جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2322
تحلیل و نقد رویکرد تفسیر عرفانی جدید امامیه (با تأکید بر آثار تفسیری کیوان قزوینی، بانوی اصفهانی و صفایی حائری)
نویسنده:
یحیی میرحسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از گرایش‌های تفسیری مهم و پرسابقه قرآن کریم، تفسیر عرفانی است. این رویکرد تفسیری که حداقل از قرن سوم آغاز شده، در این دوران نیز به حیات خود ادامه داده است. در دوران معاصر‌، با تفاسیر عرفانی خاصی مواجه هستیم که با نوع پیشین خود تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها و تمایزها به قدری است که می توان، تفسیر عرفانی را به دو شاخه سنتی (کلاسیک) و جدید (غیر کلاسیک) تقسیم نمود. تفاوت این دو روش تفسیری را می‌توان در آموزه‌ها و روش‌ها پی‌جویی نمود. در حوزه روش‌ها، باید به تلاش برای تعمیم فهم و همگانی ساختن برداشت از قرآن، اعتقاد به تدبرگرایی و تفسیر قرآن به قرآن ـ گاه بدون مراجعه به سنت تفسیری ـ و کلیدی دانستن طهارت قلب در فهم قرآن اشاره نمود. به دلیل بازآموزی در روش‌ها، با برداشت‌های جدیدی از قرآن، از سوی مفسران عرفان جدید مواجهیم که مسبوق به سابقه نبوده و نشانی از آن در سنت تفسیری موجود نمی‌باشد. آثار برجسته‌ای که بر اساس روش تفسیری عرفان جدید، در مکتب امامیه نگاشته شده‌اند، عبارتند از: تفسیر کیوان قزوینی، مخزن العرفان بانوی اصفهانی و آثار تفسیری علی صفایی حائری. به دلیل باور مفسران عرفان جدید به تعمیم فهم قرآن و ارائه پیشنهادهایی در این زمینه، و همچنین نوشتن تفسیرهایی که عامه مردم مخاطب بودند، این روش تفسیری توانست طرفداران زیادی را به خود جذب کند. بنابراین با رویکردی شایع و رو به گسترش مواجه هستیم که اثرگذاری بسیار زیادی بر فضای فکری جامعه ـ چه در سطح خواص و چه عامه مردم ـ داشته و دارد که باید به تحلیل و نقد آن پرداخت. هرچند این روش تفسیری از فواید و محاسنی برخوردار است اما از عیوب و کاستی‌هایی رنج می‌برد.
روش‌شناسی تفسیر بحر‌المحبه احمد غزالی
نویسنده:
سمانه ایران‌منش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر بحرالمحبه منسوب به احمد غزالی، فقیه، واعظ و عارف قرن ششم از تفاسیر عرفانی بر سوره یوسف می باشد. وی صاحب نظر و منشأآثار بسیاری در تاریخ تصوف اسلامی بوده است.بحرالمحبه علاوه بر پایه ریزی بر مبانی مشترک تفاسیر، بر مبانی روش تفسیری عرفانی -تا عصر زندگی مفسر- و مبانی مختص وی بناگردیده است که برجسته ترین آن ها ذوبطون بودن و رمزپذیری متن قرآنی، تکیه بر مکاشفات و معاینات و منشأ و علت بودن پدیده عشق در آفرینش می باشد.مفسر، تفسیر ظاهری آیات را از مطالب عرفانی به ویژه رموز و اشارات آن مجزا انگاشته و در فرایند تفسیری، به اثبات مکتب کلامی خود یعنی اشاعره اهتمام ورزیده است. محور اصلی این تفسیر، بیان رموز و اشارات آیات است و با پای بندی به ظواهر قرآن در قالب شیوه ی نقلی و گاه اجتهادی، تفسیری عرفانی با گونه های تفسیری رمزی، اشاری، واعظانه و انفسی ارائه داده است.بحرالمحبه از حیث بهره مندی از اشارت های زیباشناسانه داستان یوسف، از جایگاه ویژه ای در میان تفاسیر عرفانی بر خوردار است، به گونه ای که بر بسیاری یوسف نگاری های پس از خود، موثر واقع افتاد. این اثر روان و زیبا و مشحون از آرایه های ادبی است و کمتر از تأویلات معمول ذوقی در میان عرفا که بی ارتباط به سیاق آیاتند، سود برده است و به طور کلی در بین آثار عرفانی اثری معتدل و مطلوب تلقی می شود.
بررسی دیدگاه های تربیتی تفسیر من وحی القرآن
نویسنده:
طیبه حیاتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تمسک به آیات قرآن بهترین راه دستیابی به الگویی صحیح در تربیت انسان و رسیدن به سعادت دنیـوی و اخروی است؛ لذا بحث از روش‌های تربیـت، یعنی مجموعه فعالیت‌هایی که به منظور تأثیرگذاری بر متربی از مربی صادر می‌شود، تبدیل به یک ضرورت عصری گشته و مراد از روش‌های تربیت در قرآن، روش‌هایی هستند که قرآن در مقام تربیت انسان، آنها را به خداوند، رسولان و اولیای الهی نسبت می‌دهد. در این پژوهش، دیدگاه‌های تفسیری- تربیتی سید فضل‌‌الله در تفسیر «من وحی القرآن» در رابطه با مجموع شرایط تاثیرگذار در اتخاذ روش تربیتی در سه رکن تربیت یعنی محتوا، مربی و متربی مورد بررسی قرار گرفته و روش‌های تذکر، موعظه، عبرت دهی، ارائه‌ی الگو، استفاده از تمثیل، داستان سرایی، بشارت و انذار، ابتلا و امتحان، هجرت به عنوان روش‌های پیشگیری اولیه و روش‌های امر به معروف و نهی از منکر، تشویق و تنبیه به عنوان روش‌های پیشگیری ثانویه به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع علوم تربیتی تبیین شده‌اند، به این هدف که اهمیت و ضرورت بُعد تربیتی در تفسیر قرآن مورد توجه بیشتری قرار گیرد و به الگویی کاربردی در جهت تربیت دینی و اصلاح نظریه‌های جهان معاصر دست پیدا کنیم.
بررسی افزوده‌های تفسیری در ترجمه‌های معاصر قرآن کریم (جزء هفتم و هشتم)
نویسنده:
مهدیه‌سادات حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع پژوهش حاضر بررسی افزوده های تفسیری اجزای هفتم وهشتم قرآن در ترجمه های معاصر قرآن کریم است. افزوده های تفسیری غالباً برای توضیح بیشتر در مورد آیه درمیان دوعلامت یا درمتن بدون علامت ذکر می شوند وبه شرط موثر ومطلوب بودنشان کمک شایانی در فهم ترجمه آیه به مخاطب می نمایند دراین مجموعه نگارنده ابتدا آیه ای را که ترجمه اش دارای افزوده است به همراه ترجمه کامل آن آیه می آورد وسپس با توضیح کوتاهی درباره آن بخش از آیه که ترجمه اش دارای افزوده است، افزوده های موجود درهفت ترجمه منتخب بررسی می‌شود. این ترجمه ها عبارتنداز: ترجمه های آقایان الهی قمشه ای، خرمشاهی، فولادوند، گرمارودی، مشکینی، مکارم وخانم صفارزاده.سپس نگارنده بابیان آرای مشهورتفسیری-نحوی-لغوی ازکتب معتبر شیعه واهل سنت، افزوده ها را با این آراء مطابقت می دهد تا مشخص نماید کدام ترجمه از حیث در برداشتن معنای حقیقی آیه ونزدیکی به آرای مذکور دارای افزوده مطلوب وکدام یک دارای افزوده نامطلوب است.ازمجموع هفتادودوآیه مورد نظر در این پژوهش، هشتاد ودو افزوده موثر، بیان وسپس نقد وبررسی شده است و دراین راستا ترجمه هایی که دارای افزوده برتر بوده اند معرفی شده اند وآنهایی که دارای کاستی ها و لغزش هایی بوده اند نیز مشخص گردیده اند.
روش تفسیری مکتب تفکیک
نویسنده:
حامدعلی اکبرزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مکتب تفکیک از مکاتب معاصر شیعه است که در ابتدا از مشهد مقدس و تفکرات مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و نظائر او نشات گرفته است.بررسی و نقد و تحلیل دیدگاه های این مکتب درباره مبانی و روش تفسیر قرآن از آن جهت اهمیت دارد که نظرات پیروان این مکتب در حال حاضر در جامعه رواج داشته و یکی از مکاتب فکری در میان شیعیان در ایران محسوب می شود،ضمن اینکه تاکنون در خصوص دیدگاه های تفسیری این مکتب اثر جامعی تدوین نشده است.این پژوهش با این فرضیه انجام شده است که مکتب تفکیک در حوزه تفسیر قرآن نمی تواند پاسخگوی همه سئوالات باشد و در موارد متعددی روش و مبانی تفسیری این دیدگاه دچار ضعف و نارسایی است.سئوالات اصلی این پژوهش به مباحثی چون مبانی تفسیر قرآن در مکتب تفکیک و نحوه اتکا به این مبانی در تفسیر قرآن و روش بهره گیری این مکتب از منابعی نظیر خود قرآن،سنت،عقل و لغت و ادبیات در تفسیر قرآن و همچنین نگاه مکتب تفکیک به تاویل قرآن اختصاص دارد.نتایج پژوهش حاکی از آن است که مکتب تفکیک روش تفسیری خود را بر اساس تعاریفی که از برخی مقولات نظیر علم،عقل،تفسیر به رای،تاویل و...دارد،بنا نهاده است و این روش تفسیری به دلیل اشکالاتی که در مبانی آن وجود دارد،دارای ضعف های متعددی است.ضمن اینکه نحوه بهره گیری این مکتب از منابع تفسیر قرآن به گونه ای است که گاه برخی از این منابع عملا هیچ اعتبار و حجیتی در تفسیر نخواهند داشت.البته روش تفسیر قرآن در مکتب تفکیک دارای نقاط قوتی نظیر توجه بیش از پیش به احادیث و روایات نیز می باشد.به نظر می رسد مکتب تفکیک باید در موارد متعددی نسبت به روش و مبانی تفسیری خود تجدید نظر نماید،چرا که این روش به هیچ وجه موجب رفع یا کاهشمشکلات موجود در عرصه تفسیر نمی شود و دیدگاه هایی شبیه این دیدگاه در قرون قبلی نیز تجربه شده است.
بررسي لغوي و تأويلي مفردات قرآني حرف «ج»
نویسنده:
زهرا ابراهیمی ورکیانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در اين رساله به بررسي لغوي و تأويلي مفردات قرآني حرف «ج» پرداخته‌ايم و هدف اين است كه بتوانيم درك صحيح از سخنان ائمه معصومين (ع) داشته باشيم و به لايه‌هاي عميق‌تري از معنا دست پيدا كنيم و انگيزة اين كار قرارگرفتن در صراط مستقيم با تمسك به سخنان آن بزرگواران است. روش كار بر حسب الگوبرداري از مرحوم ابوالحسن شريف در تفسير مرآة الانوار است؛ لذا ابتدا هر مفرده از نظر معناي لغوي بررسي شده و سپس با كمك از نظرات مرحوم شريف و مراجعه به تفاسير روايي و كتب احاديث شيعه و منابع معتبر به بررسي تأويلي آن‌ها پرداخته شده است و در پايان بررسي‌ها به تأويل بعضي از مفرده‌ها دست نيافتيم و آن مفرده‌هايي كه تأويل داشتند، آن مواردي كه معاني زيبا و مناسب داشتند به ائمه (ع) و امور معنوي تأويل شده بود و در مواردي كه معاني مناسب و زيبا نبود به دشمنان ائمه(ع) و اعمال ناشايست تأويل شده بود؛ لذا اين تحقيق در محدودة مفردات حرف «ج» بوده است و از اينجا به بعد به محققان ديگر سپرده مي‌شود.
امکان سنجی معرفت شناختی رابطه قرآن و جامعه شناسی
نویسنده:
محمد میرسندسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
نسبت بین معارف وحیانی و علوم بشری از دیرباز مورد توجه اندیشمندان حوزه‌های مختلف علوم بوده است و یکی از اولین مواجه‌های آن را شاید بتوان چگونگی تعامل عالمان علوم طبیعی با کلیسا تلقی نمود که در دوره‌های مختلف، اشکال و نسبت‌های متفاوتی را به خود گرفت. موضوع این مقاله بررسی امکان یا امتناع تبادل بین دو حوزه معرفتی قرآن به‌عنوان یک منبع وحیانی، و جامعه‌شناسی به‌عنوان یک علم انسانی است. برای پاسخ به این سؤال، محقق به بازخوانی مواجه‌های تاریخی مختلفی که بین این دو حوزه معرفتی رخ داده است و نقش آنها در شکل‌گیری چگونگی این تعاملات می‌پردازد. همچنین، نگاه سنت‌های فکری مختلف را در باب این تعامل مرور می‌کند. سپس با مرور و تصویر سطوح معرفتی مختلف شکل‌گیری جامعه‌شناسی، به تعریف رویکرد پیشنهادی خود در این خصوص می‌پردازد که آن را تحت عنوان تقریب‌گرایی تعاملی مفهوم‌سازی می‌نماید. در پایان، دستاوردها و فواید مختلفی را که هر یک از این دو حوزه معرفتی می‌توانند برای دیگری داشته باشند، ذکر کرده و شرح می‌دهد. به‌طور خلاصه باید گفت این مقاله کوشیده است فضای ارتباطی بین قرآن و جامعه‌شناسی را روشن سازد و از امکان‌ها صحبت کند.
صفحات :
از صفحه 100 تا 117
عبدالله افندی بوسنوی (992-1054هـ) و رساله سر یقین او
نویسنده:
علی اکبر ضیایی، زهرا کدخدا مزرجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
عبدالله بوسنوی، از عارفان قرن یازدهم هجری است که تأثیر بسیاری بر گسترش فرهنگ اسلامی در منطقه بالکان داشته است. وی صاحب آثار بسیاری در عرفان نظری است که مهم‌ترین آنها شرح فصوص است. وی رساله سرّ یقین را در تفسیر آیه شریفه ﴿واعبُد رَبَّکَ حَتّیٰ یأتِیکَ الیقین﴾ به رشته تحریر درآورد و در آن از مقام احمدی و معانی یقین سخن گفت و ضمن رد این دیدگاه که یقین به معنای موت است، با استناد به سخنان شیخ با کلنجار در کتاب مناقب العارفین جامی، یقین را به معنای مشاهده عین قدیم تفسیر نموده است. مقاله حاضر حاوی توضیحاتی درباره نگارنده این رساله و متن اصلی رساله است.
صفحات :
از صفحه 153 تا 171
صدرالمتألهین و شش رویکرد رایج در زبان قرآن
نویسنده:
ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف از این مختصر نه ارائه دیدگاه صدرا درباره زبان قرآن، که بیشتر ارائه تقسیم بندی و نقدهای صدرا بر رویکردهای مختلف در زبان قرآن است. بدین ترتیب، مقاله در بُعد سلبی و نقد و بررسیِ رویکردها به رشته تحریر درآمده و در پی بُعد اثباتی و تبیین دیدگاه صدرا نیست؛ گرچه از پسِ این شناخت سلبی، دیدگاه صدرا نیز تا حدی به روشنی می گراید. در بررسی و بحث از نظریات شناختاری و غیرشناختاری مطرح‌شده در مباحث زبان دینی، به‌طور عام، و زبان قرآن، به‌طور خاص، صدرا به 6 نظریه تصریح و یا اشاره کرده است. زبان ظاهرگرا، زبان اسراف در تأویل، زبان اقتصاد، زبان مجاز و استعاره نظریات شناختاری‌اند، و زبان شعر و خطابه و زبان قومْ نظریات غیرشناختاری‌اند که در این مقاله مورد نقد و تحلیل قرار می گیرند.
صفحات :
از صفحه 139 تا 160
بررسی دیدگاه مفسران مسلمان و قرآن پژوهان غربی راجع به معنای «فُرقان» در قرآن
نویسنده:
فرد ام. دانر
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
در متن قرآن کریم واژه های پیچیده ای وجود دارد که هر کدام در بافت های مختلفی به کار رفته اند. یکی از آنها «فرقان» است. مفسرّان مسلمان متقدم و متأخر کوشیده اند با مسلّم گرفتن منشأ عربی این واژه، برای آن معانی گوناگونی مانند کتاب، تورات، انجیل و تمایز میان حق و باطل در نظر بگیرند. اما دانشمندان غربی برخلاف مفسران مسلمان، با تکیه بر روش های ریشه شناختی تطبیقی زبان های سامی، ریشه عربی برای این واژه قائل نیستند، بلکه آن را از «پورقانا»ی سریانی به معنای «نجات» دانسته اند. نویسنده با مقایسه دیدگاه های این دو گروه، ریشه ای جدید برای «فرقان» پیشنهاد می کند و بر این باور است که برخلاف نظر آنها، این واژه تلفیقی از ریشه «پورقانا» به معنای «نجات» و «پوقدانا»ی سریانی به معنای «فرمان» است. در نقد و بررسی مدعای نویسنده به این نتیجه رسیده ایم که می توان بر اساس بافت برخی از آیات که ناظر به کُتب وحیانی است، ریشه اصیل عربی برای فرقان قائل شد و معنای نور برای آن در نظر گرفت و با توجه به بافت آیات دیگر که ناظر به نجات قوم بنی اسرائیل و پیروزی مسلمانان بر مشرکان است، می توان ریشه ای آرامی/ سریانی برای آن در نظر گرفت.
صفحات :
از صفحه 72 تا 93
  • تعداد رکورد ها : 2322