ببرد. لذا مضامینی همچون تاسف به گذشته، افسردگی، تنهایی، جدال شک و ایمان از موضوعاتی هستند که شاعران به آن ها می پردازند تا جایی که تنی سن - ملک الشعرای - دوره می گوید: «ایمان راسخی که در شک صادقانه وجود دارد، باور کن که در اعتقاد ناقص موجود نیست.» لذا عمده اشعار دوره به مساله ایمان و شکاکی می پردازند و شیوه زندگی کردن در دنیای صنعتی را به خواننده های خود می آموزند. آرنولد معتقد بود که ادبیات می تواند جایگزین مذهب شود زیرا شاعر می تواند هم از نیاز انسان به اخلاقیات و هم از نیاز وی به زیبایی سخن گوید. بزرگترین شعر مرثیه این دوره را تنی سن سرود. آغاز آن شعر درباره اندوه از دست رفتن یک دوست است ولی در ادامه آن به تفکر در معنی زندگی و آخرت می پردازد. شاعر می آموزد در صورتی که غم بر او چیره گردد چگونه در برابر آن کنار آید. برای براونینگ - شاعر دیگر این دوره - عشق عالی ترین تجربه زندگی است و آن در ازدواج متجلی می شود. این گونه عشق خود بهترین نشانه اثبات وجود خداوند است.

اسطوره سیزیف کتابی است که آلبر کامو در آن به مساله پوچی انسان معاصر می پردازد. این کتاب و اسطوره مطرح شده در آن، از جمله آثار تاثیر گذار بر شاعران معاصر ما بوده است تا آن جا که شاعرانی چون رحیمی، شفیعی کدکنی، شاملو و ... با الهام گیری از این کتاب و اسطوره آن، اشعاری سرودند. با این وجود الهام گیری ها به دلیل خوانش متفاوت شاعران از این اسطوره، با یکدیگر تفاوت های بنیادینی داشت. در مجموع رویکرد شاعران ایرانی به این کتاب و اسطوره را می توان به چهار شکل زیر دانست: الف) شاعرانی که تنها به روایت مجدد و بی کم و کاست این اسطوره پرداختند. (شعر تقدیر سروده رحیمی)؛ ب) شاعرانی که با در نظر داشتن این اسطوره و درون مایه های فلسفی آن به آفرینش نمادهای مشابه اقدام کردند. (شعر رود سروده احمد شاملو)؛ ج: شاعرانی که اسطوره سیزیف را از بار فلسفی آن خالی ساخته، به آن بعدی اجتماعی دادند. (شعر چرخ چاه سروده شفیعی کدکنی)؛ د) شاعرانی که تنها درون مایه های این اسطوره را در شعر خود انعکاس دادند. (شعر جهان را که آفرید سروده احمد شاملو)

امروزه مردم ساکن تهران بسیاری از واژه ها را در گفت و گوی رسمی، متفاوت از یکدیگر تلفظ می کنند. از سوی دیگر، مجریان برنامه های صدا و سیما برخی واژه ها را متفاوت از مردم تلفظ می کنند و این شبهه را پدید می آورد که تلفظ اغلب یا همه مردم نادرست یا عامیانه است. در موارد متعدد، فرهنگ های لغت نیز تلفظ مردم را ضبط نکرده اند؛ بلکه تلفظ قدیمی واژه یا تلفظ اصلی آن در زبان مبدا را ثبت کرده اند. پژوهش حاضر، با هدف تدوین چگونگی یکی از انواع اختلاف تلفظ در فارسی امروز و مشخص کردن علل پیدایش آن صورت پذیرفته است. در این پژوهش 52 واژه که گمان می رفته چند گونه تلفظ دارند (مصوت هجای اولشان گاهی a بوده است و گاهی e)، انتخاب و در یک متن گنجانده شده است. سپس از 1460 ساکن تهران، تلفظ متن و واژه های موردنظر به دست آمده است. مقاله حاضر با استفاده از تحقیق میدانی، واژه های دارای اختلاف تلفظ را در پنج گروه تقسیم بندی می کند و به تحلیل هر یک از آن ها می پردازد. همچنین دلایل ضعف روش فرهنگ های لغت فارسی در ثبت تلفظ واژه ها بررسی می شود و علل اختلاف تلفظ در آن ها مورد بحث ذکر می گردد.

رویکرد آموزش ارتباطی زبان با محوریت ارتباط در جستجوی شکل گیری زبان آموزی است که بی آن که به هویت فرهنگی او آسیبی رسد، به کسب هویت بینافرهنگی نایل آید. این رویکرد که به تدریج با طرح نظریه های متعدد روبه تکامل نهاد، زبان را از مرکز ثقل توجه خارج کرده و با در نظر آوردن محوریت ارتباط به خروجی هایی در روند آموزش می نگرد که دانش زبانی را با خودانگیختگی هایی متاثر از نیاز ارتباط، کسب کرده اند.

دگرگونی های اجتماعی از نیمه قرن بیستم به این سو، چهره ای از انسان را شکل داده است که خصوصیات ذهنی و رفتاری اش را به عقیده بسیاری از متفکران حوزه روانشناسی و فلسفه، می توان در مفهوم «خودشیفتگی» (نارسیسم) خلاصه کرد. هدف این مقاله اولا بررسی لایه های مختلف این مفهوم از دیدگاه کریستوفرلاش یکی از مشهورترین طراحان آن است. ثانیا کوشش در نشان دادن بعضی کاستی ها یا یک جانبه نگری های دیدگاه او. شناخت دقیق این مفهوم امکان موثری برای تحلیل و درک بسیاری از رفتارهای انسان کنونی در فرهنگ غربی (و تا حدودی در فرهنگ های متاثر از آن) فراهم می کند.

سید اجل شمس الدین عمر بخاری، از بخارا برخاست؛ اما از آن جا که بخارا و به طور کلی منطقه ماوراءالنهر از روزگار فروپاشی سامانیان در دست سلسله ترک نژاد قراخانیان قرار گرفت و این وضعیت کمابیش تا حمله مغول به ایران ادامه داشت، آگاهی های کمی از آن دیار در منابع فارسی زبان باقی ماند. چنان که ایرانیان تنها از طریق نوشته های رشیدالدین فضل اله که تقریبا با سید اجل معاصر بود، با وی آشنا شدند و ظاهرا در ایران کسی چیزی بیش از آن درباره این وزیر ایرانی تبار مغولان چین نمی دانست. به طور طبیعی، هر چه از روزگار زندگانی سید اجل گذشت به علت استقلال ایران و جدایی ایلخانان ایران از خاقانان مغولی چین و جغتاییان حاکم بر فرا رود این اطلاعات کمتر نیز شد. به طوری که وقتی یکی از نوادگان سید اجل در ایران قرن 10ق/16م به ذکر نسب خود تا به سید اجل بخاری پرداخت، کمتر کسی متوجه شد که منظور از این نیای بزرگ کیست؛ یا اگر هم شد در منابع بعدی بازتابی نیافت. در روزگاران جدید و معاصر نیز به علت جدایی مطالعات ایران شناسی از پژوهش های مربوط به چین و عدم آشنایی این دو ملت کهنسال از زبان یکدیگر، این فرصت به دست نیامد و ظاهرا کسی متوجه وجود نوادگانی از سید اجل در ایران نگردید. مقاله حاضر بر آن است تا به معرفی نوادگان وی در ایران بپردازد.

به دنبال وقوع انقلاب 1917 م روسیه، نخستین فرستاده دولت جدید به ایران اعزام شد. این فرد کارل براوین نام داشت. براوین تلاش کرد با محافل سیاسی ایران ارتباط برقرار سازد و سطح روابط دولت جدید را با دولت های ایران ارتقا بخشد. اما نه وی توانست در این زمینه، کاری انجام دهد و نه جانشین بلافصلش. مقاله زیر تلاش دارد علل و عوامل این ناکامی را بررسی کند و نقش انگلستان را در آن، مورد بازکاوی قرار دهد. تبعات و نتایج این سیاست ها از دیگر محورهای مقاله حاضر است. در این مقاله، جناح بندی سیاسی ایران مقارن این تحولات هم بررسی شده اند.

در مقاله حاضر که عمده ترین ماخذ آن مجموعه «اسناد قراردادها» سازمان اسناد ملی ایران است، سعی شده است به این پرسش مهم پاسخ داده شود که آیا انقلاب مشروطه برای جامعه ایران پیامدهای مدنی داشته است؟ با استفاده از تعدادی اسناد مربوط به بانک استقراضی، شرکت برادران لینچ، شرکت روسی خوشتاریا، خزانه داری کل، شرکت لیانازوف ها، و شرکت آمریکایی قره گوزیان در قزوین، روشن می شود که ایران عصر مشروطه به فضای جدیدی گام نهاد و واکنش های مدنی که کم و بیش از خود نشان داد، بیانگر این حقیقت است که آن تجربه را آغاز نموده است. یعنی تجربه ناتمامی که جامعه ایران با گذشت زمان آن را کارآمدتر و پخته تر نشان می دهد.